Concessies Servië zaaien verdeeldheid Buitenland Yanomamö en milieuexperts vrezen Apocalyps Japans ideale huisvriend kwijlt, krabt en blaft niet Paula Jones nam het initiatief Vervuild water kost vijf miljoen mensen het leven Ashdown en de menukaart van president Tudjman DAG 20 MAART 1998 |j uitse leger bant nazi-tatoeages yjN. Duitse soldaten kunnen voortaan op staatskosten 'extre- itische' tatoeages laten verwijderen. De behandeling is vrij- jgen discreet, en wordt uitgevoerd in een legerhospitaal. De atregel staat in een lijst aanbevelingen voor superieuren voor geval ondergeschikten een rechts-extreme gezindte tonen, lis een poging van het ministerie van defensie om de rechts ome tendenzen in het leger in te dammen. [ghaans toestel stort neer: 45 doden ui2 Een ongeluk met de Boeing-727 van de Afghaanse lucht- jtmaatschappij Ariana heeft aan 45 mensen het leven gekost, «inzittenden kwamen gisteren om toen het toestel in zwaar er neerstortte op de helling van de berg Sharki Baratayi, 15 ki- ieter ten zuiden van de hoofdstad Kabul. utroux toerekeningsvatbaar' De Belg Mare Dutroux is volledig toerekeningsvatbaar brzijn daden. Dat zei zijn advocaat gisteren voor de Waalse «visie. Volgens de advocaat is uit het psychiatrisch rapport op naken dat Dutroux niet kan worden bestempeld als pedofiel, jder kan hij volledig verantwoordelijk worden gesteld voor Idaden, aldus raadsman Pierre. Dutroux wordt verdacht van «voering en seksueel misbruik van tenminste zes meisjes. Vier |hen vonden de dood. ndu Vajpayee nieuwe premier India elhi De nationalistische hindu Atal Behari Vajpayee is gis- •n beëdigd als premier van India. Behalve de 71-jarige pre ferzijn ook 21 ministers en evenzoveel staatssecretarissen be- jjd, hoewel nog niet duidelijk is op welke departementen zij Jen. Vajpayee gaat een minderheidsregering leiden waarin t partij, de radicale hindupartij BJP, samenwerkt met enkele lonale en linkse partijtjes. [icroben gaan salmonella te lijf iiNGTONAmerikaanse wetenschappers hebben een nieuwe «HU y lw me ::n 10de ontwikkeld om salmonella-infecties bij kippen te voor- nen. De Amerikaanse autoriteiten hebben het nieuwe mid- Preempt, gisteren op de markt toegelaten. Het middel be at uit een cocktail van 29 microben die allen voorkomen in agezonde volwassen kip. De mix wordt uitgesproeid over net het ei gekomen kuikentjes. Die bouwen daardoor een gezon- darmfiora op, waarin salmonellabacteriën minder makkelijk inen gedijen. grnofilm moet condoom propageren ySi De Franse regering heeft vijf jonge succesvolle filmregis- irs een opvallende opdracht gegeven: het maken van een kor- ornofilm. De films zullen met ingang van 4 april worden uit- mden door Canal Plus, maar zijn bedoeld als propaganda het gebruik van condooms. In de filmpjes, waarin verschil- vormen van seks aan de orde komen, gebruiken de ac- steevast condooms. ipiers hitsten gevangenen op. iangeles Bewakers in Californische gevangenissen hebben haat en om de andere gedetineerden te amuseren gevange ntot bloedige gevechten opgehitst. Daarbij zijn diverse ge- ngenen omgekomen. De krant Los Angeles Times, die dit eldt, schrijft dat de federale recherche FBI een onderzoek naar igedrag van de cipiers heeft ingesteld. Een bewaker in de Pe- an Bay-gevangenis is in januari al wegens schending van de igerrechten en ophitsing tot een gevangenisstraf veroordeeld. Intvoering in Peru mislukt Gewapende onbekenden hebben gisteren geprobeerd de litse ambassadeur in Peru te ontvoeren. Een groep van onge- trvijftien mensen probeerde de auto tegen te houden waarin ambassadeur terugkeerde van een receptie in de residentie nde Israëlische ambasadeur. Er ontstond een schotenwisse- j.maar niemand raakte gewond. In december '96 drongen erlien zwaarbewapende leden van de guerrillabeweging Tu- cAmaru de residentie van de Japanse ambassadeur in Lima nnen en namen meer dan 500 gasten in gijzeling. el in voor doodslaan Turkse journalist wbul» Vijf agenten van de Turkse oproerpolitie die twee jaar leden een journalist hebben doodgeslagen, zijn gisteren ver- ïdeeld tot 7,5 jaar gevangenisstraf. De familie van Metin Gök- pe, die voor de linkse krant Evrensel werkte, is diep teleurge- ïid en gaat in beroep. Ook de agenten waren boos over het nnis en stelden dat ze onrechtvaardig behandeld zijn. ellen bij Zuid-Afrikaanse school SURG* De politie in het Zuid-Afrikaanse Vryburg is gisteren lags geraakt met zo'n 2.500 zwarte demonstranten, die in het uike bolwerk op weg waren naar een middelbare school die afgelopen weken het toneel is geweest van raciaal geweld. De monstranten eisten de sluiting van de school, het ontslag van •directeur en de ontbinding van het schoolbestuur. FOTO AP ortugal stoot vliegmaatschappij af Iabon. De Portugese regering heeft gisteren bekendgemaakt bedelen van de staatsluchtvaartmaatschappij TAP in drie fa- agaat verkopen aan andere luchtvaartondernemingen, werk ers en de bevolking. Andere maatschappijen, waaronder ^P's strategische partner Swissair, krijgen eerst 39 procent aan boden. In een tweede fase kunnen werknemers tien procent 'pen. Daarna worden er mogelijk aandelen op de vrije markt "{éven. cholier mag op pc leraar bekritiseren Iceland. Een federale rechter in de Amerikaanse staat Ohio *ft gisteren gesteld dat een leerling die op zijn Internetpagina bek had op de haardracht van zijn muziekleraar weer op ■■ooi moet worden toegelaten. De middelbare school in het ütsje Westlake had de jongen geschorst omdat hij op zijn In- metpagina had gezegd dat de leraar te zwaar was, niet van de Pper hield en sommige leerlingen voortrok. Vaat familie Von Trapp verongelukt f^land» Bij een verkeersongeluk in de Amerikaanse staat braska is gisteren Mare von Trapp, een nazaat van de muzi- 'efamilie Von Trapp, om het leven gekomen. De 19-jarige stu nt was een achterkleinzoon van Maria von Trapp, de matri- thvan de zingende Oostenrijkse familie die bekend is gewor- door de film The Sound of Music. BOA VISTA AP De hete middagzon brandt door de dikke rooklaag heen die afkomstig is van de tien tallen bosbranden in de omgeving. Voor de Yanomamöi die in het gebied wonen, is het een teken van de op handen zijnde Apoca lyps (Laatste Oordeel), en milieubescher mers vrezen dat ze gelijk hebben. De branden die drie maanden geleden begonnen, zijn niet meer onder controle te brengen. Een van de branden woedt aan de overkant van de rivier de Mucajai en brand weerlieden proberen te voorkomen dat het vuur overslaat naar het reservaat van de Ya- nomamö-indianen. Maar het is al te laat. In het tien miljoen hectare tellende reservaat woeden reeds tientallen brandjes zonder dat iemand er iets aan doet. Jaguarwelpjes, die gescheiden zijn van hun moeder, lopen langs de kilometerslan ge strook verschroeide aarde. Door het vuur zijn de dieren waarmee de negenduizend Yanomamö zich voeden op de vlucht gesla gen. „De schildpadden en de gordeldieren verdwijnen. We hebben nu nog voedsel, maar ik ben bang voor later", zegt Antonio Yanomamö, die de naam van zijn volk als achternaam gebruikt. Tot nu toe hebben de branden geen slachtoffers gemaakt onder de inheemse bevolking. Maar er zijn wel al drie malocas, hutten, platgebrand, aldus Manuel Canuto da Silva, directeur van het Federale India- nenbureau in Jaranei, tweehonderd kilome ter ten noordwesten van Boa Vista, de hoofdstad van de deelstaat Roraima. Een Italiaanse priester die al jaren tussen de Yanomamö woont, vertelt dat ze tegen de muren slaan, op de grond tekenen en liederen zingen om de regen aan te roepen. „Morgen gaat het regenen", verzekert Anto nio. Westerse meteorologen denken daar echter anders over. Ze verwachten geen druppel regen voor half april. „Deze zomer is erg sterk. Het is niet als andere, zwakkere zomers. Wij noemen dit Tupan, legt Yanomamö-leider Davi Co- penawa uit. Hij is bang dat er niet genoeg water is om het vuur te bestrijden. „Dit is de eerste keer dat ik het vuur het woud heb zien binnendringen", zegt hij. „Als het vol gende maand niet gaat regenen, is het wo u d verdwenen. Volgens de gouverneur van Roraima, Neudo Campos, heeft het vuur al meer dan 600.000 hectare, of ongeveer drie procent van de deelstaat, in de as gelegd. Daarbij is slechts een dode gevallen, een man die werd geraakt door een brandende tak. Campos riep twee maanden geleden al de noodtoestand uit, maar pas deze week kwam de landelijke regering kijken hoe er hulp kan worden geboden. Gilberto Men- des, een brandweerspecialist uit Rio de Ja neiro, dacht aanvankelijk dat duizend brandweerlieden voldoende waren om de brand te bestrijden. Na een korte inspectie vertienvoudigde hij die schatting. Op dit moment beschikt de deelstaat slechts over 270 brandweerlieden, voornamelijk solda ten, en er is een groot tekort aan materieel. hebben gemaakt. Er zijn inmiddels vijftig tot zestig dierenwinkels in Tokyo en omgeving waar kwallen wor den verkocht. Ze variëren in prijs van ongeveer dertig tot tachtig gulden. Goedkoop in een land waar een flinke atlas kever, ook een populair huis dier, voor duizenden guldens van de hand gaat. Maar ook voordat modieuze jonge vrouwen de kwal ontdek ten, was het dier al geliefd. Maar dan wel bereid met azijn en sojasaus. In Tokyo en omge ving werd vorig jaar 359 ton eet bare kwal omgezet. Maar dat is dan wel een andere soort. De trendsetters van de Japanse samenleving hebben zich mas saal op een nieuw huisdier ge stort. Hij kwijlt niet, blaft niet en krabt het bankstel niet aan flar den. En - misschien wel het al lerbelangrijkste - hij straalt rust uit. Steeds meer Japanners hou den kwallen. Het nieuwe troeteldier schijnt vooral geliefd te zijn bij vrijge zelle jonge \TOuwen. Kwallen vragen weinig verzorging en zijn niet gevaarlijk. Maar het zijn vooral de langzame, rustge vende bewegingen die de kwal len tot een ideale huisvriend Albanezen en Serviërs slaags in Pristina De Joegoslavische president Milosevic heeft zich gisteren bereid getoond tot concessies inzake Kosovo om aan de sancties van de Contactgroep voor ex-Joegoslavië te ont komen. De zes landen van de groep zijn echter diep ver deeld over het aanbod van Belgrado. BELGRADO-PRISTINA AFP-Rtr i gaat akkoord met een dialoog zonder voorwaarden vooraf en is bereid te praten over autonomie binnen Servië. Milosevic beloofde verder dat hij de Servische oproerpolitie uit Kosovo zal terugtrekken en stemt in met een onderzoek van het Rode Kruis en buitenlandse artsen naar het politiegeweld in het gebied. De Contactgroep (VS, Groot- Brittannië, Frankrijk, Italië, Rus land en Duitsland) dreigt met economische sancties als Bel grado weigert een compromis te sluiten met de Albanezen in Kosovo. Op 25 maart beslissen de zes landen in Bonn of ze de VN-Veiligheidsraad zullen vra gen Joegoslavië strafmaatrege len op te leggen. Belgrado heeft aan de meeste eisen van de Contactgroep vol daan, zo lieten de Duitse en Franse ministers van buiten landse zaken, Kinkel en Védri- ne, na hun ontmoeting met Milosevic weten. De .VS nemen echter geen genoegen met Milosevic' concessies. De Ame rikaanse afgezant Gelbard noemde het aanbod voor een dialoog een poging om bij de Contactgroep in het gevlei te komen. Rusland daarentegen meent dat er al genoeg vooruit gang is geboekt en dat sancties van de Veiligheidsraad daarom niet meer nodig zijn. In Pristina, de hoofdstad van Kosovo, zijn gisteren Albanezen en Servische betogers slaags ge raakt. Zo'n 20.000 Albanezen betoogden voor onafhankelijk heid en tegen het politiegeweld, toen ze door groepen Serviërs werden aangevallen. De Servische politie kwam tussenbeide en vuurde traan gasgranaten af. Een Waalse ca meraman werd in elkaar gesla gen, vermoedelijk door Servi sche politiemannen in burger. Ook een Oekraïnse journalist raakte gewond. Nadat de Albanezen van het straatbeeld waren verdwenen, trokken zo'n 40.000 Serviërs door de provinciehoofdstad. Ze eisten een einde aan 'de terreur van de Albanese separatisten'. Albanese betogers in Pristina. FOTO EPA MLADEN ANTONOV Lijfwacht Ferguson onder ede: WASHINGTON JOHN WANDERS CORRESPONDENT Niet Bill Clinton, maar Paula Jo nes nam het initiatief voor hun veel beschreven ontmoeting op een hotelkamer in Little Rock (Arkansas), bij welke gelegen heid Clinton zijn broek zou hebben laten zalcken. Dit stelt Danny Ferguson, de politieman die op de bewuste dag (8 mei '91) fungeerde als lijfwacht van toenmalig gouverneur Clinton. De getuigenis van Ferguson werpt nieuw licht op de rechts zaak die Jones tegen president Clinton heeft aangespannen. Jones beweert dat Clinton Fer guson op haar afstuurde met het dringende verzoek of zij naar zijn hotelkamer wilde ko men. In zijn beëdigde en op video vastgelegde verklaring stelt Fer guson dat Clinton en Jones el kaar eerder al hadden ontmoet in de conferentiezaal van het hotel. Clinton raakte in gesprek met Jones en een andere amb tenares van de staat Arkansas. Toen Clinton verder liep, schoot Jones Ferguson aan met het verzoek of hij zijn baas wilde la ten weten dat zij hem een aan trekkelijke man vond. „Vervolgens zei ze dat ze hem graag nog even zou willen spre ken. Of ik dat maar aan de gou verneur wilde doorgeven", al dus Ferguson. „Dat heb ik ge daan. Hij (Clinton) ging toen weer naar haar toe en zij (Jones) wachtte hem met een verleide lijke glimlach op. De twee wis selden vervolgens nog een paar woorden." Even later in zijn hotelkamer zei Clinton tegen Ferguson, vol gens diens getuigenis: „Als Pau la mij wil zien, dan mag ze naar boven komen." De bodyguard nam vervolgens de lift omlaag en gaf Jones een briefje met daarop het nummer van Clin tons hotelkamer. Niet lang daarna begeleidde Ferguson Jo nes naar de achtste verdieping, waar hij haar de kamer van Clinton aanwees. Ongeveer twintig minuten la ter kwam Jones weer naar bene den. Volgens Ferguson glim lachte ze naar hem en vroeg ze hem 'of de gouverneur vrien dinnetjes had'. Ferguson: „Ze zei dat ze graag zijn vriendinne tje zou willen zijn." Jaarlijks sterven zeker vijf mil joen mensen ten gevolge van vervuild water. Als er geen werk wordt gemaakt van het verbeteren van de kwaliteit van het water, zal dit cijfer in de toekomst nog stijgen. Dat zei Abu Zeid, het hoofd van de Wereldwaterraad, gisteren op de eerste dag van de door de Verenigde Naties georgani seerde 'Internationale confe rentie over water en duurzame ontwikkeling' in Parijs. Zo'n 1,2 miljard mensen be schikken niet over schoon wa ter. En zo'n driehonderd mil joen mensen in 26 landen lij den al onder ernstig tekort aan water. In het jaar 2050 zal dit voor tweederde van de hele wereldbevolking kunnen gel den, aldus Zeid. De oppervlakte van de aarde is voor 71 procent met water bedekt, maar 98 procent daar van is zout en ongeschikt voor menselijke consumptie. Ook is het drinkwater oneerlijk ver deeld. Zestig procent van 's werelds drinkwater bevindt zich in tien landen. De Franse milieuminister Voynet zei in haar openings toespraak dat de watercon sumptie sinds het begin van de eeuw is verzevenvoudigd. Ze riep de toehoorders, afge vaardigden uit tachtig landen, op om de bevolking bewuster te maken van het probleem. Ook suggereerde ze de moge lijkheid het buitensporig ge bruik van water strafbaar te stellen. DEN HAAG MARJOLUN DE COCQ De wijn stroomde rijkelijk en de Kroati sche president was daardoor meer dan goed aanspreekbaar. Op verzoek van zijn disgenoot, de Britse liberaal-democrati sche partijleider Paddy Ashdown, krab belde Franjo Tudjman tijdens een diner in Londen op 6 mei '95 op de achterkant van een menukaart hoe Joegoslavië er 'over tien jaar zou uitzien'. Op de schets is Bosnië met een grote S-vormige haal opgedeeld: de linkerhelft voor Kroatië, de rechter voor Servië. Géén land voor de Bosnische moSlims, zei Tudjman te gen Ashdown: die zouden een 'onbetekenende minderheid' vormen aan de Kroatische kant. Ashdown getuigde gisteren in het proces tegen de Bosnisch-Kroatische generaal Blaskic voor een afgeladen publieke tri bune bij het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. Uit de tekening en de conver satie met de Kroatische leider had As hdown geconcludeerd dat er een 'sterke mogelijkheid was' van een geheime deal tussen Tudjman en de Servische leider Milosevic over de opdeling van Bosnië. Hij bracht de kaart en de inhoud van het gesprek in de openbaarheid toen Tudj man op 6 en 7 augustus van dat jaar een bliksemoffensief startte in de Krajina. Hij had daar tijdens het diner met Ashdown een fles goede Kroatische wijn om ver wed. Toen Ashdown merkte dat het Tud jman menens was geweest, wilde hij 'de internationale gemeenschap waarschu wen wat Tudjman van plan was en dat alles was voorgekookt'. Ashdowns getuigenis moest de stelling van de aanklagers in de zaak-Blaskic on derstrepen dat de oorlog tussen moslims en Bosnische Kroaten in Bosnië een in ternationaal conflict was, met een ver borgen inbreng van het Kroatische regi me in Zagreb. Zij moeten dat bewijzen omdat Blaskic alleen dan kan worden veroordeeld wegens schendingen van de Geneefse Conventies, die de bescher ming regelen van burgers in conflicten die internationaal van karakter zijn. Blaskic wordt verantwoordelijk gehou den voor de etnische zuiveringen in de Lasva-vallei in Midden-Bosnië in 1993. Om een zuiver Kroatische staat binnen Bosnië te verwezenlijken, werden door het Bosnisch-Kroatische leger (HVO) on der zijn bevel complete moslimdorpen leeggeroofd en platgebrand. De bevol king werd vermoord, verdreven of ge vangen genomen. Volgens Ashdown was Tudjman 'op korte of lange termijn' uit op een Groot-Kroatië. Ashdown was volgens eigen zeggen op het diner in de Londense Guildhalhex herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog naast Tudjman geplaatst 'omdat ze dachten dat ik er wel iets van afwist'. Hij was tijdens de oorlog zo'n tien keer in Bosnië geweest en had onder meer de concentratiekampen Manjaca, Keraterm en Trnopolje bezocht. De boventoon van het gesprek was 'bijna racistisch' geweest, verldaarde Ashdown. „Ik kan niet zeggen dat ik hem een aan gename man vond." Over de Bosnische president Izetbegovic had Tudjman zich zeer geringschattend uitgelaten. „Hij noemde Izetbegovic een fundamentalist en een Algerijn." Met Milosevic was het volgens Tudjman beter zaken doen, 'die was éen van ons'. Zelfs de rechters lachten af en toe voor zichtig tijdens het hilarische kruisver hoor dat Russel Hayman de Britse politi cus afnam. Als een terriër beet hij zich vast in de kleinste details. Vooral in de inname van alcoholica door Tudjman en Ashdown was hij bovenmatig geïnteres seerd. Hoe serieus waren het gesprek en hoe accuraat Ashdowns dagboekaante keningen? Ook over iedere punt en lijn op de kaart wilde Hayman in discussie, tot ongenoe gen van rechter Jorda. Die vond As hdowns uitleg afdoende dat het schetsje tussen het volschenken van wijnglazen en het verwisselen van borden en bestek was gemaakt en dat daarom de punt die Belgrado moest voorstellen, niet hele maal correct was geplaatst. Ashdown liet zich echter geen seconde intimideren. „Is het juist dat deze kaart gehaast is ge tekend", probeerde Hayman. „Daarvoor hoef je geen hersenchirurg te zijn", ant woordde Ashdown. Minister prijst China wegens mensenrechten GENEVE BOB KROON CORRESPONDENT Op het gebied van de mensen rechten probeert China 'van zijn slechte imago af te komen'. Dat is het oordeel van minister Van Mierlo van buitenlandse zaken, die gisteren de jaarverga dering van de VN-commissie voor de mensenrechten in Ge- nève toesprak. De bewindsman, die vorig jaar als voorzitter van de Europese Unie nog tever geefs trachtte een kritische resolutie tegen Peking in te die nen, had aan deze afgang geen bittere herinneringen, integen deel. „De ontwerp-resolutie heb ben we toen verloren, maar die heeft wel degelijk zijn nut ge had", aldus de minister. „De dialoog met China is nu in volle gang en daarom heeft de EU dit jaar afgezien van een resolutie tegen Peking, die toch geen meerderheid haalt en alleen maar voor commotie zorgt. Chi na heeft inmiddels een aantal conventies voor de mensen rechten aanvaard, twee politie ke gevangenen vrijgelaten, ont vangt binnenkort Mary Ro binson, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, en zal zelfs een VN-commissie toela ten tot Tibet. Het is een bemoe digend begin." Hadden de handelsbelangen in China iets te maken met Van Mierlo's optimisme? Niet direct, meende de bewindsman. Tij dens het bezoek van (nu voor malig) premier Li Peng aan Ne derland vorige maand had een Chinese diplomaat tegen Van Mierlo gezegd dat een betere verstandhouding toch ook goed was voor het zaken doen. „Dat is dan meegenomen", had van Mierlo toen geantwoord. „Maar dat verandert niets aan onze opvattingen over mensenrech ten." In zijn toespraak legde Van Mierlo meer de nadruk op eco nomische, sociale en culturele zekerheden dan op individuale mensenrechten, zoals vrije me ningsuiting en een martelver bod. Dit voor een westers land nogal opmerkelijk standpunt klonk Derde-Werelddelegaties als muziek in de oren en Van Mierlo kreeg dan ook een dave rend applaus. De Nederlandse bewindsman brak een lans voor 'sociale en economische zeker heid, zolang een miljard men sen nog moet leven van een gulden per dag, honger heeft, schoon en veilig water ontbeert en gemiddeld nauwelijks een leeftijd van veertig jaar haalt'. Aanklager eist twintig jaar cel tegen Papon BORDEAUX AFP-DPA-ANP De aanklager in het proces te gen Maurice Papon heeft giste ren twintig jaar cel tegen hem geëist wegens misdaden tegen de menselijkheid. Ook moeten hem zijn burgerrechten worden ontnomen. De 87-jarige Papon staat in Bordeaux terecht wegens zijn betrokkenheid bij de arrestatie en deportatie van 1.560 joden naar nazi-concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoor log. Hij was toen een hoge amb tenaar van het Vichy-regime, dat met de nazi's collaboreerde. Volgens aanklager Desclaux pleegde Papon zijn eerste mis daden tegen de menselijkheid toen hij de lijsten van te arreste ren joden opstelde. Ook zorgde hij voor de arrestatiebevelen, de treinen om de joden te vervoe ren en voor de bewakers, zei Desclaux in zijn pleidooi eerder op de dag. Papon ontstak in woede. „Dit gaat te ver, ik ga weg", riep hij. waarop hij de rechtszaal verliet. Het vonnis tegen Papon wordt volgende week vrijdag ver wacht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1998 | | pagina 7