Cultuur Kunst
Manifest van een
toegewijd poëet
Liefdevol
gemaakt
miniatuurtje
UITSCHIETERS
Soberheid weldaad voor Boeijen-nieuwe stijl
Keuze voor kwantiteit
Amsterdam» wereldstad
IDERDAG 26 FEBRUARI 1998
ïailly wordt chef in Milaan
[erdamRiccardo Chailly wordt chefdirigent van het Or-
stra Sinfonica Giuseppe Verdi in Milaan. Hij gaat er vanuit,
iet vervullen van deze functie in zijn vaderstad geen invloed
ft op zijn werk bij het Koninklijk Concertgebouworkest,
nsterdam blijft mijn prioriteit."
odigy op Drum Rhythm Festival
rERDAMThe Prodigy en Reprazent featuring top-dj Roni Size
de len naar de zevende editie van het Drum Rhythm Festival op
in 23 mei in de Westergasfabriek in Amsterdam-West. Ande-
ttracties zijn: Faithless, dub-producer Howie B., Nitin Swha-
de Nederlance club-verrassing Junkie XL, de Senegalese
ger Youssou N'Dour en de Amerikaanse disco-dance-act
n ze featuring Franky Beverly. De kaartverkoop is inmiddels
Itre onnen.
een Grammy voor Gelders Orkest
york» Het Gelders Orkest heeft vannacht bij de uitreiking
ndiide Grammy Awards verloren van het Cleveland Orchestra,
igent Christopher Lyndin-Gee moest het afleggen tegen Pier-
loulez, en de onbekende composities van Igor Markevitsj wa-
geen partij voor de 'Symphonie Fantastique' van Berlioz.
UWI ivooral op popmuziek gerichte Grammy-spektakel leverde
Dylan en zijn zoon Jakob samen vijf Grammy Awards op.
an senior werd geëerd als de beste rockzanger. De beste pop-
iger werd Elton John. De Grammy voor de beste producer
g naar Babyface (Kenneth Edmonds)In totaal werden er 92
immy's uitgereikt, in de meest uiteenlopende categorieën.
:e mishandelde Pamela Anderson
]BUTommy Lee, drummer van de Amerikaanse hardrock-
ld Motley Crue, is gearresteerd op verdenking van mishande-
>van zijn vrouw, Baywatch-actrice Pamela Anderson. Lee
I rd dinsdagavond opgepakt nadat Anderson de politie in haar
onplaats Malibu had gebeld met de mededeling dat ze door
ir man was aangevallen. Een politiewoordvoerster zei dat An
son een gebroken nagel had, en enkele rode plekken op haar
Herdenking 25-ste sterfdag Pablo Neruda in Leiden
De herdenking van de vijfentwintigste sterfdag van volksdichter Pablo
Neruda trok gistermiddag veel belangstellenden naar de collegezaal van
de Rijksuniversiteit aan de Wassenaarseweg. Dr. Robert Pring-Mill van
de Oxford University hield er een voordracht over de legendarische Chi
leense dichter en politicus. Maar hij veronderstelde dat alle ambassa
deurs en andere belangstellenden niet zozeer gekomen zijn voor zijn le
zing, of voor las palabras del sr. C.A. Goekoop alcalde de Leiden, maar
voor de voordracht van Miss Christie. Julie Christie, de actrice die schit
terde in films als 'Dr. Zhivago' en 'Don't Look Now' zat gewoon op de
eerste rij haar beurt af te wachten; klein, bescheiden, een beetje onop
vallend.
een handvol kiezelstenen uit zijn zak. Ze
waren afkomstig van het strand voor
zijn huis. Een cadeautje voor zijn gast
heer.
Pring-Mill vertelt dat Neruda ervan
overtuigd was dat de beste poëzie gelijke
hoeveelheden solitude en solidariteit be
vatte. Dat geldt zeker ook voor de Chi
leense volksdichter. Zijn meesterwerk
'Canto General', waarin zijn vaderlands
liefde alle lucht krijgt, schreef hij in bal
lingschap. Saamhorigheid over oceanen.
De professor heeft er een voorbeeld van.
Op een grammofoonplaat speciaal ge
maakt voor de Chileense huishoudens
vraagt een vermoeide maar vastberaden
stem of hij even binnen mag komen om
wat van zijn poëzie voor te lezen. En in
het daaropvolgende gedicht geeft Ne
ruda de reden waarom hij de meer per
soonlijke weg van zijn liefdesgedichten
heeft verlaten voor een groter doel. Het
is nog zo'n tien jaar voor 'Canto Gene
ral', Neruda zit midden in de Spaanse
burgeroorlog en zijn vriend Federico
Garcia Lorca is in Granada doodgescho
ten door de gaardia civil. Neruda is he-
LEIDEN PABLO CABENDA
concertgebouw
Concertgebouwplein 2-6. Telefoon 671 83 45
Euscbiuskring - Robert Schumann
Pianokwartetten Beethoven Es op 16, Mahler, Brahms A
toegang f 35,-, CJP/PAS-65/Stadspas f 22,50
Koorzaal-lezing door Willem Brons Gratis toegang
AmsterdamTiwereldstad
Het publiek zit al ruim van tevoren ver
spreid over de zaal. Plukjes leergierigen,
sommigen gewapend met pen, papier
en gretigheid. Het zijn studenten en be
wonderaars van de Chileense volksdich
ter die geen kruimeltje kennis van hun
held ongeconsumeerd willen laten. Wat
niet helemaal wordt doorgrond, wordt
opgeschreven, meegenomen en thuis
nagenoten.
Het programmaboekje van de lezing is
in het Nederlands en het Spaans opge
steld. Geen overbodige luxe want er is
een zwaïe ambassadedelegatie aanwe
zig uit Chili en andere Zuidamerikaanse
landen.
In een inleidend praatje worstelt bur
gemeester Goekoop met wijde armgeba
ren zich bijna fysiek door het Engels
heen om onder meer te vertellen dat we
in Leiden gedichten op muren hebben
en dat dit dé gelegenheid is om er eentje
van Neruda bij te doen. Professor Pring-
Mill veronderstelt dat het gaat om poëti
sche jongeren met spray cans en toont
zich geamuseerd.
Het is niet de bedoeling van de Oxford
hoogleraar om een formeel college te
geven. Hij wisselt stukjes verhandeling
van Neruda's poëzie af met meer anek
dotische momenten. Pablo was een
echte vriend, loyaal, subtiel met ironie
en gewelddadig met satire. Daarbij kon
hij ook nog een lichte voorliefde voor ei
genaardigheden ten toon spreiden."
Toen Neruda Pring-Mill voor het eerst
bezocht in zijn cottage, diepte de dichter
Julie Christie (brilletje op, haren uit de ogen, prachtige stem) draagt voor uit 'Voor mijn
partijfotohielco kuipers
In een litanie van heerlijkheden be
schrijft de stem in Madrid zijn huis vol
bloemen, barstensvol geraniums: 'Weet
je nog Federico?'. 'Straten vol bedrijvige
handen, tomatenvelden die zich uit
strekten tot de zee, de scherpe essentie
van leven. En op een morgen is alles in
vlammen'. De stem krijgt de bedrieglijk
kalme toon van de bezworen woede en
het geruis van de plaat klinkt onheilspel
lend tussen de spreekpauzes. ,,Ik heb
het bloed van Spanje gezien." Dan volgt
de reden voor de nieuwe toon; ,,Je vraagt
me waarom? Kom en zie het bloed in de
straten."
Pring-Mill heeft de hele opname lang
naar het plafond gestaard. Hij zegt dat
hij nooit het eind van het gedicht haalt
zonder overmand te worden door emo
ties.
Als laatste draagt Julie Christie (brille
tje op, haren uit de ogen, prachtige
stem) 'Voor mijn partij' voor. En inder
daad het gedicht is, zoals de Oxfordse
professor al zei, 'alleen een manifesto
voor het communisme als je de titel
weet'. Het had net zo goed een liefdes
bekentenis kunnen zijn voor een land,
voor een vriend, voor een vrouw. Alleen
dan een stuk minder barok en minder
breedsprakig dan zijn adolescente lief
desgedichten.
Zijn poëzie is volgens Pring-Mill dan
ook niet zozeer geëngageerd als wel toe
gewijd. Zolang er echter nog bebloede
enkels rondlopen in Zuid Amerika kun
nen de constellaties van vlinders niet vrij
rond vliegen. En daarom schreef Pablo
Neruda, naar eigen zeggen, zijn gedich-
THEATER
RECENSIE DICK VAN TEYLINGEN
Voorstelling: 'De soldaat facteur en
Rachel' door De wetten van Kepler
Regie: Wim Berings. Spel: Romijn Co-
nen, Dominique Hoste, Caroline
Rochlitz en Herman van de Wijdeven.
Gezien; 25/2, LAKtheater, Leiden.
Nog te zien aldaar, vanavond.
Over oorlog valt nauwelijks
te vertellen. Het gegeven is
zo onmogelijk groot, zwaar,
inhumaan en menselijk in
zijn extreemste vorm tegelijk,
dat je het alleen met een om
trekkende beweging kunt be
naderen. Arne Sierens deed
dat in zijn stuk over de eerste
wereldoorlog 'De soldaat fac
teur en Rachel'. Hij beperkte
de hoeveelheid bloed en
modder tot het minimum,
ging uit van persoonlijke
brieven, schreef simpele mo
nologen van en over eenvou
dige mensen en knipte die
tot een heldere collage. Met
die krabbels in de marge van
een wereldconflict won hij in
1989 de culturele prijs van
Oost-Vlaanderen.
De vier acteurs van thea
tergroep De wetten van Ke
pler doen weinig meer dan
de verhalen voor zichzelf la
ten spreken. Hun subtiele
spel, dat sterker ontroert dan
het grote gebaar zou doen, is
even terughoudend als ver
zorgd. Dat geldt evenzeer
voor de andere elementen
van de voorstelling: het to
neelbeeld van verweerde
planken, kratten en twee
vierkanten tegen het zwarte
achterdoek, de belichting, de
muziek, alles versterkt elkaar.
Onder leiding van regisseur
Wim Berings werd 'De sol
daat facteur en Rachel' een
oefening in het doseren van
theatrale middelen, en daar
mee een prachtig miniatuur
tje. Ook voor wie denkt dat
hij niet van theater houdt.
-br
„iaat u uit uw dak, of
blijft u thuis? Wilt u
line skaten of danst u
ver square? Of je nou
.Jzzcat, pluchepoes of
„legtijger bent, vrijdag
r a vijven wil iedereen
lichzelf uitlaten. Wat
doen we in het
leekeinde? Waar, hoe
ak en vooral: waarom?
radi
Ik ben dan wel
Nederlands, maar
ik moet echt geen
stamppot met
rookworst of
aardappelen heb
ben. Alleen als ze
in de Roti zitten.
?e, ik heb niet echt typisch
ïderlandse gewoontes. Dat
'wi erkte ik al toen ik uit Parijs
Br naar toe kwam, om te
ideren. Mensen hier zijn a-
ilitiek en staan niet open
w! ior andere culturen. De nor
mei en en waarden zijn naar
ijn smaak ook een beetje te
ij. Vooral de seksuele. Als je
4 e programma's allemaal op
ziet heb ik soms wel eens
Is van: moet dat nou?
ik vertel dat ik elke woens-
ig naar de salsa-avond in De
rote Beer ga, hebben men-
n gelijk iets van: ja ja,
>fll huddende billen, hitsige
eiden enzovoort. Ze snap-
:n het niet. Ik ga om te dan-
ïn, niet om te scoren. Het is
:ht puur voor de gezellig-
:id.
gaat wel eens een Holland
vriend of vriendin mee om
it ze de muziek wel leuk vin-
maar ze kunnen er niet
lijd op dansen. En De Beer is
el echt zo'n tent waar je
ordt bekeken. Mensen zul-
n het niet zo snel tegen je
•ggen, maar als je een beetje
iar danst wordt er zeker over
gefluisterd.
Iver het algemeen komen
ederlanders niet zo geregeld
Tug. Ik ken een Nederlandse
fngen die talen en culturen
Iudeert van Latijns-Amerika;
ie is er wel altijd. Dat komt
ok door die link met zijn stu-
ie, denk ik.
tzelf heb mijn propedeuse-
Tiptie geschreven over de
orsprong van zouk. Toen ik
in Parijs studeerde kwam
NAAM:
Veerle Combée
LEEFTIJD:
22 jaar
OPLEIDING:
studie Niet
Westerse Sociologie
WOONPLAATS:
Leiden
GEZIEN:
De Grote Beer
ik in tenten waar ze voor zo'n
negentig procent zouk draai
den. Op school was sowieso het
merendeel Frans-Antilliaans of
Noord-Afrikaans. Ik praatte
daar creools en danste op me
rengue, salsa of soca. Het is
voor mij niet anders dan nor
maal. Net zoals je als meisje
niet een jongen ten dans vraagt.
Dat doe je gewoon niet. Ja, als
het iemand is die je kent, dan
wel. Het is toch een machocul
tuur, hè.
Je hoeft ook niet voortdurend in
paren te dansen. Als je op soca
of reggae danst, dan heb je links
en rechts een rij en dansen
mensen tegenover elkaar. Me
rengue is heel eenvoudig. Je be
weegt gewoon van links naar
rechts. Zouk is veel closer, intie
mer. Bij salsa beweeg je een
beetje in een vierkantje. Mis
schien kun je het een beetje
vergelijken met een wals. Het is
ingewikkelder. Als er salsa
wordt gedraaid loopt ook vaak
direct de dansvloer leeg.
Er is een Marokkaanse jongen
die ontzettend goed kan dan
sen. Je hebt er altijd een groepje
Marokkanen. Over het alge
meen is het publiek vrij divers.
Antillianen, Surinamers, Afrika
nen noem maar op. Ze verdra
gen elkaar wel, maar het mixt
niet echt. Iedereen'
blijft bij zijn eigen
groepje. Ik heb daar
niets mee. Ik be-
schouw mezelf niet J
als Antilliaans of Ne
derlands. Ik ben ge
woon een wereldburger.
TEKST: PABLO CABENDA
FOTO: LOEK ZUYDERDUIN
MUZIEK
RECENSIE WIM KOEVOET
Concert Frank Boeijen, Ton Snijders op toetsen, multi-in-
strumentalist Rens van der Zalm, Kim Weefhoff op drums
en percussie en Paddy van Rijswijk op bas. Gehoord"
25/2, Stadsgehoorzaal, Leiden.
Frank Boeijen heeft de soberheid ontdekt.
De bard uit Nijmegen pompt zijn muziek
niet langer nodeloos op en is anno 1998
zuinig met grote woorden. Door deze
koerswijziging zit er veel meer muziek in
zijn liedjes. Dat was al te horen op zijn
fraaie nieuwe album 'Vaderland'. Blijkens
het concert gisteravond in de afgeladen
Stadsgehoorzaal trekt hij die lijn op het po
dium door. Waarvoor hulde.
Hiermee trotseerde hij een groot deel van
het publiek dat lange tijd tevergeefs zat te
smachten naar die typische, irritante Boeij-
en-bombast. Pas tegen het einde, bij 'De
Verzoening' en bij de laatste toegift, Kro
nenburg Park, kon het conservatieve deel
van zijn aanhang meegalmen en deinen.
,,Ga die wereld uit." En: „Heb dit lichaam
lief." Brrrrrrr.
Voor de pauze stond de intieme sfeer die
storende publieksparticipatie - gelukkig - in
de weg. De eerste drie kwartier van Boeijen
waren ronduit wonderschoon. Sober geïn
strumenteerd en juist daardoor met veel
dynamiek, passeerde zonder aan- en afkon
digingen een groot aantal van de nummers
van 'Vaderland' de revue. 'Vaderland' is
Boeijens muzikale reisverslag over zijn er
varingen in Zuid-Oost-Azië waar hij een
half jaar heeft doorgebracht. Vlak voor ver
trek overleed zijn vader. Zijn moeder over
leed kort na zijn terugkomst.
Boeijen heeft deze droeve gebeurtenissen
subtiel maar aangrijpend verwerkt in zijn
nieuwe liedjes, waarvan enkele een licht
oosterse ondertoon hebben. Het zijn niet
langer aanzwellende synthesizers en lyri
sche gitaarsolo's waarmee Boeijen het dra
ma er bij zijn gehoor in ramt. De toon
wordt vooral gezet door de muzikale dui
zendpoot Rens van der Zalm. Zijn spel op
de banjo, gitaar, viool, accordeon of fluit
zorgt voor mysterie en melancholie. Dat
zijn weliswaar geen nieuwe elementen in
Boeijens muziek maar nog niet eerder do
mineerden ze in zo grote mate.
Deze nieuwe aanpak vergroot de zeg
gingskracht van zijn liedjes enorm. Beste
voorbeeld is de prachtige titelsong van 'Va
derland', hoogtepunt van de avond. Dit
stuk is voor veel van zijn leeftijdgenoten,
die net als de zanger de 21ste eeuw zonder
vader en/of moeder ingaan, uiterst herken
baar en doet zelfs een beetje pijn, zo raak
verklankt en verwoordt Boeijen zijn overpe
inzingen vanuit Azië over het afscheid van
zijn vader. Het is het besef dat het eigen
verwerkingsproces toch niet zo ver is gevor
derd als gedacht, dat die pijn veroorzaakt.
Maar weinig zangers van zijn generatie
durven de dood van vader en moeder als
thema aan te grijpen. Dat heeft alles met
verkoopcijfers te maken. Vraag maar aan
Sting, die in 1991 met 'Soul Cages' een
mooie maar slecht verkochte rouwplaat af
leverde.
Vrijwel direct na 'Vaderland' zingt Boeij
en het topzware 'Zeg me dat het niet zo is'
uit 1990, dat ook handelt over de dood van
een dierbare maar dat van effectbejag aan
elkaar hangt en zeker na het indringende
'Vaderland' z'n uitwerking volledig mist.
Scherper kan het cojntrast tussen de oude
en de nieuwe Boeijen niet zijn.
TONEEL
RECENSIE SUSANNE LAMMERS
Voorstelling: New Yorkers - Berichten uit
de jungle door Het Nationale Toneel. Ko
medies van David Mamet, Elaine May en
Woody Allen. Regie Gijs Scholten van
Aschat Gezien. 25/2, schouwburg, Lei
den. Nog te zien aldaar: vanavond.
Heel slim bedacht is het decor
van de eerste van de drie eenak
ters die Het Nationale Toneel
onder regie van Gijs Scholten
van Aschat brengt. Blijkbaar ziet
het Voorportaal van de hel er uit
als een toneel waar het doek
nog niet is opgehaald, en dat
beeld wijst alvast vooruit naar
de volgende twee stukken, die
over het grote-stadsleven gaan.
Maar daarmee is het meeste
kruit ook verschoten, want 'An
Interview' van David Mamet is
verder eigenlijk helemaal niet
leuk. Een advocaat onderwerpt
zichzelf aan een bizarre onder
vraging en het is natuurlijk knap
dat in de vertaling van Ger Thijs
Mamets fabuleuze tang-con
structies zo hallucinerend wer
ken, maar toneel wordt het
daarmee niet.
Ook de tweede eenakter,
'Hoüine' van Elaine May (die
onder meer het script van Toot-
sie schreef) overstijgt de gemid
delde cabaretsketch niet. Marij
ke Beversluis is een krengige
zelfmoordenares die met een
telefonische hulpdienst belt.
Ook dit stuk voelt toch een
beetje als vulling. Alsof iemand
bedacht heeft dat alleen Central
Park West van Woody Allen een
beetje weinig voor een hele
avond zou zijn.
Onzin natuurlijk, liever kwali
teit dan kwantiteit. In Central
Park West gaat het vanzelfspre
kend om uiteenspattende rela
ties, een verbale shoot-out
waarin de posities even grondig
opnieuw worden bepaald. Allen
heeft maar een paar zinnetjes
nodig om het langs elkaar heen
leven van een stel overtuigend
te laten zien. En met het sne
rende 'post-coïtale Marlboro's'
typeert hij niet alleen een stie
keme slipper, maar ook de woe
de van de bedrogen echtgenote.
Het enige dat aan het stuk man
keert, is dat de aantrekkings
kracht die de kleuterale denk-
hengst voor zoveel vrouwen
heeft niet echt begrijpelijk is.
Maar misschien lag dat toch
meer aan Mark Rietman, die
eerder typetjes-maker dan to
neelspeler is.
Het opbloeien van zijn tegen
speler, de schlemielige Howard
(Rik van Uffelen) is weer wel
heel handig en effectief. De ster
van de avond echter is Catheri
ne ten Bruggencate, die de
dankbare rol van intelligente,
sterke en vileine vrouw speelt.
Zolang zij in beeld is, is Central
Park West een juweeltje.
Hallo Hierheen!
25 februari t/m 31 maart
Bijzondere tentoonstelling over theater tussen 1839-1939. Proefde
sfeer van variété en circus in de nagebouwde decors, bekijk de
kostuums en oude filmfragmenten. N.B.: bij inlevering van deze
advertentie krijgt u gedurende bovenstaande periode een korting van
fl, 3,50 per persoon! Theatermuseum.
Schiphol World Tour
25februari t/m 8 maart
Nog nooit zag u zo veel vliegtuigen zo dichtbij. Met een bus gaat u langs
de platformen en landingsbanen. Op bovenstaande data met exclusieve
korting: bij inlevering van deze advertentie twee tickets voor de prijs
vanéén! N.B.: legitimatie verplicht vanaf 18 jaar.
HIS WA en Fiets RAI 98
21 februari t/m 1 maart
Het internationale watersportevenement en de grootste fietsbeurs van
de Benelux nu onder één dak. Een leuk dagje uit voor iedereen die
graag fietst of geïnteresseerd is in watersport. RAI.
r informatie 0900-400 40 40 (VW Amsterdam) a 1 g./min.
I WERELDCADEAU!!! Op vertoon van deze coupon krijgt u
I een luxe viltstiftenset cadeau ter waarde van fl, 12,95.
J Deze Crayola-set (met vooijaarsgeuren!) is alleen af te halen op zondag
1 maart a.s. op de speelgoedafdeling van de Bijenkorf.
