Wol voor droger en wasmachine
Flexibele
poef
Consument
Energiezuinig bouwen
Deurbellen
vreten energie
Schilderen voor de schijn
m
DINSDAG 10 FEBRUARI 1998
Duurzaam bouwen en energie
zuinig wonen; het zijn modieu
ze woorden waardoor sommige
oudere methoden nieuwe kan
sen krijgen. Een zogenoemde
warmtewand van kalkzandsteen
bijvoorbeeld bestaat al meer
dan zes jaar, maar geniet de
laatste maanden grotere be
kendheid. Mooie energiezuinige
resultaten, geboekt in de
milieubewust gebouwde wijk
Ecolonia in Alphen aan de Rijn,
vormen een steun in de rug.
Het principe bestaat uit wand-
elementen van kalkzandsteen
(kalk, zand en water) waar fa
brieksmatig over de gehele
lengte en breedte sleuven in
zijn aangebracht. In deze sleu
ven komen kunststofleidingen
waar water doorheen loopt met
een temperatuur van tussen de
dertig en vijftig graden. De
muur straalt daardoor van vloer
tot plafond warmte uit. Resul
taat: het systeem bespaart ruim
twintig procent op de energie
rekening. De gleuven in combi
natie met kalkzandsteen zorgen
voor minimale stofcirculatie en
een hogere luchtvochtigheid
dan bij een radiator, zodat een
behaaglijk klimaat ontstaat. Na
deel is dat spijkers slaan en bo
ren in de wanden niet lukraak,
maar zeer zorgvuldig moet ge
beuren.
Bij nieuwbouw bedraagt de
meerprijs van de warmtewand
van kalkzandsteen ongeveer
tussen de 2.500 en 3.000 gulden.
Voor bestaande huizen zijn de
kosten beduidend hoger, omdat
bestaande muren moeten wor
den afgebroken.
We drukken op de knop van de deurbel en
we horen geluid. Het ligt voor de hand om
te denken dat de deurbel slechts dan ener
gie gebruikt als we er op drukken. Mis! On
ze deurbel staat constant onder spanning
en gebruikt een paar watt per jaar'. Op zich
is dat niet veel, maar er zijn miljoenen
deurbellen. Al die bellen bij elkaar hebben
een constant elektrisch vermogen van 50
miljoen watt nodig. Dat rekent Ad Brogtrop,
directeur van het deze maand te starten
Projectbureau Duurzame Energie voor in
het blad 'Inspanning' van de elektriciteits
bedrijven SEP.
Ter vergelijking: de kerncentrale Dode-
waard die vorig jaar gesloten is, produceer
de een elektrisch vermogen van 50 miljoen
watt.
Het overkomt iedereen wel een keer. Je koopt een
dure wollen trui en in een moment van onbe
dachtzaamheid belandt die in de wasmachine
om er als babytruitje weer uit te komen. Hele
maal gekrompen en vervild. Wol is een prachtig
natuurproduct met veel draagcomfort, maar
makkelijk in het onderhoud is het niet. Of beter
gezegd, was het niet, want sinds kort bestaat er
een nieuwe wolkwaliteit die niet alleen op 40 gra
den wasbaar is, maar zelfs droogtrommel-besten-
dig: de Total Easy Care-wol.
Deze doorbraak op het gebied van vezelinnovatie
werd onlangs gepresenteerd op de internationale
modebeurs CPD in Düsseldorf. De Italiaanse
bonnetteriefabrikant Gruppe Spadaforais met
het label Pratica de eerste met een collectie 100%
scheerwollen truien met het nieuwe Total Easy
Care-etiket van het Internationale Wol Secretari
aat. Dit etiket garandeert wereldwijd dat het kle
dingstuk krimpt noch vervilt bij een behandeling
op 40 graden in de wasmachine en in de droog-
trommel.
Jaren van technische research gingen aan de lan
cering van de Total Easy Care-wol vooraf. Het
IWS richtte de aandacht daarbij vooral op het
vergroten van het onderhoudsgemak. Vooral van
de verfijnde wolsoorten, zoals cashmere en meri-
no-wol, die tot nu toe alleen met de hand gewas
sen of gestoomd konden worden. Een tijdroven
de dan wel kostbare onderhoudsmethode, die
voor veel consumenten een belemmering bete
kende om een dergelijk product aan te schaffen.
De oplossing van het probleem werd uiteindelijk
gevonden in een speciale fïnish-behandeling van
de nog ongesponnen wolvezel. Nadat de ruwe
wol is gewassen en gekamd wordt deze van een
beschermlaag voorzien die voorkomt dat de
schubben van de vezel onder invloed van vocht
en warmte open gaan staan en in elkaar haken,
waardoor krimp en vervilting optreden. „Ook na
herhaaldelijk wassen behoudt Total Easy Care-
wol zijn vormvastheid", verzekerde Peter Siretz,
directeur van IWS Europa bij de presentatie van
het nieuwe etiket.
Hij is ervan overtuigd dat met de nieuwe wolkwa
liteit, die in de toekomst in tal van collecties zal
worden toegepast, klachten van consumenten
worden voorkomen. „De meeste klachten over
wollen producten betroffen tot nu toe krimp, ver
vilting en pillen als gevolg van een verkeerde was-
behandeling. Daarom was ons er veel aan gele
gen een wolkwaliteit te ontwikkelen die eenvou
dig niet verkeerd behandeld kan worden.
Zodra er op de poef wordt gezeten, vervormt deze zo
GPD
'Glüp' combineert de beste eigenschappen van
een poef en een zitzak. Als je erop neerploft ver-
vormt hij en biedt als het ware rug- en armleu
ningen aan. Als je weer opstaat herneemt hij zijn
vorm en wordt weer een keurige, groot uitgeval
len, ronde poef. Dit idee van de jonge ontwerp
ster Sophie Larger werd in januari op de Meubel
beurs in Keulen in de stand van Ligne Roset ge
presenteerd.
Largers basisidee was de zitzak die Zanotta in
1969 ontwierp. Haar vondst was het gebruikma-
dat steun wordt aangeboden. foto gpl
ken van enkele bijzondere materiaaleigenschap
pen. De rode rand van Glüp is vervaardigd van
technovaso (een materiaal dat is opgebouwd uit
pvc, polyester, polyurethaan en katoen) of van
doorzichtige pvc, materialen die beide vormvast
zijn. Het blauwe bovendeel is gemaakt van het
super elastische Suplex. De zitzak is gevuld met
300 liter polystyreenkogeltjes die bij de door be
lasting ontstane druk alleen het elastische materi
aal kunnen vervormen. De 'Glüp' heeft een door
snede van 105 cm, is 38 cm hoog en zal tegen de
700 gulden gaan kosten.
Informatie: Ligne Roset, telefoon 035 - 624 634 1.
OPGAVE
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal^Wegverloop; 5.
fout; 9. beroep; 11. papierbal;
13. inwendig orgaan; 15. tover
heks; 16. afsluitmiddel; 18. tijd
perk; 19. bijwoord; 20. staren;
21. oude lengtemaat; 23. Euro
peaan; 25. naam; 28. kloppen;
31vreemde munt; 32. Griekse
letter; 33. kraakbeen; 35. wel
penleidster; 37. ruitertje; 39.
dwarsmast; 41zuidvrucht; 42.
zink; 43. hesp; 45. kreet; 46. mu
zieknoot; 47. buffelsoort; 49.
bootje; 50. in de buurt; 53. voet-
punt; 54. deel van een hemd.
Verticaal:1. Bar; 2. koraaleiland;
3. wedstrijdbeker; 4. vogelpro
duct; 5. americium (scheik.6.
kerkelijke straf; 7. verbond; 8.
zich zichtbaar zeer gelukkig voe
len; 10. Europese taal; 12. koker;
14. roem; 16. tweegevecht; 17.
vinnige klap; 22. boete; 24. vloei
stof; 26. electrisch geladen deel
tje; 27. lof; 29. Nederlandse ri
vier; 30. vis; 33. soort haan; 34.
scheepsterm; 35. bijbelse naam;
36. inleiding; 38. afscheidsgroet;
40. voorzetsel; 42. hemelli
chaam; 44. deel van het gezicht;
46. palmmeel; 48. liefkozing; 49.
deel van het hoofd; 51broeder;
52. rooms-katholiek.
OPLOSSING
WOORDZOEKER
De overgebleven letters vormen
tezamen het woord; HOORSPEL
Ze noemt het kunst met een knipoog - een
uitspraak waar nogal wat onder kan vallen.
Voor kunstenares Marjolein Bos is er maar
één uitleg vatbaar: met schildertechnieken
maakt ze 'kunstzinnige, optische grapjes'.
Anders gezegd, Bos zet mensen op het ver
keerde been en dat begint al bij haar voor
deur. Die is geschilderd in de vorm van een
uitvergroot biljet van vijftig gulden.
Hoewel een aardig foefje om haar huis
nummer aan te geven, speelt ze hiermee
handig in op een groeiende behoefte. De
woning moet knus worden ingericht, maar
er ook anders uitzien dan die van de Jouren.
Aangezien velen deze wens koesteren, zijn
originele resultaten dun gezaaid. De vak
man inschakelen biedt soms uitkomst en
onder dit soort lieden valt Marjolein Bos.
Ze maakt gebruik van de al langer bekende
imitatietechnieken. Tegen betaling schil
dert ze bijvoorbeeld een dier of bankbiljet
op de voordeur, nepstenen van hout op de
salontafel en een ogenschijnlijke nis in de
huiskamer. Zolang het om bedriegen van
de ogen met verf gaat, biedt ze uitkomst.
De werkelijkheid is vaak een hele klus,
maar ook in de schijnwereld gaan nogal
wat uren zitten. Ze zegt: „Voordat een voor
deur écht op een briefje van vijftig gulden
lijkt, moet ik de deur vetvrij maken, de lij
nen tekenen, schilderen, airbrushen en af
lakken." Dat kost een aantal dagen, waar
voor ze ongeveer 4000 gulden rekent. Ook
Een voordeurtje van vijftig gulden? Niet hele
maal, degene die dit ziet zitten moet ten min
ste 4.000 gulden betalen. foto gpd
hier geldt de vuistregel: hoe gedetailleerder
de werkelijkheid moet worden, hoe duurder
het is.
Informatie: telefoon 026 - 32 56 43 5.
HEINZ
TOMPOES
Heer Bommel en de wilden wagen
Voor Tom Poes was het een lange en
moeilijke tocht geweest. Het zoeken
naar het oude, oude Gor valt niet
mee. Want het is al erg lang geleden,
dat het faam genoot als Stad der
Goedheid. Zó lang, dat slechts zeer
bejaarde lieden zich herinneren hoe
het geheel uitstierf door de goed-
heidsproeven die er genomen wer
den. Maar geholpen door het vouw
blad, dat hij uit de zak van de heer
Pas had gehaald, bereikte Tom Poes
de bouwvallen, toen de naam het
hoogst aan de hemel stond.
„Daar is die rare koets", dacht hij,
zijn fiets aan de kant gooiend. „Dan
moet heer Ollie dus in de buurt zijn.
Maar hoe vind ik hem tussen al deze
steenklompen? Als ik niet veel geluk
heb, zal ik vast te laat komen om
hem te redden. Want volgens deze
folder kent de Nachtwacht van Gor
geen genade - en er is dus alle kans,
dat heer Ollie al in de Bron der Waar
heid is verdronken!
Maar dat was gelukkig niet zo. De
ongelukkige reiziger stond nog steeds
vol afkeer in het donkere water te
staren en verschikte zijn ijzeren kogel
van de ene arm in de andere. „Ik doe
het niet!" riep hij ten slotte verwil
derd uit. „Een heer springt niet in en
put met een gewicht aan zijn been -
en bovendien staat de lucht die er uit
walmt me tegen!"
Hij verwachtte dat de wachter nu
weer met zijn hellebaard zou drei
gen, maar tot zijn verrassing liet deze
het akelige wapen zakken. „Het zij
zo", sprak het ventje met een beleke
glimlach. „Hier kan ik genade voor
recht laten gelden. Want er is kans
dat een bezwaard iemand in de Bron
der Waarheid verdrinkt; ook al is hij
goed. Dat heeft mijn ervaring mij ge
leerd. Dan gaan wij nu over tot een
andere proef. Volg mij, edele vreem
deling."
REDACTIE SASKIA STOELINGA 02T.
w
DOOR JAN VISSER
Een thermische surpriseshow maandagmiddag in het
zuidoosten van het land. In Hoensbroek werd een
maximumtemperatuur van 13,7 graad geregistreerd.
Zo 'enthousiast' waren de thermometers in onze stre
ken nog niet. Op Schiphol werd 9,5 graad gemeten en
door luchtaanvoer vanaf de relatief koude Noordzee
(watertemperatuur 6 graden) was het vlak aan zee eén
aantal graden minder zacht. Op het duinstation van
Bloemendaal werd het 7,7 graad.
De milde temperaturen werden gisteren gemeten bij
overwegend zonnig weer. Er trokken voornamelijk dun
ne wolkensluiers langs het zwerk. Die vermaledijde
vliegtuigstrepen of condensatiesporen maakten daar
uiteraard weer deel van uit. Menigeen is verontrust
over de toename van deze visuele vervuilingen dat is
niet geheel onterecht. Uit Amerikaans onderzoek
bleek al in de jaren zeventig dat de bedekkingsgraad
door 'kunstmatige bewolking' met 1-2 procent was
toegenomen. Gelet op de verdere intensivering van het
vliegverkeer zal dat inmiddels wel meer zijn geworden.
Na het minder zonnige weer van vandaag (de komst
van een zwak front was daar debet aan) mogen we
woensdag vooral later op de ochtend en tijdens de
middag wederom op zon rekenen. Daarbij loopt de
temperatuur op tot 10-11 graden. Vlak aan zee wordt
het circa 7 graden. De wind waait uit het zuidwesten
en is meest matig. Aan de kust wordt een tot krachtig,
windkracht 6, toenemende wind verwacht.
Op donderdag en vrijdag blijft het zacht tot zeer zacht
weer. De frontale zone komt weliswaar dichterbij maar
kan ons land dankzij het krachtige hogedrukgebied bo
ven Centraal Europa niet bereiken. Pas tijdens het
weekeinde nemen de regenkansen toe. Boven Rusland|
voltrekt zich opnieuw een uitval van zeer koude lucht-
massa's uit de poolstreken.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
Veel regen en wind,
landinwaarts sneeuw.
Naar het' oosten minder
nat. Middagtemperatuur
in het zuidwesten rond 7
graden, verder meest rond
het vriespunt.
Zweden:
Meest bewolkt en vooral
vandaag in het zuiden re
gen, in het noorden
sneeuw. Tamelijk veel
wind. Maxima in het zui
den van 5 tot 9 graden, in
het noorden kouder, maar
alleeh in La'pland' 'nóg
Denemarken:
Wind, wolken en vooral in
het noorden af en toe re
gen. Middagtemperatuur
ongeveer 8 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Van tijd tot tijd regen, in Schotland kans
op winterse buien en morgen veel regen.
Ook hier en daar opklaringen tussen
door. Een stevige zuidwestenwind
brengt de maxima morgen op hoge waar
den van ongeveer 12 graden.
België en Luxemburg:
Zowel wolkenvelden als zon. Droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 8 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Rustig weer met wolkenvelden, mist en
zon. Droog. Middagtemperatuur oplo
pend naar ongeveer 10 graden.
Portugal:
Zoetjesaan perioden met zon. Vandaag
nog een enkele bui, morgen waarschijn
lijk droog. Middagtemperatuur dicht bij
de 20 graden.
Madeira:
Geregeld zon en meest droog. Middag
temperatuur ongeveer 19 graden.
Spanje:
In het zuiden vandaag nog onbestendig
met kans op regen. Verder meest dróóg
en flink wat zon. Maxima ongeveer 17
graden, lokaal boven de 20 graden.
Canarische Eilanden:
Opklarend en steeds meer zon. Eerst
nog kans op een bui. Middagtempera
tuur ongeveer 25 graden.
Marokko:
Westkust: Geregeld zon, maar ook aan
houdend kans op een enkele bui. Mid
dagtemperatuur van 19 tot 25 graden.
Tunesië:
Flinke perioden met zon en droog. Maxi
ma gaan naar dicht bij de 20 graden.
Zuid-Frankrijk:
Rustig en lenteachtig weer met flink wat
zon, mogelijk ook mist. Middagtempera
tuur ongeveer 15 graden, lokaal nog wat
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en meest droog. Mid
dagtemperatuur oplopend naar ongeveer
18 graden.
Italië:
Flink wat zon en droog. Middagtempera
tuur oplopend naar 10 graden in het
noorden en ongeveer 18 graden in het
zuiden.
Corsica en Sardinië:
Rustig, droog en flink wat zon. Maxima
ongeveer 17 graden.
Malta:
Steeds meer zon en droog. Middagtem
peratuur ongeveer 18 graden.
Griekenland en Kreta:
Vandaag in het oosten nog kans op een
bui en veel wind. Verder van het westen
uit steeds meer zonnige perioden. Mid
dagtemperatuur oplopend naar ongeveer
13 graden.
Turkije en Cyprus:
Geregeld zon en met name op Cyprus
vandaag mogelijk nog een bui. Middag
temperatuur van 8 graden rond de Dar-
danellen tot 17 aan de Turkse zuidkust
en op Cyprus.
Duitsland:
Droog en rustig weer met flink wat zon,
maar ook kans op mist. In het uiterste
noorden wolkenvelden. Maxima morgen
tussen de 8 en 14 graden.
Zwitserland:
Zonnig. In de dalen soms ook hardnekki
ge mist. Temperatuur op 2000 meter
oplopend tot boven het vriespunt.
Oostenrijk:
Rustig, droog en veel zon. In de lager
gelegen gebieden ook kans op langduri
ge mist. Temperatuur op 2000 meter
oplopend tot iets boven nul.
Polen:
In het noorden wolkenvelden en mis
schien wat regen. Elders droog en meer
kans op zon. Middagtemperatuur om
streeks 5 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Rustig en droog. Zowel kans op-
op wolkenvelden en zon. Middaf d<
ratuur iets oplopend tot ongeveï 1
den; bij hardnekkige mist frisser
Hongarije:
Rustig met kans op mist. Verds
en van tijd tot tijd zon. Middagte
tuur rond 7 graden; door hard'
mist lokaal lagere maxima
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1998
Zon- en maanstanden
Zon op 08.03 Zon ondei
Maan op 18.03 Maanonde
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 03.48 16.01 03.21*
Laag 00.55 11.39 00.37*
Weerrapporten 10 februari 07 u
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Boedapest
Bordeaux
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas onbew
Locarno onbew.
licht bew.
hall bew
half bew.
half bew
motregen
licht bew.
licht bew.
bew.
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Zurich
Bangkok
Buenos Aire
Casablanca
Johannesburg onbew
Los Angeles onbew.
New Orleans onbew
New York onbew.
Tel Aviv half bew
zwaarbew
zwaar bew.
hall bew
licht bew
Energiezuinig wonen met kalkzandsteen.
foto gpd
