A
Paniek bij
'hadj' eist
118 levens
Buitenland
:r
Chinese topdissident: Het Westen laat het afweten
Belgische kardinaal boet voor priester
Nu f30,-gratis
beltegoed. Extra bij
Libertel iZi.®
k bel vooral 's avonds.
Dus kies ik voor
het Piek Dal tarief.
Heel iZi.'
Woeste wind veegt Rock Creek van de kaait
Honger Sudan is mensenwerk GiRelnemer
ruilt pistool
in voor pizza
vn: Irak is niet eerlijk
over biologische wapens
JlDAC 10 APRIL 1998
jerpleger verzon euthanasiegevallen
:t-.|Ldale» Een Amerikaanse verpleger heeft zijn verhaal dat hij
^KtaOën doodzieke patiënten had laten sterven verzonnen. ,,Ik
1de zelf dood en hoopte zo de doodstraf te krijgen", zei 'Engel
Doods' Efren Saldivar in een tv-interview. Saldivar gaf zich
jd maart aan bij de politie met een verklaring dat hij van 1989
11997 in het ziekenhuis van Glendale bij Los Angeles zeker
ig mensen had laten sterven. Hij zei de patiënten met injec-
om het leven hebben gebracht, om hen onnodig lijden te
[paren. De politie had Saldivar eerder vrijgelaten wegens ge-
"caan bewijs, maar begon een onderzoek dat leidde tot ont-
van enkele stafleden van het ziekenhuis.
josovo negeert demonstratieverbod
WAi Meer dan 30.000 Albanezen hebben in Kosovo betoogd
onafhankelijkheid van de provincie van Servië. Zij gingen
le hoofdstad Pristina de straat op, in weerwil van het door het
ivische bestuur ingestelde demonstratieverbod. Zwaarbewa-
jide oproerpolitie had de hoofdstraat van Pristina afgesloten
[wist te voorkomen dat de betogers naar het voornaamste re-
^tingsgebouw liepen, maar greep niét in. Botsingen deden zich
voor. Tot de betoging was opgeroepen door veertien organi-
Hjes in Kosovo.
^nochet wint stemming in parlement
>araiso Het Chileense parlement heeft beslist dat er geen
iklacht wordt ingediend tegen de voormalige dictator Pino-
>t wegens 'schending van de eer van het land'. Het parlement
Valparaiso wees een motie hiertoe van elf afgevaardigden van
centrumlinkse regeringscoalitie gisteren af. Na dit besluit be-
IS- ift Pinochet niet meer te duchten dat hij verantwoordelijk
Cl rdt gesteld voor de dood van de meer dan 3.000 mensen die
lens zijn regime werden vermoord of 'verdwenen'. Hij heeft
h tot senator voor het leven laten benoemen en profiteert van
iementaire onschendbaarheid.
loede over ridderorde Japanse keizer
1t iden» Britse ex-gevangenen uit de Japanse kampen zijn woe-
Md dat keizer Akihito de hoogste Britse ridderorde krijgt,
ckingham Palace maakte gisteren bekend dat koningin Eliza-
h de Japanse keizer in de Orde van de Kousenband zal ver
aart fen tijdens diens bezoek aan Groot-Brittannië, volgende
aar] land. De onderscheiding komt op een ongelukkig tijdstip,
geupdat veel slachtoffers de uitkomst afwachten van hun wettelij-
j strijd voor schadevergoeding. Zij eisen ook een officieel ex-
is voor hun behandeling in de kampen. Tegenstanders van
bezoek van Akihito dreigen al met demonstraties, ingeval er
'geen compensatie geregeld i
indiaans volk dreigt met zelfmoord
uitw üyg. Vijfduizend Colombiaanse U'wa-indianen dreigen met
'ach lectieve zelfmoord als de Amerikaanse oliemaatschappij Oxy
het werk gaat in hun leefgebied. Dit dreigement depo-
srden ze gisteren in Genève bij de VN-commissaris voor de
nsenrechten, Mary Robinson. Onder druk van de publieke
inie liet Bogota de olie-activiteiten van de maatschappij uit
lifomia in 1995 stilleggen. Naarstig op zoek naar inkomsten,
wa de regering de oliewinning nu weer hervatten. Volgens
e ve ordvoerster Roberta Afanador Cobaria van het indianenvolk
en le oliereserve in het gebied van de U'wa-indianen bijzonder
in. Het zou slechts voor twee maanden in de behoefte voor-
n van een grote stad als Los Angeles.
'"bn
communistische partij Albanië terug
ina» Het Albanese parlement heeft gisteren de communisti-
le partij, die in 1992 werd verboden, weer toegelaten. Het ver-
rderf' °P de Partij werd opgeheven met 61 tegen 8 stemmen. Vóór
u ilisering stemden onder meer de regerende Socialistische
tij, die bestaat uit ex-communisten. De Democratische Partij,
ii( a het verbod instelde, was tegen. De communisten hangen
dari B ^djd wijlen dictator Enver Hoxha aan, die veertig jaar lang
haaj i stalinistisch regime voerde in Albanië,
zege
lele"»lestijnen arresteren Hamas-leider
o wa ja. De Palestijnse politie heeft gisteren in de Gazastrook
rran ordvoerder Abdel-Aziz al-Rantissi van de islamitische verzets
>ek veging Harnas gearresteerd. Hij heeft 'ongefundeerde be-
ziji ïuldigingen en beledigingen' aan bet adres van de Palestijnse
ne, toriteit geuit, zo lichtte een hooggeplaatste politiefunctionaris
izigi arrestatie toe. De aanhouding komt vlak nadat de fundamen
:r Spi istische beweging het ontslag had geëist van drie medewer-
vad rs van de Palestijnse president Arafat. Die zitten volgens de
reurorganisatie achter de moord op Hamas-leider al-Sharif op
ij hai maart, terwijl de Palestijnse politie zegt dat die zijn door col
en P a's is gepleegd.
ioekf
gen
hij
ope
t er
e in
i.De
mee
den L
naak
ai
meel
le nu
ijst
aast het iZi standaardtarief nu ook Piek Dal-tarief.
Libertel kwam als eerste met iZi. Oftewel mobiel bellen
zonder abonnement. En maakt dat nu nog flexibeler. Want naast
standaard gesprekstarief, kunt u ook kiezen voor 'n Piek Dal-tarief,
belt u 's avonds en in het weekend al voor f 0,75 per minuut.
En u bent vrij om van tarief te wisselen wanneer u dat uitkomt. Heel
tibel. Heel iZi. Bel voor meer informatie ot de dichtstbijzijnde verkoop-
in gratis Libertel 0800 05 60.
LIBERTEL
GENEVE» BOB KROON
CORRESPONDENT
Hij kreeg maar vijf minuten spreektijd,
maar voor China's beroemdste men
senrechtenactivist was het een histo
risch moment: na achttien jaar gevan
genisstraf kon Wei Jingsheng zich ein
delijk vrij uitspreken voor de VN-com-
missie voor de mensenrechten. Maar 's
werelds hoogste 'menselijkheidsforum'
kreeg er meteen van langs: „Deze com
missie heeft bij de bescherming van de
mensenrechten in mijn land jammer
lijk gefaald." Wei Jingshengket
tingroker, wilskrachtige blik werd
vorig jaar vrijgelaten en naar Amerika
verbannen ter gelegenheid van het
staatsbezoek van president Jiang Zemin
aan de Verenigde Staten. Hij is nu het
boegbeeld van internationale mensen
rechtenorganisaties, en werd onlangs
door president Clinton op het Witte
Huis ontvangen.
Maar zijn kritische geest staat nog
steeds op scherp. In een gesprek met
deze krant zei Wei dat hij vorig jaar in
de gevangenis had gehoord van de po
gingen van Nederland en Denemarken
om China in dezelfde mensenrechten
commissie op het matje te roepen.
„Dat kon ik afleiden uit de handelsbe
perkingen die Peking als straf had afge
kondigd", aldus Wei. „Maar nu zijn die
betrekkingen weer hersteld. Het Neder
landse bedrijfsleven haalt orders bin
nen en er komt dit jaar geen resolutie."
Volgens Wei komen in het Westen
mensenrechten in het gedrang als er
geld te verdienen valt: „Karl Marx had
gelijk met zijn uitspraak dat Westerse
democratieën namaak-democratieën
zijn, die alleen door economische
krachten worden gedreven. De verkla
ringen van het Westen in deze zitting
van de commissie zijn zwak. Voor het
eerst in tachtig jaar communistische
geschiedenis heeft een communisti
sche partij het Westen op de knieën ge
kregen."
De anti-China resoluties werden zeven
jaar lang door China en Derde-Wereld
landen geblokkeerd, en kwamen niet in
stemming. Ondertussen heeft China
wel een aantal mensenrechtenconven
ties getekend.
Volgens de Verenigde Staten heeft
zachte aandrang meer effect dan alle
resoluties van de VN. „Wat de partijlei
ders in Peking tekenen, leggen ze ge
woon naast zich neer", meent Wei
Jingsheng echter. „Alleen aanhoudende
druk heeft effect. Het Westen wordt een
rad voor ogen gedraaid en het trapt er
volledig in."
De Chinese regeringsgedelegeerde Wu
Jianmin zei enkele weken geleden dat
hij niet wakker lag van het komende
optreden van Wei in de Commissie,
omdat een handvol dissidenten als Wei
volgens Wu geen invloed heeft op 1,2
miljard Chinezen. „Als ik zo onbelang
rijk ben, waarom stoppen ze me dan
achttien jaar in een cel", vroeg Wei zich
af. „Het Chinese volk kent en respec
teert mij."
Hij wil wel toegeven dat er onder de
druk van de internationale gemeen
schap enkele concessies zijn gedaan.
„Maar in de Westerse media verschijnt
een vals beeld van vooruitgang, van
Chinezen met zaktelefoons, Mercedes-
sen en hamburgers. Ze vergeten dat in
dat land van zogenaamde nieuwe mo
gelijkheden nog steeds 95 procent van
het volk in armoede leeft. En op het ge
bied van politieke rechten heeft Deng
Xiaoping geen duimbreed toegegeven."
Wat denkt een Chinese dissident na
achttien jaar gedwongen zwijgen van
de vrije meningsuiting in Amerika, met
name de kritiek op Clinton's privé-le-
ven? Wei schiet in de lach als de vraag
door zijn tolk wordt vertaald. „Al die
herrie over een volkomen irrelevante
zaak! In elk geval kan president Clinton
zijn vriendinnen dankbaar zijn dat ze
de aandacht afleidèn van zijn falende
buitenlandse beleid, vooral tegenover
China."
rock creek Tot gisteren was Rock Creek in de Amerikaanse staat Alabama een dorpje als alle andere. Ruim een etmaal later is er van de neder
zetting vrijwel niets meer over. Een aantal verwoestende tornado's trok over het zuidoosten van de Verenigde Staten en doodde zeker 39 men
sen. Ook de beide ouders van Lynn Pappas kwamen om. In een stoel voor wat ooit haar ouderlijke woning was, verwerkt ze haar verlies. De au
toriteiten vrezen dat het dodental nog zal stijgen. Zeker 160 mensen raakten gewond en er zijn nóg vermisten. De wervelwinden en felle stor
men teisterden met name Alabama en de aangrenzende staten Mississippi en Georgia. President Clinton heeft de regio inmiddels tot rampge
bied verklaard. foto ap mike kittrell
r*m Ir niCTAA
Apot Majok graaft met haar
handen door de bodem van de
droge rivierbedding, op zoek
naar zaadjes om pap-voor haar
kinderen van te maken. Sommi
ge zaadjes zijn van nature zo
giftig dat ze lang moeten wor
den gekookt, maar dat kan Ma-
jok niet deren. Met een schamel
aantal graszaadjes staat ze op.
„Ik ga iets anders zoeken, an
ders ga ik dood."
Majok is een Dinka. Deze be
volkingsgroep in de zuidweste
lijke Sudanese provincie Bahr el
Ghazal heeft geen andere keus
dan eten zoeken. De honger
dood dreigt voor meer dan een
miljoen inwoners van de uitge
strekte savanne.
Een natuurramp is de hon
gersnood zeker niet. Volgens de
Dinka is dit de ergste periode
sinds de zuidelijke rebellen in
1983 de wapens opnamen tegen
de regering in het noorden.
Sindsdien hebben de burger
oorlog en de hongersnoden al
aan naar schatting 1,3 miljoen
mensen het leven gekost. Door
de gevechten zijn de Dinka van
huis en haard verdreven. Hun
vee zijn ze kwijt en liet is onmo
gelijk om in hun eigen voedsel
te voorzien.
„Deze ramp is volledig te wij
ten aan menselijk handelen",
zegt Dan Effie van de Noorse
Volkshulp, een van de weinige
hulporganisaties die al die tijd
in het gebied zijn gebleven. De
ze organisaties leggen de schuld
van de huidige ellende vooral
bij één enkele man: Kerubino
Kwanying Bol. Hij was eerst re
bel, liep vervolgens over naar
het regeringsleger en keerde
daarna terug bij de rebellenbe
weging, het Sudanese Volksbe
vrijdingsleger (SPLA).
Dat SPLA streeft naar meer
autonomie voor de overwegend
christelijke en zwarte bevolking
van het zuiden, die in weinig te
maken heeft met de islami
tische en arabische bevolking in
het noorden. De grootste pro
blemen begonnen met een vre
desakkoord dat twee jaar gele
den werd gesloten tussen de is
lamitische regering van presi
dent Omar el Bashir en zes klei
ne rebellenfacties.
SPLA-leider kolonel John Ga-
rang weigerde zijn handteke
ning onder het akkoord te zet
ten, maar Kerubino Kwanying
Bol, één van de oprichters van
de SPLA, deed dat wel. Kerubi
no werd prompt tot generaal-
majoor van het Sudanese leger
gepromoveerd. Hij liet in okto
ber zijn troepen los op Bahr el
Ghazal.
„Ze hebben onze jonge man
nen vermoord, onze vrouwen
verkracht, onze huizen en scho
len platgebrand en ons vee ge
stolen", zegt Dominic Matiok,
een SPLA-bestuurder in Turalei,
850 kilometer ten zuiden van
Sudans hoofdstad Khartoem.
„Vanwege de onveiligheid kon
den we geen landbouw bedrij
ven. Nu zijn we afhankelijk van
zaden en wortels."
Kerubino sloot zich later weer
bij het SPLA aan, om redenen
die nooit duidelijk zijn gewor
den. In januari van dit jaar
steunde Kerubino de rebellen
bij hun belegering van de plaat
sen Wau, Aweil en Gogrial, die
in handen van de regeringstroe
pen waren. De bevolking
vluchtte. In februari schortte de
regering alle vluchten met hulp
goederen naar het gebied op.
De hulporganisaties beweren
dat 350.000 mensen onmiddel
lijke voedselhulp behoeven
door toedoen van Kerubino's
troepen Als er geen vluchten
met noodhulp mogen landen,
zal dat aantal stijgen naar 1,6
miljoen in augustus volgend
jaar. De regering heeft het ver
bod op de vluchten eerder deze
maand opgeheven, maar niet
overal.
De hulporganisaties zeggen
dat de maatregel te laat komt en
te weinig betekent. „Over zes
weken begint de regentijd",
zegt Effie. „Deze mensen heb
ben geen zaden, geen voedsel
voorraden of landbouwwerktui
gen. De wegen zullen onbe
gaanbaar worden en de lan
dingsbanen onbruikbaar. Het
wordteen ramp."
POCATELLO AP
BRUSSEL MARC PEEPERKORN
CORRESPONDENT
Kardinaal Danneels, de hoogste geestelijke
van België, moet een half miljoen frank
(ruim 25.000 gulden) smartengeld betalen
aan de familie van een minderjarig jongetje
dat is verkracht door een priester.
Met deze uitspraak stelde de Brusselse
rechtbank gisteren voor het eerst de katho
lieke kerk als instituut aansprakelijk voor de
pedofiele praktijken van zijn werknemers.
Danneels is 'teleurgesteld' en gaat vrijwel
zeker in beroep tegen deze juridische pri
meur.
Advocaat De Kerchove van de getroffen fa
milie reageerde opgetogen over het 'zeer
vergaande vonnis'. Hij verwacht dat de ka
tholieke kerk klachten over seksueel mis
bruik door priesters nu niet zo snel meer
terzijde zal schuiven. „Dit kan nieuwe
slachtoffertjes voorkomen.
Het vonnis kan ook gevolgen hebben voor
de talloze zaken van verkrachting en mis
bruik door geestelijken die inmiddels aan
het licht zijn gekomen.
De betrokken priester werd veroordeeld tot
zes jaar gevangenisstraf. Tegen hem was vijf
tot acht jaar geëist. De 65-jarige geestelijke
heeft bekend een tiental jongetjes te heb
ben misbruikt. Hij buitte zijn werkzaamhe
den als aalmoezenier bij de verkenners uit
om zijn slachtoffers te kiezen. Soms stopte
hij de jongetjes enkele tientjes toe, in ande
re gevallen dreigde hij hen de communie te
weigeren als ze niet deden wat hij wilde.
Het misbruik vond plaats tijdens zijn werk
zaamheden als priester, onder meer in de
sacristie.
Eind 1996 werd kardinaal Danneels per
brief gewaarschuwd over de pedofiele prak
tijken van zijn priester. De kardinaal scha
kelde hulpbisschop Lanneau in, die de
priester aan de tand voelde. De man biecht
te daarbij op dat hij een jongetje langdurig
op de mond heeft gekust. Lanneau deed dit
evenwel af als 'een incident onder invloed
van teveel drank',
Het aantal slachtoffers dat gisteren in Mekka is gevallen
toen er paniek uitbrak in een menigte, is vastgesteld op
118. Dit meldt de Saudische televisie. Eerder was gemeld
dat bij het incident op de laatste dag van de jaarlijkse
pelgrimstocht, de hadj, van moslims naar Mekka zeker
150 doden waren gevallen.
MEKKA Rtr-AFP-AP
Het drama gebeurde toen zich
op de vlakte van Mena, elf kilo
meter van Mekka, een mensen
massa verzamelde voor de ritu
ele, symbolische steniging van
de duivel. De paniek ontstond
toen in het gedrang op een brug
een aantal oudere en zieke pel
grims ten val kwam. De veilig
heidsdiensten slaagden er niet
in de zaak snel in goede banen
te leiden.
Aanvankelijk spraken de au
toriteiten van 107 doden, maar
later bleken er meer slachtoffers
te zijn. Vorig jaar kwamen hon
derden pelgrims om het leven
tijdens een brand in een tenten
kamp op de vlakte van Mena.
Het officiële dodental bedroeg
343, maar volgens officieuze cij
fers waren er veel meer slacht
offers.
Op de vlakte van Mena waren
gisteren vele tienduizenden pel
grims op de been. Het was er
bloedheet, met temperaturen
van 38 graden Celsius. De auto
riteiten hadden helikopters in
gezet, die boven de menigte
rondcirkelden om in de gaten te
houden of er geen mensen
flauwvielen. In de ochtend werd
de menigte door de politie met
luidsprekers aangespoord niet
te blijven dralen, maar snel
door te lopen als eenmaal aan
de plicht van de steniging was
voldaan.
Ondanks de miljardeninves
teringen die de Saudische rege
ring heeft gedaan om de veilig
heid rond de jaarlijkse terugke
rende hadj te vergroten, zijn
sinds 1987 vele duizenden men
sen bij de tocht om het leven
gekomen door onlusten, onge
lukken en brand. Het ernstigste
voorval deed zich in juli 1990
voor. Zeker 1.426 pelgrims, on
der wie veel Maleisiërs, Indone
siërs en Pakistanen, kwamen
om toen paniek uitbrak in een
voetgangerstunnel in Mekka.
Duizenden mensen werden
toen onder de voet gelopen.
Een 14-jarige leerling van een
school voor probleemjongeren
in de Amerikaanse staat Idaho
heeft gisteren enkele personen
vijf uur lang in gijzeling gehou
den. Hij eiste drank en sigaret
ten als 'losgeld'. Hij gaf zich
over nadat hij sigaretten, pizza
en frisdrank had gekregen.
De jongen had het school
hoofd met een vuurwapen be
dreigd en in het plafond en de
muur geschoten om zijn eis
kracht bij te zetten. Het was niet
duidelijk of de overige aanwezi
gen in het gebouw werden ge
gijzeld, of uit vrije wil bij de jon
gen zijn gebleven. Er bevonden
zich zeker zeven medeleerlin
gen en een leraar in de school.
„Ze hebben allemaal van de
pizza gegeten en allemaal fris
drank gedronken en vervolgens
hebben ze het gebouw kort en
klein geslagenaldus een poli
tiewoordvoerder.
Een politie-officier zei dat de
14-jarige, die nog een ander wa
pen had, een pistool had geruild
voor sigaretten die door de poli
tie waren gebracht. Maar de au
toriteiten waren niet van plan
hem van alcohol te voorzien.
„Er is geen sprake van dat we
alcohol geven aan een kind met
een wapen".
NEW YORK AP
in Wenen hebben het afgelopen
halfjaar bij 211 inspecties geen
bewijzen gevonden voor activi
teiten op het gebied van kern
wapens. Een verslag dat Irak
over zijn kernwapenprogramma
heeft gepresenteerd, is volledig
en komt op technische punten
overeen met het beeld dat de
IAEA zich van dat programma
had gevormd. Over biologische
wapens en het arsenaal raketten
dat daarmee kan worden uitge
rust, is Irak beduidend minder
openhartig. „De informatie die
Irak heeft verstrekt, achten wij
onvolledig en ontoereikend",
aldus de VN in een ander rap
port.
Irak moet van de VN al zijn
lange-afstandsraketten en bio
logische, chemische en kernwa
pens vernietigen. Dat is een
voorwaarde voor het opheffen
van de economische en politie
ke sancties die in 1990 werden
ingesteld na de Iraakse inval in
Koeweit.
Irak geeft nog altijd geen volle
dige openheid van zaken over
zijn biologische-wapenpro-
gramma, maar voldoet met een
gedetailleerde verklaring over
zijn geheime kernwapenpro
gramma wel aan de verplichtin
gen, Dat hebben de Verenigde
Naties gisteren in twee afzon
derlijke rapporten geconclu
deerd. Ook op het gebied van
kernwapens blijven er vragen
over die beantwoord moeten
worden, zeggen de VN. Zo wil
de volkerenorganisatie ophelde
ring over uitgelekte pogingen
van Irak om via een buitenlan
der kernwapenmateriaal te be
machtigen. Daarnaast moet
Irak nog 'harde bewijzen' leve
ren dat het zijn kernwapenpro
gramma echt heeft stopgezet.
Over het geheel genomen was
het rapport echter positief. In
specteurs van het Internatio
naal Atoomagentschap (IAEA)
De kardinaal riep destijds op tot 'grote om
zichtigheid' vanwege 'de uitstekende repu
tatie' van de priester. Acht maanden later
arresteerde de politie de geestelijke in zijn
woning, die vol bleek te hangen met foto's
van kinderen.
De lakse houding van de kerk eerdere
hulpverzoeken van de priester werden niet
beantwoord wekte veel beroering in Bel
gië, waar de affaire-Dutroux nog steeds ve
len bezig houdt. Ook de aanvankelijke wei
gering van Danneels om zelf voor de recht
bank te verschijnen deed de reputatie van
de kerk geen goed. Pas na een klemmende
oproep van de rechter kwam de kardinaal
begin februari wel opdagen.
Danneels betoogde destijds niet verant
woordelijk te zijn voor het doen en laten
van al zijn werknemers.
De rechtbank volgde evenwel het pleidooi
van Dë Kerchove, die benadrukte dat de
kardinaal als werkgever wel aansprakelijk is,
omdat het misbruik plaatsvond tijdens de
werktijd van de priester.
Wie nu Libertel iZi Totaal ol iZi GO! neemt, krijgt direct
F inaar liefst f 30.- extra beltegoed. Gratis. Bovenop de f60,- die u al
standaard krijgt. Heel voordelig. Heel iZi. Bel voor meer informatie
tstbijzijnde verkooppunten gratis Libertel 0X00 05 60.
