'Naast de brievenbus
een baan uitzoeken'
Orgaandonatie
135
ZATERDAG 14 MAART 1998
Computerbedrijven voeren slag om personeel
'en informaticastudent op
nek naar een baan kan
firhet beste zijn leunstoel
tast de brievenbus zetten.
Bijna dagelijks ploffen er
iibiedingen op de mat. De
fe uiog interessanter dan de
ander. Softwarehuizen
>f nibomen om in het werk. Br
n al bedrijven die klanten
op een wachtlijst moeten
Is'ïjRn. Dan wil je wel gekke
dingen doen om aan
mensen te komen. STER-
spotjes met vacatures
uitzenden. Of
kitatiegesprekken voeren
in de showroom van een
farage bijvoorbeeld, waar
iedereen die wordt
aangenomen meteen een
lease-auto kan bestellen.
Echte automatiseerders
lappen daar niet in. „Wie
t[; imaar toe gaat is meer in
Po's geïnteresseerd dan in
computers.
Met een opleidingsprogramma
dat tien miljoen gulden per
jaar kost wil het machtige
Amerikaanse softwarebedrijf Microsoft het
tekort aan automatiseerders te lijf gaan. Mi
crosoft heef becijferd dat alleen al in 1997
zo n tienduizend vacatures onvervuld zijn
gebleven. „Als er niets gebeurt loopt dat in
2000 op tot veertig vijftigduizend", zegt
marketing manager Kees Pronk.
Vandaar dat een programma is ontwikkeld
om op korte termijn vijfduizend 'IT'ers' ('IT'
staat voor informatietechnologie) op te lei
den. Het programma richt zich op het onder
wijs - van basisscholen tot universiteiten - op
het bedrijfsleven en op werklozen.
Alleen al dit jaar moeten 750 werklozen
een gratis stoomcursus automatisering krij
gen. Die duurt zes weken, en is eigenlijk al
leen maar een basisopleiding. Om echt aan
het werk te kunnen, zijn vervolgcursussen
nodig. Toch vindt vrijwel iedereen die de cur
sus heeft gedaan snel een baan. „De kennis
die ze dan hebben, maakt ze al interessant
voor bedrijven die systeembeheerders zoe
ken", zegt Pronk.
Hij verzekert dat de druk op de arbeids
markt niets te maken heeft met de '2000-pro-
blematiek', het aanpassen van computers om
te voorkomen dat bestanden verdwijnen als
de digitale, tweecijferige 'jaartelling' op '00'
springt. En obk al niet met de invoering van
de Euro. „Dat zijn tijdelijke problemen. Daar
voor moet bestaande technologie worden
aangepast. Nee, wij zijn bang dat als er niet
heel snel veel mensen bijkomen de invoering
van nieuwe technologie in de knel komt. Er
zijn nu al softwarehuizen die het werk niet
aankunnen."
nieuwe producten
Met nieuwe technologie doelt Pronk natuur
lijk op de nieuwe producten die Microsoft, de
absoluut grootste aanbieder van besturings
programma's, zelf op stapel heeft staan. De
belangrijkste daarvan is Windows NT 5.0, zeg
maar de 'bedrijfsversie' van Windows 98. Een
besturingsprogramma voor computernet
werken dat sneller is, beter beveiligd is, ge
makkelijker te bedienen zou zijn en waar een
directe weg naar Internet in is opgenomen.
Studenten aan de Pizza bij een flits-seminar bij info Support. 'Wij zijn nog terughoudend'.
De bedoeling is dat softwarehuizen op ba
sis daarvan maatwerk ontwikkelen voor hun
klanten. Maar daar moeten ze wel mensen
voor hebben. Pronk: „Als die nieuwe tech
niek op de markt komt, ontwikkelt de vraag
zich als een vliegwiel. Die groeit alleen maar,
verwachten wij. En dat houdt de komende ja
ren niet op. Maar die ontwikkeling loopt vast
als er niet snel meer mensen komen."
Van die nieuwkomers komt maar een heel
klein aantal mensen ooit bij Microsoft zelf te
recht. Bij de Benelux-vestiging van het impe
rium van Bill Gates - met hoofdkantoor in
Hoofddorp - werken 200 mensen, van wie
130 in Nederland. Dat aantal zal niet specta
culair groeien, voorspelt Pronk. „Wij doen al
leen waar we goed in zijn, het maken van
software. De verkoop, installatie, begeleiding,
cursussen en noem het maar op, laten we
over aan onze partners. Dat zijn zelfstandige
bedrijven. Niemand kan bij ons rechtstreeks
software kopen. Daar is bewust voor geko
zen."
Pizzanachten
Het zijn dan ook de partners van Microsoft
die het opleidingsprogramma voor een be
langrijk deel uitvoeren. De cursussen voor
werklozen worden georganiseerd door een
Zoetermeers bureau. Het softwarehuis Info
Support in Veenendaal richt zich op studen
ten. Vooral hbo'ers worden systematisch be
naderd. Er worden gastcolleges gegeven, ze
mogen deelnemen aan cursussen en er zijn
speciale activiteiten.
Info Support heeft zelfs enige faam opge
bouwd met zijn 'marathonsessies', ook wel
bekend als 'pizzanachten', hoewel dat Itali
aanse gerecht niet altijd op het menu staat.
„De laatste keer hadden we chinees", zegt
Judith Geelen, bij Info Support verantwoor
delijk voor de werving.
Met de pizzanachten sluit het bedrijf aan
op het beeld dat kennelijk bij studenten nog
steeds bestaat van computerpioniers als Bill
Gates van Microsoft en Steve Jobs van Apple.
Die begonnen ooit als 'nerds', bebrilde freaks
die op stoffige zolderkamertjes nachtenlang
doorhaalden om computerproblemen op te
lossen, levend op een dieet van pizza's en co
la. Met dat idee in het achterhoofd zette Info
Support achttien uur durende cursussen op,
slechts onderbroken voor avondeten, ontbijt
en fitness.
Het was een schot in de roos, 400 studen
ten meldden zich aan. „Voor ons is dat heel
belangrijk. Door marktgerichte cursussen te
geven staan mensen al met één voet binnen.
Wie een dag en een nacht doorgaat met zo'n
cursus is gemotiveerd. Die mensen zoeken
Geelen weerspreekt de suggestie dat Info
Support aan het ronselen is geslagen op
scholen. „Wij zijn nog terughoudend. Het is
opvallend hoe makkelijk studenten aan ba
nen komen. Ze krijgen contracten toege
stuurd die ze maar hoeven te tekenen. Wij
doen dat niet, terwijl er binnen ons bedrijf
zeker druk is om sneller jongeren aan te ne
men."
'Jobhoppen'
Volgens haar collega Kees Dros is Info Sup
port heel bewust zo terughoudend. „Wat je
nu ziet in de automatisering is dat veel be
drijven jongeren binnenhalen onder het mot
to 'binnen is binnen' en dan zien we wel of
de betrokkene zich weet te bewijzen." Als dat
niet lukt worden ze na afloop van het con
tract wel weer weggebonjourd. 'Jobhoppen',
in hoog tempo van de ene naar de andere
baan springen is dan ook aan de orde van de
dag in de automatisering. Dat heeft ook een
keerzijde Dros: „Mensen worden steeds snel
ler steeds harder beoordeeld. Ze krijgen goed
betaald, sluiten op dat inkomen ook hypo
theken af en als het niet goed gaat is het in
eens afgelopen. Maar ja, als je dat zelf aan
foto cord otting
voelt komen, kun je nog naar een garage voor
een andere baan."
Dat Info Support de goede toon heeft ge
vonden om studenten over de drempel te
trekken blijkt wel tijdens een speciaal georga
niseerd 'flits-seminar'. Ongeveer dertig stu
denten zijn van heinde en ver naar Veenen
daal gekomen om kennis te maken met de
nieuwe software. Ze komen uit Delft, Arn
hem, Enschede, Den Bosch. Het parkeerter
rein van Info stroomt vol met auto's. Het gaat
de studenten zichtbaar naar den vleze. Som
migen vertellen thuis, op hun kamer een
compleet netwerk met personal computers te
hebben opgesteld. De verloting van een
handcomputer onder de bezoekers is niette
min een van de spannende momenten van
de avond.
Niet alle studenten vertellen even gretig
over de animo van werkgevers om hen over
de drempel te halen. Sommigen blijven maar
liever anoniem. Maar anoniem of niet, ze zijn
zich zeer bewust van hun marktpositie. Vrij
wel iedereen beaamt het gevoel te hebben na
de studie „een leuk bedrijf te kunnen gaan
uitzoeken." Minimaal drie keer per week val
len er uitnodigingen of aanbiedingen in de
bus. „Dat is niet voor de show. Dat gaat er
soms heel heftig aan toe. Je krijgt het idee dat
er bedrijven zijn die stomweg iedereen maar
aannemen. Soms hoefje alleen maar te teke
nen."
Gideon Sandstra uit Enschede zegt zich
daar weinig van aan te trekken. „Ach als je
wil kun je nu al heel veel verdienen, bijvoor
beeld aan de 2000-problemen. Er is zeker een
bepaalde druk om je studie er maar aan te
geven en bij een bedrijf binnen te stappen.
Maar mijn papiertje is me toch meer waard.
Je krijgt nu zoveel aanbiedingen dat je rustig
een werkgever kunt uitzoeken die je ook op
lange termijn mogelijkheden biedt. Ze moe
ten wel een bepaald carriérepad kunnen bie
den. Niet alleen salaris, maar ook opleiding.
Dit is een vakgebied waarin je doorlopend
moet bijleren. En ach, je moet er ook willen
werken."
Gouden handboeien
In de wandelgangen komen de stijgende sa
larissen in de wondere wereld van de infor
matica ter sprake. Het blijkt dat veel bedrij
ven hun hart vasthouden om een prijzenslag
te ontketenen. 'Gouden handboeien' zoals
werknemers die in de Verenigde Staten krij
gen (een premie wanneer iemand zijn con
tract gewoon uitdient) worden in Nederland
nog niet uitgedeeld. Bonussen kunnen wel
flink oplopen. Volgens verschillende automa
tiseerders bestaan er stilzwijgende afspraken
om elkaar niet al te fors te overbieden. „Bin
dende afspraken zijn verboden." Onder de
studenten is er nu al twijfel hoe lang automa
tiseerders vol kunnen houden dat hun perso
neel alleen in de avonduren cursussen mag
volgen. „Dan kom je toch op een werkweek
van vijftig uur."
Maar terwijl iedereen verzekert dat er nog
absoluut geen sprake is van een prijzenslag,
wordt wel geconstateerd dat de aanvangssa
larissen nu (ongeveer 4.000 gulden per
maand) 'toch wel een paar honderd gulden
hoger zijn dan vorig jaar'. Degenen die vorig
jaar zijn begonnen, kijken er met scheve
ogen naar.
Kandidaten in de rij voor de deur van een Haagse autodealer, waar een softwarebureau vorige
maand sollicitatiegesprekken hield. Wie aangenomen was mocht een lease-auto uitzoeken, foto
gpd rop te riet
De nieuwe wet op de orgaandonatie
dwingt iedere meerderjarige burger
in Nederland zijn standpunt te be
palen of hij na zijn dood toestem
ming verleent tot 'orgaanuitname'.
Binnenkort krijgen we allemaal via
de gemeente een 'donorformulier'
waarop we zowel onze toestem
ming als ons bezwaar kenbaar kun
nen maken. De keuze wordt geregi
streerd in een centraal
donorregister.
Beelden van een jongetje dat dankzij een
donornier weer kan drummen of een
man die dankzij een ruilhart de geboorte
van zijn eerste kleinkind kan meemaken,
zullen door de 'orgaanlobby' worden ge
bruikt om onze keuze positief te beïnvloe
den. Bevlogen pleidooien over het grote le
ger vertwijfeld wachtenden die zonder onze
organen geen leven en geen toekomst heb
ben, moeten onze laatste twijfels wegne
men.
'Donoruitname' is een nobele zaak, geba
seerd op medemenselijkheid en naasten
liefde, vandaar dat het 'om niet' gebeurt, zo
wordt benadrukt in de campagne die het
Nederlandse publiek moet motiveren voor
orgaandonatie. Niettemin is het 'product'
dat gratis weggegeven wordt uiterst kost
baar, zelfs niet te koop. En verdient ieder
een er verder aan: de transplanterende art
sen, het ziekenhuis en de farmaceutische
industrie. Hoe meer organen er ter beschik
king komen, des te meer geld zal er omgaan
in de transplantatiebusiness.
Door een ruimer, wellicht zelfs onbelem
merd aanbod van donorganen zal de
verleiding nog groter worden om vooral de
zogeheten 'heroïsche' geneeskunde, die in
alle opzichten meer 'loont', voorrang te ver
lenen. Nu al zijn er vaak lange wachttijden
in ziekenhuizen voor ingrepen die mensen
moeten verlossen van een dreigende invali
diteit. Nu al zijn er tekorten aan bedden op
de intensive-cares. Bedden die straks in
toenemende mate bezet worden door do
noren die nog even kunstmatig in leven
worden gehouden voor hun organen. Een
beperkt aanbod van donororganen is de
beste garantie voor een kritisch gebruik er-
Al jaren geleden heb ik mijn nabestaanden
laten weten dat ik na mijn dood alleen mijn
nieren, hart en hoornvlies ter beschikking
wil stellen, omdat ik niet met huid en haar
geplunderd wil worden. Men spreekt niet
voor niets plotsklaps over 'donoruitname',
want men kan bijna alles van een overlede
ne gebruiken en doet dat bij voorkeur ook,
als men de kans krijgt. Een verpleegkundige
noemde dat eens, met grote weerzin,
'lijkenpikkerij'.
Ik hoop maar dat het donorformulier de
mogelijkheid biedt voor selectieve 'donor
uitname'. want anders is het eind zoek. 'Ik
begrijp nu dat ik geen mens heb begraven,
maar een hoopje resterende huid en bot
ten', huilde een vrouw tegen mij door de te
lefoon. Ze had, drie maanden na de plotse
linge dood van haar man, een computeruit
draai gekregen van wat er allemaal van hem
was gebruikt.
Aan orgaantransplantaties zit een 'neem-
kant' die bij de nieuwe wet uitstekend gere
geld wordt. Met alle garanties dat de betref
fende persoon ook werkelijk dood is. Maar
de wet gaat wel heel rationeel en kaal met
de 'geefkant' om. Er is geen enkele verplich
ting tot gewone, menselijke zorgvuldigheid
naar de nabestaanden toe en begeleiding
daarvan. Dat leidt in de praktijk tot 'medici
die wel al voor het overlijden van je kind
toestemming vragen voor orgaandonatie,
maar je na het overlijden niet eens de hand
schudden', zoals een man in een brief naar
een krant schreef.
Een vrouw uit mijn omgeving heeft twee
jaar lang nachtmerries gehad over haar
zoon die zij na een verkeersongeluk aantrof
op de intensive care. 'Volgens de arts die
zijn organen vroeg, was hij hersendood.
Maar onze zoon was nog warm en roze. Hij
ademde en ik kon maar niet begrijpen dat
deze situatie alleen maar te danken was aan
het feit dat ze hem kunstmatig in leven hiel
den vanwege zijn organen. Zoiets kun je
nabestaanden niet aandoen'.
Voor artsen is het verwerven van donoror
ganen en het transplanteren ervan gewoon
een klus die geklaard moet worden. Als ze
eenmaal beschikken over het lichaam van
de overledene, is de belangstelling voor de
nabestaanden vrijwel nihil, luidt een alge
mene klacht. Maar voor de nabestaanden
begint de klus pas. Het bijkomen uit de ver
doving van de klap. De rouw om een onver
vangbaar kind of partner. De vele vragen en
twijfels die opkomen.
Iedereen is beter van die 'donoruitname'
geworden. Maar nabestaanden krijgen geen
tastbare bedankjes, zelfs geen bloemetje op
het graf van degene wiens organen zijn ge
bruikt. Velen van hen zouden graag een
boekje willen hebben, waarin ze nog eens
over kunnen lezen wat er nu precies is ge
beurd en waar het allemaal goed voor is.
Nog eens willen praten over de hele gang
van zaken. Een telefonische hulplijn zou
een uitkomst zijn. Maar de nieuwe wet
voorziet niet in dit soort zorgvuldigheid.
Het 'om niet' wordt daarin wel heel strikt
gehanteerd.
HELEEN CRUL
