'De grote idealen zijn ingeruild'
Kerk Samenleving
Hervormde predikanten maken elkaar steeds
vaker zwart
ZATERDAG 10 JANUAR11998979
Oecumenelezing in Driebergen
driebergen Keith Clemens, de algemeen secretaris van de Con
ferentie van Europese Kerken in Genève, zal dit jaar de Oecume
nelezing houden. De bijeenkomst heeft plaats op vrijdagmiddag
16 januari in Kerk en Wereld in Driebergen. Clements zal dan
spreken over het thema 'Tussen Graz en Kampen', de oecume
nische beweging en verzoening in Europa.'
Sjouwen met geloftebriefjes
Hervormde predikanten maken elkaar steeds va
ker in de media zwart. De visitatoren-generaal,
die voor het toezicht in de Nederlands Hervorm
de Kerk zijn aangesteld, zijn de laatste tijd enkele
'ongelukkige ontsporingen' tegengekomen.
In het blad Woord Dienst doen voorzitter ds.
L. Korevaar en secretaris ds. A. van Ginkel een
krachtig beroep op de predikanten hiermee op
te houden. „Het kwaad dat aan collega's, de be
roepsgroep en de kerkelijke gemeenschap wordt
aangedaan, is groot."
De visitatoren pleiten ervoor dat de kerken zo
spoedig mogelijk de Gedragsregels voor predi
kanten van de Bond van Nederlandse Predikan
ten aannemen. Daarin staat onder meer dat 'de
predikant zich zal onthouden van het in het
openbaar uiten van kritiek öp het functioneren
van een collega'.
Aan de hand van deze code moet er een be
zinningsproces op gang komen om zo elkaar op
dit punt aan te scherpen. De visitatoren geven
de raad 'niet moe te worden elkaar erop aan te
spreken wanneer iemand zich te buiten gaat'.
De visitatoren vragen zich af of er sprake is
van zelfoverschatting, gemakzucht of van kwade
trouw of van een mengeling van een en
Wie zich zo over een collega uitlaat, re
zich niet welk een schade hij aanricht.
De visitatoren verwijzen naar vier
zonder namen te noemen. De zwarte
zijn ds. Tj. de Jong en dr. W. op 't Hof v
Gekrookte Riet, dr. ir. J. van der Graaf
Waarheidsvriend en emeritus-predikan
Visser.
T
Historicus Theo Salemink van de Katholieke Theologische Universiteit Utrecht:
De aloude lor-
reboer ver
dwijnt uit de
binnenstad.
Eén van de be
drijven is lom
penhandel
Kluivers.
foto archief
leidsch
dagblad
hanoi Twee vrouwen sjouwen in Hanoi met plastic tassen vol
met geloftebriefjes, een paar weken voordat het Vietnamees
nieuwjaar wordt gevierd. In Vietnam worden deze briefjes ver
brand tijdens religieuze ceremonies in familiekring of bezoekjes
aan tempels en pagodes. foto epa
Opperrabijn voor verkoop organen
Jeruzalem» De Israëlische opperrabijn Israël Lau heeft zijn zegen
gegeven voor de verkoop van menselijke organen die bestemd
zijn voor transplantaties. Het jodendom staat deze praktijk vol
gens de asjkenazische opperrabijn toe. De verkoop van organen
is toegestaan zolang het leven van de donor niet in gevaar komt,
schrijft Lau in een advies aan het Israëlische ministerie van
Volksgezondheid. Dit departement had de opperrabijn om het
standpunt van de joodse traditie in de kwestie gevraagd. Lau
heeft altijd benadrukt dat praktijken zoals de verkoop van orga
nen tot sociale problemen kunnen leiden. Rijke patiënten kun
nen zich eerder een orgaan veroorloven, terwijl minderbedeel
den vaak niet over de benodigde financiële middelen beschik
ken.
Opknapbeurt voor pauselijk bezoek
In zijn studeerkamer,
thuis in Arnhem, liggen op
tafel de
verkiezingsprogramma's
van de politieke partijen
opgestapeld. Theo
Salemink, historicus aan
de Katholieke
Theologische Universiteit
Utrecht, heeft ze allemaal
doorgeploegd. Het lezen
van de programma's van
WD, D66, CDA, PvdA, de
SP en GroenLinks heeft
zijn kijk op de politiek
alleen maar bevestigd.
„Sinds de val van de muur
in 1989, waarmee het
communisme definitief
instortte, is het grote
verhaal in de politiek
verdwenen."
een gezicht te geven, maar hij zal vooral afgere
kend worden op zijn personality."
Echt hoopvol vindt Salemink die ontwikkeling
niet. Als kenner van de sociale bewegingen, die
nog geloofden in de 'maakbaarheid' van de sa
menleving, weet hij ook dat te veel ideologie in
de politiek in de recente geschiedenis tot veel el
lende en rampen heeft geleid: het stalinisme in
de Sovjet-Unie, het fascisme in Duitsland en Ita
lië, het corporatisme in Spanje. „In de liberale
ideologie kan het leiden tot de dictatuur van de
markt. En in de sociaal-democratie eindigt het
pleidooi voor de verzorgingsstaat in een almach
tige staat met een totale regelgeving van de wieg
tot het graf."
Maar de samenleving die thans in het verschiet
ligt nu in de politiek de idealen en visioenen zijn
ingeruild voor marktwerking en management,
heeft ook niet echt zijn voorkeur. „Dan schrijven
we 15 a 20 procent van de bevolking af, die moet
leven van een werkloosheidsuitkering, de WAO of
de bijstand. Dan moeten we ook de enorme ex
plosie van rijkdom als een onvermijdelijk effect
van de markt accepteren. Illegalen en vluchtelin
gen zijn in die benadering geen mensen met een
gezicht meer, maar een louter administra
technisch probleem: hoeveel kan Nederl j
opnemen? En het milieu zal ongetwijfeld!
van de rekening worden. Want zonder eel
sche visie in de politiek, zullen we nooit la
voor een duurzame samenleving."
Voor de Arnhemse theoloog is politiek nie
een kwestie van de studeerkamer. Al enig
is Theo Salemink voorzitter van het DISK, p
Dienst aan de Industriële Samenleving va
de Kerken, die zo'n 50 katholieke en prote d
arbeidspastores verenigt en ondersteunt >8-
nauw betrokken bij de beweging 'De Arm
van Nederland', die bij de politiek aandac.8 0
vraagt voor het armoedevraagstuk. Vooral
PvdA en het CDA is Salemink teleurgesteld
PvdA spreekt nergens in zijn programmal 'I01
de armoedeval in Nederland onacceptabe °l£
het CDA spreekt veel over ethiek, maar zit 0zt
maatschappij met grote verschillen tussen
en rijk niet als een ethisch probleem. Daai
het oude caritasmodel van vroeger: eenaj 8P'
het individuele geweten van de rijke omd de I
te steunen." Wl
lit
pil
■6
chi
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
ANN0 1898 ANNO 1973
ongevallen dienst
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. uitgezonderd ftë |ol(
Academisch Ziekenhuis zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 en vanaf woenfl |0{,j
13.00 t/m vrijdag 13.00 u.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
inlichtingen bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071 -5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131
Academisch Ziekenhuis: tel. 071-5269111
De Arnhemse theoloog Theo Salemink is vooral teleurgesteld in de PvdA en het CDA: „De PvdA spreekt nergens in zijn programma uit dat de
val in Nederland onacceptabel is. En het CDA spreekt veel over ethiek, maar ziet een maatschappij met grote verschillen tussen arm en rijk niet
ethisch probleem." fora
uit de Leidsch DagbladAllC III KVK I\T
Maandag 10 Januari
LEIDEN De Leidschetooneelvereeniging
„Jacob Cats" heeftop een tooneelwedstrijd
in Amsterdam, Zaterdag-avond met ,,Een
partij piket", toneelspel in één bedrijf den
eersten prijs'; een groote verguld-zilveren me
daille behaald. Toen de overwinnaars dan
ook gisteravond met den trein van bij tienen
hier terugkwamen, werden zij door den vice-
president opgewacht aan het station (de
voorzitter zelf was mee naar Amsterdam),
waar tevens drie open rijtuigen voor hen ge
reed stonden, waarmee zij zich naar het „ho
tel Central" aan de Breestraat begaven, waar
zij mede door kunstlievende leden werden
opgewacht en opnieuw werden verwelkomd.
De overwinning werd hierop huishoudelijke
wijze en natuurlijk in opgewekte stemming
herdacht, waarbij het uit den aard der zaak
niet aan verschillende toosten en heildron
ken ontbrak.
N00RDWIJK Dat het onlangs genomen
Raadsbesluit tot bestrating van den Krocht-
weg niet lang op uitvoering laat wachten,
blijkt wel uit de bekendmaking van den bur
gemeester, dat van heden af tot nader order
het berijden van dien weg voor wagens en
voertuigen gestremd zal zijn.
KATWIJK Morgenavond vergaderen eeni-
ge inwoners van Katwijk in het hotel „De
Zwaan", te Katwijk aan Zee, ter bespreking
van een huldeblijk, aan den heerT.A.O. De
Ridder, die op 1 April a.s. zijn zilveren feest
als burgemeester dezer gemeente hoopt te
vieren.
woensdag 10 januari
LEIDEN „De aloude lorreboer moet,
zo wil het de gemeente Leiden, de bin
nenstad uit", meldt dit dagblad op 3 ja
nuari. De gemeente vindt dat de oud pa
pier en oude metalen-wegwerkers niet
thuishoren in een moderne, zelfs door
een ring omgeven „city". De foto maakt
duidelijk dat de uitspraak vooral van
toepassing was op de Camp, het gebied
achter de Rex bioscoop in de Haarlem
merstraat.
RIJNSBURG Een zeer markante fi
guur gaat de Rijnsburgse bloemenvei
ling "Flora" verlaten. Na maar liefst vijf
tig jaar trouwe dienst. Het is chef-vei
lingmeester Henk van Iterson (66). Door
zijn rekentalent geniet hij grote faam.
Als men het met kwekers en handelaren
over Van Iterson heeft, dan zeggen zij:
„Rekenen dat Henk kan! Geweldig. Be
ter nog dan een rekenmachine. Even
snel zeker. Nu met die computer hoeft
hij niet meer te rekenen. Toen deze
elektronische apparatuur er echter nog
niet was, wist hij bijna op hetzelfde mo
ment wat een kar met tulpen, waarop
387 bossen lagen en die waren geveild
voor 2,63 per bos, opbracht. Dat had
Henk van zijn vader Dirk. Die kon ook zo
goed rekenen."
"Flora" neemt vrijdag 19 januari af
scheid van zijn chef-veilingmeester.
abonneeservice
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma.t/m/vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071 -5128 030
directie
B.M.Essenberg,
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
public relations
W. H. C. M. Stevermk 071-5356356
redactie
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J. Preenen chef red Groot Leiden
AJ.B.M. Brandenburg, chef eindred regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
T. Brouwer de Koning chef Rijn- en
Veenstreek
•n 1,-korting per beté
VERZENDING PER POST 1
per kwartaal (NI) 'Ul
pil
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSE7T n£
voor mensen die moeilijk
hebben of blind zijn tot et..
nieuws uit het
beschikbaar
(Centrum voor Gesproken Leduur,
el rincon de san lazaroHet bezoek van paus Johannes Paulus II
aan Cuba - van 21 tot en met 25 januari - werpt zijn schaduwen
ver vooruit. Zoals ook in El Rincon de San Lazaro. De paus be
zoekt dit op zo'n dertig kilometer van Havana gelegen stadje op
24 januari. Alle reden dus om zowel de kerk, als het pleintje
daarvoor nog een fikse opknapbeurt te geven.
foto canadian press
„Tot die tijd werd de politieke discussie in Neder
land gevoerd vanuit duidelijke politieke en ethi
sche idealen. Socialisten brachten met veel pa
thos hun sociaal-democratische verhaal van soli
dariteit en gelijke kansen voor iedereen naar vo
ren. christen-democraten spraken over gerechtig
heid en het rijk Gods, liberalen kwamen op voor
vrijheid en democratie. Die manier van politiek
bedrijven is vanaf 1989 steeds verder naar de
marge gedrongen. De grote idealen in de politiek
zijn vervangen door de wetten van de markt en
het management."
Vooral de 'paarse' partijen PvdA, D66 en WD on
derstrepen die conclusie, vindt de Arnhemse
theoloog en historicus. „Ik heb die programma's
vooral bekeken onder de invalshoek van de te
genstelling tussen arm en rijk in ons land. Alle
drie de paarse partijen pleiten voor afschaffing
van de vermogensbelasting en voor belastingver
laging. Maar dat doen ze niet op grond van ideële
motieven, maar omdat rijke mensen anders naar
het buitenland vertrekken."
Alleen de Socialistische Partij van Jan Marijnissen
en GroenLinks van Paul Rosenmöller hanteren
nog een uitdrukkelijke politieke visie op de sa
menleving. Het CDA neemt daarbij een wat
merkwaardige tussenpositie in. Veel ideologisch
gedachtegoed, vindt Salemink, maar een echt
christelijke fundering van de politieke visie is bij
het CDA verdwenen. „Slechts op één plaats in het
CDA-programma tref je een verwijzing naar de
bijbel aan. En die is uiterst vaag. In de trant van:
'we moeten ons laten inspireren door de goede
boodschap van het evangelie'. Typisch modern
christen-democratisch, zodat ook een moslim of
hindoe lid van die partij kan worden.
Veel te kiezen, althans wat de paarse partijen be
treft, is er op 6 mei bij de Tweede Kamerverkie
zingen niet, verwacht Salemink. Hij verwacht dat
de verkiezingen vooral over 'mannetjes' zullen
gaan. Echt Amerikaans. „Wim Kok presenteert
zich als de oude staatsman, die boven de partijen
staat. Als de deftige meneer, die goed op de win
kel past. Nog voordat ze ook maar iets gezegd
heeft, is Els Borst al afgeschoten als een oude
oma. Frits Bolkestein ziet zich vooral als de poli
tieke intellectueel, erudiet, wereldwijs, die zich
geen knollen voor citroenen laat verkopen. Hoe
Jaap de Hoop Scheffer dat spel gaat meespelen,
weet ik niet. Hij probeert het CDA wel visie en
