Netelenbos vreest tweedeling
Bomen hebben humor maar kunnen ook knorrig zijn
3
Binnenland
Optreden generaal
China belabberd'
Kleinste stad ter wereld 700 jaar
dag 13 MAART 1998
cus weigert geld paddoverkoper
:noaal De Roosendaaler Pieter Bruijnstens weet het niet
f~Hijwïï belasting betalen over de in zijn winkel verkochte
do's en nu hoeft de fiscus zijn geld niet. Paddo's vallen in de
>orie verboden middelen, waarover geen omzetbelasting
iuldigd is, schreef de inspecteur. Maar als hij er op stond
elasting af te dragen, dan houdt de belastingdienst hem
:gen. Wel vallen de producten dan onder het algemene,
.ïstige tarief. Fout, meent Bruijnstens: dat geldt voor be-
le paddo's, maar die verkoopt hij nu juist niet. De onderne-
ieeft nu teruggave van de omzetbelasting gevraagd. Onder
^>Lst wel te verstaan.
pectie veiligheid duw- en trekvaart
Irdam» Schippers in de duw- en trekvaart kunnen deze
fodmét enige regelmaat controleurs aan boord verwachten
beciaal toezien op de veiligheid. Ontbreekt een vangnet of
ti een matroos geen zwemvest tijdens een gevaarlijke klus,
leidt dat onherroepelijk tot een bekeuring. Het gaat om een
Évan de Scheepvaartinspectie en het Korps Landelijke Poli-
Wensten (KLPD), op initiatief van de Arbeidsinspectie. Aan-
fag voor de actie was de verdrinking, begin dit jaar. van twee
[renden.
stercampage 'Blijf van m'n lijf
brecht De stichting 'Blijf van m'n lijf in Dordrecht is be-
hënmet een landelijke postercampagne. Met de plaat wil de
jting de discussie over vrouwenmishandeling opnieuw aan-
figelen en geld inzamelen voor projecten. Volgens woord
ster De Jong bestaat nog te veel de gedachte dat vrouwen
tandeling aan zichzelf te wijten hebben omdat ze bij hun
[blijven. De stichting heeft bedrijven, organisaties en artsen
hele land aangeschreven met de vraag of zij de actie wil-
idersteunen.
-ï
tegen vrouwelijke wethouder
Un« De Staatkundig Gereformeerde Partij in Kesteren kan
Brief op poten tegemoet zien van het emancipatiebureau
irland. Aanleiding is het afbreken door de partij van de col-
inderhandelingen omdat de SGP niet wil dat een Vrouw
[de PvdA) wethouder wordt. ,,Dat kan niet. Dat is niet van
tijd", zegt het emancipatiebureau. De SGP in Kesteren, tra-
matjneel de grootste partij in het Betuwse dorp, voelt er niets
nt ,jeen vrouw toe te laten in het gemeentebestuur. De partij
Hrt nu buiten het dagelijks bestuur van de gemeente te ko-
De andere partijen, PvdA, CDA en Gemeentebelangen,
in samen een ruime raadsmeerderheid.
derenpartij mag toch mee doen
Onder de naam Nieuw Solidair Ouderen Verbond
;en nieuwe ouderenpartij op 6 mei meedoen aan de verkie-
voor de Tweede Kamer. Dat heeft de Raad van State gis-
beslist. Het Algemeen Ouderen Verbond (AOV) had hierte-
dezwaren ingediend. Het NSOV is een initiatief van AOV-
"etfhten Batenburg, die na hooglopende ruzies uit zijn partij
en gezet. Voormalig AOV-fractievoorzitter Nijpels gaat de ver-
igen in onder de naam Senioren 2000. Het restant van het
leeft zich inmiddels aangesloten bij de Unie-55+.
evenslang leren voor ouderen utopie'
)am« Levenslang leren gaat niet voor iedereen op. Bij-
•ld niet voor ouderen. Volgens hoogleraar Van der Kamp
Rijksuniversiteit Groningen, is levenslang leren een uto-
beleidsmakers. Weliswaar neemt 37 procent van de vol-
;n bevolking tussen 16 en 75 jaar jaarlijks deel aan één of
educative activiteiten, maar de deelname is tussen de ge-
fces ongelijk verdeeld, constateerde Van der Kamp. Vijftigers
1 festigers zijn op dit vlak aanzienlijk minder actief, ook omdat
"%ee\ laag opgeleiden onder hen de cursusdrempel te hoog
pg opgeleiden minder naar specialist
tDAMLaag opgeleiden gaan minder vaak naar een specia-
jn mensen met een hogere opleiding die aan dezelfde
li lijden. Ook blijkt dat in sommige gevallen, bijvoorbeeld bij
Brziekte, de controles vaker achterwege blijven bij mensen
Wat minder opleiding. Dit blijkt uit het proefschrift 'Gelijke
en, gelijke genezingskansen', waarop onderzoeker Van der
■woensdag promoveert. Weliswaar zijn mensen uit de lage-
"liaal-economische klasse vaker ziek, maar hoog opgeleiden
|en in de spreekkamer van de huisarts beter duidelijker ma-
irathun wensen zijn, zegt de profnovendus.
Istraf voor oudejaarsgeweld
lburg Tegen een 18-jarige Arnemuidenaar is gisteren voor
jchtbank in Middelburg tien maanden cel geëist voor zijn
leel in de oudejaarsrellen in het Zeeuwse vissersdorp. Als
Ichter de deur voegde de officier van justitie nog vijf maan-
Joorwaardelijk aan zijn eis toe. De verdachte zou betrokken
tij de mishandeling van twee politiemensen met stokken en
palknuppels, nadat eerder vernielingen waren gepleegd,
psdag stonden elf minderjarige Arnemuidenaren, variërend
iftijd van 14 tot 17 jaar, terecht voor hetzelfde vergrijp. Van-
Wioeten nog drie andere verdachten in deze zaak voor de
Krverschijnen.
f defensiestaf onder vuur
&AG.GPD
linisterie van defensie
r zich schamen' voor het
bezoek van 's lands
te generaal Van den
sh len aan China, vindt de
Epene Federatie van Mili-
trsoneel. Volgens de fe-
is het een schande dat
derlandse generaal zich
ina feestelijk heeft laten
ngen door het Chinese
dat alle mensenrechten
n laars lapt.
algemene Federatie van
r Personeel zegt
sterd' te zijn door een
in de Defensiekrant, het
;esloüf 8aan van het ministerie
fensie. In de editie van
•ruari staat volgens de
^en verslag, waarin het
k k van de generaal aan
ten onrechte wordt op-
da»^.
I trots wordt vermeld dat
aal Van den Breemen de
militaire topman ter
i 1 is die China heeft be-
Terwijl Nederland in
een belabberd figuur
plagen met dat bezoek.
1en herinnert zich nog
loedige ingrijpen van het
esc leger op het Plein van
GPD Geassocieerde Pers Dier
Staatssecretaris wil terughoudendheid bij publiceren uitslagen
de Hemelse Vrede, waarbij ve
le tientallen doden en gewon
den vielen en de mensenrech
ten grof werden geschonden.
Met geen woord wordt hier
over in het kritiekloze artikel
gerept", aldus woordvoerder
Lardenoye van de federatie.
„Het enige dat generaal Van
den Breemen in China heeft,
gedaan, is zich van het ene cu
linaire hoogtepunt naar het
andere laten voeren door een
leger dat alle mensenrechten
vertrapt", meent Lardenoye.
Hij steunt dan ook van ganser
harte een boze ingezonden
brief die gisteren verscheen in
de Defensiekrant. Hierin uit
een lid van de federatie zware
kritiek op het bezoek van de
generaal en van het verslag
hierover in het defensieblad.
Hoofdredacteur Mat Herben
van de Defensiekrant zegt
geen moment te hebben ge
aarzeld over plaatsing van de
brief. Herben: „Alle ingezon
den brieven worden geplaatst.
Als ik er een boos telefoontje
over krijg van de defensiestaf,
zou me dat niet verbazen.
Maar de redactie heeft een ei
gen statuut en de defensiestaf
kan ook een ingezonden brief
sturen".
Scholen moeten uitkijken met het publiceren van de uit
slagen van Cito-toetsen, vindt staatssecretaris Netelen
bos van onderwijs. Ze is er huiverig voor dat die uitgroei
en tot een maatstaf voor de beoordeling of een school
goed of slecht onderwijs geeft, zei ze gisteren in de Twee
de Kamer. Dat kan er volgens haar toe leiden dat er een
tweedeling ontstaat in elitescholen en volksscholen, zoals
in Groot-Brittannië.
den haag gpd-anp
Alle basis- en middelbare scho
len moeten van staatssecretaris
Netelenbos vanaf volgend jaar
een schoolgids publiceren.
Daarin moeten ze onder meer
aangeven hoeveel leerlingen
jaarlijks overgaan en hoeveel er
zonder diploma afhaken. De
gids is bedoeld om scholen te
dwingen de kwaliteit van hun
onderwijs te verbeteren.
Maar Netelenbos waarschuw
de er gisteren tegelijkertijd voor
dat scholen niet te veel moeten
schermen met goede uitslagen
van Cito-toetsen. „Want dat
zegt op zich niets over de kwali
teit van het onderwijs. Kinderen
van hoog opgeleide ouders sco
ren automatisch al beter. Ter
wijl op scholen met bijvoor
beeld veel allochtonen het on
derwijs veel beter kan zijn, maar
de leerlingen toch wat minder
hoge cijfers halen", aldus Nete
lenbos.
Over de inhoud van de bin
nenkort verplichte schoolgidsen
bleek de Tweede Kamer giste
ren verdeeld. PvdA en CDA vre
zen een scherpe onderlinge
concurrentie tussen scholen
wanneer de nadruk eenzijdig op
cijferlijsten komt te liggen. De
PvdA'er Liemburg zei dat
'kwaliteit een moeilijk begrip is'.
In de gids moeten ook andere
aspecten aan de orde komen,
zoals persoonlijke begeleiding
van leerlingen. „Het is niet de
bedoeling dat scholen met el
kaar gaan concurreren op grond
van de resultaten van hun leer
lingen", aldus Liemburg. Haar
collega Koekkoek (CDA) zei
zelfs bang te zijn voor een twee
deling en denkt dat scholen met
slechte cijfers steeds verder zul
len wegzakken. Hij wees er nog
op dat een te eenzijdige opzet
van de schoolgids 'gesjoemel
met cijfers' in de hand werkt.
WD en D66 waren het eens
met de kanttekeningen die de
staatssecretaris maakte, maar
wezen erop dat die er niet toe
mogen leiden dat de resultaten
helemaal niet gepubliceerd
worden. „Want daar hebben de
ouders recht op", vond D66-
woordvoerder Lambrechts.
De Cito-toets mag zich niet
ontwikkelen tot een eindexa
men voor het basisonderwijs,
merkte Netelenbos nog op. Vol
gens de staatssecretaris krijgt
die toets die waarde meer en
meer toegekend. Zeventig pro
cent van de basisscholen werkt
met de Cito-toets. De uitslag
geeft een indicatie van het ni
veau van de leerling, maar nu is
het nog zo dat de directie van
de basisschool op grond van er
varing met de leerling vast stelt
welke vervolgopleiding deze het
best kan volgen.
Netelenbos wil de schoolgids
tegelijkertijd invoeren met het
schoolplan en een klachtenre
geling. Die klachtenregeling
voor ouders, personeel en (in
het voortgezet onderwijs) leer
lingen, moet vooral pesten en
discriminatie tegengaan. Nete
lenbos kondigde aan nog voor
de verkiezingen met een wets
voorstel over seksuele intimida
tie in het onderwijs te komen.
Justitie pakt
neushoorn in
medicijnen aan
utrecht gpd
Tegen het Chinees Medisch
Centrum in Nieuwegein en
de eigenaar van dat bedrijf is
gisteren een boete geëist van
120.000 gulden. De helft van
die geëiste straf is voorwaar
delijk. Officier van justitie
Plooy acht de Chinese arts en
acupuncturist schuldig aan
het feit dat hij medicijnen in
huis had of verkocht waarin
delen van beschermde plan
ten en dieren aanwezig wa
ren. Het was voor het eerst
dat een dergelijke zaak voor
een Nederlandse rechtbank
diende.
Het is echter de vraag of
datgene werd verkocht wat
op het etiket van de verpak
king stond. Het gerechtelijk
laboratorium kwam er niet
uit en verzond de spullen
naar Amerika, maar ook daar
kon niet worden vastgesteld
of daadwerkelijk delen van
de neushoorn, tijger, schub-
dieren. zeehond, beer en het
muskushert zijn verwerkt in
de poeders, kruiden en plan
ten. De wet heeft echter be
paald dat ook verpakkingen
waaruit blijkt dat bescherm
de dieren of planten in de in
houd zijn verwerkt, de han
delaar al strafbaar maken.
Kenmerkend voor de tradi
tionele Chinese medicijnen
is het gebruik van natuurlijke
ingrediënten. Elke natuurlij
ke grondstof heeft volgens de
Chinezen een geneeskrachti
ge, ziekte werende of opwek
kende werking.
De rechtbank doet uitspraak
over veertien dagen.
Bedrijven slepen
Vught voor rechter
voor rioolrechten
vughtanp
staverden Staverden op de Veluwe, met 52 inwoners de kleinste stad ter wereld, bestaat zevenhonderd jaar. Op 25 maart 1298 kreeg ze stadsrechten van Graaf Reinoud van Gelderen.
De inwoners grijpen het jubileum aan om de tuin van Kasteel Staverden te restaureren. Ook het kasteel en de koetshuizen krijgen een opknapbeurt. De kosten, symbolisch genoeg
700.000 gulden, worden opgebracht met subsidies en acties die de hele zomer duren. Een van de activiteiten is het ter adoptie aanbieden van buxusboompjes. Er zijn duizenden boom
pjes nodig om de kasteeltuin zijn oude aanzien terug te geven. Het park heeft sinds begin deze eeuw de vorm van een Engels landschapspark. Kasteel Staverden biedt onderdak aan een
opleidingscentrum en een horecabedrijf. Het landgoed is in handen van het Gelders landschap. foto
De Brabants-Zeeuwse Werkge
versvereniging BZW is een juri
dische procedure gestart tegen
de gemeente Vught vanwege de
hoge rioolrechten die de ge
meente grootverbruikers in re
kening brengt. De vereniging
heeft de rioolrechten in zes ver
gelijkbare gemeenten in Oost-
Brabant op een rijtje gezet.
Daaruit is gebleken dat de kos
ten in Boxtel en Vught
'exceptioneel hoog' zijn, aldus
BZW-woordvoerder Van Mou-
rik. Verwerken van 50.000 ku
bieke meter kost in die twee ge
meenten respectievelijk 65.000
en ruim 68.000 gulden, in Oir-
schot 803 gulden en in de overi
ge gemeenten minder dan
10.000 gulden.
De werkgeversvereniging eist
nu dat Vught en Boxtel hun ta
rieven bijstellen. Een woord
voerder van de gemeente Vught
erkent dat er grote verschillen
bestaan. Volgens hem heeft de
gemeenteraad nadrukkelijk ge
kozen voor het principe dat de
vervuiler betaalt.
Landbouwwetenschapper Kooistra schrijft boek over pratende bomen:
Op haar vierde jaar had Maja Kooistra al door
dat bomen konden praten. „Daar stonden ze,
een rij populieren", schrijft ze in het zojuist ver
schenen boekje Ontmoetingen met bomen.
„Lange, soepel bewegende wezens met altijd be
zige blaadjeshanden. Ze waren nooit stil. Altijd
maakten ze geluid en speelden met de wind en
het licht."
den haag wilfred scholten
Waar ze met elkaar, de vogels, bloemen en de
wind over praatten, kon de kleine Maja toen nog
nauwelijks verstaan: „Soms ving ik iets concreets
.op over bijvoorbeeld het weer of insecten. De rest
was onverwoordbaar. De kat van de buren kon
volgens mij de populieren verstaan, maar die ging
meestal haar eigen weg."
Vele jaren later, als deze ervaringen wat op de
achtergrond zijn geraakt en zij herstelt van een
auto-ongeluk, heeft Maja voor het eerst een be
wuste dialoog met een oude 'stadsperenboom' in
de tuin. „Hij trok mijn aandacht door zijn ge
kreun in de stam." De boodschap die de peren
boom haar in deze moeilijke periode gaf, was om
'het leven te leven'. Hij 'lachte haar toe' en zou
haar nog vaak 'bij zich roepen' om iets te laten
zien, zoals een prachtig avondrood of 'twee nap-
ruttelende mussen die een ruzie probeerden bij
te leggen'.
Maja Kooistra (51) maakt het de sceptici wel erg
gemakkelijk. Het boek over praten met bomen en
pratende bomen van de wetenschappelijk mede
werkster van het ministerie van landbouw, visse
rij en natuurbeheer is een opvallende en flink
doorgeschoten loot aan de stam. Mensen blijken
in haar ogen niet alleen in contact te kunnen tre
den met bomen, nee, de 'sociale wezens' die bo
men volgens Kooistra zijn, babbelen onderling
ook heel wat af. Tot over vijftig kilometer afstand
geven ze elkaar boodschappen door. En mevrouw
Kooistra kan het allemaal verstaan.
Dankzij een cursus 'intuïtieve ontwikkeling' is de
schrijfster in staat de 'bomentaal' van haar 'bo-
menvrienden' te begrijpen. „Dat is op zich niets
nieuws, hoor", zegt ze op haar werkkamer in Wa-
geningen. „Het is alleen kennis die in de loop der
eeuwen op de achtergrond is geraakt. Ook in an
dere landen is het een bekend fenomeen. Ik heb
het alleen herontdekt."
Maja Kooistra weet dat de taal van bomen een
beeldtaal is, vergelijkbaar met Chinese karakters
„Een boom kappen is oké, als je het hem drie weken van te voren vertelt".
of Egyptische hiëroglyfen. „Je krijgt een soort puls
door met informatie, waarin een hele context,
sfeer en intentie doorkomt", staat er in Ontmoe
tingen met bomen. „Het contact met bomen is
iets wat je voelt of ziet", verklaart ze. „Het is een
trilling die je ervaart, of een intenser ruisen van
de takken dat beelden bij je oproept."
Bomen kunnen op verschillende manieren met
elkaar communiceren. Door de uitstraling van
hun energie bijvoorbeeld. „Als er ergens iets ge
beurt in een bos, is het via de uitstraling van de
bomen in een mum van tijd overal bekend",
schrijft Kooistra. Of via een 'informatienetwerk',
een bundel lichtdraden die bomen van eenzelfde
soort via de kruinen met elkaar verbindt.
Ook de wind en de aarde zijn middelen om infor
matie aan elkaar door te geven. „Met name bla
deren en naalden aan de buitenrand zijn heel ge
voelig in het opvangen, versterken en doorgeven
foto gpd roland de bruin
van berichten", aldus de schrijfster. „Behalve hun
eigen berichten voor andere bomen worden zo
ook boodschappen verzonden voor alle andere
levende wezens: vogels, insecten, dieren en ook
mensen." Soms ziet Kooistra de wind 'zachtjes in
het oor van een boom fluisteren'.
Bomen praten met elkaar over alles, weet de
schrijfster, die al vijfhonderd cursisten over dit
onderwerp heeft onderwezen. Bomen vertellen
elkaar bij voorbeeld waar een blikseminslag heeft
plaats gevonden en wat voor weer er aan komt.
Zo hoorde Kooistra op de Grebbeberg ooit een
boom een andere boom vertellen dat er de vol
gende dag regen zou komen. Het weerbericht
meldde niéts, maar later bleek dat de boom het
goed had.
Bomen zijn net mensen. Ze hebben humor, maar
kunnen ook knorrig zijn. Soms hebben ze hele
maal geen zin om te praten. Dat laten ze dan wel
merken. Kooistra: 'Dan stralen ze uit: laat me met
rust'.
Relatief jonge bomen, een jaar of vijftig oud, zijn
soms aan het 'puberen'. „Dan kunnen bomen
echt grappen uithalen. Je ziet het aan de manier
waarop het licht door de takken en bladeren valt
en aan de speelse manier waarop de vogels in de
boom bezig zijn. Echt tegendraads. Zo gedragen
vogels zich niet in deftige, volwassen bomen."
Toch zijn bomen anders dan mensen. We kun
nen veel van ze leren. Ze kunnen goed relative
ren. Ze stralen rust uit. „Bomen hebben ook nooit
haast." Bomen zijn ook veel directer dan mensen.
„Ze verhullen niet." Maar een oordeel over het
gedrag van anderen geven doen ze ook niet. Een
verwaarloosde kersenboom in de tuin wilde, on
danks herhaaldelijk aandringen, de schrijfster
niet vertellen wat zij over de vorige eigenaar
dacht. „Ze gaf aan dat de mensen misschien niet
beter wisten."
Hebben bomen een ziel? Kooistra: „Lastig om te
zeggen. Het zijn natuurlijk hele eigen wezens. Ze
hebben geen hersens of zenuwbanen, Maar ze
hebben in ieder geval wel een geheugen."
In het boek verhaalt de schrijfster over een ont
moeting met een oude iep in de Achterhoek. Ze
ging bij de boom zitten en vroeg hoe het er vroe
ger in die streek aan toeging. De boom liet zien
hoe stil en moöi het daar was. De schrijfster zag
herten, vossen en langslopende mensen, van
middeleeuwse marskramers en monniken tot ja
gers uit het jaar achthonderd na Christus. Verder
ging de geschiedenis van de boom niet teug.
De auteur is er aan gewend dat mensen haar ver
halen nogal vreemd vinden. „Dit is tegen de ge
vestigde orde in, het is geen erkend onderwerp.
Soms staat het ook op gespannen voet met we
tenschappelijke bevindingen Maar het is abso
luut geen geloof. Het is allemaal fysiek waar
neembaar voor mensen die er open voor staan.
Is het niet tegen haar eigen principes dat voor de
uitgave van het boekje bomen moesten sneuve
len? Kooistra: „Op zich is het kappen van bomen
niet verwerpelijk, als je maar weer nieuwe bomen
plant. En als je kapt is het wel noodzakelijk de
boom minimaal drie weken van tevoren te waar
schuwen. De boom heeft dan de gelegenheid zijn
energie over te dragen aan soortgenoten. Die
kunnen dan ook hun informatienetwerk aanpas
sen, zodat dit niet verloren gaat."
