t
>PORT
Het leven lacht
3arry Opdam toe
'Je bent als scheidsrechter altijd de gebeten hond'
IRDAG 17 JANUARI 1998
Het leven lacht Barry Opdam toe en Opdam lacht vrolijk terug. De
voetballer uit Lisse heeft na een periode van blessureleed weer een
basisplaats bij AZ. En trainen en spelen bij titelkandidaat nummer
één in de eerste divisie.is voor de bescheiden Opdam nog altijd
een beetje feest. „Als ik de namen zie waar ik tussen loop, dan ben
ik blij dat ik speel. Maar ik zie mezelf niet als een Pipo die mee
mag doen." Het pad dat hij in het profvoetbal bewandelt, is
voorlopig geplaveid met rozenblaadjes. Met zijn club AZ staat hij
een straatlengte voor op de concurrentie en de vaste plek als
linksback lijkt voorlopig voor hem weggelegd. „Het kan een heel
mooi jaar worden. Een mijlpaal in mijn carrière. Ik ben nog nooit
met de senioren kampioen geworden. De laatste keer was met FC
Lisse in de BI."
Barry Opdam schiet veelvuldig in de lach
in het Lissese wegrestaurant 'De Engel' en
heeft daar alle reden toe. Opdam geniet
van de vakantie („ook al heb ik de mooiste
baan ter wereld"), die de winterstop auto
matisch brengt. Pas half februari begint de
competitie weer. Volgende week moet hij
zich wel weer in Alkmaar melden voor de
training. Maar ook die zijn een feest voor
Opdam. „Ik leer zo veel van Wim van
Hanegem. Ik mag blij zijn als ik twee stap
pen vooruit kan denken en nog weet wat
er twee stappen eerder is gebeurd. Maar
hij kijkt zo veel verder en onthoudt alles.
Als je hem vraagt naar een wedstrijd tus
sen Feyenoord en Twente van vier jaar ge
leden weet hij alle spelsituaties nog. Hij
doet ook nog wel eens mee. Als je ziet wat
hij allemaal doet met een bal. En alles met
buitenkant voet he'. Mooi vind ik dat. Af
en toe heeft hij ook verhalen over vroeger.
Prachtig is dat. Ik moet altijd wel om hem
lachen, maar hij kan ook met harde hand
regeren. Veel mensen kennen één kant
van hem: die van droogkloot. Maar hij
heeft ook een heel gevoelige kant. Bij AZ
loopt er een geestelijk gehandicapt jonge
tje, Klaas, rond en daar gaat hij heel tof
mee om. Hij geeft hem een shirtje en een
jackie van AZ en dat ventje is dolblij. Als er
een rondootje is en we komen er niet uit
wie in het midden moet, vraagt hij het ge
woon aan Klaas."
Opdam maakte vorig seizoen de over
stap naar AZ en dat moest een leerjaar
worden. Het kwam er uiteindelijk op neer
dat hij het grootste gedeelte van de wed
strijden in de basis stond. Tussendoor ver
lengde hij zijn contract tot het seizoen
'99/2000. De supporters riepen hem uit
tot beste nieuwkomer: 'rookie of the year'.
„In het begin was er een groep van 28 spe
lers, te veel voor e'e'n kleedkamer. Er
stonden drie aparte stoeltjes in het mid
den, waarvan eentje voor mij. Ze dachten
ook: 'Who the hell is dat nu weer'. Toen ik
in de basis kwam, ben ik van dat stoeltje
afgegaan natuurlijk. Danny Hesp verhuis
de naar de as. Het streelde me wel dat hij
plaats moest maken voor mij. Aan de an
dere kant: je moet mij niet in de as zetten.
Alleen in de jeugd heb ik daar gespeeld."
Met de ambitieuze club degradeerde hij
wel. Hoe dat komt, is hem nog steeds een
raadsel. „Ik heb er geen flauw idee van.
Het was het jaar van de 1-0. We scoorden
maar niet. Gelijk spelen in de eredivisie
was een mooie ervaring, maar ik wil dat
jaar toch zo snel mogelijk vergeten."
Na het ontslag van trainer Theo Vonk,
trok AZ flink wat spelers aan. Met Barry
van Galen, Michel Langerak, Robert van
der Weert en Fernando Ricksen werd er
vooral gekocht voor de toekomst. Toch
begon het seizoen met onrust in de Alk-
maarderhout, toen Van Hanegem vijf spe
lers verbande naar het tweede. Opdam zat
wel bij de eerste achttien spelers. „Van
Hanegem wilde met een bepaalde groep
werken. Toen ik zo de lijst bekeek, zag ik
er nint echt een linksback tussen staan.
Het zag er dus goed uit voor mij."
Opdam zette de lijn van voor de zomer
door en kreeg in de voorbereiding het ver
trouwen van zijn trainer. In de eerste wed
strijd tegen Emmen ging het mis. „Ik wil
de een bal wegtrappen en schopte vol te
gen de onderkant van een schoen van een
tegenstander. Mijn enkel was twee vuisten
dik. Het duurde vijf a zes weken. Mijn
concurrent (José Fortes Rodriguez red.)
deed het goed en we wonnen steeds met
6-0 of 7-1. Ik zat met gemengde gevoelens
op de tribune, maar ik snap dat je een elf
tal dan niet gaat omgooien. Toen het wat
stroever ging, kreeg ik een paar invalbeur
ten en die heb ik goed aangegrepen. Ik
ben alleen nog een beetje te onbesuisd en
krijg daardoor te veel gele kaarten. Na
mijn eerste wedstrijd in de basis liep ik ge
lijk tegen een schorsing aan. Zat ik weer
op de tribune. Maar ja, toen kreeg Fortes
een rode kaart en vijf wedstrijden schor
sing. Dat is pech voor hem, maar voorlo
pig speel ik. Ik heb ook het voordeel dat
hij rechtsbenig is en ik links. Hij moet toch
steeds eerst de bal voor zijn goede been
leggen en ik niet."
AZ moet kampioen worden en voldoet
aan die verwachting. Het gat met naaste
volger TOP/Oss bedraagt tien punten. Na
het winnen van de eerste periode was er
geen feest in Alkmaar. „Onze doelen lig
gen hoger dan een periodetitel. Van Galen
was er zich niet eens van bewust. Het zegt
hem ook niets. Bij ADO Den Haag is dat
wel anders. Toen zij de tweede periode
wonnen, zag ik Pim Langeveld met een
dikke sigaar in de dug-out zitten. Dat is
ook wel mooi."
Waar de grenzen van Opdam liggen,
weet de Lissenaar zelf niet. Dat hij opvalt
is een ding wat zeker is. Tegen Cambuur
zei een verslaggever van SBS6, dat de uit
zendrechten van de Totodivisie bezit: 'Het
wordt tijd voor Opdam'. „Zo'n opmerking
is leuk, maar er komt ook een keer kritiek.
Ik vind het belangrijker wat Van Hanegem
van mij vindt. Ik ben blij dat ik speel, zeker
als je de namen in het veld ziet. Daar loop
ik tussen. Voorlopig ben ik waterdrager en
geen steunpilaar. Iedereen wil weten hoe
hoog hij kan komen, maar er komt een
hoop geluk bij kijken. Van Hanegem zei
voor de televisie dat de ploeg pas op vijftig
procent van zijn mogelijkheden zit. Nou,
dacht ik, dat zal voor mij ook wel gelden
dan. Ik denk niet veel na over waar ik kan
komen in het voetbal. Maar als ik ooit zo
goed wordt als Van Galen, ben ik niet
bang voor de toekomst."
Zoeterwoudenaar Aad van der Velde naar Nagano voor vrouwentoernooi shorttrack
Zijn zoon Peter won goud in Calgary.
Tien jaar later debuteert Aad van der
Velde zelf op Olympische Winterspelen.
In het Japanse Nagano, dat volgende
maand even de hoofdstad is van het
Land van de Rijzende Zon. De 61-jarige
Zoeterwoudenaar is door de Internatio
nal Skating Union (ISU) aangewezen als
hoofdscheidsrechter voor het short-
tracktoernooi van de vrouwen. Een eer
volle uitverkiezing, zo vindt ook de man
wiens curriculum vitae al vele interna
tionale kampioenschappen telt. „Je moet
de verantwoordelijkheid niet alleen aan
kunnen, maar ook willen n
De kleine huiskamer aan de Hoge Rijndijk
straalt rust uit. Alleen hét fraai gekleurde
bord aan de schoorsteen en een grootfor
maat foto aan de wand domineren in de
ruimte. Op de één staat een vrijwel onher
kenbare schaatser afgedrukt. 'Peter van
der Velde. Wereldkampioen shorttrack
1988', zo luidt de verklarende tekst in de
stenen rand. De ander toont twee trotse
ouders aan de zijde van de voormalige
shorttracktopper. Ze staan beide symbool
voor de passie, die in huize Van der Velde
heerst.
Het is de wijze waarop Aad van der Vel
de spreekt, die doet vermoeden hoe de ge
boren en getogen Zoeterwoudenaar zich
als topscheidsrechter op het ijs opstelt:
recht door zee, geduldig en vastberaden.
„Dat moet ook wel", beaamt de man, die
15 jaar geleden door de KNSB werd voor
gedragen voor de internationale scheids-
rechterlijst van de ISU. „Want de belangen
zijn tegenwoordig zo groot. Een gouden
medaille op de Olympische Spelen is ge
middeld genomen zo'n 40.000 gulden
waard. Neem de Koreanen, die krijgen
daar bovenop nog eens hun hele leven
lang 3000 dollar per maand. Dat zijn dan
zo de bedragen die je hoort. Als scheids
rechter moet je daarom letten op je integ
riteit. Zo kreeg ik vorig jaar een uitnodi
ging van de Chinese delegatie om aan een
diner deel te nemen. Op dat soort mo
menten moet je dus voorzichtig zijn, want
je krijgt direct vingers op je gericht."
Van der Velde, die zelf korte tijd aan
schaatswedstrijden op gewestelijk niveau
deelnam, raakte in de zeventiger jaren
aanvankelijk alleen geïnteresseerd in het
trainerschap. Pas toen zijn zoon Peter van
de buitenring naar de shorttrackovaal
overstapte, kreeg hij de drang om ook een
jurydiploma te halen. Inmiddels heeft de
Aad v.
wijze
i der Velde: „Je wordt als hoofdscheidsrechter doorgaans in de roomboter gebraden. Je hoeft n
in spreken al voordat je bent uitgepraat."
Zoeterwoudenaar een indrukwekkende
staat van dienst opgebouwd. Hij is een
vaste waarde binnen de landelijke techni
sche commissie van de KNSB,'betrokken
bij de samenstelling van de Europese
wedstrijdkalender en lid van het project
Baanbeveiliging. Op zijn visitekaartje staat
vetgedrukt: 'Shorttrack speedskating. Aad
J.M. van der Velde, ISU-referee. Member
of the Technical Committee.' In die onbe
taalde functie leidde hij het shorttrack-
toernooi van de Universiade (Spanje,
1995) en maakte hij onder meer wereld
kampioenschappen mee in Amsterdam
(1990), Denver (1992), Gjövik en Zoeter-
meer (beide 1995), Den Haag (1996), Mar
quette en Seoul (beide 1997).
Begin vorige maand acteerde Van der
Velde als hoofdscheidsrechter tijdens de
vijfde wedstrijd van de World Ranking
Competition in het Japanse Nobeyama.
De doorgewinterde Nederlander nam
aansluitend een kijkje in de White Ring:
het olympische shorttrackstadion. Alleen
al de vorm van het gebouw, dat doet den
ken aan een grote boerenkaas met daarop
de vijf beroemde ringen, zou de Neder
landse equipe moeten inspireren tot aan
sprekende prestaties. „Alles ziet er perfect
uit en er is nu al geen kaart meer te krij
gen. In Aziatische landen zijn ze stapelgek
op shorttrack." Van der Velde liet maar
meteen zijn maten opmeten om in febru
ari goed in de officiële kleding te passen.
Hij is ervan overtuigd dat dan bijna alles
in Nagano goed geregeld is. „Je wordt als
hoofdscheidsrechter doorgaans in de
roomboter gebraden. Je hoeft maar om
iets te vragen en het is er bij wijze van
spreken al voordat je bent uitgepraat.
Vaak wel een hoop poespas hoor. Een
dagvergoeding oké, maar een auto met
chauffeur zoals in Amerika... Nee, daar
ben ik te bescheiden voor."
Er zijn ook zaken waar Van der Velde te
genop ziet. Zo maakte hij in Nagano al
kennis met de mensen waarmee hij moet
gaan samenwerken. „Een Noor, een Itali
aan, een Amerikaan en een Japanner. Ik
sta straks midden op het ijs met twee as
sistent-scheidsrechters. De overige twee
zitten op een soort hoge tennisstoel zodat
ze de wedstrijden van bovenaf kunnen be
kijken. Echt discussiëren wordt een pro
bleem, want die Japanner spreekt bijna
geen woord Engels. Terwijl toch in de re
glementen staat, dat Engels de voertaal is.
Maar hij speelt een thuiswedstrijd en dus
kan ik niet om hem heen. In Korea heb ik
dat al eens meegemaakt. Dan staan ze
maar te lachen en te knikken, maar er ge
beurt vervolgens niets."
Van der Velde krijgt net als de enige an
dere Nederlandse scheidsrechter in Naga
no, Heerenvener Volkert Brouwer (lange-
baan) de kans om de openingsceremonie
mee te maken. Daarna begint het voor
werk voor 'zijn' toernooi. Een hoofd
scheidsrechter heeft vandaag de dag op
vele terreinen verantwoordelijkheden. „Ik
draag bijvoorbeeld ook de zorg voor het
transport, de behuizing, het eten en het
drinken van de deelneemsters. Ik vind dat
zelf erg ver gaan, maai' goed. Daarnaast
moet ik controleren of de juryleden en de
rijders gerechtigd zijn door middel van
paspoortcontrole. Ook moet ik naar alle
veiligheidsaspecten op de baan kijken, af
spraken met de ijsmeester maken, over
trainingsschema's beslissen, de team-
leadersmeeting en de dopingcontrole or
ganiseren, de officiële loting voorzitten en
aan de ISU rapporteren."
Vorig weekeinde kon Van der Velde al
even warmdraaien tijdens het NK short
track in Zoetermeer. Komend weekeinde
volgt een tweede routineklus op het ijs in
Boedapest, waar het EK verreden wordt.
Hoewel nuchterheid een duidelijke karak
tertrek van de Zoeterwoudenaar is, geeft
hij op aangeven van zijn vrouw toe, dat
Nagano toch wat extra spanning bij hem
oproept. „De hele wereld kijkt immers
straks naar je. In de huiskamer krijgt men
de wedstrijdbeelden drie, vier keer in
slowmotion voorgeschoteld. En jij moet
op het ijs in een split second de beslissin
gen nemen. Dat is een brok uitdaging.
Achteraf zal ik de laatste zijn die z'n onge
lijk niet toegeeft. Maar door dat directe
handelen ben je als scheidsrechter wel al
tijd de gebeten hond. Toch neem ik alleen
een pijnlijke beslissing als ik ergens hele
maal zeker van ben. Bij twijfel krijgt de
sporter het voordeel. Zo hoort het naar
mijn mening."
Plaspil
Arme Yuan Yuan. Op last van
haar coach, ongetivijfeld een
kolos van sumoworstelomvang,
had. ze 26 ampullen in haar kof
fer gepropt, waarvan de helft ge
vuld met groeihormoon.
De flesjes bevonden zich in een
thermoskan.
Een thermoskan? Je vraagt je af
welke discussie daaraan vooraf
is gegaan. De zwemster: „Zal ik
het dan maar weer in een oude
sok verstoppen?"De coach:
Stom rund, denk jij soms dat ze
achterlijk zijn, daar in Austra
lië?" Zwemster: „Geëerde coach,
ik zou het niet durven in uw
aanwezigheid te denken.. Ik
zwem slechts.Coach: Heb jij
thuis nog een oud rood boekje?
De grqte Mao was gelukkig zo
lang van stof, dat we gered zijn
als we er één hoofdstuk uit
scheuren. "Zwemster: „Mao vind
ik niet om door te komen, zeer
hooggeplaatste. Ik heb wel alles
van Suske en Wiske.Coach:
„Die jeugd ook, van tegenwoor
dig!" Zwemster: Wat nu, zwem-
geleerde?" Coach: „Een thermos
kan dan maar.
Dertien ampullen, wat moest
één klein zwemstertje als Yuan
Yuan met al dat spul?
Zou ze die allemaal met haar
brinta hebben weggekauwd, had
ze op zeker de 50 km zeezwem-
men gewonnen en onderweg nog
een haai ofl 7 opgevreten, maar
het geval wil dat dit onderdeel
niet bestaat en dat Yuan Yuan
specialiste is op de 100 meter
schoolslag: één ampul, een halve
desnoods, was genoeg geweest
voor goud, zilveren brons.
Ik vrees daarom dat ze 'geflikt'
is, vandaar de eerste zinarme
Yuan Yuan. (Op de etiketten
stond met koeienletters dat de
flesjes somatropin bevatten,
groeihormoon dus - en had het
er nou nog in het Chinees ge
staan, nee hoor, in het Engels,
Frans, Russisch, braille, Spaans
en Duits. Kortom, dat arme kind
was kennelijk aan de beurt en is
als bliksemafleider gebruikt
Wat ook opviel in Perth was de
medaille van Marcel Wouda.
Nog nooit had een Nederlandse
zwemmer een medaille behaald
tot van de week eerst Pieter van
den Hoogenband met brons uit
het water stapte en Wouda een
dag later met zilver.
Openingsvraag op de radio aan
Wouda: Tegenvaller
Vraag op tv: „Je was er zo dicht
bij, jammer hé?"
Radiovraagaan de coach van
Wouda: „Hoe verwerk je deze
enorme teleurstelling?"
In plaats van de verslaggevers
een hersenschudding te verko
pen (hebben 'we' eindelijk me
dailles, staat ons de kleur weer
niet aan) ging Wouda zelf een
potje mee lopen mokken en
klaagde ook steen en been dat
het niet gelukt was.
'tls wél gelukt, zou ik zeggen,
zilver, prachtig!
Je kunt natuurlijk ook zeggen
dat het een pré voor een sporter
is, dat zijn ambities nog verder
reiken dan de tiveede plaats. Dat
bleek drie kwartier later, toen
Wouda nog vol van woede over
de gemiste kans (zijn woorden,
niet de mijne) de achtemolging
inzette op de 4 x 200 meter esta
fette.
Weer zilver. Ik zag de race op
Eurosport en ik durf te beweren
dat de viermaal 200 meter
zwemmen uitkijken op Euro
sport een grotere aanslag op je
gezondheid is dan de viermaal
200 meter desnoods in je ééntje
(Eurosport zendt het zwemmen
uit met tivee commentatoren die
in een Parijse studio zó zitten te
blèren dat zelfs de zwemmers in
Perth er last van hebben, ik zag
er al twee met oordopjes in door
het water crawlen.)
De vraag voor wie Yuan Yuan
als bliksemafleider fungeerde, is
inmiddels ook beantivoord.
Meteen begrepen we hoe het
kwam dat de Chinezen zo lang
zaam zwommen, soms wel tien
tellen boven hun persoonlijke
records.
Plaspillen! Om het gebruik van
doping te maskeren, alleen je
gaat er verschrikkelijk veel van
plassen, op de gekste momenten.
(In de Noordzee overvalt mij dat
ook wel eens, de zee is toch al
vervuild, dus vooruit maar. Ik
doe dan heel bekwaam net alsof
ik gewoon druk aan het zwem
men ben, maar dat valt niet
mee. Hard zwemmen kun je wel
vergeten in die houding.)
*4
Frank
Snoeks is
verslagge- ïpflvi
ver van SÜ&1».
Studio |§0V^>
Sport Hl
