'Kerstrede is aanval op paars'
MICIIIEvEX
Kerk Samenleving
Nederlandse bisschop
in Brazilië overleden
Vroegere Lefebvre-volgeling
woont nu samen met vrouw
Dienaren
WOENSDAG 31 DECEMBER 1997
REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071-5
Nieuwjaarsjubel in Kooikapel
leiden Alle christenen van Leiden zijn op zaterdagavond 3 janu
ari welkom voor de nieuwjaarsjubel. De bijeenkomst wordt ge
houden in de Kooikapel, Driftstraat 49 en begint om 20.00 uur.
Samen zullen de aanwezigen zingen voor God en het nieuwe
jaar aan hem opdragen. Ook is er een korte bijbellezing met
overdenking en zorgt een combo voor de muzikale begeleiding.
Vanaf 19.30 uur is er koffie.
Opgravingen in Beth Shean
leiden» 'Opgravingen in Beth Shean in Israël' is de titel van een
dialezing die het Genootschap Nederland-Israel op woensdag 21
januari houdt. J. Blok - Van den Boogert praat over de archeolo
gische opgravingen in het Noord-Israëlische plaatsje Beth Shean
waaraan zij zelfheeft meegewerkt. Hierbij laat ze dia's zien van
een aldaar opgedolven Romeins theater, het grootste van Israël,
en prachtige mozaïeken van een Byzantijnse kloosterruïne. De
bijeenkomst is in de Leidse synagoge. Levendaal 14 in Leiden
om 20.00 uur. Iedereen is van harte welkom; wie geen lid is van
het genootschap betaalt vijf gulden.
Christen-socialisten: jacht immoreel
wr L
londen De Engelse beweging van christen-socialisten, waarvan
premier Tony Blair lid is, heeft in een pamflet de jacht als immo
reel veroordeeld. Volgens de beweging is jagen onchristelijk om
dat mensen plezier hebben in een activiteit die tot de dood van
dieren leidt. De brochure is geschreven door Martin Palmer, ad
viseur voor religieuze zaken van het Wereldnatuurfonds. Het
pamflet kreeg steun van negen anglicaanse en rooms-katholieke
bisschoppen. De rk-bisschop van Birmingham, Hugh Montefio-
re, liet echter weten dat hij meer aandacht zou willen besteden
aan het lijden van kistkalveren en leghennen. Naar schatting telt
de geestelijkheid van de Anglicaanse Kerk nog ongeveer vijftig
jagers. foto»ap
Lachen in de kerk
alphen aan den run» De Nieuw Leven Evangelie Gemeenschap
houdt op zondag 11 januari een kerkdienst waarbij cabaretier
Herman Boon optreedt. „We mogen onze lachspieren die God
ons heeft gegeven best gebruiken", motiveert de gemeenschap
Boons medewerking. De dienst wordt gehouden in de aula van
het Scala College, Diamantstraat 31 in Alphen aan den Rijn en
begint om 10.00 uur. Baby's en kinderen worden opgevangen in
een crèche. Herman Boon maakte deel uit van de cabaretgroep
Syndroom waarmee hij prijzen op verschillende festivals won.
Nu hij christen is geworden, brengt hij kerkgangers aan het la
chen en is hij onder meer te zien in het EO-televisieprogramma
'Als je durft'.
raalte/formosa anp
Bisschop V. Tielbeek van For
mosa in Brazilië is op de dag
voor kerst in zijn woonplaats
overleden. Dit heeft zijn familie
bekendgemaakt. Tielbeek, lid
van de congregatie van de Pa
ters van de Heilige Harten, was
officier in de orde van Oranje-
Nassau. Hij is 78 jaar geworden.
Tielbeek, geboren in Raalte,
ontving in 1946 de priesterwij
ding. Een jaar later ging hij naar
Brazilië, waar hij aanvankelijk
als leraar in Araguari werkte.
Vervolgens was hij provinciaal
overste van zijn orde in Brazilië.
In 1961 werd hij apostolisch ad
ministrator (waarnemend bis
schop) en in 1979 gewoon bis
schop van Formosa. Deze stad
ligt ongeveer 400 kilometer ten
noorden van de hoofdstad Bra
silia.
Zoals gebruikelijk in de
Rooms-Katholieke Kerk had
Tielbeek bij het bereiken van de
75-jarige leeftijd zijn ontslag bij
de paus ingediend, maar die
had nog geen opvolger be
noemd.
Tielbeek behoorde tot het
slinkende groepje van Neder
landse missionarissen die in het
buitenland bisschop zijn gewor
den. Na zijn overlijden zijn er
nog twaalf, inclusief bisschop
Gijsen van Reykjavik.
Maar ook het Vaticaan krijgt
er in de afscheidsbrief van
langs. Volgens Natterer staat de
rooms-katholieke theologie 'vij
andig tegenover de traditie' en
is de hiërarchie (paus en bis
schoppen) 'zo gedesoriënteerd
dat ze ketters kan worden ge
noemd'.
Zelf krijgt hij van de priester
broederschap het verwijt dat hij
zich niet langer aan zijn celi
baatsverplichting houdt. Natte
rer wijst dit van de hand. Hij
leeft met de vrouw 'als broer en
zus'. Hij heeft haar tijdens zijn
studie in Mainz ontmoet.
De Franse aartsbisschop Lefe
bvre stichtte in 1970 de priester
broederschap. In 1988 werd hij
geëxcommuniceerd (uit de kerk
gezet) nadat hij in strijd met het
kerkelijk recht bisschoppen had
gewijd. Wereldwijd telt de be
weging ongeveer een miljoen
aanhangers, in Nederland zijn
er ongeveer 800 volgelingen
met een eigen centrum in het
Brabantse Gerwen.
Een hoge functionaris heeft de
traditionalistische priesterbroe
derschap Pius X de rug toege
keerd en woont nu samen met
een moeder van twee kinderen.
Pater Paul Natterer (40) maakte
zijn uittreden bekend in een
brief waarin hij de organisatie
van de geëxcommuniceerde
aartsbisschop Marcel Lefebvre
'fascistoïde tendenzen' verwijt.
Natterer leidde van 1983 tot
1986 de Lefebvre-beweging in
Duitsland. Vervolgens was hij
vijf jaar rector van het priester
seminarie Herz Jesu in Zaitzko-
fen bij Regrensburg. Sindsdien
had hij een studieopdracht.
De beweging, die de vernieu
wingen van het Tweede Vati
caans Concilie weigert te erken
nen, is sinds de dood van Lefeb
vre 'in snel tempo fundamenta
listisch en totalitair' geworden.
Wat daar gebeurt, is niet meer
in overeenstemming met het
evangelie, schrijft Natterer.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Klooster-Ter Apel: mw.
A.J. Bremmer, kandidaat te 's-Gra-
venhage; te Heeze c.a. (SOW) (toez.):
mw. E E. Nordtte Varsseveld, die dit
beroep(toez.) heeft aangenomen.
Aangenomen: naar 's-Gravenhage
(SOW-wijkgemeente Moerwijk-Mor-
genstond): E. Westrik te Dubbeldam;
naar St. Annaparochie, St. Jacobapa-
rochie en Wier en Vrouwenparochie:
H. Altelaar te Winterswijk; naar
Schipluiden; E. van der Roest, kandi
daat te Utrecht.
GEREF.GEMEENTEN
Beroepen: te Rilland-Bath A.B. van
der Heiden te Utrecht
Bedankt: voor Zoetermeer en Westka-
pelle: C.A. van Dieren te Stolwijk;
voor Rotterdam-Alexanderpolder: M.
Karens te Werkendam.
„Ik sta bekend als de dominee die soms
een boompje meebrengt in de kerk. Of
een teil met water. Of een oude en een
nieuwe jas. Allemaal beelden om iets van
het thema van de preek duidelijk te ma
ken. Dat is mijn eigen stijl. Ik ben onder
wijzer en leraar geweest en ook daar
moest ik proberen in verstaanbare taal het
evangelie over te brengen.
De zondagse kerkdienst in de Dorpskerk
in Katwijk aan den Rijn trekt volgens do
minee Z. de Graaf heel verschillende ge
meenteleden. „Ik vergelijk het weieens
met de schillen van een ui. De kern, dat
zijn mensen die sinds jaar en dag trouw
gelovig zijn. Daaromheen zitten groepen
die ook graag bij de kerk willen horen,
maar een minder strak vormgegeven
H
dienst willen, die openstaat voor andere
manieren van geloofsbeleving. Een andere
groep is de groep van zoekers: mensen die
kortere of langere tijd hebben afgehaakt."
„Ik probeer in mijn preken altijd dicht
bij het gewone menselijke leven te blijven.
Ik probeer de noden en de vreugden van
de mensen te verwoorden. En daarbij
worden ook namen genoemd, als de me
sen dat willen. Voordat we weggaan,
dig ik met een persoonlijke opdracht,
geloof houdt immers niet op als de kei
deuren dichtslaan. Mijn slotzin is va«
'En hiermee is de dienst begonnen';
moet blijken wat we ervan hebben 1
staan."
„Mensen zeggen weieens: wat ren
soms snel de preekstoel af aan het eii
van de dienst. Maar dat komt omdat ik
de begane grond bij de mensen wil zijn.
sta alleen maar tijdelijk en noodgedwq
gen even hoog. Je moet toch iedere k
weer afdalen en tussen de gewone Katv
kers het leven leven. En dat betekent c
dat ik op zaterdagmiddag met plez
langs de lijn sta bij Quick Boys."
uit de Leidsch Dagblad
ANN01897
Vrijdag 31 December
WASSENAAR Wat men al vermag, wanneer men van goe
den wil is, bewijst alweer Wassenaar, waar deze week voor de
R.-K. armen de eerste bedeeling heeft plaats gehad, van de
opbrengst der bloembollen, welke door eenige ingezetenen
gegeven zijn om voor de armen te telen. Het is zeker een
groote steun voor het Arm-bestuur, daar er voor de gelden tien
balen rijst en 19,000 turven gekocht konden worden. Er is
door de vergadering een comité van drie leden benoemd, die
zich met het Arm-bestuur belasten, om de rijst en de turf te
verdeelen. Wij mogen hopen, dat het volgend jaar de bijdra
gen niet minder zullen zijn, daar het aantal der arme men-
schen te Wassenaar zoo groot is.
LEIDEN Postkantoor. Ter algemeene kennis wordt ge
bracht, dat met de aanstaande jaarwisseling de postdienst
hier ter stede wordt geregeld a.v.: Den 31 sten December
wordt 4-maal besteld; de laatste bestelling vangt aan: half 8
a.v. Den lsten Jan. en volgende dagen, zoolang zulks noodig
blijkt, hebben er 3 bestellingen daags plaats: te 8 u. 's morg.,
3 u. 's midd. en 8 u. 's avonds. De in de stad geplaatste brie
venbussen aan het Nut, de Hooglandsche kerk, Hoogewoerd,
Lakenhal en Ouden Singel, worden 31 Dec. van af 2 uren 's
midd. elk uur gelicht; de overige om de 2 uren. Voor alle is de
laatste lichting dien dag te 12 uren 's nachts. Den 3 lsten
Dec. is het kantoor geopend tot 10 uren 's avonds, den lsten
Jan. 1898 evenals op Zon- en feestdagen. Beleefd wordt ver
zocht de kaartjes aan het daarvoor aangewezen loket in de
wachtkamer af te geven. De Directeur, A.L. Nagel.
ANN01972
zaterdag 30 december
WASSENAAR De politie van Wassenaar heeft de laatste
tijd een verontrustende stijging waargenomen in het aantal
ongelukken met fietsen en bromfietsen in de avonduren en de
nacht. In een zeergroot aantal gevallen blijkt ondeugdelijke
verlichting de oorzaak te zijn van deze ongevallen. De chef
verkeerspolitie heeft thans besloten strenge maatregelen te
nemen zodat iedereen die met 'n onvolledige verlichting rijdt
bij aanhouding onherroepelijk 'n proces-verbaal krijgt. Tevens
zal de surveillance op dit soort overtredingen verscherpt wor
den.
DAMESVOETBAL De dames hebben zich metDolle Mina-
achtige" voortvarendheid een eigen plaats veroverd in het
voetbalrijk. Ad Dusée, voorzitter van de commissie dames
voetbal in Leiden verklaart de emancipatie:De vechtlust van
de dames is te vergelijken met die van de junioren. Qua inzet
kunnen de amateurs er een voorbeeld aan nemen, ledereen is
op de training aanwezig en dan is het bepaald geen gezellig-
heidsclubje. Er wordt met volle overgave getraind." Dusée
stelt vast:Het damesvoetbal is volledig geaccepteerd. De
mensen komen niet meer om naar de sex te kijken, maar echt
om het voetbal".
leiden/regio wim koevoet
Armoede, milieuvernietiging en
verlies aan gemeenschapsge
voel. Een normbesef dat niet
verder reikt dan eigenbelang.
Banaal massavermaak, redeloos
geweld en inhaligheid in een
wegwerpmaatschappij. Konin
gin Beatrix is getuige haar
kerstrede somber over de we
reld en Nederland in het bijzon
der.
De Troonrede die zij ruim
drie maanden geleden uitsprak
was nog één grote jubelzang op
zo'n beetje elke ontwikkeling
die Nederland doormaakt. „Ons
land heeft belangrijke vooruit
gang geboekt", sprak zij tot de
leden van de Staten-Generaal.
Zowel de kerstrede als de
troonrede vallen onder ministe
riële verantwoordelijkheid. Het
grote verschil is dat het staats
hoofd de kerstrede zelf schrijft
en dat ze de troonrede alleen
maar voorleest. Hoe de konin
gin écht denkt over al die
prachtige vooruitgang, wordt
duidelijk uit de nu volgende,
cruciale, passage uit haar
kerstrede: „De auto biedt de
vrijheid zich snel te verplaatsen;
het vliegtuig brengt de hele we
reld binnen bereik; een enorme
hoeveelheid informatie is op elk
moment toegankelijk. Wereld
wijd kan tussen mensen op elk
tijdstip verbinding worden ge
legd. Maar daarmee worden be
trekkingen dikwijls onpersoon
lijk, contacten vluchtig en ver
liest communicatie aan diep
gang en gevoel. Zeldzaam wordt
de handgeschreven brief waarin
met aandacht, gedachten en ge
voelens worden vastgelegd. Niet
vooruitgang maar voortgang
kenmerkt het dagelijks be
staan."
Geldt dat ook voor de nu vol
gende regiogenoten?
René Post, stond aan de wieg
van Digitale Stad Leiden (DSL)
en leidt tegenwoordig Iping
Research, een bedrijf dat on
derzoek doet naar de kwaliteit
van Internet-providers: „Brie
ven schrijf ik niet meer, nee.
Maar ik verstuur wel tal van
elektronische boodschappen in
J;??:-"""
Koningin Beatrix: „Niet vooruitgang
gelijks bestaan."
het rond en m'n eigen E-mail is
ook dikwijls tot de rand gevuld.
Vóór Internet had ik alleen
maar vrienden uit m'n eigen
leeftijdsgroep. Ik ben pas 30 jaar
geworden en een van m'n beste
vriendinnen is een vrouw van in
de veertig. Haar heb ik via een
verdwaalde E-mail leren ken
nen. Zij heeft mij uit een enor
me dip gehaald. Weet je, in een
boodschap van vijf letters kan
veel meer diepgang zitten dan
in alle kerst- en troonreden bij
elkaar. Ik ben het wel met de
koningin eens dat alles steeds
kapitalistischer wordt en dat
wie niet consumeert, niet mee
telt. Maar om Internet nu als
bron van al het kwaad aan te
wijzen. Dan had ze beter wat
over Albert Heijn, die nooit
meer dichtgaat, kunnen zeg
gen."
Esther Rotteveel van de Leid
se Vereniging van Popmuzi
kanten: „De koningin had het
vast niet over mij toen ze sprak
over het verloren gegane ge
meenschapsgevoel. Ik sta open
voor alles en iedereen en ik heb
het dikwijls zo druk met ander
mans problemen dat ik aan die
van mezelf nauwelijks toekom.
Al haar sombere gepraat over
het milieu, gaat aan mij voorbij.
maar voortgang kenmerkt het da-
FOTO ROBERT VOS
Inderdaad het milieu gaat naar
de knoppen, maar ik zie dat
toch meer als een natuurlijk
proces. Een beetje meeF of min
der uitlaatgassen haalt niet zo
veel uit. De ijstijd was toch ook
een geweldige verstoring van
het natuurlijk evenwicht en in
die tijd waren er helemaal geen
fabrieken, auto's en vliegtui
gen."
Vanuit zijn auto, Oegstgees-
tenaar Ton Kohlbeck, bestuur
der van onder meer voetbal
club ASC, de Pieterskerk, die
renasiel, een woningbouwver
eniging, sociale werkvoorzie
ning 't Heem en zwembad
Poelmeer. Tevens directeur
van verzorgingshuis Lorent-
zhof en het Zijloever-project
voor zelfstandige wonende be
jaarden: „Behartens waardige
woorden van de koningin. Ze
heeft een goed gevoel voor de
tijdsgeest. Vooral door haar be
toog over individuele hebzucht
komt ze over als een ouderwet
se sociaal-democrate, haha.
(Kohlbeck is een PvdA'er, red.).
Het signaal dat ze afgeeft is
goed voor het land. Maar weet
je, ik heb onlangs in Vrij Neder
land gelezen dat ze tot de rijk
sten van deze aarde behoort.
Vandaar dat ik glimlachend van
haar kerstrede heb kennisgeno
men."
Margje Vlasveld, fractievoor
zitter van Leiden Weer Gezel
lig/De Groenen: „Een geweldi
ge rede van de koningin. Ik ver
kondig in de Leidse gemeente
raad al vier jaar exact hetzelfde
maar ik word meestal uitgela
chen. Dat nu uitgerekend de
koningin de euforie over het
poldermodel doorbreekt, doet
mij deugd. De mensen groeien
steeds meer uit elkaar. De ma
teriële rijkdom maakt velen
blind voor de geestelijke armoe
de. Dat ze zelf rijk is, vind ik ir
relevant. Als armen zeggen wat
zij nu zegt, is het toch ook niet
goed? Het enige wat er zou ge
beuren als zij haar geld ver
spreidt, is dat dat geld dan ook
op is."
Maarten 't Hart, schrijver en
bioloog: „Ik heb de kerstrede
niet bekeken, maar ik heb wel
gelezen dat bisschop Muskens
er heel blij van is geworden. Dat
vervult mij met een groot wan
trouwen. De kerk die over de
rug van de allerarmsten weer
een beetje populair hoopt te
worden, brrr. Wel positief vind
ik dat de koningin kennelijk een
hart onder de riem heeft gesto
ken van de nabestaanden van
Meindert Tjoelker.
Ton Viezee, Alphens raadslid
namens RPF/GPV èn vaste gast
bij het televisieprogramma Het
Lagerhuis: „Het spreekt mij aan
dat ze het kerstfeest in de bij
belse betekenis neerzet; dat ze
kleur bekent. Ik zie haar fantas
tische analyse als een grote aan
val op 'paars'. Ook ik houd
paars verantwoordelijk voor het
wegvallen van het solidariteits
beginsel. Problemen heb je al
leen maar zelf, niet de samenle
ving. Dat geldt ook voor ziektes
en ouderdom. Daar moet je je
tegen verzekeren. 'Help
yourself, is het motto. De vol
gende stap is dat werkgevers
zich los gaan maken van werk
nemers, daarbij aangemoedigd
door paars. Flexibele dienstver
banden op tijdelijke basis. Je
hoeft alleen maar op te draven
als de werkgever vindt dat je
nodig bent."
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma t/m/vr.18.00-19.30uuren
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128030
DIRECTIE
B.M.Essenberg,
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
f. van Brussel (adjunct)
REDACTIE
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J. Preenen chef red. Groot Leiden
A.J.B M. Brandenburg, chef eindred. regio
F Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
T. Brouwer de Koning chef Rijn-en
Veenstreek
Redactie: 0
Hoofdredactie: 0
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tc
071-514
HHH
Z I E
K
N
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstrekke
het automatisch afschrijven van het abonner
geld, ontvangen 1,- korting per betaling.
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBANI
Voor mensen die moeilijk lezen, slechteog
hebben of blind zijn (oteen andere leeshn
hebben), is een samenvatting van het regions
nieuws uit het Leidsch Dagblad op geluidscas
beschikbaar Voor informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Grave)
HUIZE
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feestdag
Academisch Ziekenhuis zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13 00 en vanaf woensdag
13 .00 t/m vrijdag 13 00 u.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 u. en 19 00-19.45 u.
Verloskunde en Gynaecologie: naast de gewone bezoektijden, voor partners
bovendien van 10.30-11.15 en van 19 45-21.00 u.
Special Care Unit: 10.30-11 00 u., 15.00-15 30 en 19.00-19.30 u en na overleg
Kinderafdeling: 10.30-12.00 en 14.00-19 OOu. (ouders de gehele dag), naoverle
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545). dagelijks 14 00-15.00 u. en 18.30-19.30 u., klasse I en
daarnaast ook 11.15-12 OOu
Verloskunde en Gynaecologie: 14 30-15.30 u en 18.30-19 30 u. (voor partners!.
21.00 u).
Kinderafdeling. 14.30-19.00u. (voor ouders de gehele dag).
Afdeling Hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14 00-14.30 en 18.30-19 (X
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131): bezoek is bijna de gehele dag welkom, behalve tussen 12 O0(
14.00 u
Geopend van maandag 7.00 tot vrijdag 19 00 u
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111). bezoektijden Intensive Care-afdelingen, Beenmerg
transplantatie en Neonatologie op aanvraag c.q. in overleg met de verpleging,
overige afdelingen 14.15-15 00 en 18.30-19 30 u., met uitzondering van:
Endocrinologie en Stofwisselingsziekten. 14 00-17.00 en 19.00-21 00 u.
Infectieziekten en Interne Geneeskunde: 15.00-19 30 u
Kinderneurologie/Neurochirurgie. 15.30-16.30en 18.30-19 30u. ('savondsme\
voor kinderen onder 12 jaar).
Klinische Oncologie. 10.30-12 30 en 14.15-20 00u
Maag-, darm- en leverziekten 14.15-16 00 en 18.30-19.30 u
Neurologie: 14 30-15 15en 19 00-20OOu
Nierziekten/Niertransplantatie 14 00-17.00en 19 00-21.OOu.
Verloskunde 14.15-15 00 en 18.15-19 OOu. (voor partners en eigen kinderen
overleg.)