Kosovo weigert gesprek 'Vrede Ulster adembenemend dichtbij' Uitbreidingsproces van Europa vertoont nu al scheuren Buitenland Oost en west zoeken toenadering Onrust op Westoever ondanks excuus Israël Spaanse staat koopt computers zonder 'n' Overleg over positie Duisenberg muurvast OVSE buigt zich over Lets knuppel-incident Onderzoekers verbijsterd door ramp met kabelbaan Lag; 13 MAART 1998 ialem; Mordechai Vanunu, de man die een aantal van Is- iatoomgeheimen onthulde, is vanuit zijn isoleercel overge- De 1st naar een gewone cel. Hij zat twaalf jaar in eenzame op- 'sp jng. Het Israëlische ministerie van justitie meldt dat Vanunu ewoon kan omgaan met medegevangenen. Vanunu werd in in Rome ontvoerd door geheim agenten. Twee jaar later ghij achttien jaar gevangenisstraf wegens spionage en gverraad. Vanunu had de Britse krant Sunday Times foto's igevens overhandigd over het geheime nucleaire centrum lona, war hij had gewerkt als technicus. archieffoto Kjrootschalige amnestie in Zuid-Korea De Zuid-Koreaanse president Kim Dae-jung heeft van- Ij jamnestie verleent aan zo'n 5,5 miljoen Zuid-Koreanen, van ieke gevangenen tot dronken automobilisten. Het is de itste amnestie sinds de stichting van de natie, zei minister e st |ustitie Park Sang-cheon. Er komen ongeeer 2.000 mensen Onder hen is een aantal vooraanstaande dissidenten. Vol- imensenrechtenorganisaties zitten er zeker 478 politieke ge- n& jen vast, veelal wegens deelname aan illegale demonstraties -Ni mtacten met Noord-Korea. Het is nog niet bekend hoeveel hen er vrijkomen. Kim, zelf een politieke gevangene onder nilitaire regime, heeft sinds zijn aantreden verzoening ge- :«l ikt. n maller Emmerich nog spoorloos Ikh Erich De Duitse politie heeft nog geen enkel spoor van de die gisteren in het Duitse Emmerich een bank overviel en m klein meisje in gijzeling meenam. Samen met de Neder- ija.j se politie maken Duitse agenten jacht op de man, die er na Jverval vandoor ging in een zwarte Honda met Nederlands ,n_ eken. Bij de overval in Emmerich, niet ver van de grens bij 1 naar, werd 250.000 mark (ruim 275.000 gulden) buitge- ,r(jt kt. Volgens de politie is de dader wellicht de vader van het Hij kwam met het meisje de bank binnen, hield een pistool ïhaar hoofd en eiste geld. Hij sprak Duits met een accent, lusver heeft niemand een meisje als vermist opgegeven. Bo- ien huilde het kind niet en ging het rustig met de man mee. Alsl iSA: Geen zorgen over asteroïde le at iingtqnWe hoeven ons nog geen zorgen te maken over het ake '028. Een richting de aarde snellende asteroïde, een kleine he1 eet, zal ons in dat jaar zeker niet treffen, zegt het Ameri- ïien se ruimtevaartbureau NASA. Gisteren werd nog rekening i." luden met de theoretische mogelijkheid van een botsing, nidi inomen zeiden woensdag dat het hemellichaam ons vol- berekeningen over dertig jaar op ongeveer 40.000 kilometer isseren. Het zou zelfs in botsing kunnen komen met de J b.NASA meldde vanmorgen echter dat de asteroïde op een nge: ;e afstand van 960.000 kilometer langs zal vliegen. vrezen verlies stemrecht bij VN iingtonDe Amerikaanse regering vreest dat zij door ach- ind in de contributiebetaling haar stemrecht in de Algeme- :rgadering van de Verenigde Naties verliest. „Dat zou erg ntzijn voor het rijkste en machtigste land ter wereld", aldus voordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buiten- ;e zaken. Volgens artikel 19 van het VN-Handvest verliest and zijn stemrecht als het twee jaar betalingsachterstand Washington dreigt die grens binnenkort te bereiken, aldus waarschuwing woensdag van VN-secretaris-generaal Kofi in. De Republikeinse meerderheid in het Congres blokkeert italingvan honderden miljoenen dollars aan de VN. ssisch kind ongezonder dan ooit i. J 0Ui Economische problemen en de achteruitgang van de nda le dienstverlening hebben in Rusland tot een dramatische et ei echtering van de gezondheid van kinderen geleid. Ziekten, vore iol en drugs krijgen steeds meer vat op de jeugd, zo stelden i eei undigen gisteren vast op een speciale conferentie in Mos- •ken Zo is het aantal kinderen dat tussen 1991-96 een infectie- :1 bei e opliep bijna verdubbeld. Bij bloedziektes was bijna een act ievoudiging te zien. In dezelfde periode steeg het aantal oor: ïren dat onder invloed van alcohol misdaden pleegde met htin weent. Alarmerend wordt ook de razendsnelle verspreiding lura jeslachtsziekten genoemd. —Jorwegen zet vijf Russen het land uit i Noorwegen wijst vijf Russische diplomaten wegens spio- het land uit. Zij hebben geprobeerd Noren voor de Russi- inlichtingendiensten te werven. Dat heeft de Noorse rege- (isteren meegedeeld. Premier Bondevik heeft in verband ie zaak zijn naderende bezoek aan Moskou uitgesteld. Drie e vijf uitgewezen Russen werken niet meer bij de ambassa- e twee die daar nog wel actief zijn, zijn attaché Valeri Kots en ambassaderaad levgeni Serebrjakov. Noorwegen is het NAVO-land dat een gemeenschappelijke grens met Rus- leeft. Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft Noorwegen 45 t- of Russische diplomaten uitgewezen. Voor het laatst ge ledat in 1992. ust na afgelasting show Armani De Parijse oproerpolitie moest er woensdagavond aan te omen om kwade bezoekers van een op het laatste moment ™ste modeshow van de Italiaanse ontwerper Giorgio Arma- sedwang te houden. De show, die gehouden zou worden in 2nt op de Place Saint Sulpice, werd afgelast, omdat nood- ngen en andere veiligheidsvoorzieningen zouden ontbre- ongeveer duizend genodigden protesteerden luidruch- iar bliezen de aftocht toen de ME werd ingeschakeld. Het tiljoen kostende evenement zou de eerste Armani-show ijs worden. De Italiaanse couturier beschuldigde de Franse iteiten ervan onbesuisd te hebben gehandeld. Volgens hem i de vereiste voorzieningen na een waarschuwing alsnog pracht. ;er strijdt tegen sneeuw in Moskou id! Moskou kwam gisteren vrijwel geheel tot stilstand als 3 van enorme sneeuwbuien in combinatie met een harde Het stadsbestuur besloot een beroep te doen op militairen [helpen bij de slag tegen de sneeuw. Duizenden werken t nacht om de wegen nog enigszins begaanbaar te houden, rkeerspolitie noemde de toestand op de wegen 'catastro- Het centrum van de miljoenenstad was vrijwel onbereik- Gevreesd wordt dat het verkeer helemaal tot stilstand zal n- Bussen kwamen nog slechts stapvoets vooruit. De me- prmaal goed voor zo'n zes miljoen reizigers per dag, kreeg |jna ongekende toeloop te verwerken van mensen die de heten staan. Meteorologen verwachten dat het slechte weer kkeinde aanhoudt. OPA Deutsche Pre LONDEN HANS GELEUNSE CORRESPONDENT De Britse premier Blair blijft 'koppig opti mistisch' over de kansen op een Noord-Ier se vredesregeling vóór de paasdagen, zodat de Ieren zich er op 22 mei per volksraadple ging over kunnen uitspreken. Blair zei giste ren na een ochtendlijk gesprek in Downing Street 10 met de koppige strijder voor Ierse eenwording, Sinn Féin-leider Gerry Adams: „We zijn adembenemend dicht bij een vre desregeling. Het komt er nu op aan de de tails goed af te spreken." Adams toonde wat meer reserves. Sinn Féin wil ook snel een regeling, zei hij, maar ik weet niet of het reëel is om die vóór Pasen te verwachten. Bovendien moest iedereen wel begrijpen dat zo'n akkoord voor zijn partij slechts een tussenstop was op weg naar het uiteindelijk te bereiken doel: Ierse eenwording. Het Brits-Ierse vredesplan levert die niet, maar gaat uit van vergaande Noord-Ierse autonomie binnen het Verenigd Koninkrijk. Adams zei gisteren niettemin voorstander te zijn van Sinn Féins terugkeer naar de on derhandelingstafel. Een definitieve beslis sing liet hij over aan het partijbestuur. Sinn Féin was tijdelijk weggestuurd na bomaanslagen die door de Noord-Ierse po litie aan de IRA werden toegeschreven. Blair had er volgens Adams in het gesprek geen twijfel over laten bestaan dat hij Sinn Féin zo snel mogelijk weer terug wilde bij de be sprekingen. Dat Adams hierover nog een slag om de arm hield, had vooral te maken met zijn reis naar Amerika, waar hij politieke en fi nanciële steun hoopt te krijgen voor zijn partij. Terugkeer naar de onderhandelings tafel kan daarbij aardig worden verkocht als blijk van goede wil. Adams vloog meteen na het gesprek naar Amerika. Blair was zo vriendelijk geweest om de afspraak naar de ochtend te ver plaatsen, zodat de Sinn-Féinleider niet de (dure) Concorde hoefde te nemen om zijn afspraken diezelfde dag in Amerika na te komen. Het is allemaal teveel vriendelijkheid vin den de Unionisten. Zij beschuldigden de Britse regering gisteren opnieuw van con cessies aan Sinn Féin. Het is geen wonder dat ze snel weer mee willen onderhandelen, sneerde UUP-bestuurslid Ken Maginnis. Volgens Blair was er geen sprake van con cessies. „We hebben duidelijk tegen ze ge zegd: jullie kunnen weer meepraten op voorwaarde dat er geen geweld plaats vindt", zei hij tegen de BBC-radio. Blair voegde daar aan toe dat er overtuigende be wijzen van IRA-geweld moesten zijn. „Het is duidelijk dat er soms dissidente groepen aan het werk zijn", aldus Blair. Albanezen slaan ook nieuwe invitatie van Serviërs af De Albanese leiders in Kosovo hebben vandaag opnieuw geweigerd in te gaan op een uitnodiging van de Servische autoriteiten om te praten over de crisis in de Servische provincie. „Wij willen een dialoog zonder voorwaarden, terwijl Servië eist dat de gesprekken plaatshebben bin nen het raamwerk van de Grondwet die onze autonomie heeft opgeheven", aldus de Albanezen. BELGRAPO-PRISTINA Rtr-DPA-ANP De Servische delegatie, die mo menteel in Kosovo's hoofdstad Pristina verblijft, had de Albane se leider Rugova voor vanmor gen uitgenodigd. Ook diens be langrijkste rivaal, Adem Dema^i van de Parlementaire Partij, had een invitatie ontvangen. Belgrado maakte gisteren een opmerkelijke opening aan het adres van de Kosovo-Albane- zen. De Joegoslavische vice-pre mier Lilic verklaarde dat de Ser vische autoriteiten bereid zijn te praten over de 'hoogste graad van autonomie' voor Kosovo. De Albanezen zetten echter in op volledige autonomie. De Albanezen beschouwen gesprekken met Belgrado als een farce. Ze willen alleen met de Serviërs praten onder het toeziend oog van een onafhan kelijke bemiddelaar. Servië blijft er echter op hameren dat het zelf de problemen in Kosovo wil oplossen. Belgrado verwerpt daarmee de bemiddelingsmis sie van de Spaanse oud-premier Gonzalez, de vertegenwoordiger van de Organisatie voor Veilig heid en Samenwerking in Euro pa (OVSE). De Verenigde Staten willen de militairen in Balkan-landen een AVIANO Rtr-AFP Onderzoekers van het Ameri kaanse leger hebben geen ver klaring kunnen vinden voor het gedrag van de bemanning van het vliegtuig dat in februari bij het Noord-Italiaanse Cavalese tegen een kabelbaan aanvloog. De onderzoekers hebben niet met de vier bemanningsleden kunnen praten en hebben geen idee wat hen bezielde. Dat bleek gisteren op de Amerikaanse basis in het nabu rige Aviano, waar het onder zoeksrapport werd toegelicht. Het ongeluk kostte aan twintig toeristen het leven, onder wie een Nederlandse vrouw. Volgens de onderzoekers vloog het in strijd met de regels lager dan 300 meter en raakte het de kabel op ruim 100 meter hoogte. Bovendien was de snel heid te hoog. Een Amerikaanse grand jury zal de zaak onder zoeken en besluiten of de vier bemanningsleden zich voor een krijgsraad moeten verantwoor- HEBRON-TEL AVIV Rtr-DPA De Westelijke Jordaanoever is ook gisteren het toneel geweest van hevige rellen. In Hebron en Bethlehem raakten meer dan dertig stenengooiende Palestij- nen gewond, nadat Israëlische militairen hen met rubberko gels en traangasgranaten had den beschoten. De ongeregeldheden begon nen dinsdagavond, nadat drie Israëlische militairen bij een wegversperring drie Palestijnen doodschoten. De drie soldaten werden donderdag vrijgelaten. Zij zeggen te hebben geschoten omdat de Palestijnen probeer den met een vrachtwagen over hen heen te rijden. Premier Netanyahu noemde het doodschieten van de drie Palestijnen gisteren een tragi sche vergissing. Hij vroeg de na bestaanden zijn condoléances te aanvaarden. Hij zegde hen toe dat de Israëlische regering er alles aan zal doen om vrede met de Palestijnen te bereiken. Bij Dura schoot een joodse kolonist op een 17-jarige Pales tijn, die met stenen naar zijn auto had geworpen. Het slacht offer raakte in zijn buik gewond en is in een ziekenhuis in He- bron opgenomen. Het incident deed zich voor toen Palestijnen de weg naar joodse nederzettin gen bij Hebron versperden. trainingsprogramma aanbieden waardoor zij beter zijn opge wassen tegen gewelddadige conflicten in hun land. Onder minister Talbott (buitenlandse zaken) reist deze week naar Slovenië, Albanië, Macedonië, Roemenië en Bulgarije om over het aanbod te praten. Ondanks het geweld in Koso vo komt er in Duitsland geen uitzettingsstop voor uitgeproce deerde Albanese asielzoekers. Vluchtelingenorganisaties had den er bij Duitsland op aange drongen voorlopig geen vluch telingen naar Kosovo terug te sturen. BARCELONA HENK VAN DEN BOOM CORRESPONDENT Spanje was bijna geen lid meer geweest van de Europese Unie vanwege het kleine Spaanse slangetje boven de letter 'n'. Brussel eiste in 1991 dat de Spanjaarden hun 'n' (uitspreken als ènje) zouden afschaffen. Dan konden Eu ropese computers en schrijf machines zonder die rare let ter vrijelijk worden ingevoerd. Dat alles ter meerdere eer en glorie van de liberalisering van de Europese markt. De Spanjaarden waren woe dend. Espana zou Espaha niet meer zijn. Ze dreigden hun lidmaatschap van de EU op te zeggen. De Spaanstalige schrijver Gabriel Garcia Mar- quez noemde het een schan daal dat de EU het Spaans zijn 'n' wilde afpakken alleen van wege het 'commerciële ge mak'. In 1993 werd een Ko ninklijk Besluit uitgevaardigd, dat de 'n' eeuwigheidswaarde toekende. Vijf jaar later heeft het Spaanse ministerie van volks gezondheid echter het compu ternetwerk TAIR aangeschaft, waaraan 17.152 terminals zijn gekoppeld, die geen van alle de letter 'n' hebben. Twaalf duizend artsen, werkzaam in duizend gezondheidscentra van de Seguridad Social laten voortaan hun 15 miljoen pa tiënten manana op het spreekuur komen in plaats van manana (morgen). Daar werd de socialistische senator Juan Iglesias figuurlijk gesproken ziek van. Hij uitte woensdag in de senaat zijn af schuw over deze cultuurbar barij en riep minister Aguirre van onderwijs en cultuur op het matje. Zij bekende dat ze niet op de hoogte was van de aanschaf van de computers en beloofde met 'passende maat regelen' te komen. LONDEN PAUL KOOPMAN CORRESPONDENT Het overleg met Frankrijk over het presidentschap van de Eu ropese Centrale Bank (ECB) zit muurvast. Nederland noch Frankrijk is bereid tot conces sies. Deze conclusie moest pre mier Kok gisteren trekken na 'fragmentarisch' overleg met de Franse president Chirac over de vraag wie de eerste baas van de ECB moet worden: de Neder lander Duisenberg of de Frans man Trichet. „Frankrijk houdt heel nadruk kelijk aan zijn kandidaat vast. Er zit nog geen beweging in. Ik ben niet bereid als eerste concessies te doen, en ook niet als twee de", aldus Kok gisteravond in Londen, waar hij samen met Chirac deelnam aan de zogehe ten 'Europese conferentie'. Chi rac ontkende overigens glas hard met Kok gesproken te heb ben. Kok had gehoopt de me ningsverschillen in de marge van de conferentie glad te kun nen strijken, maar Chirac was niet bereid inhoudelijk op de zaak in te gaan. Voor het eerst sprak Kok openlijk over de mo gelijkheid dat Frankrijk de Ne derlandse kandidatuur begin mei via een veto om zeep helpt: „Eén land kan de zaak blokke ren". De voortdurende impasse over de ECB-functie is schade lijk voor het vertrouwen in de eenheidsmunt euro, die per 1 januari 1999 in het girale beta lingsverkeer wordt ingevoerd. Dubai Drie traditioneel geklede vrouwen uit de Verenigde Arabische Emiraten praten met een westerse deelnemer over de resultaten van het IS- AF-wereldkampioenschap zeilen, dat in Dubai wordt gehouden. foto ap kamran jebreili den. De nabestaanden van de twintig slachtoffers krijgen een schadevergoeding waarvan de Verenigde Staten 75 procent voor hun rekening nemen en Italië de rest. De hoogte van de vergoeding is niet bekend. MOSKOU HANS HOOGENDUK CORRESPONDENT De Permanente Raad van de OVSE (Organisatie voor Veilig heid en Samenwerking in Euro pa) gaat zich buigen over het 'knuppel-incident' in Letland, waarbij Russische bejaarden door de politie werden gesla gen. Dat deelden diplomatieke bronnen in Moskou gisteren het persbureau Interfax mee. De relatie tussen Letland en Rusland is gespannen nadat de Letse politie op 3 maart hard handig met de wapenstok op trad tegen demonstrerende Russische bejaarden, die pro testeerden tegen de erbarmelij ke levensomstandigheden. De Russische minderheid wordt volgens Moskou enorm gedis crimineerd door de Letse over heid. Rusland heeft zich nu tot de OVSE gewend. Ook wil Moskou dat de Raad van Europa in actie komt. President Jeltsin zal waar schijnlijk geen economische sancties tegen Letland advise ren. Zijn woordvoerder en het ministerie van buitenlandse za ken hadden eerder gedreigd met harde maatregelen tegen Letland. Dat is voor zijn ener gievoorziening volstrekt afhan kelijk van Rusland. LONDEN PAUL KOOPMAN CORRESPONDENT Veel handdrukken, hoffelijke glimla chen, schouderklopjes en opgewekt heid onder de kroonluchters. Zesen twintig Europese leiders allemaal mannen vierden gisteren in Londen een feestje van verbroedering, waar mee de uitbreiding van de Europese Unie formeel van start ging. Een histo risch moment, aldus gastheer Tony Blair, en het begin van een 'tijdperk van Europese samenwerking'. Maar de 'Europese Conferentie' kon ondanks alle glamour niet verhullen dat de mu ren van het nieuwe Europese huis al le lijke scheuren vertoont. Om te beginnen bleef één stoel in Lon den pijnlijk leeg: die van de Turkse premier Yilmaz. De laatste dagen is duidelijk geworden dat Turkse boycot van de conferentie, die oorspronkelijk vooral voor Ankara in het leven was ge roepen, veel méér is dan een symboli sche daad van protest. Deze week nog liet de Turkse regering weten dat zij pas bereid is de relatie met Europa te normaliseren als de EU zijn 'fout' van december vorig jaar rechtzet. Toen be sloten de vijftien Europese leiders dat Turkije, hoewel al dertig jaar kandi daat-lid, voorlopig in de Europese wachtkamer moet blijven. De breuk met Turkije is niet ongevaar lijk, omdat hij vergaande gevolgen kan hebben voor de elf overige kandidaat lidstaten. Europese diplomaten zeiden gisteren te vrezen dat Turkije de toe treding van Cyprus tot de EU zal frus treren, en daarmee in het zwartste sce nario het hele uitbreidingsproces in gijzeling neemt. Uit solidariteit met Turkije weigeren de Turks-Cyprioten immers tot dusverre deel te nemen aan een gemengde onderhandelingsdele gatie die het hele eiland kan vertegen woordigen. En onderhandelingen met slechts de helft van het al 24 jaar ver deelde eiland kunnen volgens de meeste EU-lidstaten nooit succesvol worden afgerond. Als de Turken wel mogen meepraten, dreigt Griekenland weer de toetreding van landen als Po len, Tsjechië en Hongarije te blokke ren. Vanwege dit politieke mijnenveld kon met name de Grieks-Cypriotische pre sident Clerides in Londen op warme belangstelling rekenen. Woensdag avond nam premier Blair hem al apart, gisterochtend trokken eurocommissa ris Van den Broek en de Britse minister van buitenlandse zaken Cook Clerides aan zijn jas. Clerides reageerde prompt met een gebaar van goede wil: een 'ernstige uitnodiging' aan zijn Turks- Cypriotische vrienden om aan te schuiven. Maar ook maakte Clerides duidelijk dat zijn Turks-Cypriotische collega Denktash de EU-toetreding van het eiland nooit kan blokkeren. Duits land, aldus Clerides, is vóór de val van de Muur ook jarenlang voor de helft lid geweest van de Unie. Over Cyprus zijn de Europese politici nog lang niet uitgepraat. Morgen staat het onderwerp bovenaan de agenda van de vijftien Europese ministers van buitenlandse zaken, die in Edinburgh bij het knappend haardvuur informeel vergaderen. Op 31 maart beginnen for meel de onderhandelingen met Cyprus en vijf andere kandidaten van de 'eer ste groep', maar de kans dat Cyprus voor die tijd een akkoord over een ge mengde delegatie bereikt is erg klein. Frankrijk wil in dat geval de onderhan delingen wel beginnen, maar geduren de de rit die in theorie eindeloos kan duren'zorgvuldig monitoren'. In tussen moet Griekenland onder druk worden gezet om wel aan de onder handelingen met de overige kandida ten mee te werken. „Er is geen verband tussen Cyprus en de andere lidmaatschappen", luidde gisteren al het nauwelijks verhulde Britse dreigement aan de Griekse pre mier Simitis. Diplomaten wezen er op dat bondkanselier Kohl het nooit zal dulden dat Griekenland met een veto komt tegen de kandidatuur van Polen. „De toetreding van Polen is voor Kohl een vitaal belang. Desnoods draait Duitsland als grootste financier van de Unie de geldkraan voor Griekenland dicht". Maar in het licht van de schijnwerpers, tijdens de lunch bij koningin Elisabeth en in het rijkelijk van bladgoud en an tiek voorziene Lancaster House wer den dit soort sfeerbedervende dreige menten niet gehoord. Met veel fanfare maakte de Britse premier Blair na af loop van de conferentie bekend dat be sloten was tot de oprichting van een 'groep van experts' die adviezen zou moeten uitbrengen over de bestrijding van de drugshandel en internationale criminaliteit.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1998 | | pagina 7