I^eiden Regio
Pleidooi
voor buslijn
transferium
GGD werkt vooral achter de schermen'
ij de wijkbewoners moet snel een knop om
-Tienermoeders lovend
)ver voorstel Laurier
In Casa vraagt snel besluit
Psycholoog Chorus overleden
Uitblijven vergunning
houdt bomen op hun plek
V-
De psycholoog prof.dr. A.
Chorus is gisteren in Warmond
op 88-jarige leeftijd overleden.
Hij geldt als een van de grond
leggers van deze wetenschap
in Nederland. Van 1947 tot
1979 was hij hoogleraar aan de
Rijksuniversiteit Leiden.
Invloed
Chorus, geboren op 18 april
1909 in Munstergeleen, stu
deerde in Rolduc, Nijmegen en
Utrecht. Hij promoveerde op
het tempo van ongedurige kin
deren. Hij schreef een aantal
leerboeken, waardoor hij een
sterke invloed op latere gene
raties psychologen heeft ge
had.
Zijn bekendste boek was 'De
Nederlander, uiterlijk en inne-
rijk', dat in 1964 verscheen.
Het haalde een grote oplage, al
beschouwden vakgenoten de
schetsen van regionale karak
terverschillen niet als serieuze
wetenschap.
Chorus was de eerste psy-
chologieprof in Leiden. De eer
ste jaren bestreek hij als solist
het hele vakgebied. Naarmate
de jaren vorderden, ontston
den er specialismen. Chorus
moest steeds meer terrein
prijsgeven. Uiteindelijk moest
hij zich terugtrekken op het
specialisme persoonlijkheids
leer.
In het begin van de jaren ze
ventig kwam hij menigmaal in
aanvaring met de studenten
oppositie. De autoritaire
Chorus lag niet goed bij de stu
denten, die ook zijn biografi
sche benadering van de psy
chologie afwezen. Na zijn eme
ritaat publiceerde hij nog 'Ca
paciteiten en persoonlijldieid'.
Chorus was onder meer op
richter van de Rijkspsychologi-
sche Dienst (RPD), de instell-
ling die ambtenaren voor hun
indiensttreding aan een test
onderwierp.
ERDAG 17 JANUAR11998
19 dag
Montessori
/t f- De Montessorischo-
I 3 len zijn tegenwoor
dig weer in. In Leiden en
omgeving staan er drie die
bomvol zitten.
Radio 7
-7 De nieuwe lokale
I omroep Radio 7 in
Alkemade hoort niet thuis
in het rijtje sjoel-, zwem-,
klaverjas- en videoclubs.
ber mkers-Kuiper nieuwe directeur gezondheidsdienst Leiden en omstreken
Leiden onderzoekt de mogelijkheid om bussen te laten
rijden tussen het transferium bij de A44 en het industrie
terrein Leeuwenhoek aan de Plesmanlaan. Op die ma
nier hoopt de gemeente dat vaker gebruik wordt gemaakt
van de overstapplaats voor automobilisten. Het bedrijfs
leven zou moeten bijdragen in zowel de kosten van de
busverbinding als de promotie van de lijn. Ook Rijkswa
terstaat maakt zich zorgen over het gebruik van de par
keervoorziening bij de snelweg en heeft bureau Intomart
opdracht gegeven een onderzoek te doen.
Dat er zorgen bestaan over het
gebruik van het nieuwe transfe
rium bij de A44 is niet verwon
derlijk. Van de drie overstap
plaatsen die tot nog toe zijn
aangelegd, zijn er twee volstrekt
mislukt. Amsterdam lijdt jaar
lijks acht miljoen gulden verlies
op zijn transferium. In Gronin
gen maakten een jaar na de in
gebruikname gemiddeld nog
steeds niet meer dan twintig au
tomobilisten per dag gebruik
van de voorziening met drie
honderd plaatsen. Alleen het
transferium bij Renesse, waar
bussen en huifkarren vertrek
ken naar het strand, is 's zomers
een groot succes.
Leiden denkt met de 'bedrijfs-
bus' drie vliegen in één klap te
slaan. Het transferium wordt
wellicht beter gebruikt, indu
strieterrein Leeuwenhoek wordt
beter bereikbaar en de gemeen
te doet ervaring op met het
openbaar aanbesteden van een
busverbinding. Leiden wil de
andere gemeenten in het ver
voersgebied voorstellen twee
ton ter beschikking te stellen uit
het experimenteerfonds.
Rijkswaterstaat laat Intomart
onderzoeken of automobilisten
uit de Bollenstreek die werken
in Leiden en automobilisten uit
Amsterdam, de Bollenstreek en
de Leidse regio die werken in
Den Haag, bereid zijn om op
het parkeerterrein bij de afslag
Leiden van de A44 de auto te la
ten staan.
Intomart wil daar met vier
groepjes van acht a tien perso
nen een avond over doorpraten.
Belangrijk doel van het onder
zoek in opdracht van Rijkswa
terstaat is uit te vinden, welke
informatie er op bijvoorbeeld
borden langs de snelweg moet
worden gezet om de automobi
listen te verleiden verder met de
bus te gaan.
bomen. ,,Laat de gemeente dan
een paar mooie nieuwe fruitbo
men neerzetten", vind zij.
Maar over de bomen bij het
Noorderpark hoeft zij zich voor
lopig nog geen zorgen te ma
ken. Want die blijven, aldus een
woordvoerster van de gemeen
te, staan tot er een bouwver
gunning is voor het verzor
gingshuis.
Dat beleid kan nog een be
hoorlijke vertraging in de böuw
opleveren. Want als de vergun
ning niet komt voor het huidige
plantseizoen in maart afloopt,
dan moeten de bomen blijven
staan tot het volgende geschikte
seizoen. En dat begint pas weer
in november.
Raadslid Margje Vlasveld van
Leiden Weer Gezellig/De Groe
nen schrok zich naar toen zij
donderdag zag dat bij het Noor
derpark, vlak voor het complex
aanleunwoningen Noorderlicht,
een fikse boom met wortel en
kluit in de takels werd gehesen.
Volgens plannen van de ge
meente moeten daar enkele
tientallen bomen, wijken voor
de bouw van een verzorgings
huis. Maar voor dat tehuis, wist
Vlasveld, is nog helemaal geen
bouwvergunning verleend.
De 41 bomen die nog moeten
verdwijnen, worden elders in
Leiden-Noord herplant. Vlas
veld ziet niets in dat gezeul met
Verkeerd telefoonnummer Lambada
In het bericht over de opening van restaurant Lambada aan de
Kraaierstraat 36 is in de krant van gisteren een verkeerd telefoon
nummer vermeld. Het juiste nummer van het Latijns-Amerikaanse
restaurant is 071-5148585.
LEIDEN AAP RIETVELD
Directeur Leo Kamphues van
danssalon In Casa heeft in een
open brief aan burgemeester en
wethouders en de gemeente
raad gevraagd snel een besluit
te nemen over verruiming van
de sluitingstijden voor de Leidse
horeca. Een voorstel voor een
proef met min of meer vrije
sluitingstijden sneuvelde deze
week in de raadscommissie
voor algemene zaken.
Leidse stappers zoeken hun
vertier - en brengen dus hun
geld - in omliggende gemeen
ten, schrijft Kamphues in zijn
brief. Hij schrijft dat overigens
niet voor het eerst. In mei vorig
jaar poneerde de horeca-eige-
naar ook al de stelling, dat 'vijf
tig procent van onze doelgroep
's avonds Leiden verlaat om el
ders vertier te zoeken'. In Am
sterdam, voegde hij eraan toe,
sluiten discotheken doorde
weeks om vier uur, in het week
einde om vijf uur.
„Wij zijn in staat nog honder
den Nederlandse voorbeelden
te produceren", schreef Kamp
hues vervolgens in september
van het vorig jaar. „Leiden blijft
een eiland", riepen boze hore-
cabewoners dinsdagavond toen
daar het voorstel voor een expe
riment met ruimere sluitingstij
den werd gepresenteerd. Want
zelfs bij die proef moeten de
deuren alle dagen van de week
om twee uur 's nachts dicht. En
alleen op vrijdag en zaterdag
mogen de klanten die dan al
binnen zijn blijven zitten.
Steun
Al op 3 november was er vol
gens Kamphues in de commis
sie steun voor een voorstel,
waarbij op donderdag, vrijdag
en zaterdagavond vrije slui
tingstijden zouden gaan gelden.
Hij vraagt de raadsleden nu hun
'politieke vrienden' te overtui
gen om opnieuw achter dat
voorstel te gaan staan.
i» )ject 'Kijk op de wijk' begonnen in de Slaaghwijk
co'
.y#e
iaghwijk mag niet verder
-aderen. Foutief geparkeer-
'9°-I' auto's, rondzwervend huis-
op muren en in liften aan-
rachte graffiti en de uitwerp-
n van huisdieren zijn de
peste buurtbewoners een
im in het oog. Het gemeen-
R ke project 'Kijk op de wijk' is
f\ ermiddag van start gegaan,
j van dit project is de
ighwijk voor klein en groot
er leefbaar te maken. Om dit
eiken wordt iedereen die
niet aan de spelregels
lt niet langer bestraffend
^sproken, maar ook beboet,
afdelingen Stadstoezicht en
kbeheer van de gemeente
samen met politie, de Leid-
Welzijnsorganisatie (LWO)
1 woningbouwverenigingen
toezicht in de Rodes, de
isten en de Donken intensi-
I w
1 rsti
en.
JJeze plannen zijn allemaal
leuk en aardig, maar het
rendeel van de politieambte
en werkt tot 's middags een
e of vijf en gaat dan naar
En juist na dat tijdstip be-
in onze wijk pas de ellen-
iaf if geeft wijkbewoonster Loes
(SGRL^er in het buurthuis Op Ei-
Wieken aan. „Overdag zit-
die raddraaiertjes op school,
n m lift in mijn flat aan de Mila-
47 (Schorst wordt telkens met
M besmeurd. Hakenkrui-
en teksten als 'fuck you' kij-
nje in de lift aan. Dat is toch
normaal. Er moet gewoon
meer blauw op straat ko-
32fn. En er moeten camera's in
liften en portieken van flats
ru24' rdengeplaatst."
Vethouder T. van Rij (PvdA)
dt dat Loes Bekker deze pro-
Alle leerlingen van de openbare basisschool Merenwijk hebben gistermiddag samen met de wethouders Laurier (GroenLinks/wijkbeheer) en Van
Rij (PvdA/volkshuisvestingen ruimtelijke ordening) troep opgeruimd in de Slaaghwijk rond het Valkenpad, nabij buurthuis Op Eigen Wieken. Met
deze schoonmaakwoede is een officieel begin gemaakt met het project 'Kijk op de wijk'. De Slaaghwijk moet weer leefbaar worden, is het motto.
De leerlingen van Merenwijk zijn de voorbije weken intensief bij het project betrokken geweest. Een 'groene man' heeft de kinderen duidelijk ge
maakt hoe je door hele simpele dingen je wijk keurig netjes kunt krijgen en houden. foto mark lamers
blematiek terecht aankaart,
maar dat de oplossing van meer
blauw op straat een te simpele heel snel een knop worden om-
is. „Bij de wijkbewoners moet gedraaid", vindt Van Rij. „Zij re
deneren: een ander maakt er
een troep van, dus dan mogen
wij het ook. Dat is natuurlijk
een foute gedachtengang. De
sociale controle moet juist wor
den verhoogd. Juist als je je
buurman of -vrouw iets ziet
doen wat niet door de beugel
kan, moet je hem of haar erop
aanspreken. Je kunt niet overal
maar camera's ophangen, want
dan zit er gewoon structureel
iets fout."
„Je moet overtreders keihard
aanpakken. Dat is het enige wat
effect heeft", reageert Loes Bek
ker. „Praten helpt echt niet. Ge
straft moet er worden en flink
ook. Alleen dat schrikt mensen
nog af. Waarschuwingen als dat
mag je nooit meer doen, helpen
niet. Dat roep ik al jaren. Maar
naar mij wordt toch niet geluis
terd."
Melkertmannetj es
Als er voor haar preventieve
maatregelen in de Slaaghwijk
geen politieagenten beschik
baar zijn, dan heeft Bekker een
goedkopere oplossing. „Dan
laat je twee van die Melkert-
mannetjes tussen vijf uur 's
middags en twaalf uur 's avonds
de boel in de gaten houden,
want de pakkans moet voor die
letterlijk kleine crimineeltjes
écht worden vergroot."
Van Rij: „Ik speel de bal terug.
Primair moeten ouders hun
kinderen in de gaten houden.
Wij kunnen als lokale overheid
toch niet op elke straathoek een
toezichthouder neerzetten. De
wijkbewoners moeten écht zelf
inzien dat je zelf moeite moet
doen om je wijk leefbaar te
houden. Dat kan echt geen wet
houder of politieagent voor ze
doen."
CAROLINE VAN OVERBEEKE
eidir*
ert)c| Ie kunt ons vergelijken met de
227' landweer, alleen zijn we min-
zichtbaar. En: we bestrijden
ir ^len. geen brand. We doen
J s het ware aan dijkbewaking:
e zorgen ervoor dat ziekten
Liet doorbreken."
Aan het woord is de nieuwe
recteur van de Gemeenschap-
f r elijke GezondheidsDienst
-u KID) in Leiden: L. Jonkers-
is* uiper. Ze gaat niet alleen over
tzondheidszorg in Leiden,
'aar ook over die in elf andere
iogemeenten: van Alphen
in den Rijn tot Voorschoten.
GGD Leiden en omstreken
die in de Rijnstreek zijn sinds
januari één organisatie: GGD
uid-Holland Noord.
Jonkers is bekend met het
«k van de GGD: ze was tot
lor kort directeur van de GGD
kien 'Nreek. „In deze kamer ben
q nj al vaak geweest", zegt ze, wij-
fnd op haar nieuwe werkplek
>pas andeRoodenburgerstraat.
Voor haar is het werk ver-
°uwd, maar ze kan zich voor-
Mj allen dat het werk van de GGD
'at bij iedereen bekend is. „We
'arken vooral achter de scher-
(S- "an. Terwijl we vroeger, heel
ng geleden, veel meer op de
Jfkirgrond bezig waren. We
I/q'i [achten bijvoorbeeld verande-
3-62? aan in de riolering. Dat
'as pas spectaculair en het
de gezondheid van veel
knsen ten goede. We doen
12di in
trokken bij de zorg aan mensen
die vervuilen of verslaafd zijn.
En dat zijn nog maar een paar
voorbeelden."
De GGD heeft verschillende
afdelingen: een daarvan is de
jeugdgezondheidszorg. De
meeste mensen herinneren zich
de GGD nog van de onderzoe
ken op de basisschool, voor
heen de lagere school. Jeugdart-
sen van de GGD onderzochten
vroeger geregeld kinderen. In
middels gebeurt dat minder
vaak. „We komen wel op scho
len om groepen - leerlingen of
schoolteams - voor te lichten
over bepaalde thema's rond hy
giëne en veiligheid", zegt Jon
kers. De GGD-medewerkers ko
men bijvoorbeeld langs om te
praten over de nadelige gevol
gen voor de gezondheid van
drinken en roken. Ook probeert
de dienst iets te doen aan on
veilige situaties op of rond het
schoolgebouw, zodat er minder
ongelukken gebeuren.
Een andere belangrijke poot
van de GGD is de bestrijding
van infectieziekten. Wordt zo'n
ziekte geconstateerd, dan zoekt
de GGD naar de bron en naar
de contacten die de zieke had.
Als Sprake is van een kind met
levensgevaarlijke 'nekkramp',
ofwel meningitis, komen de
GGD-medewerkers snel in ac
tie. „Dan informeren we de om
geving en geven we richtlijnen
op school. Ook doen we aan na
zorg."
Maar er zijn ook minder drin
gende gevallen. Zo heeft de
GGD een reizigersspreekuur
voor mensen die naar de tropen
gaan en willen weten wat voor
inentingen ze nodig hebben.
Jonkers: „Dat reizen betekent
dat er wel eens infectieziekten
mee terug worden gebracht
naar Nederland. Zo wordt er
nog steeds tuberculose (TBC)
geconstateerd: in 1996 hadden
we veertig meldingen. Voor ons
een reden om dit scherp in de
gaten te blijven houden."
Schermen
De GGD doet meer achter de
schermen: zo is de organisatie
medeverantwoordelijk voor
condoomautomaten in Leiden
en regio. Ook coördineert ze het
bevolkingsonderzoek naar
borstkanker en baarmoeder
halskanker. „Dat doen we sa
men met het Integraal Kanker-
centum West en de huisartsen."
Om ook allochtone vrouwen te
bewegen zich te laten screenen,
hield de GGD in 1996 verschil
lende voorlichtingsbijeenkom
sten voor Marokkaanse vrou
wen in Leiden.
Jonkers zelf houdt zich vooral
bezig met vergaderen.
„Vergaderen met de collega's en
vergaderen met de gemeenten
die ons betalen voor hetgeen we
doen. Wij brengen gezond-
heidsonderwerpen bij diezelfde
gemeenten onder de aan
dacht."
Leiden voorbeeld voor alle Nederlandse gemeenten
chure
anlie
ikranï
0(grï
.j IDEN» THOMAS ERDBRINK
Vi^VAN VOORPAGINA
iiet alleen de tienermoeders
an achttien jaar en ouder,
w I [haar ook de tienermoeders
nder de achttien jaar gaan er
Leiden op vooruit. Volgens
n wet ewet zjjn ^un ouciers verant-
J foordelij k voor het kind van
urn dochter. Laurier beloofde
lat deze tienermoeders voort
an 390 gulden basisuitkering
ler maand voor hun kind ont-
'ADIZ angen, zodat de ouders niet
waarder worden belast.
Woordvoerster Silvie Raap
0) van de stichting Steady,
p. hu: ||je gisteren met dochter Dio-
idmj
nysa (3) naar Leiden was geko
men, noemde Lauriers voorstel
'een voorbeeld voor alle Ne
derlandse gemeenten'. Ze
höopt dat Laurier zijn collega's
in den lande informeert over
zijn beleid. Raap is de winna
res van de FNV-aanmoedi-
gingsprijs, waarvoor ook Lau
rier was genomineerd. De prijs
wordt uitgereikt aan instellin
gen die zich inzetten voor de
uitgangspunten van de vak
bond.
Het is niet de eerste keer dat
de wethouder sociale zaken af
wijkt van landelijk beleid. Al
eerder, weigerde hij anonieme
tips over bijstandsfraude te be
handelen, wat het ministerie
van sociale zaken verplicht
stelt. Onlangs haalde hij nog de
voorpagina's met het plan om
het loon van banenpoolers te
verhogen tot 120 procent van
het minimumloon.
Greetje van Gruting van de
WD is het oneens met Laurier
om de tienermoeders meer
geld te geven. „Het is niet voor
niets dat zij een lager bedrag
krijgen dan 21-jarigen. Kinde
ren onder die leeftijd zijn nog
van hun ouders afhankelijk. De
ouders moeten maar bijbeta
len", aldus Van Gruting. Ze wil
de wethouder vragen gaan
stellen over deze zaak.
De gezichten straalden toen Laurier zijn plannen uit de doeken deed.
GGD-directeur Jonkers-Kuiper: „Je kunt ons vergelijken met de brand
weer, alleen zijn we minder zichtbaar." foto henk bouwman
