Kerken spelen de rol van inspirator' jj
Arbeidspastores hebben amper oog voor volksgeloof'
Kerk Samenleving r„0™e„~
Hedendaagse kunst en
religie centraal in Uden
DONDERDAG 2 APRIL 1998
Leidsch Dagblad 1RCHIEVEN
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
Priester orde moeder Teresa vermoord
Calcutta Een rooms-katholieke priester van de Missionarissen
van Naastenliefde, de orde van de vorig jaar overleden moeder
Teresa, is in India vermoord. Twee mannen die de geestelijke
vergezelden, zijn ook gedood. De lichamen van de priester, de
vrachtwagenchauffeur en de klusjesman zijn langs een spoorlijn
in de Oost-Indiase deelstaat Bihar gevonden. De mannen waren
onderweg van Calcutta naar Patna. in Bihar. Hun vrachtwagen
met medicijnen, kleding en voedsel voor leprapatiënten is ge
plunderd door de vermoedelijke bandieten. Zij hadden de pries
ter een kogel door het hoofd geschoten. Zijn handen en voeten
waren gebonden. Zuster Nirmala, de opvolgster van moeder Te
resa, heeft gisteren de begrafenis van de vermoorde priester bij
gewoond.
Racefiets voor de paus
Pastores in achterstandswijken moeten meer tijd
buiten de kerkmuren doorbrengen. Als ze de
'volksdevotie' van de buurtbewoners niet serieu
zer nemen, dreigen de parochies in oude buur
ten voorgoed uit te sterven.
Dat stelt de missioloog F. Wijsen in zijn onder
zoek Geloven bij het leven, dat hij gisteren heeft
gepresenteerd. Arbeidspastores gaan er vaak on
terecht van uit dat bewoners van arbeiderswij
ken 'nergens meer aan doen'. Maar gedurende
bijna tien jaar onderzoek in de Maastrichtse
volkswijk Wittevrouwenveld heeft Wijsen ont
dekt dat de 'volksmassa's' minder geseculari
seerd zijn dan vaak wordt aangenomen.
Zo bouwen de buurtbewoners in hun tuin de
grotten van bedevaartsoord Lourdes na. Ze be
zoeken gebedsgenezers, gaan op bedevaart, la
ten hun huis door de pastoor in- en ook weer
uitzegenen en vereren heiligen. „Ze zijn niet on
gelovig. maar andersgelovig. Veel pastores deden
en doen deze volksdevotie af als bijgeloof of ma
gie". concludeert Wijsen.
Te lang hebben pastores in de oude en achter
standswijken hun tijd noodgedwongen in de in
terne kerkopbouw geïnvesteerd, meent de mis
sioloog van de Katholieke Universiteit Nijmegen.
Ze waren drukdoende met de missen, begrafe
nissen en huisbezoeken aan parochianen. Van
het oorspronkelijke doel van het missionair pas
toraat. de verkondiging van het evangelie, kwam
weinig meer terecht.
Ook de vrijwilligers investeerden hun tijd
vooral in het overeind houden van de kerk als in
stituut. De niet-kerkelijk gelovige buurtbewoners
bleven weg en zochten hun heil elders. Onder
tussen zette de vergrijzing binnen de parochie
door. De parochie in het Wittevrouwenveld telde
in 1987 bijna honderd vrijwilligers op 3000 gelo
vigen. Zeven jaar later, de parochie bestond na
een fusie intussen uit 6000 zielen, waren er nog
maar 67 vrijwilligers. Nu het nog kan. moeteJ
beidspastores meer tijd investeren in evang^J
tie. zegt Wijsen. Dat vergt een verandering
werken. Een pastoor moet zich bijvoorbeel
vragen of wellicht iemand anders eens be^«
nissen of eucharistievieringen kan leiden. I 1
door houdt hij tijd over voor het contact nu J
buurtbewoners.
Ook de pastoor van de Maastrichtse part
moet zijn agenda anders indelen. Van de s 1
180 uur die hij gedurende drie weken we
was nog minder dan 6 procent gericht op
tenkerkelijke activiteiten, zo heeft Wijsen va"11
steld. ge
ac
n(
ÏZ<
)EN
Franciscaan Hans van Munster wil christenen geen stemadvies geven
Vaticaanstad De Italiaanse Fanini-ploeg bood paus Johannes
Paulus gisteren een racefiets aan, na afloop van zijn wekelijkse
audiëntie in het Vaticaan. foto ap
Passiemuziek van Joseph Haydn
leiden» Om de Stille Week op gepaste wijze te beginnen wordt er
in de Groene- of Willibrordkerk op palmzondag 5 april passie
muziek ten gehore gebracht in de vorm van Joseph Haydn's
'Sieben letzten Worte...'. De muziek wordt uitgevoerd door het
koor 'Cappella pro Cantibus' en het 'Willibrordensemble' onder
leiding van Theo Tobé. Daarnaast zullen de solisten Els van On-
selen (sopraan), Pauline Verkerk (mezzo-sopraan), Francois
Zoons (tenor) en Theo Goedhart (bas) hun medewerking verle
nen. De toegang is gratis maar er wordt wel een collecte gehou
den. Het programma duurt van 19.30 tot 20.30 uur.
Dè tentoonstelling 'Eeuwig
kwetsbaar, Hedendaagse
kunst en religie' is tot en met
17 mei te bekijken in het Mu
seum voor Religieuze Kunst in
Uden. De tentoonstelling
wordt georganiseerd in sa
menwerking met het Instituut
voor Liturgiewetenschap van
de Rijksuniversiteit Groningen
en het Provinciaal Museum
Het Begijnhof te St.-Truiden
(België). Op initiatief van het
Instituut voor Liturgieweten-
schappen werden medio 1997
kunstenaars uitgenodigd werk
dat bij dit thema past in te le
veren voor deze tentoonstel
ling. Een jury bestaande uit
vertegenwoordigers van ver
schillende musea en academi
sche instituten heeft vervol
gens een definitieve keuze ge
maakt. Volgens de jury kan elk
werk dat zich bezighoudt met
zingeving religieus worden ge
noemd. De werken die zijn
uitgekozen behandelen daar
om niet per se een gods
dienstig onderwerp.
De samenstellers van de col
lectie beseffen dat de keuze al
tijd arbitrair blijft. Betekenis
van moderne kunst wekt so
wieso discussie op, maar dit
lijkt nog meer op te gaan voor
moderne religieuze kunst. De
organisatie vindt het daarom
van belang dat de kunstenaar
zelf aan het woord komt om
zijn visie op het werk te geven.
In de catalogus die bij de ten
toonstelling hoort doen de
kunstenaars dit zeer verschil
lend: sommigen zeer traditio
neel, anderen uitdagend. Met
behulp van deze catalogus kan
het publiek naast een artistie
ke mening ook een inhoudelij
ke mening over het werk vor
men.
Het Museum voor Religieu
ze Kunst heeft een geheel ei
gen aankoop- en expositiebe-
leid ten aanzien van moderne
religieuze künst. Naast de ei
gen collectie hield het muse
um al eerder tijdelijke exposi
ties. De huidige tentoonstel
ling kan in vergelijking met de
vaste collectie nogal spraak
makend genoemd worden.
Voor informatie over de ten
toonstelling en de catalogus
kan het museum worden ge
beld: tel. 0413-263431.
In de jaren tachtig kende hij als
secretaris-generaal van de
Nederlandse
bisschoppenconferentie katholiek
Nederland op zijn duimpje.
Tegenwoordig beweegt hij zich als
voorzitter van de bisschoppelijke
commissie 'Justitia et Pax'
('Gerechtigheid en vrede') in
kringen van 'gedreven mensen
met de gezindheid van
wereldverbeteraars'. Maar ook
daar voelt dr. Hans van Munster
zich als een vis in het water. Als
geen ander kent Van Munster het
sociale gedachtengoed van de
Rooms-Katholieke Kerk en de
Wereldraad van Kerken. Hoe
kijken de kerken tegenwoordig
naar de politiek?
Hij is net teruggekeerd van een studiereis naar
Hongarije en Bosnië. Op uitnodiging van de bis
schop van Banja Luka, dr. Komarica, heeft hij
zich verdiept in de interreligieuze verhoudingen
tussen katiioüeken, orthodoxen, moslims en jo
den van dit door de oorlog zwaar geteisterde deel
van het voormalige Joegoslavië. De Franciscaan
Hans van Munster komt nog wel eens ergens. En
hij beschikt over uitstekende contacten. Tot in de
top van het Vaticaan en de Wereldraad van Ker
ken.
„Ons werk in Justitia et Pax staat niet zo in de
belangstelling", klinkt het bescheiden uit zijn
mond. „Wij zijn een adviescommissie van de bis
schoppen. In opdracht van de bisschoppen on
derhouden wij contacten met Amnesty interna
tional, de Raad van Kerken in Nederland, het mi
nisterie van Ontwikkelingssamenwerking en het
ministerie van buitenlandse zaken. Maar dat
speelt zich bijna altijd achter de schermen af."
De 72-jarige Franciscaan kan bogen op een
grootse loopbaan binnen het bestuursapparaat
van de Rooms-Katholieke Kerk. In de jaren ze
ventig was hij in het aartsbisdom Utrecht de
rechterhand van de kardinalen Alfrink en Wille-
brands. In de jaren tachtig vormde hij als secreta
ris van de bisschoppenconferentie het cement
tussen de progressieve en conservatieve bis
schoppen.
De laatste tien jaar vertolkt Van Munster in Ne
derland en Europa het sociale geluid van de
nt£
gevolgd. Op drie grote terreinen is er stevig
tiek geleverd, vertelt hij. Op het gebied vant,er
moedebestrijding, op het asielbeleid, en 'jie
stimulering van de 24-uurs economie. Bij I3 e
moedebeleid is gepleit voor verhoging van 1 Le
ciale minimum en is de politiek voorgeheci
dat armoede een gevolg is van de structure
niet als een individueel probleem gezien 1
worden. Er is ook geprotesteerd tegen het ile?
tieve asielbeleid, waarbij de humanitaire bP!'
deling van asielzoekers en vluchtelingen e°
gedrang kwam. jde
Wat zijn nu de richtlijnen, waarmee de lfer
de politiek beoordelen? Van Munster vat he
ale gedachtengoed van de Rooms-Kath
Kerk en de Wereldraad van Kerken in eef\
'krachtlijnen' samen. Uitgangspunt van h<
kelijke spreken is steeds de waardigheid
mens, die niet geschonden mag worden,
mens is door God gekend en gewild. Dr
heeft ieder mens ook recht op een mensw,
bestaan." In dat kader behoort de aarde )EN
vruchten daarvan ook aan alle mensen to
gendom is geen absoluut recht van een ie s
maar slechts een instrument om goederen ze
delen. Dat mag er niet toe leiden dat sornY
mensen alles bezitten en andere mensen!.01'
niets." De laatste jaren is vooral door paus r1^
nes Paulus II ook nog de nadruk gelegd op
dige ontplooiing van werknemers in de inc^re
ook waar het gaat om zeggenschap over h<JW
en de organisatie van de arbeid. ja;
r» xve
Boos blil
Of Van Munster ook een stemadvies aan ciast
nen zou kunnen geven? Hij lacht hartelijk*"11
zullen de kerken nooit doen. Mensen z30!-
boos worden, omdat ze dat zelf wel kunni
maken." Het is ook niet de taak van de
om hun leden voor te schrijven op welke f^aa
ke partij ze moeten gaan stemmen. „Kerkejjfe;
len de rol van ideeënleverancier en insprm
Bovendien willen kerken gesprekspartners Btei
voor iedereen die zich bezig houdt met de65
geving van de samenleving.
Maar toch, als hij straks op 6 mei zelf n.
stembus gaat? Dat is lastig, vindt de voc
van Justitia et Pax, kijkend naar de verschil
verkiezingsprogramma's. „Ik moet dan d%|
een beetje gelijk geven, het CDA en ook ;jl
Links. Op elke politieke partij is wel wat
merken. Overal zit een bitter smaakje aa'
CDA heeft een strak en stringent vluchtel
beleid, dat naar de smaak van de kerken
rechtvaardigheden zal leiden. Maar het vaf~
weer een duidelijke koers bij de beschermiUJ
de zondagsrust en het streven naar een zor
samenleving. In het programma van de
gaat het over werk, werk, werk en is er
aandacht voor andere levensbeschoui
waarden. Goed is daarbij wel weer het opl
voor de onderkant van de samenleving. Z
bij elk programma een kanttekening te plaa
Rooms-Katholieke Kerk. Of hij niet bisschop had
willen worden? Hij schudt zijn hoofd. Een mijter
op zijn hoofd? Dat heeft hij zich nooit kunnen
voorstellen. „Daar ben ik ongeschikt voor." Hij
vindt dat hij er ook het langjarige directe pastora
le contact met mensen voor heeft gemist. „Ik ben
altijd een schoolmeester geweest."
Het paarse regeringsbeleid heeft Hans van
Munster met zijn commissie 'Justitia et Pax' en
via de Raad van Kerken in Nederland intensief
Dr. Hans van Munster: „Ik ben altijd een schoolmeester geweest."
ANN01898
Zaterdag 2 April
ALFEN De vereeniging
.Gemeentebelang" te Alfen heeft tot
heden veel succes met de door haar op
touw gezette adresbeweging aan de di
rectie van de Maatschappij tot Exploi
tatie van Staatsspoorwegen, om verbe
tering in den loop der treinen op de lijn
Leiden - Woerden. De meeste gemeen
tebesturen uit den omtrek betuigden
der Exploitatie-maatschappij hun adhe
sie aan het door bovengenoemde Ver
eeniging verzonden adres en gaven die
Vereeniging, blijkens de talrijke bij haar
ingekomen brieven, mede blijk van in
genomenheid met den inhoud van het
adres.
't Is te wenschen, dat het verzoek van
„Gemeentebelang" een gunstig ont
haal zal ontvangen. Deze Vereeniging,
die uit inwoners van de meest verschil
lende standen, en van zeer uiteen
lopende politieke richting bestaat,
heeft zich, sedert haar betrekkelijk kort
bestaan, al menigmaal dapper ge
weerd, waar het betrof de behartiging
van de belangen der inwoners, en had
ook reeds veel succes met dat streven.
VALKENBURG' Den 28sten Maart
arriveerde hier op „Welgelegen" de
lente-bode, de ooievaar.
ZOETERWOUDE Heden werd het
vischwater in deze gemeente verpacht
voor den tijd van 5 jaren voor eene som
van 22.10. het vorige jaar bracht het
vischwater 18.50 op.
ANN01973
dinsdag 3 april
REGIO Met windstoten tot
orkaankracht (120 tot 130 ki
lometer per uur) trok gister
avond een zeer zware storm
over ons land. Vanochtend
werd becijferd dat de totale
schade de 200 miljoen gulden
te boven zal gaan en dus aan
zienlijk groter is dan de schade
die vorig jaar november door de
storm werd aangericht. Volgens
de statistiek komt een dergelij
ke stormramp slechts eenmaal
in de vijftig jaar voor.
Op het Katwijkse strand wer
den bijna alle paviljoens door
de storm geveld. De ijlings aan
gevoerde zandzakken konden
niet voorkomen dat er zeker
voor een miljoen schade werd
aangericht. In Zoeterwoude
stortte de uit 1626 daterende
Grote Molen aan de Weipoort-
seweg in. De windmolen was
onbewoond en niet meer in be
drijf. In de Voorschotense wijk
Noord-Hofland ging een houten
noodwinkel tegen de grond,
evenals drie houten bouwke
ten. Warmond is van 6 tot 10
vanuit Leiden vrijwel onbereik
baar geweest. Omgewaaide bo
men versperden de Oranje Nas-
saulaan. Het bos van Kranz
werd één grote ravage. Op het
Bevrijdingsplein in Leiden ging
Eén van de vele voorbeelden van rampspoed en verwoesting: de bijna vier eeuwen oude fraaie watermolen
bij de Grote Polder in Zoeterwoude ging gisteravond bij het stormgeweld ten onder.
foto archief leidsch dagblad
een bloemenkiosk omveren in
de Merenwijk werd wandelen
levensgevaarlijk door de rond-
waaiende golfplaten, afkomstig
van bouwketen. De brandweer
kreeg in totaal 300 meldingen,
werkte gisteravond en vannacht
de helft af en ging vandaag in
samenwerking met de reini-
gings-en plantsoenendienst
verder.
In Alphen, Leiderdorp,
Oegstgeest en Wassenaar bleef
de schade over het algemeen
beperkt tot omvergewaaide au
to's en bomen, afgewaaide dak
pannen, kapotte antennes en
gebroken ruiten.
directie
B.M.Essenberg,
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
public relations
W. H. C. M. Steverink 071-5356 356
redactie
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J. Preenen chef red. Groot Leiden
A.J.B M. Brandenburg, chef eindred. regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W F. Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W Spierdijk, chef sportredactie
T. Brouwer de Koning, chef Rijn- en Veenstr.
E.Straatsma, chef red. Regio Leiden
internet:
www.hdc.nl/ld
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot 1i
071-ÏENJ
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 1"« y;
07H Dc
ABONNEMENTEN Uc
bijvooruitbetaling: n a(
per maand (acceptgiro) rlari
per kwartaal (acceptgiro) :chti
per half jaar (acceptgiro)
per |aar (acceptgiro) 1
Abonnees die ons een machtiging verstif0X11
het automatisch afschrijven van het aboöHSI
geld, ontvangen 1,- korting per betalinagt
VERZENDING PER POST t°
per kwartaal (NU
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEUTni
Voor mensen die moeilijk lezen, slechu li
hebben of blind zijn (ot een andere /erjk si
hebben), is een samenvatting van het rej j
nieuws uit het Leidsch Dagblad op geluid ,u
beschikbaar. Voor informatie 0486-4864^gU
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Gravdd A
Auteursrechten voorbehoudeni In
Dagbladuitgeverij Damiate
E-MAIL: akrr
redactie. Id@damiate hdc nibbe
68 e
ZIEKENHUIZ ?der
ïrs t
ONGEVALLENDIENST n J
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17 00 u. (uitgezonderd feesr 01
Academisch Ziekenhuis zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 en vanaf woensd?htij
13 00 t/m vrijdag 13 00 u jpo
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN mg
Diaconessenhuis: tel. 071 -5178178. ïle
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel 071-5454545 anV
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131
Academisch Ziekenhuis: tel. 071-5269111.
