Bas: een kanjer van
een Nederlandse beer
Multi Media
Cyber Patrol maakt'net' kindveilig
Zes woordenboeken op één schijfje
Op zoek naar
verloren beschaving
VRIJDAG 30 JANUARI 1998
Vierde deel van unieke kindersoftware staat op stapel
In Denemarken heet-ie Bamsen Bas. In
Frankrijk kennen ze hem als Pom l'Ourson
en in Engeland als Bart the Bear. Maar Bas
de Beer is zo Hollands als de molens van
Kinderdijk. Zijn geestelijk vader is Rogier
Verheij, die krap drie jaar geleden met twee
collega's het softwarebedrijf Mindwarp op
richtte. Het drietal werkte bij WordPerfect,
dat naast de befaamde tekstverwerker ook
zogenoemde edutainment titels op de
markt zette.
Rogier Verheij: ,,Die vonden we zó slecht,
dat we tegen elkaar zeiden: dat kunnen wij
beter. Vrijwel alles wat er in het Nederlands
op de markt komt is vertaald uit het Engels
en dan vaak erg slécht vertaald."
Verheij en zijn collega's Jeroen Binnen-
kamp en Robert de Roode trokken de deur
van WP achter zich dicht en Mindwarp was
een feit, een bedrijfsnaam met een beteke
nis. Mind slaat op denkwerk en warp op
snelheid, afgeleid van de eenheid 'sneller
dan het licht' uit de science fiction-wereld.
„Wij ontwikkelen sneller dan u kunt den
ken". geeft Verheij als verklaring.
Nou mag dat niet al te letterlijk worden ge
nomen bij het maken van een Bas de Beer-
titel. want daar gaan vele maanden over
heen. Verheij en zijn mensen voelen er na
melijk niets voor om in grote haast nieuwe
titels uit te brengen met het risico van fou
ten. Natuurlijk hadden ze het derde schijfje.
Bas de Beer naar het Noorderlicht, liever
wat eerder dan half november op de toon
bank gehad. „Maar", zegt Verheij, „dat luk
te gewoon niet. Was leuk geweest voor Sin
terklaas. al is de verkoop bepaald niet te
gengevallen."
De kans dat bij de kopers van 'Noorderlicht'
veel mensen zaten die al een eerdere titel in
huis hadden is vrij groot, want wie eenmaal
een Bas-schijfje in de computer heeft ge
had. zal vrij gemakkelijk overgaan tot de
aanschaf van een tweede titel. Gewoon om
dat het vreselijk leuke programma's zijn,
die ook nog eens zeer interactief en leer
zaam zijn opgezet.
Geweldloos
Bovendien en dat kan geen kwaad te
midden van al het spektakel zijn ze vol
komen geweldloos, wordt er niemand in el
kaar geslagen of doodgeschoten en vloeit er
geen druppel bloed. Een sneeuwballenge-
veeht is zo ongeveer wel de ultieme vorm
van 'geweld', waarmee de doelgroep (4 tot 9
jaar) mee wordt geconfronteerd.
Of Bas de Beer een succes zou worden
moest uiteraard begin 1995 nog maar wor
den afgewacht. „We zijn er een beetje naïef
in gesprongen, met het idee van 'dat lukt
ons wel'. We wisten wat hard werken was
en dat was nodig ook. Nog steeds overigens.
We zijn begonnen met het schrijven van
een eigen programmeertaal gebaseerd op
Delphi. Eigenlijk zijn we in maart 1995 echt
begonnen en een halfjaar later waren de
eerste proeven klaar. In maart 1996 hebben
we definitief de stap genomen om door te
gaan met Bas de Beer."
Het driemansbedrijfje is inmiddels uitge
groeid. Zes mensen verdienen er nu hun
dagelijks brood en er zijn vaste afspraken
met anderen voor onder meer het vertalen,
het inzingen van de liedjes en het inspreken
van de tekst. De totale productie \indt
plaats in een paar kamers in een kantoren-
gebouw in Capelle aan den IJssel, onder de
rook van Rotterdam.
De studio is niet meer dan één kamer met
daar middenin een geluiddichte box, waar
verpakt in schuimrubber ongestoord
teksten en liedjes kunnen worden opgeno
men. Vlak daarvoor de apparatuur waar
vooral Rogier Verheij de muziek maakt. Een
programmeur/componist dus eigenlijk.
.Ach", zegt hij lachend, „ik heb gestudeerd
voor accountant, maar nooit als zódanig
gewerkt. Ik ben naar WP gegaan en werd
daar manager van de Nederlandse afdeling.
Muziek maken was wel mijn hobby. Ik heb
in bandjes gespeeld en op veel meer manier
met muziek te maken gehad."
Toen de pilot' van Bas de Beer (naar Pira-
teneiland) bleek aan te slaan, volgden de
ideeën voor nieuwe avonturen vanzelf. De
reis naar Paaseiland ging vooraf aan 'Het
Noorderlicht' en voor 1998 staat Bas de
Beer in het Wilde Westen op de planning.
Ongetwijfeld komt 'die kanjer van een beer'
ook nu weer met een extraatje. Want dat is
inmiddels vaste prik. Bij de eerste cd-rom
zat een muziek-cd met de liedjes, bij de
tweede-een complete huisdrukkerij voor
etiketten, visitekaartjes, enz. en nummer
drie ging vergezeld van een speciaal brilletje
om het hele verhaal 3-dimensionaal te kun
nen bekijken.
Ruud Rabbit
Hoewel Bas de Beer kris-kras over de hele
wereld reist, zitten er regelmatig typische
Nederlandse dingetjes in. Dat lijkt een pro
bleem met het omzetten in een andere taal.
Op Paaseiland bijvoorbeeld maakt Bas ken
nis met het voetballende konijn Ruud Rab- jvdN
bit.
„Die fi
guur von-
den we", zegt
Verheij, „interna-
tionaal genoeg be
kend om hem te
handhaven. Andere
dingen doen we be
wust om er een Neder
lands tintje aan te
ven. Een tulp, een typi
sche Nederlands huis.
Maar soms moet je echt
iets anders bedenken.
Op Pirateneiland wordt
Bas geconfronteerd met
de plaatselijke bevolking,
de Berenbotjes. Nederland
se kinderen zullen onmid
dellijk de link leggen 'Berend
Botje', maar in andere landen is
dat niet het geval. Daarom wer
ken we met mensen samen die
de specifieke taalachtergrond
hebben en op basis daarvan sug
gesties doen. Zo van: Berenbotjes
kan niet, maar wij in Denemarken
hebben die en die figuren. Soms
moet je daarvoor details veranderen,
maar in grote lijnen blijft alles origi
neel."
Voor Mindwarp blijft het niet bij Bas
de Beer, Bart the Bear, Pom l'Ourson,
Bamsen Bas of hoe hij elders ook mo
ge gaan heten. Met Pukkel en Suk
kels Prentenboek staat een nieuw
project in de startblokken. Een
kinderreeks gebaseerd op een
vroegere onderwijsmethode aan
de hand van dia's. Het materiaal,
dat op de markt werd gebracht
door FIBO, wordt vertaald in spul
voor de jaren negentig. En ver daar
na. De test-versie ziet er veelbelovend
uit. Voor wie Bas de Beer kent is dat
echter geen verrassing.
A Graphic Adventure
Kinderen kunnen geen contact
meer leggen met 'boosaardige'
gebieden op Internet met be
hulp van het programma Cyber
Patrol van softtwarehuis TLC
Domus uit Amsterdam. Ge
weld, pornografie, racisme en
anderszins 'haatdragende' tek
sten worden door het program
ma uitgezeefd en de tere kin
derziel wordt aldus beschermd.
Cyber Patrol komt begin 1998
op de markt.
Volgens TLC Domus ligt het
voor de hand dat een bedrijf,
dat veel software voor kinderen
uitbrengt, ook iets doet aan de
bescherming van de jeugd op
Internet. Op Internet, dat in
principe geen beperkingen
kent, kunnen extremisten
meestal ongestraft hun ideeën
uitdragen. Cyber Patrol kan
worden ingesteld op bepaalde
woorden, waarmee bijvoor
beeld racistische teksten kun
nen worden onderschept en de
webpagina's waarop ze voor
komen kunnen worden afge
grendeld. Ouders kunnen zelf
lijsten aanleggen van webpagi
na's die wel of juist niet be
schikbaar zijn voor hun kinde
ren. En zo ontstaat dan een af
gebakende versie van Internet,
met kindvriendelijke sites met
taal die voor kinderen goed te
begrijpen is. Cyber Patrol is ook
instelbaar op diverse niveaus,
voor kinderen van verschillen
de leeftijden en verder kan het
programma de tijd die kinde
ren op Internet doorbrengen
beperken.
TLC Domus, de grootste uitge
ver van educatieve software in
Nederland, gaat in de komende
tijd ook Sesamstraat-program
ma's uitbrengen. Dat heeft te
maken met de overname van
softwarehuis Creative Wonders
door de Amerikaanse firma The
Learning Company, het moe
derbedrijf van Domus. Verder
staan nieuwe programma's op
stapel met de Pink Panther in
de hoofdrol en Robbie Konijn.
FB
Geleerden zijn het er nog steeds niet over eens dat At
lantis ooit bestaan heeft. De Griekse wijsgeer Plato
maakt in zijn geschriften melding van dit eiland in de
Atlantische Oceaan, met een geavanceerde beschaving,
die verzwolgen werd door de golven bij een natuur
ramp. Sporen van het verzonken eiland zijn nooit ge
vonden. Science-fiction-schrijvers hebben er vaak hun
fantasie op losgelaten en voorspelden een superieure
beschaving op de bodem van de oceaan, opgebouwd
door de overlevenden van de ramp. Die zouden met
hun vliegende machines ook verantwoordelijk zijn voor
de UFO-meldingen.
Ook spellenmakers borduren lustig voort op dit onder--
werp en dat heeft onder meer Timelapse van GTE En
tertainment tot gevolg gehad. In Timelapse speel je een
historicus die vanzelfsprekend op zoek gaat naar de
verloren beschaving van Atlantis. Dat gaat allemaal in
de stijl van Myst en Zork Nemesis. Het is een kwestie
van rondlopen, overblijfselen van beschavingen bestu
deren en eeuwenoude raadsels oplossen. Het begint al
lemaal op Paaseiland, maar de speler moet ook naar
Egypte en Zuid-Amerika (Maya's). Uiteindelijk geven
die oude beschavingen de weg aan naar Atlantis. Maar
voor het zover is moet er heel wat worden afgepuzzeld:
de speler moet veel mechanische raadsels (verborgen
deuren) oplossen. Verder moet er bijvoorbeeld een oud
skelet gereconstrueerd worden en dient er een hoofd
tooi in elkaar- te worden gezet Het spel is tegelijkertijd
ook educatief, want de speler steekt veel op van de ou-
-de beschavingen. Als hulp heb je de beschikking over
een dagboek van een collega die op mysterieuze wijze
"Til» is verdwenen. Verder beschik je over een fototoestel
waarmee je je vondsten kunt vastleggen.
Timelapse is makkelijk te bedienen en doet qua sfeer,
beeld en geluid niet onder voor zijn voorgangers. De
raadsels zijn soms behoorlijk moeilijk en het spel is
daarom niet zo geschikt voor beginners.
Min.systeemeisen: 80486/66 Mhz, Windows 3.11 of '95,
SVGA. muis. Beschikbaar gesteld doorBomico Entertain
ment Software/Philips Media.
Onlangs bespraken we op deze plek het En
gelse woordenboek van Van Dale. Een prima
product, waaraan echter één groot nadeel
kleeft: de zeer hoge prijs. De doelgroep voor
deze boeken (ook Nederlands, Duits en
Frans) zal zich daardoor vooral in de zakelij
ke en de onderwijswereld bevinden. Maar
ook de 'gewone man' heeft weieens behoefte
aan een goed woordenboek. Kramers Talen
cd-rom is daartoe de perfecte oplossing.
Voor nog geen 150 gulden (de introductie
prijs is zelfs maar 129,50) heeft u de
beschikking over zes voorwaardige
woordenboeken: Engels, Duits en Frans
en dat zowel vanuit als naar het Neder
lands.
Het programma is op twee manieren te ge
bruiken: direct vanaf de cd-rom of geheel
geïnstalleerd op de pc. In het laatste ge
val is nogal wat ruimte nodig. De zes
woordenboeken vreten samen zo'n 80
mb op. Maar uiteraard is ook een keuze
voor één taal mogelijk. Wie veel met Engels
werkt en af en toe met Frans en/of Duits kan
bijvoorbeeld alleen dat Engels installeren en
de twee andere talen van de cd pakken,
wanneer noodzakelijk.
Tijdens het installeren is het mogelijk om
een pictogram te laten plaatsen in de
tekstverwerker, zodat het woordenboek al
tijd bij de hand is. Het staat, bij wijze van
spreken, boven het bureau op de plank.
Een prachtig onderdeel is de snelzoeker.
Daarbij kan in een buitenlandse tekst ge
woon een Nederlands woord worden getikt,
waarna na selectie daarvan de vertaling auto
matisch op het scherm komt. Deze moge
lijkheid kan ook in andere Windows 95-pro-
gramma's worden gebruikt, zoals spreads
heets, databases en e-mail.
Naast een reeks 'gewone' woordenboeken is
Kramers Talen cd-rom ook een hulp bij de
grammatica en uitspraak (alleen van vreem
de taal naar Nederlands), zodat het schijfje
ook al lesmateriaal kan worden gebruikt. Als
gevolg van deze toevoeging zitten er twee
schijfjes in het doosje. De Duitse uitspraak kon
er namelijk net niet meer bij. Wie een of meerde
re woordenboeken op de pc heeft staan kan vervol
gens eigen woorden toevoegen. Elk vak heeft tenslot
te specifieke termen, die soms alleen in een vakwoor
denboek te vinden zijn. Dat extra boekje maakt u nu
zelf.
Min.systeemeisen: 486dx pc (386 kan ook), 8 Mb ram, 80 Mb
vrije ruimte op de harde schijf (volledige installatie), Windows 95
of NT 4.0. Prijs: 129,50 (tot en met voorjaar 1998, dan 149,50).
JvdN
