Smog bedreigt
Zuidoost-Azië
Zwitsers fiasco laatste klap
voor aangeslagen Mossad
VS: Unscom houdt controle over inspecties Irak
Lange stroomstoring verandert Auckland in een spookstad
Buitenland
Afscheid van de zon
ali iet
ko: hi
IjCH i<
iaka» Zeker 25.000 bewoners van een sloppenwijk in de Ben-
iare lese hoofdstad Dhaka zijn gisteren dakloos geraakt door een
lit and. Vijftig mensen raakten gewond. De brand, die ontstond
een keuken en meer dan drie uur duurde, vernietigde meer
n 5.000 bamboehutten. Een onverwachte regenbui verlichtte
taak van de brandweer. Premier Sheikh Hasina bezocht de
ippenwijk en deelde rijst en kleding uit aan slachtoffers. De
eeste bewoners van de wijk waren aan het werk toen de brand
Woedde, en troffen bij thuiskomst een afgebrande hut aan. Veel
ydozen zochten hun toevlucht in twee scholen in de buurt.
foto» ap» pa vel rahman
eltsin gaat in april naar Indonesië
ïarta De Russische president Jeltsin brengt medio april een
zoek aan Indonesië. Het is de eerste keer in bijna veertig jaar
'n d dat een Kremlin-chef de archipel bezoekt. Jeltsin zal zijn
nbtsgenoot Soeharto ontmoeten en enkele economische ak
in lorden sluiten. Jakarta was vorig jaar van plan twaalf Russische
ichoj - gevechtsvliegtuigen ter waarde van een half milj ard
g illar te kopen. Wegens de economische crisis zegde het Indo-
i isische leger de aankoop vorige maand af. Sovjetleider
iroesjtsjov ging Jeltsin voor met zijn reis naar Jakarta in 1960.
iefie toenmalige president Soekarno koos een middenpositie tus-
n het Westen en het Oostblok, totdat hij in 1966 werd afgezet,
jn opvolger Soeharto volgde een anti-communistische koers.
ijger bijt onderarm van verzorger af
iippiNG norton Een circustijger heeft gisteren de linker hand
onderarm van een verzorger afgebeten, toen die na het voe-
iren zijn arm in de kooi stak om een tussenschot te verwijde-
ii. Het ongeluk gebeurde in Chipping North in Zuid-Engeland,
aar de circusfamilie Chipperfield al 300 jaar overwintert. De
-jarige verzorger werd opgenomen in een ziekenhuis. Zijn lin-
!i rhand was zoek en is waarschijnlijk opgegeten. De vier jaar
ude Bengaalse tijger werd afgemaakt, zoals bij dergelijke aan-
illen gebruikelijk is. Vorige maand raakte een dompteur van
itzelfde circus zwaar gewond toen een tijger zijn hoofd tussen
kaken nam tijdens trainingen voor een show in Florida.
«jllombrief in Belfast: Vier gewonden
oo lfast Vier Noord-Ierse postbeambten zijn gisteren gewond
iraakt, toen in het hoofdpostkantoor van Belfast een bombrief
3o'a it ontploffing kwam. Een beambte kreeg de volle laag en raakte
20ewond aan zijn buik en een arm toen hij het pakje, dat 'retour
tzender' was gestuurd, opende om het retouradres te achterha-
20 n. Drie anderen liepen lichte verwondingen op. Het is niet be-
ind wie verantwoordelijk is. Afgelopen donderdag ontvingen
vee kennelijk willekeurig gekozen katholieken over de post een
een videocassette verpakte bom. Eén bom ontplofte toen de
ntvanger het pakje verdacht vond en het in zijn tuin smeet,
iemand raakte gewond.
ijzelingsdrama in Georgië voorbij
iegdidi Het gijzelingsdrama in Georgië is voorbij. De ontvoer-
ers lieten gistermiddag hun laatste gijzelaars gaan en gaven
ch over. De guerrillastrijders zijn aanhangers van oud-presi-
ent Gamsachoerdia. Zij ontvoerden vorige week vier VN-waar-
emers. De rebellen verschansten zich in een boerderij en gijzel
en ook enkele bewoners. De kidnappers eisten de vrijlating van
ïestverwanten, die begin deze maand hebben geprobeerd pre-
dent Sjevardnadze te vermoorden. Bovendien wilden ze met
un actie het vertrek van de Russische troepen uit Georgië af-
ivingen. Uiteindelijk ging de groep akkoord met de toezegging
at Sjevardnadze serieus gaat onderhandelen met de oppositie.
)rie Afghanen overleven executie
iamabad Drie Afghaanse mannen, die wegens homoseksueel
edrag ter dood zouden worden gebracht, hebben hun executie
verleefd. Ze werden volgens Afghaanse bronnen in Pakistan le-
end begraven onder het puin van een instortende muur, even
witen de stad Kandahar. Ze leefden na een half uur nog en gin-
en daarom vrijuit, zij het gewond.'De 'begrafenis' werd bijge
wond door duizenden belangstellenden. De mannen werden
«dolven onder een instortende muur die door een tank omver
«rd geduwd. Na een half uur werd het puin verwijderd. Daarna
'erden de veroordeelden naar een ziekenhuis overgebracht. De
indamentalistische machthebbers van de Taliban menen dat
omoseksuelen moeten sterven onder een vallende muur of
oor hen van een klip te storten.
ielgische cipiers beëindigen staking
hussel De cipiers in alle Belgische gevangenissen hebben van-
laag hun werk hervat. Daarmee keert de rust weer na stakings-
cties, die kort voor kerst begonnen. Het gevangenispersoneel
lemt in met een sociaal akkoord dat hen een 36-urige werk
week zonder loonverlies oplevert. Ondanks eerdere akkoorden
ileef een harde kern van stakers in tien gevangenissen doorgaan
net zijn acties. Dat leidde tot problemen voor de gevangenen,
lie zich niet meer konden douchen, geen bezoek konden ont-
angen en nauwelijks te eten kregen. De situatie werd vooral pe-
óbel in de Lantin-gevangenis bij Luik. Daar pleegde een gevan-
ene vrijdag zelfmoord. De Liga voor de Rechten van de Mens
feet deze zelfmoord direct aan de slechte omstandigheden.
'aar moet scheiden na verkrachting
IRuzalem Ultra-orthodoxe rabbijnen in Israël hebben bepaald
lat een man tegen zijn zin van zijn vrouw moet scheiden, om-
lat zij is verkracht. De Israëlische vrouwenorganisatie Na'amat
swoedend over het besluit. ,,In plaats van het slachtoffer te
teunen, maken de rabbijnen de zaak nog erger", aldus voorzit
ter Ofra Friedman. De krant Yediot Ahronot schreef dat de
touw drie weken geleden werd verkracht. Ze deed geen aangif-
e, maar vertelde haar echtgenoot wiens naam Cohen luidt
fel alles. De man ging te rade bij de rabbijnen, die hem vertel
len dat een Cohen, als afstammeling van de priesters van de
oodse Tempel, volgens de joodse wet scheiden na een ver-
iachting. De man had daar onderuit kunnen komen door te
leggen dat hij zijn vrouw niet geloofde, maar dat weigerde hij.
Het paar zoekt nu een rabbijn die een andere uitweg vindt.
Israëli neemt tegengif na auto-alarm
Borneo brandt op honderden plaatsen
Nieuwe smogvelden dreigen Zuidoost-Azië te bedekken
als regenval de brandhaarden op Borneo niet snel dooft.
De ministers van milieu uit de regio spraken gisteren de
ze vrees uit op hun bijeenkomst in het Maleisische
Kuching.
kuching-jakarta dpa-anp
Het vuur in de provincie Oost-
Kalimantan leidt vrijwel onher
roepelijk tot een nieuwe smo-
gramp, zoals die zich vorig jaar
in Azië voordeed. Eentiende van
het natuurpark Kutai is al in
vlammen opgegaan. Op hon
derden plaatsen zijn landerijen
en bos zijn verwoest.
De branden zijn volledig uit
de hand gelopen volgens een
Duitse medewerker van een
hulporganisatie die de branden
in Indonesië poogt te bestrij
den. Het klimatologische feno
meen El Nino zou verantwoor
delijk zijn voor de aanhoudende
buitengewone droogte in het
gebied. Zonder regens blijft het
vuur Kalimantan verteren.
De Indonesische milieumi
nister Sarwono Kusumaatmadje
beroept zich op geldgebrek,
mede veroorzaakt door de hui
dige economische crisis in het
land. Critici verwijten de Indo
nesische overheid evenwel dat
ze ook voor de economische
problemen opdoemden, de
branden volstrekt niet effectief
te lijf ging.
Het Wereld Natuur Fonds
(WNF) kwam gisteren met een
rapport over de smogramp van
eind vorig jaar. De organisatie
raamt de schade op bijna drie
miljard gulden. De smog ver
oorzaakte veel gezondheidspro
blemen bij de lokale bevolking
in Indonesië. Volgens het on
derzoek zijn zo'n 70 miljoen
mensen door smog getroffen.
De kosten hiervan zijn 1,8 mil
jard gulden. Verder liep het land
nog 140 miljoen gulden aan in
komsten uit toerisme mis. Het
WNF schat dit schadebedrag
voor Maleisië en Singapore op
370 miljoen gulden.
De organisatie heeft het idee
dat de Indonesische regering de
ernst van de situatie nog steeds
niet onderkent. Er is namelijk
nog niet gedaan aan de oorzaak
van de branden.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Het aftreden van Danny Yatom,
het hoofd van de Israëlische ge
heime dienst Mossad, is be
spoedigd door een nieuw fiasco,
ditmaal in de Zwitserse hoofd
stad Bern. Vanochtend maakte
de Zwitserse justitie bekend dat
ze op 19 februari een Israëlische
agent heeft gearresteerd wegens
spionage. Vier andere agenten
zijn nog op vrije voeten.
Israël en Zwitserland hadden de
zaak in het geheim willen af
handelen, maar publicaties in
de Israëlische pers maakten dat
onmogelijk. „Dit incident is on
aanvaardbaar en heeft een ver
koelende uitwerking op betrek
kingen tussen vriendschappelij
ke staten", aldus de Zwitserse
procureur-generaal Carla del
Ponte.
Ze wilde niet zeggen wat het
doelwit was van de Mossad-ac-
tie, maar volgens de Israëlische
media ging het om het afluiste
ren van de Iraanse ambassade.
Op een aanwijzing van buren
heeft de Bemer politie volgens
Del Ponte vijf mannen op heter
daad hebben betrapt bij een po
ging 'een gebouw' binnen te
dringen. Tijdens de actie zou de
gearresteerde Israëliër een hart
aanval hebben gekregen, waar
door hij niet kon ontkomen. De
vier anderen zijn waarschijnlijk
niet meer in Zwitserland.
In Israël vraagt men zich af wat
er erger mis is gegaan: de Mos-
sad-actie in Zwitserland of het
vervolg daarvan. Afgelopen
dinsdag kregen de media voor
het eerst lucht van de zaak, via
een lek binnen de Mossad. De
volgende ochtend berichtte het
populaire dagblad Yediot Ahro
not dat de Mossad behalve de
geruchtmakende Misha'al-affai-
re en de leugens van geheim
agent Yehuda Gil over Syrië
voor nog een derde fiasco had
Dat zou voor Yatom de druppel
zijn geweest die de emmer deed
overlopen. Bijzonderheden wer
den niet gegeven. In de loop
van gisteren lekten leden van de
Knessetcommissie voor de in-
oranjestad» Arubaanse scholieren oefenen met een speciaal brilletje voor de totale zonsverduistering die zeer binnenkort te zien is in het gebied. De verduistering is te aanschouwen op
de Galapagos Eilanden, in Noord-Venezuela en Colombia en op de Caribische eilanden Aruba, Curasao, Bonaire, Montserrat, Haïti, Antigua en Guadeloupe. foto »ap» famous diaz
WASHINGTON-BAGDAD Rtr-AFP-ANP
Richard Butler, het hoofd van
de VN-ontwapeningscommis-
sie (Unscom), houdt de lei
ding over de wapeninspecties
in Irak. Na deze verzekering
van de VN hebben de Vere
nigde Staten zich geheel ach
ter het akkoord geschaard dat
secretaris-generaal Kofi An
nan afgelopen weekeinde in
„Butler blijft precies zo on
afhankelijk opereren als hij al
tijd al was", verklaarde minis
ter Albright van buitenlandse
zaken gisteragvond voor een
Senaatscommissie. Zij beant
woordde daarmee de kritiek
van met name Republikeinse
senatoren, die vrezen dat An
nan teveel concessies aan
Saddam Hussein heeft ge
daan.
Die vrees werd ingegeven
door de afspraak dat de acht
'presidentiële plaatsen' door
een speciale groep van in
specteurs en diplomaten zal
worden onderzocht. Zij moe
ten zich dan houden aan 'spe
ciale procedures', die nog na
der moeten worden uitge
werkt. Volgens Albright heb
ben de toegevoegde diploma
ten slechts een observerende
rol. Unscom blijft als enige
verantwoordelijk
Het hoofd van de speciale
groep wordt waarschijnlijk de
Srilankaan Jayantha Dhana-
pala, sinds kort onder-secre
taris-generaal voor ontwape
ningszaken. Verwacht wordt
dat Annan hem vandaag offi
cieel zal benoemen, na in
stemming van de vijf perma
nente leden van de Veilig
heidsraad. Albright wil dat de
inspecties van de omstreden
locaties zo snel mogelijk be
ginnen, om zo de werkelijke
bedoelingen van Bagdad te
testen. „We zullen niet weten
wat we hebben gekregen
voordat wë de proef op de
som hebben genomen.
De Veiligheidsraad beraadt
zich over een Britse ontwerp
resolutie, waarin de afspraken
tussen Annan en Bagdad zijn
vastgelegd. Als Irak die niet
naleeft riskeert het 'ernstige
consequenties', maar de le
den verschillen van mening
hoever die moeten gaan.
Washington houdt in elk ge
val zijn troepen paraat.
VN-functionarissen in Bag
dad menen intussen dat het
de wapeninspecteurs zou be
tamen zich iets diplomatieker
op te stellen. „Helaas heeft
het gedrag van een klein aan
tal inspecteurs onze reputatie
aangetast", aldus een VN-me-
dewerker. Een westerse diplo
maat zegt dat leden van de
administratieve staf van de
Unscom vaak 'onbehouwen'
zijn.
lichtingendiensten meer details.
Ze waren kennelijk kwaad dat
Yatom hen niet op de hoogte
had gesteld van het fiasco.
De media kregen uitdrukkelijk
opdracht de zaak te verzwijgen.
Niettemin berichtte het televi
siejournaal gisteravond over
een nieuwe affaire, die speelde
in 'een West-Europees land
waarmee Israël zeer vriend
schappelijke betrekkingen on
derhoudt'.
De persagentschappen gingen
onmiddellijk aan het werk en al
na tien minuten werden vanuit
Bern de eerste details gemeld.
De Zwitserse justitie, die kenne
lijk aan zag komen dat het ge
heim ging sneuvelen, kondigde
meteen een persconferentie
aan.
Het incident in Bem doet het
meest denken aan een mislukte
Israëlische operatie op Cyprus.
Daar werden in 1991 vier Mos-
sad-agenten opgepakt toen ze
afluisterapparatuur wilden ver
nieuwen in de buurt van de
Iraanse ambassade.
Europese hulp
voor Bosniërs
faalt volkomen
brussel anp
De Europese steun voor de we
deropbouw van Bosnië-Her-
cegovina is tot nu toe 'een tota
le mislukking' geweest. Door
bureaucratie, slecht manage
ment en gebrek aan eenheid en
coördinatie is de hulp nauwe
lijks van de grond gekomen.
Terwijl de Amerikanen stevig
aan de weg timmeren, ligt het
overgrote deel van de Europese
miljoenen nutteloos te wachten.
Een delegatie van Europarle
mentariërs is 'heel boos' terug
gekeerd van een bezoek van
vier dagen aan het gebied. Ter
wijl de Amerikanen met alle eer
strijken, is de Europese Unie in
haar eigen voorportaal nauwe
lijks zichtbaar aanwezig.
De EU heeft Bosnië de afgelo
pen drie jaar 2,4 miljard gulden
steun toegezegd. De parlemen
tariërs hebben geen aanwijzin
gen dat een deel vein dit geld
verloren is gegaan of in de ver
keerde zakken is verdwenen.
Maar ze zijn verontwaardigd,
omdat tot nu toe slechts 15 pro
cent van de toegezegde steun is
besteed.
Onrust Albanië
neemt toe na
oproep Berisha
In de Albanese hoofdstad Tira
na is vannacht een gevangenis-
oproer uitgebroken. Gedeti
neerden van de zwaar bewaakte
staatsgevangenis wisten uit hun
cellen te ontsnappen en ver
schansten zich in een cellen
blok. Het is niet Ipekend hoeveel
gevangenen aan het oproer
meedoen. Er is een grote poli
tiemacht op de been om het op
roer de kop in te drukken.
De opstand kwam nadat oud
president Sali Berisha de Alba
nese bevolking gisteren opriep
de protesten uit te breiden, en
bij de regering aan te dringen
op nieuwe verkiezingen. Be
risha negeert hiermee een op
roep van Europese leiders, die
er op hebben aangedrongen
eerlijk oppositie te voeren en
een einde te maken aan zijn
buitenparlementaire acties.
Berisha riep ongeveer 2.500
aanhangers in het centrum van
Tirana op van de komende we
ken 'de lente van protesten en
verkiezingen' te maken. De bij
eenkomst van Berisha's Demo
cratische Partij volgde op twee
dagen van rellen in Shkoder,
een noordelijke stad die een
bolwerk is van de democraten.
AUCKLAND JAMES SPIELMAN
Het enige wat in het centrum van
Auckland is te horen, is het kabaal van
de dieselaggregaten die op volle toeren
draaien. Tankauto's rijden af en aan
om ze bij te tanken, voor de rest liggen
de straten in Nieuw-Zeelands grootste
stad er verlaten bij. Winkels en kanto
ren zijn gesloten door een stroomsto
ring die al zes dagen duurt en waarvan
het einde nog niet in zicht is.
Binnenshuis zoeken de Nieuw-Zeelan-
ders zich in het donker een weg. Ze sle
pen zich de trappen op in flatgebou
wen en halen him neus op voor de
melk die bij gebrek aan koeling zuur is
geworden. En ze foeteren op het stads
bestuur, dat geen oog had voor de
noodzaak van het elektriciteitsbedrijf
om de groei van de plaatselijke econo
mie bij te benen.
Het centrum van Auckland lijkt wel
een spookstad, het slachtoffer van een
over zichzelf afgeroepen ramp. Alle
vier ondergrondse hoogspanningslei
dingen van een waterkrachtcentrale
naar de stad z\jn sinds eind vorige
week buiten bedrijf. De een miljoen in
woners tellende stad maakte de afgelo
pen jaren een sterke groei door, zonder
dat de infrastructuur gelijke tred hield.
Toen de overbelaste kabels het bega
ven, zat het elektriciteitsbedrijf Mercu
ry Energy zonder reservesysteem.
Een recente hittegolf bleek teveel voor
de verouderde kabels. Bovendien had
het bedrijf zijn personeelsbestand on
langs met de helft ingekrompen. „Het
staat niet vast dat gebrek aan onder
houd de oorzaak was, maar alle facto
ren wijzen wel sterk in die richting",
zegt Mercury-directeur Collinge.
Als alles goed gaat en een kabel is gere
pareerd, zal de elektriciteitsvoorziening
maandag gedeeltelijk worden hersteld,
waarbij verschillende wijken om beur
ten een paar uur stroom krijgen. Maar
op zijn vroegst 9 maait, maar waar
schijnlijk later zal de stroomvoorzie
ning pas weer volledig op peil zijn, zegt
Mercury-woordvoerderGibbons.
In kantoorgebouwen in het haven
kwartier loopt personeel blootsvoets en
in korte broek te zweten, terwijl de zon
door de ramen de temperatuur op
jaagt. De aggregaten zijn te zwak om
de airconditioners te laten draaien of
meer dan een lift tegelijk op en neer te
laten gaan.
„We hebben geluk. We hebben ten
minste nog werk", zegt Kate, werk
zaam in een kantoor aan het haven
front. „Mijn vriendin die in een bar in
Queen Street werkt is haar baan kwijt.
Het bier was lauw en het ijs gesmol
ten."
Ongeveer de helft van de kleine bedrij
ven, bars en restaurants in het centrum
is gesloten. Veel grote bedrijven heb
ben hun dossiers en computerschijven
in veiligheid gebracht en zijn naar hun
kantoren in de voorsteden of in de
hoofdstad Wellington vertrokken. In de
centrale bibliotheek kregen klanten
zaklantaarns mee om boeken in de
schappen te gaan zoeken, totdat de
frustratie te groot werd en de leeszaal
werd gesloten.
Van de normale stroomvoorziening in
het centrum is maar tien procent over
gebleven en gereserveerd voor nood
diensten en ziekenhuizen. Toen afgelo
pen vrijdag de stroom uitviel, kwam
Auckland Hospital in het donker te zit
ten terwijl er in drie operatiekamers
werd gewerkt. Het duurde 25 minuten
voordat de noodstroomvoorziening
draaide, maar volgens dr. Sage zijn er
geen ongelukken gebeurd.
De meeste winkels in het centrum
hebben hun voorraden melk, vlees en
andere bederfelijke waar moeten weg
gooien of naar andere locaties moeten
verplaatsen. „Er hebben mensen vast
gezeten in liften, er zijn branden ge
weest en mensen zijn door rook be
dwelmd", zei burgemeester Les Mills
gisteren op een informatiebijeen
komst. Ernstig letsel heeft zich tot dus
ver niet voorgedaan, maar als de situa
tie verergert is het stadsbestuur van
plan om de ongeveer zesduizend inwo
ners van het centrum te evacueren.
