e
een
walhalla
voor
boekenwurmen
GRAVEN-STAD'
ei
Tofrtsiwf
FEITEN
CIJFERS
Den Haag 750 jaar
Lapland in
Ouwehands
Re
i c h t e n
TERDAG 28 MAART 1998
166
31
REDACTIE.
OB VAN DEN DOBBELSTEEN
REDU:
lo'n dorpje, waarvan er in de
lórdennen tientallen zijn. Een
bejaarde kerk, een knus
kasseienpleintje en een paar
stinkend steile, met morsig
isfalt geplaveide straatjes die
de reiziger al na driehonderd
meter in het eindeloos
deinende groen van de
Belgische heuvels doen
belanden. Tussen de pakweg
onderd, uit ruwe maaskeitjes
opgetrokken huizen en
lerderijen staan - vlug geteld
acht herbergen en het ruikt
er naar geiten. Tot voor kort
jnd er nog een bioscoop ook:
inema Patria. De affiches van
de allerlaatste voorstelling
hangen in het plaatselijke
rukkerijmuseum. Ce soir: La
déliciense intelligente et
mleversante Audrey Hepburn
in 'Au Risque de se Perdre'.
he Nun's Story1 dus in goed
Nederlands.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Redu is de goeie ouwe tijd. De
over de stompe kruinen van de
Ardennen scherende A4 die
Brussel met Luxemburg ver
bindt, ligt drie kilometer oost
waarts. Maar van het daarop
voortrazende verkeer hoor of
zie je niets. De suizende stilte
van een motorloze zondagoch
tend. Af en toe onderbroken
door een schor loeiende koe,
een kraaiende haan en het ge-
klapklop van paardenhoeven in
de Rue de Saint-Hubert. Uit een
paar schoorstenen kringelt witte
rook statig naar de bleekblauwe
hemel en hier en daar ligt als
laatste groet van de korte winter
een dotje sneeuw. Als je heel
goed luistert, hoor je 't smelten.
Caspar van Duin: „Moet je
straks met Pasen komen. Dan
hebben we hier het 'Feest van
het Boek'."
Caspar is de zoon van Miep van
Duin. Lerares Nederlands. Eerst
in Heemstede, nu in Sittard.
Een aantal jaren geleden open-
)ud-vliegenier Leo Geubels was
één van de eersten die in Redu
n boekwinkel opende. Hij is ge
specialiseerd in Nederlandstalig
werk.
FOTO ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
de ze 'meer voor de lol dan als
bijverdienste' in Redu een
boekwinkeltje. Wat gekker lijkt
dan het is. Er staan er in het
piepkleine Ardennendorpje na
melijk nóg tweeëntwintig. Een
walhalla voor bibliofielen, dit
Village du Livre. Al jaren op
zoek naar een eerste druk van
Multatuli's Max Havelaar? Niet
uitgesloten dat-ie hier op de
plank staat. In de in Neder
landstalige literatuur gespeciali
seerde 'Boekenwurm' van Miep
van Duin bijvoorbeeld. Of in
'De Griffel' van oud-vliegenier
Leo Geubels misschien.
Redu is hét boekendorp van
België. Zoals het vermaarde
Hay-on-Wye dat is van Wales,
Bredevoort (Achterhoek) van
Nederland en Montolieu van
Frankrijk. Het bij Brugge gele
gen Damme tooit zich sinds vo
rig jaar met dezelfde titel, maar
dat is - vinden ze in de Arden
nen - verachtelijke volksverlak
kerij. Ten eerste valt het aantal
boekwinkels in het Vlaamse
stadje in het niet bij dat van Re-
du (acht tegen drieëntwintig),
ten tweede is de sortering tus
sen de Ardense heuvels onein
dig veel groter en gevarieerder
en ten derde bestaat er nog zo
iets als traditie, 't Is maar dat ie
dereen het weet: in Redu verko
pen ze al boeken sinds de zo
mer van 1981.
Met dank aan Noël Anselot. De
Brusselse handelaar bezat in
Redu een tweede huisje. Hij las
en snuffelde er in zijn uitgebrei
de verzameling oude boeken en
kwam er tegelijkertijd tot rust.
Totdat de eerste boeren de ak
kers rondom het dorp verruil
den voor een 'zekere' baan in
de grote stad. De kruidenier van
de weeromstuit zijn winkel
sloot. Het schooltje leegliep. De
burgemeester de deur van het
gemeentehuis voor de laatste
keer in het slot smakte. De pas
toor met droef wapperende rok
ken voor eens en altijd aan de
westelijke horizon verdween. En
een dorre ambtenaar aanklopte
bij Anselot om hem per decreet
te melden dat hij 'binnen nu en
laten we zeggen volgend jaar'
diende op te hoepelen. Redu
werd opgedoekt. Het had zijn
economische bestaansrecht
verloren.
Lege stallen
'Maar als we nou eens', bedacht
Anselot, zich de boekwinkeltjes
van het door hem dikwijls be
zochte Hay-on-Wye voor de
geest halend, 'als we nu eens...'
Kennissen zijn belangrijker dan
kennis. En aangezien Gérard
Vallet, de populairste radiopro
grammamaker van België in de
jaren zeventig, één van zijn bes
te vrienden was, vroeg Anselot
belet bij de presentator. 'Ik heb
een mooi plan erf daarover wil
ik in de uitzending eens rustig
en uitgebreid met jou praten.'
Een Village du Livre in de Ar
dennen. Dis-donc, Vallet was
ogenblikkelijk in de wolken.
Vond het - kraaide hij in zijn
programma's - een fan-tas-tisch
idee. Niet dan? Lege stallen zat.
En als we in het oude schooltje
nou eens... Bovendien redden
we het dorp van de sloop... In
die eerste gesprekken reeds bui
telde het ene plan over het an
dere en inmiddels is Redu uit
gegroeid tot het drukbezochtste
boekendorp van Europa's vaste
land. Leo Geubels: „Ik opende
mijn winkel in 1983. Het liep
van meet af niet slecht, maar de
grote klapper kwam met Pasen
1984."
Redu ligt midden in de Ardennen aan de grote weg van Brussel
naar Luxemburg (A4, afslag 24). De boekwinkels zijn in de regel
elke zaterdag en zondag, op feestdagen en tijdens de schoolva
kanties geopend van 10 tot 18 uur. Tot de speciale evenemen
ten behoren de 'Nacht van het Boek (eerste zaterdag van augus
tus) en de 'Regionale dagen' (tweede weekeinde van oktober).
Hoogtepunt echter is het Paasweekeinde (dit jaar op 11, 12 en
13 april) als het 'Feest van het Boek' plaatsheeft. Naast de 23 in
boeken gespecialiseerde winkels (variërend van antiquariaten
tot verkooppunten van moderne stripboeken), heeft Redu ook
een groot aantal werkplaatsen voor schilders, drukkers en meu
belmakers en dergelijke. Zowel het dorp zelf als de voor wan
del- en fietstochten uitstekend geschikte omgeving beschikt
over meerdere hotels, maar die zijn tijdens de grote boekeneve-
nementen snel vol.
Informatie: VW Redu, telefoon (vanuit Nederland):
03 20 61 - 65 65 16 of het Belgisch Verkeersbureau, Kennemerplein 3,
2011 MH Haarlem, 023 - 53 44 43 4.
Hoe langer geleden hoe hoger
de schattingen van het aantal
bezoekers op dat eerste, legen
darische 'Feest van het Boek'.
Maar duizenden moeten het er
wel zijn geweest. Zeker en vast.
Geubels en zijn in Redu neerge
streken collega's waren name
lijk niet de enigen die op die ge
denkwaardige Paasmarkt boe
ken kochten en verkochten.
Want daar kwamen, opgejut
door de radio-uitzendingen van
Gérard Vallet, vrij onverwacht
en van heinde en verre de han
delaren, de particulieren, de
liefhebbers... Kramen vol boe
ken stonden er in de straatjes.
Eén van de vele, in oude stallen
ondergebrachte boekwinkeltjes
van Redu.
FOTO BELCISCH VERKEERSBUREAU
Literaire boeken, dichtbundels,
kookboeken, policiers, reisboe
ken, encyclopedieën, sportboe
ken, gebonden jaargangen van
populaire magazines, stripboe
ken, jeugdboeken... In het
Frans, in het Nederlands, in het
Engels... Caspar van Duin: „Ik
ben er niet bijgeweest. Maar
naar ik heb begrepen, is dat het
eigenlijke begin geweest van
Redu als boekendorp."
Zo'n 350.000 bezoekers komen
er nu jaarlijks naar Redu. Op
zoek naar een oude druk van
Marcel Prousts A la recherche
du temps perdu bijvoorbeeld. Of
het eerste deeltje van Kapitein
Rob. Of een Atlas van Europa
van vóór de Krimoorlog. Of een
vroege Penguin-pocket. Geu
bels: „Je kunt het zo gek niet be
denken of er is vraag naar en je
kunt het ook zo gek niet beden
ken of op een zekere dag ligt het
hier. Dat komt, elk weekeinde
komen hier mensen langs om te
vragen wat wij voor hun oude
boeken willen geven. Daar zit
soms heel interessant spul bij.
Leuk voor de ware snuffelaars.
En die zie je hier dan ook meer
dere malen per jaar."
Romeinen kwamen er al langs, zo bewij-
in recent opgegraven richtingaanwijzers uit
tijd. En op Scheveningen hebben archeo-
gen wel eens resten van een visserswoning
t de 8ste eeuw aangetroffen. Maar als offi-
ële stichters van 's-Gravenhage gelden nog
tijd de Hollandse graven. In 1186 trouwde
irk van Holland in een kapel in het latere
losduinen, terwijl Floris IV omstreeks 1230
n van zijn vele woningen bouwde op de
ek waar Den Haag zou verrijzen. Als echte
fooortedatum van Den Haag houden de
adshistorici 1248 aan: het jaar dat Willem II
kroond werd tot Rooms-Koning van het
uitse Rijk en op de plek van het Binnenhof
'n paleis liet bouwen.
it jaar - zevenenhalve eeuw na dato - wordt
it feit groots herdacht met meer dan hon-
irdvijftig festiviteiten, variërend van een
chtshow op Scheveningen tot 'Haagse Hei-
in' die hun oude buurt weer opzoeken. De
stiviteiten concentreren zich in de zomer-
aanden. Het moet, zeggen de organisato-
n, een 'feest voor de hele stad' worden. Het
artsein vormt de 'Koninginnenach' van 29
30 april, het grootste gratis Rhythm
uesfestival van Europa. De viering van de
rjaardag van de koningin wordt de volgen
ochtend luister bijgezet met een 'Gulden
iesstoet'. Een historische optocht van circa
groepen, 1400 deelnemers en 20 praalwa-
:ns trekt dan door de straten van Den Haag.
e meeste activiteiten eindigen rond Prins
sdag in september, al zijn er uitlopers naar
199. Zo wordt in Museum Het Paleis een ex-
asitie gehouden over de Wiener Werkstatte.
formatie: VW Den Haag, telefoon 09 00 - 34 03 50 5
fct per minuut).
Het boven op de Grebbeberg in Rhenen ge
legen Ouwehands Dierenpark gaat onver
droten voort met de twee jaar geleden inge
zette renovatie. Na de ingebruikname van
het Berenbos (een terrein waarin momen
teel dertien bruine beren en zeven wolven
rondlopen) en het Tijgerbos (bewoond door
twee zeldzame, met uitsterven bedreigde
Siberische tijgers), wordt binnenkort het
Lapse Lancj geopend. Het uitgestrekte per
ceel dient vanaf Pasen als tehuis voor onder
meer tien rendieren. Ook andere dieren die
binnen de poolcirkel leven, krijgen hier een
plaats.
Nog later dit jaar - halverwege de zomer -
gaat het eerste gedeelte van Waterland
open. Dit ook al nieuwe onderdeel van Ou
wehands krijgt vier bassins die worden ge
vuld met verschillende soorten water: zoet,
zuur, zout en brak. Naast het reuzen-aqua
rium zal - zo is de verwachting - vooral de
beverburcht veel bezoekers trekken. Ook
zullen er in Waterland otters worden onder
gebracht.
Het is de bedoeling dat er op de Grebbe
berg uiteindelijk alleen nog maar dieren
rondlopen uit het zogenoemde Eurazië,
grofweg het gebied dat de landen in Europa
en het noorden van Azië omvat. De nadruk,
aldus een woordvoerster, ligt daarbij op
soorten die bedreigd worden in hun voort
bestaan.
Japanse tuin
Eeuwen geleden legde de laatste koopman van het Japanse
VOC-eilandje Decima in Amersfoort een exotische tuin aan. In
de volksmond kreeg de plek de naam de 'Japanse bosjes'. Op
diezelfde plek realiseerde Dierenpark Amersfoort (Barchman
Wuytierslaan 224) een traditionele Japanse tuin. Waarmee
het park zichzelf-een cadeau gaf ter gelegenheid van het 50-
jarig bestaan. De tuin is ontworpen door de in Japan wonende
Nederlandse tuinarchitect Kees Ouwens. Achter een netwerk
van schermen en poorten creëerde hij een paradijs waarin de
vijver vol Japanse Koi-karpers een belangrijke plaats inneemt.
In de gesloten Zen-tuin krijgt de bezoeker het gevoel van de
buitenwereld te zijn afgesloten.
Informatie: 033 - 46 16 65 8.
Koude kunstjes
De expositie IJs in Beeld, die vorig jaar 220.000 bezoekers
naar de Hortus in Haren (bij Groningen) trok, is op herhaling.
Tot en met zondag 7 juni kan er opnieuw worden gekeken
naar beelden, die zijn gemaakt door achttien Chinese ijs-
beeldhouwers. Dit keer vormen sprookjes uit oost en west het
thema van de expositie. De meer dan manshoge kunstwerken
zijn gehouwen uit tweeduizend grote ijsblokken en staan in
een speciaal gebouwde hal. Het Verborgen Rijk van Ming van
de Hortus vormt tijdens de expositie het decor voor optredens
van Chinese muziek- en dansvoorstellingen en demonstraties
ijsbeeldhouwen, kalligrafie en stempelmaken.
Informatie: 050 - 53 70 05 3.
Joods woonhuis
Het Bijbels Openluchtmuseum in de Heilig Landstichting bij
Nijmegen is uitgebreid met een compleet ingericht joods
woonhuis uit de 8ste en 7de eeuw vóór Chr. Het is een recon
structie van de stadswoningen die zijn opgegraven in Tell-el-
Farah en het is ingericht met replica's van gebruiksvoorwer
pen van zo'n 2800 jaar geleden. Bij de bouw deed het muse
um slechts één concessie: de buitenmuren zijn niet opgetrok
ken uit leem. Het natte Hollandse klimaat dwong de bouwers
stevige, watervaste materialen te gebruiken.
Informatie: 024 - 38 23 11 0.
Kastelen-fietsroute
De VW Amersfoort heeft een speciale fietsroute langs
Utrechtse kastelen en buitenhuizen samengesteld. De fiets
route is veertig kilometer lang en doorkruist vooral de omge
ving van Amersfoort. Ook wordt een bezoek gebracht aan Mu
seum Flehite, waarin tot 27 september een expositie kan wor
den bekeken over de buitenplaatsen en landgoederen in
Utrecht. Dat gebeurt aan de hand van originele tekeningen,
aangevuld met prenten, foto's en maquettes. Overigens somt
een bij de grote WV-kantoren verkrijgbare brochure van het
Utrechts Bureau voor Toerisme nog eens alle kastelen en bui
tenhuizen op, die dit jaar bezocht kunnen worden.
Informatie: 033 - 46 19 98 7.
WK Frankrijk
Omstreeks deze tijd verschijnt bij het Maison de la France de
gids 'Accueil en France'. De brochure is speciaal gemaakt
voor voetbalfans die de strijd om het wereldkampioenschap
voetbal in Frankrijk willen bezoeken en bevat naast informatie
over het toernooi, onder meer praktische informatie over de
steden waar de wedstrijden worden gespeeld. Het veertig pa
gina's tellende gidsje kan worden opgevraagd bij het Maison
de la France, telefoon 09 00 - 11 22 33 2.
Tentfly-drive
De in verzorgde kampeervakanties gespecialiseerde tourope
rator Canvas uit Doorn biedt dit jaar voor het eerst fly-drives
naar Nice en Barcelona aan. Directeur Jan Versteeg: „Het is
ons gebleken dat veel gezinnen opzien tegen de lange autoreis
naar Zuid-Europa. Vandaar deze aanbieding waarbij het groot
ste deel van de tocht per vliegtuig wordt afgelegd. Op de
luchthaven van Nice of Barcelona staat een huurauto klaar
waarmee naar de gereserveerde camping kan worden gereden.
Daar staat uiteraard de tent al gereed." Verdere informatie
over de fly-drives: Canvas, telefoon 03 43 - 41 55 30.
WERELDWIJD WEG
Het World Wide Web, in de volksmond meestal 'Het Internet'
genoemd, stroomt bijna over van toeristische informatie. Er is
bijna geen plek ter wereld of er is wel lets over te vinden op
één van de miljoenen sites van het web. Voor wie op reis gaat
is het Internet een onuitputtelijke bron van informatie en mo
gelijkheden om een reis te plannen.
De boekenmarkt in Redu is natuurlijk maar één van de vele
evenementen die het bezoeken waard zijn in België. Vlaande
ren ligt voor ons om de hoek en een dagtochtje is dan ook ge
makkelijk te doen. Spreekwoordelijk wordt wel eens gesteld dat
het er allemaal wat rustiger aan toe gaat, daar in Vlaanderen.
Wie de officiële website wil bekijken wordt daarmee letterlijk
geconfronteerd. Toervl.be is een uitgebreide en goed gedocu
menteerde site, maar de snelheid laat veel, zeer veel te wensen
over. Er is echter een ruim aanbod aan informatie te vinden
over alle steden, stadjes en dorpen.
Wie onvoldoende geduld kan opbrengen is met de Limburgse
site een stuk beter af. Lekker snel en grafisch uitstekend ver
zorgd. Heel handig is het rolmenu van alle mogelijke onderwer
pen, waardoor de surfer snel op de juiste pagina's terecht komt.
De hoofdstad Brussel wordt uitvoerig belicht op een site onder
de naam belgie-toerisme.net, waar overigens ook informatie te
vinden is over de Ardennen.
Oud en modem in het 750-jarige Den Haag: De Nieuwe Kerk, ingeklemd tussen nieuwbouw en het Spui-kwar-
tier. FOTO CPD ROB KEERIS
=r_ II
öiry 11.
http://www.toervl.be/toervl
http://www.toerismelimburg.be
http://www.belgie-toerisme.net
