Het Pieterburen
voor nijlpaarden
Help de natuurbeschermers van Zimbabwe, adopteer een hippo
Dertig aapjes darren over
het gazon. De jonkies
buitelen over elkaar heen,
terwijl de ouderen
waakzaam om zich heen
spieden. Een brutaaltje
waagt zich tot op de
drempel van Karen
Paolillo's droomhuis. De
hippolady van Zimbabwe
wijst 'haar kind' terecht.
3- „Niet in huis Pete.Dan
hj
''jk vervolgt ze haar verhaal
over de wonderbaarlijke
jy] redding van de nijlpaarden
in de Turgwe.
Arthur smakt tijdens het eten. Hij is
vlak achter het muurtje van de
keuken door zijn poten gezakt en
smikkelt op zijn knieën, zoals een tevreden
knobbelzwijn dat doet. Door het donkere
raam (geen glas, alleen een hor) staat hij in
het licht van de zaklantaarn die Karen op
hem richt. Zachtjes spreekt ze hem toe, als
een moeder die haar kleintje op zijn gemak
stelt.
Toekijken op nog geen drie meter van een
schuw, wild dier dat staat te eten is een klein
wonder. Het zoveelste vandaag, want van
morgen stond ik oog in oog met een groep
giraffen en even later sloop ik tot op dertig
passen van twee witte neushoorns; een
adembenemend avontuur. De vrolijk stoei
ende aapjes op Karens gazon konden me al
bijna niet meer verbazen.
Arthur, die zich als een zwerfkat aan de
keukendeur laat bijvoederen, brengt ander-
maal een gevoel van hevige opwinding te
weeg. En dan heb ik Karens lievelingen, de
nijlpaarden in de Turgwe, nog niet eens ge-
Voeren
Droog en dor kan Afrika zijn. Maar zo droog
als de zomer van 1991-'92is uitzonderlijk. De
rivier viel steeds verder droog, de boeren in
de omgeving hadden al hun zorg bij hun vee
en de wilde dieren op hun land. Giraffen,
neushoorns, olifanten, gnoes en zebras
moesten worden bijgevoerd om te overleven
in het zuidoosten van Zimbabwe. Voor de ze
ventien nijlpaarden die in twee groepen in de
Turgwe leefden had niemand tijd.
Behalve Karen Paolillo. De voormalige
safarigids woonde met haar Franse echtge
noot lean-Roger in een camper midden in de
bush, op het land van Roger Whittall. Geen
telefoon, geen luxe, de dichtstbijzijnde boer
derij op zestien kilometer afstand. Jean-Ro-
ger, een geoloog, deed onderzoek, Karen ge
noot van de natuur en de rivier in de diepte,
zo'n honderd meter bergafwaarts.
„Ik vroeg Whittall of ik de nijlpaarden
mocht voeren. Hij dacht dat ik het niet zou
redden, dus hij stemde toe." Nijlpaarden
eten gras. Ze komen 's nachts uit het water
om te grazen. Door het uitblijven van regen
was er echter geen gras. Karen besloot hooi
van de sojaboon aan te voeren. „Ik dacht dat
vijftien kilo per dag per hippo genoeg was,
maar dat bleek 45 kilo te zijn. Als ik dat voor
af had geweten was ik er waarschijnlijk niet
eens aan begonnen."
Dam
Een mijnbouwbedrijf betaalde het hooi, an
dere bedrijven zorgden gratis voor vervoer.
Op 3 maart 1992 kon Karen de eerste portie
hooi neergooien, maar intussen waren de
nijlpaarden de rivier verder afgezakt, op zoek
naar voedsel. Slechts één dikzak was achter
gebleven, maar hij weigerde veertien dagen
lang te eten. Karen had de moed al bijna op
gegeven toen dertien hippo's terugkeerden.
„Die nacht stonden ze netjes naast elkaar te
eten, zonder te vechten."
Hooi alleen was niet genoeg. Het waterpeil
in de Turgwe zakte zienderogen. Jean-Roger
slachtte zijn spaarvarken en Karen schreef de
ene bedelbrief na de andere. Uiteindelijk
hapten de Britse dierenbeschermers van Care
for the wild toe. Karen kreeg voldoende geld
om een dam te bouwen met daarachter een
bekken van vijftien bij zeven meter en een
diepte van 1.80 meter, net genoeg voor een
nijlpaard om kopje onder te gaan.
Met hulp van Whittall, die zeven van zijn
arbeiders kosteloos liet meewerken en water
uit zijn eigen bron liet oppompen om het
bekken te vullen. Net op tijd. Half augustus
kwam de Turgwe droog te staan. „We lost the
river", zegt Karen.
De stier Bob trok met zijn familie naar het
nieuwe 'zwembad'. Zijn concurrent Happy
nam zijn toevlucht tot een simpele drinktrog
in het bos, vanwaaruit hij moest toezien dat
zijn twee vrouwtjes en enkele kinderen naar
Bob overliepen. Tot teleurstelling van Karen
doodde Bob het enige mannetje uit Happy's
familie, een zes weken oude nijlpaardbaby,
maar de rest van de hippo's bleef gemoede
lijk bij elkaar.
Wonderwel overleefde ook Happy in de
schaduw van de bomen. Met een verbrand
vel zocht hij na maanden het water weer op
toen de Turgwe weer begon te stromen,
waarna zijn familie zich weer bij hem voegde.
Voor Karen leek de klus er op te zitten, ze
ker toen het contract van Jean-Roger afliep
en hij elders werk vond. Maar de hippolady
van Zimbabwe wil niet meer weg. „This is my
home, I don 't wanna go.
Project
Aan de waterkant zet ze een ander stemmetje
op. Alsof ze haar kinderen toespreekt, die uit
angst voor het bezoek achter de bank zijn
weggekropen, zo brengt ze de familie van
Bob op de hoogte van onze komst. Argwa
nend steken de hippo's een voor een hun kop
uit het water. „Ze kennen mij intussen, daar
om blijven ze rustig. Zonder mij erbij waren
ze er nu allang vandoor gegaan."
De reddingsactie i§ inmiddels omgezet in
een permanent nijlpaardenproject. Karen is
sinds enkele jaren voorzitter van Hippo Ha
ven. Via een liefdadigheidsfonds zamelt ze
geld in om de nijlpaarden in heel Zimbabwe
tegen uitsterven te beschermen. Met Ameri
kaanse steun is twee jaar geleden een tweede
dam in de Turgwe gelegd, maar er is nog geld
nodig voor een pomp en een generator.
In opdracht van Care for the wild is Karen
begonnen met een lange-termijnstudie naar
het gedrag van nijlpaarden. „Ik geloof dat ze
net zo intelligent zijn als olifanten. Wat er tot
dusver over hippo's bekend is, is gebaseerd
op korte observeringen en ik geloof niet dat
dat klopt. Zo heb ik gezien dat Blackface, het
eerste vrouwtje van Bob, haar volwassen
dochter Three naar Happy bracht. Zo voor-
komt ze incest, dat is van hoge intelligentie."
Zimbabwe telt naar schatting nog zo'n zes
duizend nijlpaarden. Van uitsterven is dus
vooralsnog geen sprake. Maar de meeste
hippo's leven in de Zambezi, op de grens met
Zambia en Malawi, waar ze met enige regel
maat slachtoffers maken onder kanoënde
toeristen. In de rest van Zimbawe is het ech
ter minder goed gesteld met de nijlpaarden.
Mede dankzij Karen Paolillo zwemmen er
nu weer veertig hippo's in de Turgwe, waar
van 22 in haar directe nabijheid. Haar steun
fonds past prima in de nieuwe opzet van de
boeren in de omgeving, die hun vee hebben
weggedaan en zo'n twintig farms hebben sa
mengevoegd tot het natuurpark Middle Save
Conservancy, waar verschillende safari's wor
den gehouden. Nederlandse reisgroepen van i
Baobab brengen steevast een bezoekje aan
de Hippo Haven.
Wie Karen Paolillo wil steunen kan voor een
jaar een nijlpaard adopteren. Dat kost veertig
dollar, die kunnen worden betaald per euroche-
que. Adoptie-ouders ontvangen een foto plus
beschrijving van 'hun' nijlpaard en een t-shirt.
Aanmelden bij Turgwe Hippo Trust, Hippo Ha
ven, P.O. Box 322, Cniredzi, Zimbabwe.
