Tarantino breekt met excessieve geweld
Film
MAANDAG 29 DECEMBER 1997
REDACTIE CONNY VAN CELDER
IJzersterke zwarte vrouw Pam Grier hoofdrolspeelster in 'Jackie Brown
Eerste kerstdag ging in Amerika Jackie Brown in premiè
re. Drieëneenhalf jaar had de wereld moeten wachten,
maar eindelijk is er dan een nieuwe film van Quentin Ta
rantino, de man die met Pulp Fiction in 1994 de Gouden
Palm van Cannes won en uitgroeide tot de ultieme 'cult-
regisseur' van de jaren negentig. Na Reservoir Dogs was
Pulp Fiction pas zijn tweede film. Maar bijna net zo
roemrucht als door zijn eigen werk werd de reputatie van
Tarantino gevestigd via de wilde films waarvoor hij sce
nario's had geschreven: True Romance, Natural Bom Kil
lers, From Dusk Till Dawn.
LOS ANGELES PIETER VAN LIEROP/GPD
..Dit is géén Pulp Fiction 2." Als"
Quentin Tarantino in plaats van
een half uur slechts vijf woor
den ter beschikking had gehad
om Jackie Brown toe te lichten,
dan zouden het die vijf woor
den zijn geweest. De enige te
leurstelling die Tarantino's der
de film bij een deel van zijn be
wonderaars te weeg kan bren
gen, is het vrijwel ontbreken
van bloedfontijnen, hersenspet-
ters, uitzonderlijke hardheid en
algemeen cynisme. Er vallen
weliswaar drie lijken, maar dat
gebeurt bijna kies.
Jackie Brown is een zeer vrije
bewerking van Elmore Leonards
misdaadroman Rum Punch en
handelt over een zwarte stewar
dess die tegen de lamp loopt als
geldsmokkelaarster voor een
wapenhandelaar. Twee smeris
sen proberen Jackie te gebrui
ken om haar opdrachtgever te
verschalken. Ze komt klem te
zitten tussen politie en penose,
maar weet zich dankzij charme
en list los te wurmen uit haar le
vensgevaarlijke situatie. En er
wordt nog iemand wanhopig
verliefd op haar.
Pam Grier, twintig jaar gele
den de superster van zwarte ac
tie-films, speelt de stewardess.
Haar voornaamste tegenspelers
zijn Samuel Jackson, Robert De
Niro, Michael Keaton, Bridget
Fonda en Robert Forster. Stuk
voor stuk spelen ze uiterst
kleurrijke rollen in een ingeni
euze film die vooral door zijn
sublieme dialogen en gortdroge
humor herkenbaar is als hon
derdprocent 'Tarantino'.
De man die een reputatie
kreeg als grondlegger van de
'nouvelle violence', lijkt het ex
treme geweld te hebben afge
zworen en stelt daar een zekere
goedhartigheid voor in de plaats
die bij vlagen zelfs 'lief is te
noemen. Zijn vriendin Mira
Sorvinho, zijn vaste producent
Lawrence Bender en zijn hoofd
rolspeler Pam Grier verklaren
het fenomeen met de eendrach
tige mening dat Quentin Taran
tino volwassen is geworden.
Volgens de cineast is het zelfs
gepermitteerd om Jackie Brown
een 'love story' te noemen en
daar voegt hij aan toe: „Het zal
ook mijn laatste 'love story' niet
zijn, terwijl het trouwens ook
niet de eerste was. Vergeet niet
dat ik True Romance geschre
ven heb en die titel was zeker
niet ironisch bedoeld.
Als er iets is waar Tarantino
bezorgd over is, dan geldt dat
de eventuele verkeerde ver
wachtingen waarmee het pu
bliek naar zijn eerste film sinds
Pulp Fiction gaat kijken. Jackie
Brown lijkt uitdrukkelijk te zijn
gemaakt met de bedoeling weg
te breken van het stereotiepe
beeld dat men heeft van deze
filmmaker. Hij wil ruimte om
zich artistiek veelzijdiger te ont
plooien en dat hij daarop zal
worden afgerekend door critici
die hem graag minder bedaard
bezig waren blijven zien, dat
neemt hij op de koop toe.
„De filmmakers die ik altijd
heb bewonderd, werden heel
vaak neergesabeld op de mo
menten dat ze hun beste films
in première brachten. Jean Re-
noirs Les Regies du Jeu werd
destijds een fiasco genoemd
door de Franse pers. Over Rio
Bravo, van Howard Hawks,
werd geschreven dat het een
middelmatige John Wayne-film
was die veel te lang duurde. Pas
op de langere termijn ontstond
consensus over de uitzonderlij
ke kwaliteit van die films."
„Ik ben gewoon weer aan de
slag gegaan zoals ik altijd heb
gedaan. En in elk geval zal nie
mand kunnen beweren dat ik
hiermee simpeltjes probeer in
te haken op Pulp Fiction. Weet
je, de mensen hebben de nei
ging te vergeten dat ze mij ken
nen van welgeteld twee films.
Ze praten alsof het er al min
stens vijf zijn geweest. Nou
goed, sinds anderhalve week
zijn het er drie. Pulp Fiction was
anders dan Reservoir Dogs.
Jackie Brown is anders dan die
vorige twee. Je kunt wel merken
dat het alle drie films zijn van
P
U
Z
Z
E
L
p
R
U
E
D
A
S
S
A
B
M
A
B
R
R
G
E
S
T
E
N
A
R
S
A
N
N
E
S
L
S
R
E
D
E
S
N
D
E
E
K
L
R
E
R
E
M
A
K
S
N
R
K
A
0
L
E
E
E
K
D
R
T
A
A
N
H
T
L
A
N
D
1
N
G
A
B
V
E
S
E
R
R
B
R
R
1
E
N
P
R
D
M
T
E
0
E
T
R
E
E
D
A
E
E
W
D
0
C
E
E
E
L
D
E
L
K
B
N
E
T
Z
1
T
L
0
1
N
K
A
0
V
E
R
A
L
0
E
G
V
R
0
M
1
u
0
A
G
H
N
E
L
U
E
V
T
R
0
W
1
N
E
L
E
T
N
A
K
E
V
A
L
T
S
E
P
R
E
T
A
W
R
L
A
N
T
R
A
C
1
E
T
E
A
P
Z
D
R
E
E
N
E
G
E
G
N
0
M
ambassadeur
horst
parade
antraciet
kantelen
pretmaker
bankdirecteur
kassa
shaker
bedenken
klapband
stand
denker
lawaaierig
troetelnaam
dwerg
meieren
veulen
elegie
onderdeel
voetballer
ervaren
ondernemer
voorzet
geste
ongegeneerd
waterpest
hollen
overal
zalig
OPGAVE
OPLOSSING
WOORDZOEKER
In deze mengelmoes van letters
zijn al de genoemde woorden
verstopt. Ze zijn te lezen van
links naar rechts, van rechts
naar links, van boven naar bene
den, of omgekeerd of schuin.
Sommige letters worden dubbel
gebruikt. Streep alle woorden
door. De resterende letters vor
men dan regel voor regel van bo
ven naar beneden nog een
woord.
CITAAT
Graan, schaar, dreef, kameel,
kaart, barkas, rozijn, poedel,
bries, kelder, liaan, tamtam,
prins, viool.
Het citaat is van Texeira de
Pascoaes: 'De toekomst is de da
geraad van het verleden'.
Quentin Tarantino (zittend), met hoofdrolspeelster Pam Grier tijdens de opnamen van 'Jackie Brown'.
mij, maar toch staan ze los van
elkaar."
Maar alleen al door die zeer
karakteristieke Tarantino-dialo-
gen kunnen je eerste drie films
onmogelijk los van elkaar wor
den gezien.
„Ja. En ook atmosferisch heb
ben ze op de ene manier iets
met elkaar, maar op een andere
manier juist ook weer niet. En ik
ben ook moeilijk in staat mijn
gevoel voor humor weg te cijfe
ren, zelfs als het script daar ei
genlijk om vraagt. Maar ook
mijn vierde film zal toch weer
anders zijn dan de vorige drie.
Dat zul je zien. Ik ben geen
rock-artiest die zijn hele carrière
grondvest op het maken van
een enkele soort muziek."
„Ik zie mezelf meer als een
filmmaker van de oude stempel.
Ik denk, ik hoop, dat Howard
Hawks zou kunnen waarderen
waarmee ik bezig ben. Ik zou
willen dat Sam Fuller naar
Jackie Brown had kunnen kijken
en zou zeggen: 'Goed gedaan,
jochie! Ga zo door!' Sam is on
langs overleden. Er was een her
denkingsbijeenkomst waar ik
heb gesproken, want ik heb
hem goed gekend. Het was of ik
getuige was bij het definitief uit
sterven van een bepaald type
mens. Zo eentje die bij wijze
van spreken in zijn eentje
Omaha Beach had willen be
stormen. Hij was de laatste gro
te vertegenwoordiger van een
bijzonder ras van filmmakers. Je
had Don Siegel, Peckinpah,
Hawks, Robert Aldrich, John
Huston. Dat waren mannen!
Ijzervreters met kloten! Die
maakten films waarin ze uit
drukking wisten te geven aan
hun kijk op het leven.
U heeft het over een cinema
van ijzersterke mannen. Opmer
kelijk is dat Jackie Brown nu
gaat over een ijzersterke vrouw.
„Ja, ikzelf ben toch wie ik
ben. En er is niets in de wereld
waar ik zo veel respect voor op
breng als een ijzersterke vrouw.
Mijn eigen moeder was zo ie
mand. Die heeft in haar eentje
mij moeten opvoeden. Ik be
schouw mezelf als een feminist.
Het is alleen jammer dat hier in
Amerika dat feminisme als ne
veneffect gehad heeft dat het
mannen niet alleen flexibeler
heeft gemaakt, maar ook zwak
ker. Een vrouw kan zeggen dat
ze haar man gevoeliger zou wil
len hebben en meer zus of zo.
Maar als diezelfde vrouw door
een paar klootzakken in het
nauw wordt gedreven of op een
andere manier in de penarie
komt, dan was ze het liefst toch
getrouwd geweest met John
Wayne."
„Hoe dan ook, een van de
dingen waar ik met betrekking
tot deze film het meest trots op
ben, dat is het realisme van de
karakters en dat zijn karakters
waar normaal nooit films over
worden gemaakt. Dat geldt heel
erg. voor het personage van
Jackie Brown. De vrouwen die
ik in mij leven het meest heb
bewonderd, zijn zwarte vrou
wen geweest van middelbare
leeftijd. Die vormen een heel
speciaal slag. En als je over zo
iemand een film wilt maken
dan kun je je geen betere actrice
wensen dan Pam Grier."
„Ze is een fantastische actrice
en een icoon van de film waar
mee ik ben opgegroeid. De
films van het blacksploitation-
genre zoals het werd genoemd.
Pam was er de koningin van. Ze
betekende veel voor mij en voor
veel andere mensen ook. Blanke
mensen hebben zich nooit zo
gerealiseerd hoe geliefd ze was
in de zwarte gemeenschap.
Pam Grier was een superster
van het zwarte actiegenre. Men
ging om haar naar die films kij
ken. Niemand deed zulke din
gen voor zij het deed en toen zij
ermee stopte. Alleen in de
Hongkong-knokkers heb je nog
zulke heldinnen gekregen als
Michelle Yeoh, maar in Amerika
heeft niemand het overgeno
men."
Scheermesjes
„Pam Grier is uniek gebleven.
Dat werkt goed voor deze film
waarvan het materiaal veel
minder een stripverhaal is dan
Pams films van vroeger. Ze
heeft geen scheermesjes meer
in haar afro-kapsel en geen re
volver in haar handtasje en ze
doet geen kung fu meer. Ze is
nu een zeer vrouwelijke maar
taaie vrouw die alleen haar in
telligentie en persoonlijkheid
gebruikt om te komen waar ze
wil."
Anders dan in Pulp Fiction
nog het geval was, speelt Taran
tino niet zelf mee in Jackie
Brown. Het betekent allerminst
dat hij zijn acteerambities is
kwijt geraakt. Die zijn zelfs gro
ter dan ooit en zullen zich bin
nenkort manifesteren op de
planken van Broadway. In janu
ari beginnen de repetities voor
Wait Until Dark. Over een blind
meisje dat zich te weer dient te
stellen tegen een inbreker. De
film die Terence Young er in
1967 op baseerde met Audrey
Hepburn in de hoofdrol, was
een klassieker. Tarantino speelt
uiteraard de inbreker, Marisa
Tomei het blinde meisje.
.Aanvankelijk werden mij uit
sluitend gastrolletjes aangebo
den in films van vrienden, rolle
tjes die bovendien veronder
steld werden grappig te zijn. In
de media werd gesuggereerd
dat ik daarmee maar wat
aanklooide omdat ik blijkbaar
niks beters te doen had. Terwijl
ik serieus geprobeerd had in te
vullen wat de bevriende colle
ga's van mij verlangden. Maar
met From Dusk Till Dawn lag
het al heel anders. Ik ben net zo
trots op mijn acteren in die film
als op de films die ik zelf gere
gisseerd heb. Ik zou ook best in
Jackie Brown hebben willen
meespelen, als er maar een rol
voor mij geschikt was geweest.
Dat was niet het geval."
Broadway
„Ik had ook eerder best willen
acteren in een film of toneel
stuk, zonder dat het te relateren
zou zijn geweest aan mijn eigen
films. Maar dat kon niet op een
eerlijke manier omdat een der
gelijke vrijheid mij niet gegund
werd door de media. De publi
citeit zou toch weer scheef zijn
getrokken naar wie men meent
dat Tarantino is en waar die
voor staat. Ik ben opzettelijk
twee jaar lang elke publiciteit
uit de weg gegaan. Geen inter
views gegeven, geen talkshows
gedaan. Ik heb gewacht tot ik
een nieuwe film af had, Jackie
Brown, die de kans zou creëren
dat men wat minder stereotiep
over mij zou gaan denken. En
precies nu het mij perfect uit
komt, krijg ik dit aanbod om te
spelen in Wait Until Dark. Het
is een ontzettend goed stuk en
ik krijg de rol te spelen die be
hoort tot de klassieke schurken
van het Amerikaanse toneel."
HEINZ
OP ££fS PAO ACOtAT k&KP A/£T
MAWS£TJ£ W££K £&JZ
7
AL2SS &&£P. ££/JO 7
VP&iSkv *rtfiSO£P£M o'ókr AU£S
<SO££> 7"
„JA PO0P Z£<$T££flS£> N'KS
T~£
,,/HOP/ Zö
vl'I"
T£\/P£C&J LOOPT kro/cO
/Y\ A A//J£T~J£ V£PO£p
TOMPOES
Tom Poes en het Kukel
Nu heer Bommel eenmaal een be
sluit genomen had scheen er een
zware last van hem afgewenteld te
zijn. Gevolgd door juffrouw Doddel
daalde hij af in de kelder, voorzag
zich van een houweel en stapte op
het gat af, dat nog steeds in de vloer
gaapte. „Deze opening geeft toegang
tot de Droon", zo sprak hij. „Wat
knap, Ollie", zei de bezoekster. „Hoe
heb je het verzonnen? Hoe durf je!"
„Och, hernam heer Bommel, terwijl
hij zich voorzichtig liet zakken. „Een
poosje geleden heb ik dit door de
jonge vriend laten aanbrengen. Met
een kwintenstraler, je weet wel. Men
moet tenslotte in staat zijn om de vij
and te bereiken, wanneer de nood
hoog komt. En nu is de tijd rijp, dat
voel ik. Vaarwel, Doddeltje!"
Met deze woorden verloor hij zijn
steunpunt, zodat hij met een klets
end geluid in de duisternis verdween.
„Ollie!" riep de buurvrouw uit. „Ben
je gevallen? Heb je je pijn gedaan?"
Uit de diepte klonk enig geplas, ge
volgd door een benauwd kuchje.
„Uche, uche. Het is niets!" riep heer
Bommels stem galmend naar boven.
„Ik ben een beetje omlaag gekukeld.
Maar geen nood. Het is altijd nog be
ter dan een min kukel!"
Daarop volgde het geluid van sop
pende voetstappen die in de verte
verdwenen en juffrouw Doddel bleef
vol bewondering alleen achter. Intus
sen was de markies de Cantecler bij
het moeras op de steen toegetreden
waar Ak-Ak de waarnemer stond.
„Eh bien, amice", sprak de edelman.
„Laten wij een einde aan deze verto
ning maken. Doe uw plicht en meet
een aanzienlijk kukel."
W
DOOR JAN VISSER
Blikvanger op de weerkaart in de week van de jaarwisselir
een zwaarlijvige depressie. Het systeem bevindt zich in
buurt van IJsland en heeft een kerndruk van soms mindeij
940 hPa. Onder invloed van de diepe depressie, die door
storingen in optimale conditie wordt gehouden, is het bij
wisselvallig weer met van tijd tot tijd veel wind. Met name
Nieuwjaarsdag zou het in de kustgebieden wel eens kunn*
gaan stormen.
Het kwik verkeert in anti-winterse sferen met waarden ror
graden. De megadepressie op het noordelijk deel van de
tische Oceaan is ontstaan uit een storing die eind vorige w
boven de Golf van Mexico tot ontwikkeling is gekomen. Ot
front ontstonden zaterdag boven Florida enkele tornado's.
Daarbij werden zo'n 50 woningen vernield en enkele pers<
raakten daarbij gewond.
Morgen trekken wolkenvelden over ons land waaruit wat ri
kan vallen. Gedurende het grootste deel van de dag is het
ter droog. De temperatuur daalt de komende nacht tot eei
graad of 2-3. Dinsdagmiddag worden maximumtemperati
verwacht omstreeks 8 graden. Op Oudejaarsdag valt er en
tijd regen maar juist tijdens de jaarwisseling is het droog,
volgens op Nieuwjaarsdag weer regen en veel, veel wind.
Een kleine maar actieve randstoring is zondagavond lang;
Wadden naar het oosten getrokken. Het systeem veroorza
zondagavond buiig weer met aan de kust een krachtige to
de west tot noordwestenwind. Tot vanochtend viel er op S
hol 9, in Stompwijk 7 en in Bloemendaal 6 mm. De mees
gen viel echter in het zuiden van het land. In Zeeuws Vlaa
ren bijna 20 mm. In de Ardennen heeft het ook gesneeuw
Strenge kou heerst in het noorden van Scandinavië waar
afgelopen nacht plaatselijk meer dan 30 graden heeft gev
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Noorwegen:
Bewolkt. Langs de kusten
regen, landinwaarts
sneeuw. Vandaag eerst
nog redelijk droog. Vlak
aan zee temperaturen bo
ven het vriespunt, verder
vriezend met maxima tus
sen -5 in het zuiden en -
20 in het uiterste noor-
Zweden:
Aan de bewolkte kant en
af en toe sneeuw. In het
zuiden ook regen en ijzel.
Middagtemperatuur in het
zuiden iets boven nul, in
het noorden tussen -15 en
-20 graden.
Denemarken».
Half tot zwaar bewolkt en
een enkele winterse bui.
Ook kans op mist. Later op
de morgen veel wind en
regen. Middagtempera
tuur ongeveer 2 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vandaag van het westen uit wolken, re
gen en veel wind. Morgen onstuimig en
nat met kans op storm. Middagtempera
tuur van 5 graden in het oosten van En-1
geland tot 12 in West-lerland, morgen
nog zachter
België en Luxemburg:
Vandaag nog af en toe zon, maar ook
een enkele bui. Morgen van het westen
uit regen en veel wind. Middagtempera
tuur ongeveer 6 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wisselend bewolkt en een enkele bui.
Morgen van het westen uit veel wolken,
regen en uiterst winderig. Langs de kust
stormachtig. Middagtemperatuur van 3
graden in het oosten tot 12 in Bretagne,
morgen zachter.
Portugal:
Vandaag aan de bewolkte kant en af en
toe regen. Morgen opklarend en droog.
Middagtemperatuur aan de kust van 13
graden bij Porto tot lokaal 17 in de Al-
Madeira:
Vandaag bewolkt en buiig. Morgen op
klarend. Middagtemperatuur ongeveer
19 graden.
Spanje:
Vandaag plaatselijk veel wolken en re
gen. In de loop van morgen geregeld zon
en veel droger Aan de oostelijke costa's
nog wel buiig. Middagtemperatuur aan
de costa's van 14 graden bij Barcelona
tot bijna 20 rond Malaga
Canarische Eilanden:
Vandaag in het noorden wolken en een
enkele pittige bui, naar het zuiden toe
wat beter Morgen zonnige perioden en
droog. Middagtemperatuur rond 25 gra-
Marokko:
Westkust: Vandaag aan de bewolkte
kant en een enkele stevige bui. Middag
temperatuur uiteenlopend van 17 gra
den het noorden tot ver boven de 20 in
het zuiden.
Tunesië:
Onbestendig met enkele buien, ook af
en toe zon, met name in het zuiden.
Middagtemperatuur ongeveer 17 gra-
Zuid-Frankrijk:
Vandaag eerst nog zon, maar in het wes
ten lafer regen. Morgen overal bewolkt
en van tijd tot tijd regen. Veel wind.
Middagtemperatuur van 12 in het wes
ten tot 4 in het noordoosten.
Mallorca en Ibiza:
Nogal bewolkt en buiig. Later op de
morgen verbeterend. Middagtempera
tuur rond 15 graden
Italië:
Vandaag geregeld zon en op de meeste
plaatsen droog. Morgen van het noord
westen uit nieuwe buien. Maxima in het
noorden tussen 5 en 10 graden, in het
zuiden tussen 10 en 15.
Corsica en Sardinië:
Vandaag wat zon en bijna overal droog.
Morgen bewolkt en nat. Middagtempe
ratuur ongeveer 15 graden.
Malta:
Vandaag wegtrekkende buien, morgen
naderende buien. Middagtemperatuur
rond 16 graden.
Griekenland en Kreta:
Wisselvallig met veel buien en veel
wind. Morgen enkele opklaringen en
rustiger. Middagtemperatuur vlak aan
zee rond 14 graden.
Turkije en Cyprus:
Bewolking en buiige regen. Daarbij
soms flink wat wind. Morgen in het wes
ten geregeld zon en waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur van 11 gra
den rond de Dardanellen tot 17 op Cy-
Duitsland:
Vrij rustige dagen met wolkenvelden en
een enkele (winterse) bui. Later op de
morgen in het westen meer wind en
kans op regen. Middagtemperatuur
meest tussen 0 en 4 graden
Zwitserland:
Vandaag bijna overal droog en kans op
Oostenrijk:
Vrij rustig met wolkenvelden e
wat lichte sneeuw. Ook wel zo
in de dalen iets boven nul.
Polen:
Veel wolken en hier en daar ee
bui Middagtemperatuur rond'
Tsjechië en Slowakije:
Veel bewolking en vooral v
toe sneeuw. Maxima iets ij^El
vriespunt.
Hongarije:
Bewolkt en van tijd tot tijd sne p
stuk droger. Midda
tuur rond het vriespunt.
ld
DINSDAG 30 DECEMBER 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 08.49 Zon ond
Maan op 08.55 Maan
Waterstand
IJmuiden Katwi
Hoog 03.56 16.07 03.2
Laag 12.16 24.00 11.5
Weerrapporten 29 december 0'
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissmgen
Maastricht
Athene
Barcelona
licht bew
licht bew
licht bew.
Cyprus regenbi
Dublin onbew.
Frankfurt regen
Genève onbew.
Helsinki sneeuw
Innsbruck licht be
Istanbul half be'
Klagenfurt i waart
Kopenhagen zwaar t
Las Palmas licht be
Locarno onbew
Londen onbew
Luxemburg sneeuw
Madrid motreg
Malaga licht be
Mallorca licht be
Malta licht be
Moskou zwaar t
München licht be
Split6 r
Stockholm z
Warschau 2
Wenen 2
Bangkok I
Buenos Aires t
Casablanca 2
Johannesburg 2
Los Angeles 2
New Orleans c
New York t
Tel Aviv c
Tokyo
Toronto
