Een
crimineel is nooit werkloos!
'Het is normaal dat
Nederland huivert om de
gulden op
te geveir
B
Feiten &Meningen
Aannemers
ZATERDAG 14 MAART 1998
FOTO GPD M
eel van et\
1 stond i'J
Ik woon in een prachtig dorp. Warmond is
de parel van de Bollenstreek. Het is er zo
heerlijk rustig en er gebeurt goddank zo
weinig dat het hele dorp al op z'n kop staat
als iemand op een ongebruikelijke plaats de
straat oversteekt. Het is derhalve een feest
om er te wonen. Een bezwaar echter: het
doip is een bolwerk van het CDA. Gelukkig
merk je dat alleen als er gemeenteraadsver
kiezingen zijn. Dan trekken en masse stijf
gearmde oude dametjes met plastic regen
kapjes op en steunkousen aan in weer en
wind naar de stemlokalen.
Dit keer kwam het CDA in onze parel met
een uiterst gedurfd programma. De ene
helft van het dorp zou afgegraven worden
ten behoeve van de aanleg van een haven.
De andere helft van het dorp zou moeten
wijken ten behoeve van de aanleg van een
reusachtige supermarkt, direct aan die ha
ven. Dan hoefden al die recreanten des zo
mers in hun met pikzwart geld betaalde
protserige jachten niet meer b'uiten het
dorp af te meren voor hun boodschappen,
maar konden ze direct bij de supermarkt
aanleggen voor hun dagelijks behoeften.
Ontegenzeggelijk een plan met Visie. Met
één super-supermarkt zou de toch al nood
druftige middenstand definitief uit zijn lij
den verlost worden. En ook van die hele ou
derwetse, negentiende-eeuwse dorpskern
zou je in één Idap afzijn.
Hoe eigenaardig dat zo'n groots plan niet
door iedereen juichend werd aanvaard.
Sterker: het CDA dat bij de vorige gemeen
teraadsverkiezingen nog flink won (terwijl
in heel Nederland het CDA de vorige keer
drastisch op z'n bek ging), heeft nu warem
pel één zetel verloren. Daardoor is het op
eens niet meer vanzelfsprekend dat het
CDA een wethouder
A ophoest. Wat kijkt
het CDA op zijn
JFneus!
Lang voor de ver-
:Én_ kiezingen hoorde je
~jsr*- iedereen in het dorp
de naam van de
jgj£\ CDA-lijsttrekker al
noemen als nieuwe
2gr wethouder. Politiek
"Ja volstrekt onervaren.
^ggfU^ Kan zelfs geen brief
MAARTEN 'THART schrijven. Toch zou
medewerker hij 't worden. De
WD heeft één zetel
gewonnen en onze enige andere partij, de
Progressieven, is in zeteltal gelijk gebleven,
doch kreeg maar liefst tachtig stemmen
meer. Een paars college ligt in het verschiet.
De hoop herleeft dat de aanleg van haven
en supermarkt niet doorgaan.
Zou de WD het CDA eindelijk door be
ginnen te krijgen? Die letters, CDA, staan al
lang niet meer voor Christen Democratisch
Appel, nee, die staan voor Coalitie Der Aan
nemers. Elke CDA-politicus heeft wel een
broer, vriend, familielid, (ex)-echtgenoot in
de bouw. En daardoor is elke CDA'er er
vooral op gespitst de betonmolens draaien
de te houden. Vandaar ook dat plan om het
hele dorp in een haven en een supermarkt
te transformeren.
Het CDA moge dan overal in het land ten
opzichte van de vorige gemeenteraadsver
kiezingen flink hebben verloren, ze doen
toch net alsof ze gewonnen hebben omdat
ze weer iets vooruit zijn gegaan ten opzich
te van de vorige Kamerverkiezingen. Met
man en macht dient de Coalitie Der Aanne
mers bestreden te worden. Wil je christelijk
stemmen, mij best, maar stem dan GPV,
RPF of SGP.
Mijn leus is echter: liever paars dan
paaps. Ik maak me er nu al zorgen over dat
Kok in mei onverhoopt toch weer met het
CDA in zee zal gaan. Daarom zie ik aanko
men dat je in mei met goed fatsoen maar
op één partij zal kunnen stemmen om dit
dreigende gevaar af te wenden: D66.
Soms geloven allochtone
jongeren die in aanraking
komen met de Neder
landse politie hun ogen
niet. ,,De eerste keer heb
ben ze gepraat met me
en toen mocht ik weg.
Dat was voor mij heel
soepel en dan ga je het
nog een keer doen. Twee
de keer gepakt, mag je
weg, derde keer gepakt,
mag je weg. Vierde keer
mag je weer weg, maar
dan moetje voorkomen.
Krijg je dienstverlening.
Heb ik drie keer gehad",
zegt een Antilliaanse jon
gen in 'De dunne draad
tussen doorgaan en stop
pen', een gisteren gepu
bliceerd onderzoek naar
allochtone jongeren en
criminaliteit.
Voor het onderzoek werd onder
zocht hoe het staat met bijna twee
duizend jongeren die in 1984 en
1985 werden veroordeeld. Ongeveer
een op de drie bleek het leven niet
te hebben gebeterd, waarbij vooral
de allochtone jongeren eruit spron
gen die pas op iets latere leeftijd
naar Nederland zijn gekomen.
Het wetenschappelijk onderzoek
naar crimineel gedrag onder al
lochtonen staat feitelijk nog in de
kinderschoenen. Tot 1988 was werd
de etnische afkomst van verdachten
niet vermeld in dossiers van politie
en justitie. Overheid, wetenschap
en welzijnswerk hielden elkaar wat
dit betreft in een ijzeren greep. In
middels is het taboe doorbroken,
het ene rapport na het andere rolt
van de persen. Want wie een pro
bleem wil aanpakken, moet om te
beginnen de feiten onder ogen zien.
Die liegen ér niet om: allochtone
jongeren zijn drie tot zes maal zo
veel betrokken bij misdrijven als au
tochtone jongeren. Ook bij een cor
rectie voor de vaak veel minder
rooskleurigesociaal-economische
omstandigheden vanminderheden
scoren allochtonen anderhalf tot
drie keer hoger op de criminaliteits-
ladder.
Bij de vraag waarom allochtonen
relatief vaak over de schreef gaan,
speelt een combinatie van factoren.
De hoge werkloosheid onder al
lochtonen en de over het algemeen
lage inkomens spelen een rol. De
economie mag dan op volle toeren
draaien, aan minderheden gaan de
zegeningen van de toenemende
welvaart goeddeels voorbij. Alle
goedbedoelde pogingen ten spijt is
de discriminatie op de arbeidsmarkt
is nooit verdwenen.
Veel allochtone jongeren zien de
Allochtone jongeren en de verleidingen van de misdaad
Het mes op de keel als stap op weg naar de zo onbereikbare welvaart.
rijkdom bij hun Nederlandse leef
tijdgenoten met leden ogen aan.
Een Marokkaanse jongen in het on
derzoek: „Bij Nederlandse gezinnen
wordt de kinderbijslag besteed aan
het kind. Bij ons niet. Mijn ouders
betaalden bepaalde huizen in
Marokko en ik liep er niet goed bij.
Terwijl ik jaloers was op andere kin
deren op school." Een Turkse leef
tijdgenoot: „Ik wilde ook net als ie
dereen nette en dure kleding heb
ben. Als je het van je ouders niet
krijgt, dan moet je het toch ergens
vandaan halen". En, zegt een on
dervraagde: „Als crimineel word je
nooit werkloos".
Maar die relatieve armoede bete
kent niet automatisch een vrije val
naar de duistere spelonken van de
misdaad. In de gezinnen waar deze
jongeren opgroeien en de omstan
digheden waarin ze leven, blijken
meercriminaliteitsbevorderende
factoren te bestaan. De botsing tus
sen vooral de vaders en hun kinde
ren over de strikte normen uit het
moederland tegenover de veel vrije
re Nederlandse cultuur. Met als ge
volg dat jongeren vaak op straat
vertoeven, al was het maar om de
problemen thuis te ontvluchten.
Daarbij komt volgens Van Wijk nog
dat voor allochtonen de ouderlijke
zorg - in tegenstelling tot voor Ne
derlanders - ophoudt bij de voor
deur. „Buiten zijn politie en school
verantwoordelijk. Hun ouders inte
resseren zich niet in wat zich buiten
hun gezichtsveld afspeelt".
En juist op straat worden niet zel
den de eerste schreden op het cri
minele pad worden gezet. Een An
tilliaanse jongen: „Ik had altijd An
tilliaanse vrienden. Er werd dan al
tijd afgesproken een Tori te doen.
Tori is overval en als je niet wilde,
werd je voor flikker uitgemaakt en
mocht je niet meer met de groep
mee. Dan zei je dus automatisch
datje meeging."
En wordt een beginnend crimineel
tje voor het eerst opgepakt, dan
volgt een goed gesprek op het poli
tiebureau. „Hier in Nederland krijg
je waarschuwing na waarschuwing.
Een kind vertelt aan zijn vriendjes
datje bij de politie een sigaret en
een kopje koffie krijgt en dat je na
drie uurtjes weer vrij bent. Dat geeft
een stimulans."
Criminoloog Beke en zijn medeon
derzoekers beperken zich niet tot
het signaleren van maatschappelij
ke oorzaken, de vroege schooluitval
van veel jongeren en de vaststelling
dat het minderhedenbeleid weinig
effect sorteert. Ze pleiten voor een
grondige herbezinning. „Het initia
tief voor een oplossing van het pro
bleem moet bij de allochtone ge
meenschap komen te liggen. Dat is
de meest aangewezen partij om de
jongere generatie een toekomst
zonder criminaliteit te bieden."
De onderzoekers bepleiten intensief
overleg met allochtone groeperin
gen, waarbij Nederlanders af moe
ten zien van de neiging het minder
hedenbeleid van bovenaf op te leg
gen. Daarbij dient geen enkel on
derwerp te worden gemeden. Ook
„de zorgvuldig in stand gehouden
mythe van de terugkeer naar het va
derland" dient kritisch t
bekeken. Verder moetei
nen worden aangesprol
neiging om de verantvvofei
voor crimineel gedragr, e
af te schuiven op de pol
school en de discriminei
menleving. Criminiloog
van Beke noemt als vooi
van de aanpak door de I
politie. Die heeft een v(
project voor Marokkaan
waarin ze duidelijk m;
de politie kan worden vt
wat van de ouders,
verantwoordelijkheid bi
maar vooral ook bij jeze I(
boodschap.
ARNHEM. GPD-ANP
32 ;eft
"inst
Op zijn gemak slentert Jean-Claude
Juncker door de lounge van het Brus
selse Sheraton-hotel. Met in de linker
hand de onafscheidelijke sigaret en in
de rechter een gsm, handelt de Luxem
burgse premier, tevens minister van
staat, van financiën én van werkgele
genheid wat lopende zaken af. Never a
dull moment in een klein land met zo
veel portefeuilles.
Juncker (43) oogt relaxed, een tikje zelf
voldaan zelf, en met goede redenen. Een
week eerder presenteerde hij aan de Eu
ropese Commissie de financiële presta
ties van zijn land voor deelname aan de
euro. Een beter startbewijs kan een land
zich niet wensen. Met een overschot op
de begroting van 0,7 procent, een staats
schuld van nog geen zeven procent en
een lage inflatie (1,4 procent), steekt
Juncker alle Europese leiders naar de
kroon.
Krijgen de Luxemburgers met zo'n klin
kende munt in handen, geen koude ril
lingen bij de komst van de euro? „Inte
gendeel", zegt Juncker. „Wij zijn als
geen ander land mentaal voorbereid op
de euro. Sinds 1921 leven wij in een
soort pre-euro sfeer vanwege onze mun
tunie met België. Luxemburg heeft geen
traditie van een eigen monetair beleid,
België had de leiding in de muntunie. En
ik kan u verzekeren: wij zijn daardoor
beter af dan als we op eigen benen had
den gestaan."
Maar die ruim 400.000 inwoners van het
Groot Hertogdom vormen een geval
apart, beaamt Juncker. Dat de overige
circa 369 miljoen Europeanen de euro
nog lang niet aan het hart drukken, kan
hij zeer wel begrijpen. „Neem Duitsland,
dat de afgelopen eeuw tot twee keer toe
alles heeft verloren: zijn nationale trots,
Juncker: „Een Europa met veertien
verschillende munten kan het wel
schudden. Er is macro-econo
misch gezien geen alternatief voor
de euro".
FOTO REUTER YVES HERMAN
zijn munt, zijn industrie. Of Nederland
met zijn lange traditie van een sterke
gulden en arbeidsrust. Het is niet meer
dan normaal dat in deze landen de hui
ver groot is om de eigen munt op te ge
ven."
Die angst moetje ook niet wegpoetsen,
waarschuwt Juncker, je moet haar met
argumenten weerleggen. „Uw premier
Kok, ikzelf en de andere politici die in
'91 met het Verdrag van Maastricht het
startschot voor de euro gaven, deden dat
niet zo maai'. De komst van de euro is
niet even op een achternamiddag beslo
ten. Iedereen was zich destijds zeer be
wust van de gevaren. En dat zijn we ons
nog steeds."
Met een nieuwe sigaret in de aanslag,
zet Juncker de waarborgen voor een
sterke eenheidsmunt nog eens op een
rijtje. De onafhankelijke Europese Cen
trale Bank die streng toeziet op nationa
le begrotingen, de ijzeren regels voor
stabiele prijzen en lage rente en de boe
tes bij overtreding ervan, het zijn alle
maal veiligheidsgordels om landen met
slappe knieën op hun plaats te houden.
Maar meer dan in deze waarborgen ver
trouwt Juncker erop dat de generatie
van spilzieke politici inmiddels van het
toneel is verdwenen. „De nieuwe politie
ke cultuur van financiële soliditeit begon
zijn opmars al vóór Maastricht", weet
Juncker. „Natuurlijk geldt dit nog niet
helemaal voor Italië. Daarom moet dit
land extra informatie op tafel leggen
over zijn begrotingsbeleid op langere
termijn voor het mee mag doen met de
euro. En daarom zullen Nederland en
Duitsland extra op Italië letten. Maar
koesterde in 1991 niet iedereen hetzelf
de wantrouwen tegenover Portugal en
Spanje? En zie, deze landen kwalificeren
zich nu moeiteloos voor de euro."
Minister Zalm (financiën) kan het in zijn
oren knopen: „De capaciteit bij de zui
delijke landen om financieel orde op za
ken te stellen is groter dan gedacht. Het
beeld dat de noordelijke landen een soli
de beleid voeren en de zuidelijke er
maar op los leven voeren is echt achter
haald."
„Een stem op de euro is een vertrou-
wensstem", verzekert Juncker. „Je moet
erin geloven dat de financieel minder
stabiele landen zich blijvend netjes zul
len gedragen." Maar is dat niet een
tweedehands auto kopen zonder keu
ringsbewijs of onder de motorkap te kij
ken? Weer schudt de Luxemburgse pre
mier zijn hoofd en opnieuw licht de aan
steker op. „Het begin van het bewijs van
goed gedrag ligt er al: de financiële cij
fers die bij de Commissie zijn ingele
verd. Sinds de landen onder druk van de
eisen uit het Verdrag zich op de euro
voorbereiden daalt het financieringste
kort overal, wordt er aan de staatsschuld
gewerkt en bedraagt de gemiddelde in
flatie in de EU nu 1,8 procent. De men
sen vergeten het snel, maar in 1985 was
die inflatie nog 14 procent!"
CRISIS
Juncker herinnert aan begin jaren ne
gentig, toen dankzij een financiële crisis
en een devaluerende pond, lire en pese
ta, anderhalf miljoen banen verloren
gingen. Zoiets kan Europa zich in de
toekomst niet meer permitteren, zegt
Juncker. „Nederland, Duitsland, België
en Luxemburg zijn in het verleden al te
vaak het slachtoffer geweest van landen
die de makkelijke weg - devaluatie van
hun munt - kozen. De euro sluit die weg
af."
Er is nog een dwingende reden om de
euro in te voeren: op de wereldmarkt
houdt Europa zich zonder gezamenlijke
munt niet lang staande tegenover de
dollar van de VS, de yen van Japan en
straks de yuan van China. „Een Europa
met veertien verschillende munten kan
het wel schudden. Er is macro-econo
misch gezien geen alternatief voor de
euro. Als we alles laten zoals het nu is,
speelt Europavoor altijd in de tweede
divisie. Maar dit zijn waarschuwingen
voor de gevaren van morgen, daarmee
overtuig je de burger van vandaag nog
niet."
Misschien daarom komt Juncker met
een ander argument, van een veel
zwaarder kaliber: oorlog. De euro, be-
[va
zweert de Luxemburger, is in mei
nieuwe vredespolitiek omdai
ropese landen inniger dan o( 0UM
kaar verbindt. Het is geen tof ;jn[<
besl-uit tot invoering van de e
munt niet lang na de herenig
twee Duitslanden werd geno
politieke leiders voelden den
om het herenigde Duitsland j|j
verankeren in Europa. Duits' wj
ook, met bondskanselier Koh
Ik was zelf niet minder terug! 11
De huidige vrede in de meesi 11
se landen kent geen onbepei
baarheidsdatum, waarschuw
„Europa is een continent me I
schillen. Als die blijven, is lie L
mogelijk dat straks een politi j| bje
een groot land opstaat en ze; rdes
ven geen samenwerking, wij ed
ze wü op'. Waarmee een den g|a,
oorlog een feit zou zijn.
Alleen een vergaande inte^
ropa kan een dergelijke niet
woestende oorlog voorkomt
Juncker. „En de euro is daai
breekijzer bij uitstek. De eer
leidt onvermijdelijk tot meerl
ciale stelsels, eenduidige bel
ven en uiteindelijk een gemi
pelijk buitenlands- en veilij
leid."
Juncker ziet het als een dure
zijn generatie politieke leidei r
zorgen dat de keuze voor ooi
meer kan worden gemaakt, j
pathetisch klinken, maar del
de euro in '99 is echt de laats *sse'
Over pakweg twintig jaar woi Bvei
geleid door mensen die zich 'ig
de Tweede Wereldoorlog hei tem*
Kohl en Kok kunnen dat wel
ben aan den lijve ervaren \v<
verdeeld Europa kan leiden,
het is nu of nooit."
