z
Het jaar van Sannah Angenent
RAPENBURG
'Het Rapenburg is
het visitekaartje'
van Leiden'
t
ZATERDAG 17 JANUARI 1998
'De vrouw van' trekt steeds meer bekijks
Was 1997 het jaw van Henk Angenent, 1998 zou wel
eens het jaar kunnen worden van zijn vrouw
Sannah. Alleen als de temperatuur daalt tot onder
het vriespunt, staat de Alpheuse winnaar van de
Elfstedentocht in het middelpunt van de
belangstelling. Stijgt het kwik, dan steelt zijn
echtgenote de show. Zoals tijdens die niets
verhullende fotosessie op het snikhete Gr an Canaria.
Met de naaktfoto's van Sannah als lokkertje bracht
het mannenblad Playboy afgelopen week met veel
tamtam zijn Elfstedentocht-special op de markt. In
ijstempel Thialf mochten vertegenwoordigers van de
media alvast een kijkje nemen in het nummer dat
vanaf gisteren in de winkel ligt.
gen") moest aan het idee wen
nen dat zijn vrouw in uiteenlo
pende poses van hand tot hand
gaat. Zelf zou hij niet in Adams
kostuum poseren, zoals collega
De Vries in hetzelfde nummer.
„Maar ik heb ook niet zo'n mooi
lichaam als Peter", zegt hij la
chend. Wel geeft Angenent toe
dat hij de reportage van Sannah
prachtig vindt.
Hoewel Playboy de blikvangers
geen spreekverbod oplegde, bleef
de naaktsessies van Sannah An
genent en Peter de Vries (alleen
een zij aanblik) lang verborgen in
de schoot van het marathonpelo
ton. „Zelfs Peter de Vries kon
aanvankelijk niet geloven dat ik
daaraan meewerkte", zegt San
nah Angenent. Dat het maan
denlang stil bleef rond Angenent
en De Vries, verbaast hoofdre
dacteur Jan Heemskerk van Play
boy niet. „Journalisten zijn niet
altijd alert", sneert hij. „Wij heb
ben niet eens zo geheimzinnig
Hoewel Sannah An
genent sinds kort
schaatsles krijgt,
dj zich tijdens het
laatsuurtje in Heerenveen niet
w glad ijs. Dat is het domein van
die samen met colle-
marathonschaatser Peter de
d ies en good old Jeen van der
f' :gstramme journalisten en fo-
jafen overwegend mannen
ht de kneepjes van het glijden op
klapschaats probeert bij te
ngen. Henk Angenent, muts
Z( net hoofd en schaatspak om
t lijf, is in zijn element als hij
liet ijs zijn gang kan gaan.
i vrouw, in haar stijlvolle
zwarte galapakje duidelijk min
der winters gekleed, staat te stra
len aan de rand van de ijspiste.
Zij geniet nog na van de zonnige
kiekjes die de Alphense fotograaf
Ben de Bruijn in november van
haar maakte en die vanaf nu het
hele land doorgaan.
Terughoudend
„Henk en ik zijn nu eenmaal ver
schillend", zegt Sannah Angen
ent even later bij de presentatie
van de Playboy waarin zij zo pro
minent staat afgebeeld. Poedel
naakt, maar toch niet te, vindt
zij. Maar haar man („Henk is
nogal terughoudend in die din
Daarnaast leidden fotoreporta
ges van dertien Friese deernen,
die de Elfstedenspecial met hun
vrouwelijke vormen opluisteren,
de aandacht af. Voor hen zat er
geen retourtje naar de Canari-
sche eilanden in; zij werden afge
lopen zomer dicht bij huis gefo
tografeerd. Niet iedere Fries was
gediend van de blote straattafe
reeltjes. Zo gooide een boze man
uit Workum ('Christen Henk')
een emmer water leeg over een
Fries model. De burgemeester
van Dokkum dreigde met een Al
gemene Plaatselijke Verordening.
„Uitermate vreemd", zegt
Heemskerk. „Die man had blij
moeten zijn dat er na de dood
van Bonifacius (in 754) eindelijk
weer eens wat in Dokkum ge
beurde."
Of de buurt er net zo over
denkt, moeten Henk en Sannah
Anegent nog afwachten. De fa
milie reageerde overwegend po
sitief. „Al moest mijn moeder wel
even wennen aan het idee."
„Maar oma dan", mengt Henk
Angenent ('De Stille' volgens
Playboy) zich in het gesprek.
„Hoe zei die het ook weer? Dat is
modern, dat moet je doen, meid.
Ik had het ook gedaan als ik de
kans had gehad."
Terug
Positieve reacties krijg je te ho
ren, negatieve reacties blijven
vaak verborgen. Dat weet het
echtpaar Angenent, dat dit jaar
van woning ruilt met de ouders
van Henk. Het betekent voor de
schaatsende spruitenkweker, die
nu in een in een Alphense
nieuwbouwwijk woont, een te
rugkeer naar zijn 'roots'. Op hoe
ve De Wilg aan de Boddens
Hosangweg in Woubrugge komt
'de man van Sannnah Angenent'
straks in een omgeving waar de
gereformeerde bond nog een
grote aanhang heeft. Mensen
met zo"n strenge geloofsovertui
ging hebben vermoedelijk moei
te met blootfotografie, al uit niet
iedereen dat zo duidelijk als
'Christen Henk' in Workum.
Sannah Angenent zet zich
schrap. Haar bruine ogen fonke
len. „Ik heb respect voor ieders
opvattingen. Ook ken ik de ker
kelijke achtergronden in Wou
brugge. Maar ik ben daar nu een
maal niet geboren en getogen. Ik
kom niet uit zo'n dorp. Dit was
mijn eigen keuze. Net zo goed als
het Henk zijn eigen keuze was
om ook op zondag te sporten.
Dat ligt misschien ook gevoelig,
maar anders was hij nooit zo ver
gekomen."
Het aanbod om te poseren
voor Playboy, dat zij. na rijp be
Sannah en Henk Angenent met het bewuste nummer van Playboy. „Dit wat mijn eigen keuze, net zo goed als
het de eigen keus van Henk was om ook op zondag te sporten." foto peter wouda
raad aanvaardde, streelde het
eergevoel van Sannah Angenent.
„Vroeger wilde ik model worden.
Toen liet ik al foto's van mij ma
ken, gekleed wel te verstaan. Het
geld - ik noem geen bedrag,
maar de schattingen lopen uit
een van tienduizend tot een mil
joen gulden - speelt een rol, om
dat ik een beetje weet wat ik
waard ben. Daarnaast vond ik
het leuk om te horen dat ver
schillende mensen op de vraag
wat ze van de naaktreportage
vonden, meteen het blad bestel
den."
Onderneemster
Hoewel zij strikt genomen geen
prestatie geleverd, beseft Sannah
Angenent dat zij allang niet meer
te boek staat als 'de vrouw van'.
„Weet je dat mensen mij soms
wel herkennen en Henk niet?
Henk vindt dat helemaal niet erg,
die hoeft niet zo nodig in het
middelpunt van de belangstel
ling. Bovendien doen we veel sa
men: schaatsen, paardrijden en
de boerderij. Ik ben inmiddels
agrarisch onderneemster. We
mogen dan heel verschillend
zijn, we vullen elkaar in mijn
ogen goed aan. Ik heb bewust
mijn kantoorbaan opgezegd om
samen met Henk te genieten van
de leuke dingen die voortvloeien
uit zijn Elfstedentochtoverwin
ning. Soms is er voor mij niets
aan. Bij een presentatie van
spruitenfirma Greenery stond ik
uren in een hoekje en waren alle
ogen op Henk gericht. Maar hij
heeft mij er graag bij. Het valt me
op dat hij zich steeds meer ont
spant in publieke kringen."
Als om haar woorden kracht
bij bij te zetten voldoet Henk
Anegent met een glimlach aan
een verzoek om een handteke
ning. De handtekeningenjager is
niemand minder dan Jeen van
der Berg, die eerst alle Friezinnen
hun foto's heeft laten signeren.
„Als ik van iedereen een handte
kening heb, mogen ze me begra
ven", grapt de krasse Elfsteden
tochtwinnaar van 1954. Van der
Berg geniet zichtbaar van het
aangeklede schaatsuurtje. Met
naaktfoto's heeft de Friese legen
de zo mogelijk nog minder moei
te dan met de klapschaats, waar
op hij vorig jaar overstapte.
Thuiswedstrijd
Zo spelen Henk en Sannah An
genent een thuiswedstrijd op
Friese bodem. De sfeer in de
kantine wordt steeds losser. Peter
de Vries, met zijn kleren aan een
ware lolbroek, brengt het gesprek
op Erik Huizebosch. De uitbun
dige tegenpool van de 'stille' An
genent mag dan met zijn uitge
kauwde dialect veel publiciteit
naar zich toetrekken, van deze
stunt van de BV Angenent heeft
hij vermoedelijk niet terug.
„Toch vind ik onze aanpak vol
komen anders dan die van Hui
zebosch", meldt Sannah Angen
ent. „Hij zoekt het namelijk op,
terwijl het naar ons toekomt."
Het Rapenburg in Leiden is door de universiteit
met haar studenten en professoren zo bekend, dat
je bijna zou vergeten dat er nog gewone mensen
wonen. Zo is tussen al de studenten die er hebben
gelopen, gekropen en gezopen nummer 44 al drie
generaties lang geresereerd voor de Leidse familie
Van der Poel. Moeder, dochter en zoon Van der
Poel zien de studenten, hoogleraren komen en
gaan, maar zouden de voorbijgangers voor geen
goud willen missen.
„Als ik in de nieuwbouw had gewoond, zou ik
waarschijnlijk al lang niet meer het huis delen met
mijn moeder en zus", bekent Toon van der Poel.
Op de 37-jarige zoon des huizes had zijn moeder
haar hoop gevestigd voor de vierde generatie 'Poe
len' met een vaste voet op he't Rapenburg. Niet de
vrijgezelle freelance fotograaf, maar zijn zus Joke
krijgt het kleine maar monumentale pand in bezit
als haar moeder het Rapenburg ooit verlaat. „Dan
sterven de Poelen in de mannelijke lijn uit", ver
zucht Do van der Poel, moeder van vier dochters
en een zoon, met een spottend lachje.
Hoewel zij uit de Morsch (destijds gemeente
Oegstgeest) afkomstig is, is zij verknocht geraakt
aan de gracht die menigeen de mooiste van Euro
pa noemt. Haar inmiddels overleden echtgenoot
keerde 23 jaar geleden terug naar het Rapenburg,
dat hij voor de oorlog had verlaten omdat zijn va
der de straat niet sjiek genoeg vond. „Zij verhuis
den toen naai- Oegstgeest", zegt moeder van der
Poel.
Net als haar kinderen geniet zij van de charme van
de Leidse binnenstad, zo lang de decibellen ten
minste binnen de perken blijven. „In de hippietijd
liepen studenten nog met van die rare lange haren
rond. Maar tegenwoordig zijn die jongens zo voor
komend. Toen ik mijn been eens had gebroken
met schaatsen, kwamen ze elke dag vragen hoe het
met me ging. En als ze een feestje hebben, krijg je
tijdig een foldertje in de brievenbus. Wordt het
toch een herrie, dan stap ik er doodleuk op af. Zo
ben ik ooit op een homoparty verzeild geraakt. En
hierachter was wel eens een disco-avond, waar wij
vanwege de overlast gratis binnen mochten."
Met haar lawaaiverhalen wil moeder Van der
Poel aangeven dat het soms kan spoken op het Ra
penburg. Meestal gaat het er echter rustig aan toe,
met gezellige studenten die hun hand opsteken bij
nummer 44 en minder aardige studentes van cli'ie
huizen verderop die Toon van der Poel, nog onge
trouwd, geen blik waardig gunnen. „Laat in dat
vrouwenhuis nou Emily, de vriendin van Willem
Alexander hebben gewoond. De kroonprins (hij
woonde tijdens zijn studie op nummer 116 in het
huis van dokter Rijksen) liep hier dagelijks met zijn
tas onder de arm voorbij. Vaak groette hij mijn
moeder vriendelijk. Eén keer hield zij hem staande
en zat ik in de dakgoot met mijn fototoestel in de
aanslag om hem te kieken. Maar mooi dat er een
rechercheur voor sprong, toen ik wilde afdrukken."
Nee, dan koningin Beatrix, die ook na haar stu
die het Rapenburg nog wel eens aandeed. Moeder
Van der Poel had zo een praatje met haar kunnen
maken, toen zij vanuit haar bootje oog in oog
stond met de huidige koningin. „Beatrix zwaaide
vriendelijk naai' me toen ze me in het oog kreeg.
Toon dacht nog dat zij een bekende van mij was."
Ook mevrouw Petit-Van Reenen ontmoette de
toenmalige prinses op het Rapenburg. „Dat was in
Rubriek over straten, lanen, stegen, hofjes, grachten en vaarten in Leiden en
omgeving. Bewoners vertellen over de plezierige kanten van hun woonomgeving,
maar ook over grote of kleine problemen. Vandaag: Het Rapenburg in Leiden.
Q
j
üj
0J
CD
<C
A
de tijd dat Beatrix hier studeerde", zegt de 85-jari-
ge Leidse. „Zij liep hier vaak met haai' hondje, een
heel deftig hondje. Wjj hadden een straathond, die
altijd tegen dat hondje blafte. Hij had geen enkel
ontzag voor dat beestje. Maar Beatrix moest er al
tijd om lachen."
Mevrouw Petit woont sinds de Tweede Wereld
oorlog op het Rapenburg. „Ik kwam met mijn va
der mee uit Rotterdam. Hij kende Leiden wel. Tot
onze stomme verbazing stond dit huis op het Ra
penburg, destijds eigendom van mevrouw Donk
van de Doezastraat, leeg. We zijn erin getrokken.
Hoewel mijn vader dat verbood, heb ik nog staan
kijken toen de Duitsers aan het eind van de oorlog
hun geweren in het water gooiden. Mijn zoon is ja
ren later nog in de gracht gesprongen om die ge
weren op te duiken, maar die waren natuurlijk al
lang weggezakt." De in Brussel geboren Rotter
damse woont meer dan een halve eeuw tot volle
tevredenheid in haar bovenwoning in het huis dat
Guido Persijn bezit. Of zij aan de mooiste gracht
van Europa woont, betwijfelt zij, „want ook Am
sterdam heeft prachtige grachten. Maar als ik 's
nachts de slaap niet kan vatten, kijk ik uit het raam
over de gracht. Dan geniet ik van de rust en van de
lantaarns, want ik zit hier prachtig in mijn boven
woning in de bocht. Ook de buurt, er wonen heel
wat intellectuelen, bevalt me best. Daarnaast zijn
hier heel wat kroegen. En er gebeurt hier nog eens
wat. De Amerikaanse president kwam langs en na
de oorlog nog die bekende Engelsman." (Churchill,
dus)
Als Joop Riethoven de verhalen van Rapenburg
bewoners hoort, gaat hij sneller praten. „Als ik het
geld had gehad, had ik er ook één van die prachti
ge huizen gekocht", bekent de 75-jarige Leidse
sportorganisator. Hij troost zich met de gedachte
dat hij menig uur sleet op het bekende stukje Lei
den. „Ik heb hardgelopen over het Rapenburg tij
dens de estafette Dwars Door Leiden, ik heb er
wielerwedstrijden voor onder anderen Joop Zoete
melk georganiseerd en ik heb voor de oorlog deel
genomen aan schaatswedstrijden op het Rapen
burg. Buiten mededinging weliswaar, want de
christelijke werklozenvereniging organiseerde die
wedstrijd en ik had een baan."
Ook als huisschilder kwam de markante Leide-
naar geregeld op het Rapenburg. „Ik zal nooit ver
geten dat ik bij de groenteboer ter hoogte van de
Begijnhof met een karbietlamp in de weer was. Als
je flink schudde, ging die lamp harder branden.
Maar daardoor sprong de brandslang eraf en stond
mijn arm in brand. Ik ben er dagen ziek van ge
weest."
Ondanks die pijnlijke herinnering keert Rietho
ven telkens terug naar het Rapenburg. Op drie ok
tober wil hij voor de verandering tv-prominenten
op de fiets zetten. „Waarom niet elders in Leiden?
Omdat het Rapenburg cachet aan de zaak geeft.
Die straat is het visitekaartje van Leiden. Waar je
ook komt, iedereen kent het Rapenburg. Dat geldt
voor geen andere Leidse straat, ook niet voor de
Breestraat."
Niet alleen particulieren, ook bedrijven en instel
lingen beschouwen het Rapenburg als een 'toplo
catie'. Universiteitsgebouwen, scholen, musea, ca
fés,. restaurants en hotels verdwijnen er pas als de
nood hoog is. En wat er ook voor in de plaats
komt, de straat verandert er niet wezenlijk door.
Zo kan Toon van der Poel, inmidd.els banketbak
ker, zich de tijd nog heugen dat hij drie panden
verderop naar school ging. „Destijds zat de Sint
Jansschool hier naast ons. Voor mij was dat wel zo
gemakkelijk. Op een wanne zomerdag ben ik eens
over het dak door het schoolraam naar binnen ge
klommen. Ik weet nog precies wat de leraar zei:
Toon, dat was eens maar nooit meer."
Andere stunts hoefde hij niet te bedenken, want
op gezette tijden had Van der Poel het vermaak
voor de deur. Dan reed er weer een auto de gracht
in. „Vooral van die lelijke eendjes. Logisch eigen
lijk, eendjes horen ook in het water."
De tewaterlating van de Amsterdamse hoogle
raar en schrijver Karei van het Reve was vermoede
lijk vóór de tijd van Van der Poel. Van het Reve be
schrijft de duik van een verstrooide professor me
ter voor meter in zijn bundel 'Afscheid van Leiden'.
Zijn auto was weliswaar reddeloos verloren, maar
gekleed in de broek van de Leidse student en Van
het Reve-adept Maarten Biesheuvel kon de hoogle
raar later toch nog zijn college Slavische talen af
draaien.
Veel gekker wordt het meestal niet op het Ra
penburg. De familie Van der Poel ziet dagelijks
bossen bloemen voor geslaagde studenten langs
de ramen schuiven. Verder is het Rapenburg le
vendig, maar niet al te hectisch. Parkeerproblemen
zijn er weliswaar te over; ernstige ongelukken ge
beuren er bijna nooit. Dat komt door de paaltjes,
die doorgaand verkeer bemoeilijken. „Voor ons is
dat ook een nadeel, want we moeten nu met een
hele slinger naar de Doezastraat rijden."
Maar dat heeft familie Van der Poel graag over
voor haar bevoorrechte positie. In tegenstelling tot
buren met jonge kinderen, die vroeg of laat te krap
behuisd raakten, hoeven moeder, dochter en zoon
niet meer weg uit hun kleine maar economisch in
gedeelde gevelpand, waarnaast voorheen kleerma
ker Van der Steen op nummer 42 moest woekeren
met zijn ruimte. Zelfs voor de fotograaf wil moeder
Van der Poel haar huis niet verlaten. Zij heeft een
reden voor haar weigering: „Ik zie er niet meer zo
uit als toen", zegt de weduwe, terwijl zij een jeugd
foto uit een schoenendoos trekt."
Toegegeven, een halve eeuw geleden zou Do van
der Poel („Ik was toen ook fotomodel") bij geen
enkele missverkiezing hebben misstaan. Maar zou
het 'hoe ouder hoe mooier' behalve voor de straat
ook niet gelden voor de bewoners?
Bewoners van het Rapenburg - met links voor o.a. Toon, Do en Joke van der Poel - bijeen op 'een van de mooiste grachten van Europa'
foto hielco kuipers
