s
et wordt weer ver en
Ec
e
chte
mm
Toerisme
~l "«O
TNO VOORSPELT
STERKE GROEI VAN
VAKANTIES
BUITEN EUROPA
Reisbranche blijft groeien
DECEMBER 1997
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
In 2001, zo luidt de
orspelling in het TNO-
rapport 'Zicht op
toeristische markten',
uilen Nederlanders 5,4
lilj ard gulden uitgeven
vakanties die worden
doorgebracht buiten
Europa. Dat betekent
anaf nu gerekend) een
estedingstoename van
jna 6 procent per jaar.
fs Spanje (dat volgens
TNO toch zeer in trek
lijft) kan daar met een
van iets meer dan 5,5
ocent niet aan tippen,
at staan Frankrijk, dat
3,1 procent een beetje
achteraan hobbelt.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Toch blijft Frankrijk voor Ne
derlandvakantiebestemming
nummer één. Niet alleen omdat
de meeste doe-het-zelvers
(kampeerders, caravanners) de
weg naar de Dordogne, de
Provence en Bretagne bijna
kunnen dromen (en er daarom
telkens weer naar toe gaan),
maar ook omdat zo goed als el
ke reisorganisatie een groot deel
van zijn gidsen inruimt voor
aanbiedingen in het land van
Marianne. Vrij Uit heeft 1998
zelfs uitgeroepen tot Frankrijk
jaar. De marktleider in autova
kanties wijdt in z'n verschillen
de brochures ruim 300 pagina's
aan La Douce France.
Geen gat in Frankrijk of je kunt
er via Vrij Uit naar toe en boe
kers krijgen nog een boekje met
kortingsbonnen cadeau ook.
Overigens krijgt de touroperator
uit Hoofddorp het rijk meer en
Nieuwe WA-verzekering
voor huurauto's USA
nier waarop Amerikaanse bedrijven huurders van een au-
ekeringen door de strot duwen, is Nederlandse toeristen
ilang een doorn in het oog. In de VS gespecialiseerde Ne-
ise touroperators als Travel Trend, Special Traffic en Jan
slaagden er weliswaar in een groot aantal scherpe kantjes
ijpen, maar het grootste struikelblok, de WA-verzekering,
>t nu toe recht overeind staan. Vooral de hoge premie (13
lollar per dag), het niet uitkeren van een vergoeding voor
keerterreinen en benzinestations opgelopen schade off
image) en moeizaam verlopende onderhandelingen met
de Amerikaanse advocaten bij de afwikkeling van claims,
geweldig veel irritatie. Ook de Consumentenbond wees
e jaren op de 'onheus hoge premies' en de. naar Neder-
maatstaven geringe dekking. In samenwerking met de
esche heeft reisorganisatie Jan Doets uit Heerhugowaard
speciale WA-verzekering voor Amerika-gangers ontwik
oor een premie van 12 gulden per dag (tweede chauffeur
en), bedraagt de dekking 1 miljoen gulden (ook off-road)
'erzekeringnemer hoeft niet meer zelf met Amerikaanse
ten in de slag. De onderhandelingen worden gevoerd
Europeesche. Er is één restrictie: het hele verzekerings-
(dus ook annulatie- en reisverzekering) dient bij de Heer-
aardse reisorganisatie te worden afgesloten. Directeur Jan
.Ik besef heel goed dat dit voor mensen met een doorlo-
reisverzekering even slikken is. Zij verzekeren zich voor
mal zaken dubbel. Maar ik wilde het betaalbaar houden
:n op een andere wijze kon ik het niet rondbreien."
Informatie: Jan Doets, 072 575 33 33.
IAN JOOLEN
meer alleen, vooral nu ook Ho
telplan en Oad zijn gestopt met
het uitgeven van zogenoemde
'dichtbij -brochuresHoewel
laatstgenoemde reisorganisatie
ook het komende jaar ongetwij
feld opnieuw de meeste Neder
landse passagiers naar Disney
land Parijs zal brengen, wordt
Oad, met nu weer de introduc
tie van spotgoedkope trips naar
Bali/Lombok en de combinatie
Puerte Vallarta/Acapulco (Mexi
co), steeds meer een verre rei-
zen-specialist.
Zuid-Afrika
Wie niet trouwens. De NBBS
begint rondreizen door het klei
ne Andesland Ecuador, een
aantal touroperators heeft de
Azoren maar weer eens in z'n
programma opgenomen (waar
onder Holland International) en
De Jong Intra verraste de com
plete reisbranche met de aan
kondiging dat het vanaf eind
maart 1998 chartervakanties
naar Zuid-Afrika gaat organise
ren. Rondreizen vormen de
hoofdmoot van het programma;
op het strand van Durban mag
na afloop van de trip indien ge
wenst een paar dagen worden
uitgerust. De prijzen zijn nog
niet bekend, maar aangenomen
wordt dat die ongeveer 300 gul
den onder de tot nu toe gang
bare liggen.
Ook De Jong Intra begon ooit,
zoals directeur Hans de Jong
dat zelf graag mag roepen, als
'busboer'. Maar wanneer het
TNO voorspelt dat verre vlieg
vakanties de toekomst hebben,
dan zul je (zegt Joop ter Haar
van Oad), daar toch pijlsnel op
moeten inspelen. .Anders ben
je te laat." Angst voor de aange
kondigde vliegbeperking op
Schiphol (vanaf 1 april 1998 vijf
entwintig vluchten per dag
minder) lijkt niemand te heb
ben. Geen touroperator die het
hardop durft te zeggen, maar ie
dereen heeft het idee dat het al
lemaal wel los zal lopen met de
maatregelen.
Dus wordt er vrolijk verder ge
zocht naar tot nu toe vrijwel on
bekende bestemmingen. Waar
van er toch nog meer zijn dan
de gemiddelde toerist op het
eerste gezicht zal denken. Op de
aanstaande vakantiebeurs bij
voorbeeld (van 7 tot en met 11
januari in Utrecht) presenteren
zich 'nieuwe landen' als het aan
de Rode Zee gelegen Eritrea, het
vooral voor natuurliefhebbers
interessante Nicaragua (Midden
Amerika) en Kirgizië dat tussen
Afghanistan en China ligt en dat
bij voorkeur het Zwitserland
Nederlandse vakantiegangers zullen in 2001 volgens het TNO aan verre vakanties 5,4 miljard gulden uitge
ven. FOTO capital photo
van Centraal Azië wordt ge
noemd. Tien tegen één dat de
drie landen volgend jaar in een
aantal reisbrochures zullen
worden opgenomen en wie
weet stapt een Nederlandse
reisorganisatie er de komende
zomer al in.
Nieuw Zeeland
Toch lijken de kaarten geschud.
Amerika zal tot ver voorbij het
jaar 2000 met voorsprong de
belangrijkste verre bestemming
blijven en aan de andere kant
van de aardbol maken Australië
en Nieuw Zeeland zich op voor
een geweldige sprong voor
waarts. Buiten het Verre Oos
ten, zo voorspelt de internatio
nale organisatie van toeristische
organisaties (WTO), zal geen
toeristische regio de komende
jaren zo'n grote groei doorma
ken als Oceanië. De eerste be
wijzen zijn er. Vooral de belang
stelling voor Nieuw Zeeland is
torven, fictieve en leven-
rep vormen de inspiratie
:t nieuwste Disney
park. In mei van dit jaar
de Amerikaanse amuse
gigant in Orlando (Flori-
ast het Magic Kingdom,
en de MGM-studio's
rde attractie, Animal
>m. In dit park sluipen
een berggorilla's en dino-
sen rond, maar ontmoe-
toekers ook Simba de
enkoning.
en van de driekoppige
tie die Animal Kingdom
|s aan de Europese pers
teren, hebben moeite om
thousiasme te verbergen,
lerlatieven van General
\er Operations Jim McP-
mununications Manager
Ledder en Brand Mana-
qui Cintron rollen over
heen. Belangrijkste kdh-
het park wordt een
totaalervaring'.
I Kingdom bestaat uit een
delen: Africa, Dinoland
Safari Village, The Oasis
t. Elk gebied heeft zijn ei-
racties. Zo kunnen be-
in Safari Village per
oor een woeste rivier
uige rotsen en spuitende
varen en biedt Dinoland
s om oog in oog te staan
tgestorven giganten zoals
uriërs. Daarnaast kunnen
en in het park hun teken-
Disney's Animal Kingdom
unieke 'totaalervaring'
J'k'v,'TT ft®'A a. -M'
Animal Kingdom in aanbouw. In mei gaat het nieuwe Disneypark open.
filmhelden uit de Leeuwenko
ning, Bambi en Jungleboek ont
moeten. De filosofie achter het
nieuwe park: amusement bie
den en de bezoekers tegelijker
tijd iets bijbrengen over natuur
en milieu.
De Disney Corporation gaat
nooit over één nacht ijs. Dus
werd er uitgebreid onderzoek
gedaan in Afrika en Azië. Mana
ger Jim McPhee ismet van zo'n
studiereis terug. Hoewel hij
diep onder de indruk is van de
Afrikaanse natuur, valt (zo blijkt
uit zijn woorden) het origineel
in het niet bij de door zijn be
drijf vervaarigde kopie. Vooral
van de veertien verdiepingen
hoge en vijftien meter brede le
vensboom verwacht de Disney-
man veel. Onder de bast van
foto disney
deze superwoudreus schuift een
enorme staalconstructie, ge
maakt door een bedrijf dat ook
olieplatforms bouwt. „Elke keer
dat je the tree of life ziet, ontdek
je nieuwe dieren in de stam.
Misschien komt het omdat ik
geen kinderen heb, maar voor
mij is het de topattractie van
het park."
Collega Jacqui Cintron vindt
in 1997 onverwacht sterk toege
nomen.
Wat nog niet echt een garantie
voor de toekomst betekent.
Tien jaar geleden werd de Ca
ribbean (Dominicaanse Repu
bliek, Jamaica, Cuba, Curasao,
Aruba) plotseling overspoeld
door Europese toeristen. Nog
steeds heeft elke Nederlandse
touroperator van naam het ge
bied op z'n programma staan,
maar ondanks de flink verlaag
de prijzen moet maar worden
afgewacht of de twee jaar gele
den ingezette terugloop tot
staan kan worden gebracht. Een
slecht voorbeeld is de Dutch
Caribbean Express, die op 4 no
vember met veel tam-tam be
gon. Ondanks prijzen van 1.500
gulden per week (Curasao all
in) raakten de vliegtuigen verre
van vol. Er klinken reeds gelui
den om dan in hemelsnaam
maar naar 1.200 gulden terug te
gaan.
ook dat Animal Kingdom echter
is dan the real thing is. Als voor
beeld van hoe perfect de na-
maakjungle is, noemt ze het
karrenspoor dat bouwvakkers
voor de attractie Kilimanjaro
Safari maakten. Van beton
bouwden zij een stuk weg dat er
precies zo uitziet en voor de be
rijders net zo hobbelig voelt als
een stuk weg in Afrika. Cintron
grijnzend: „Het is het duurste
stuk karrenspoor ter wereld.
Het realisme in het Disney na
tuurpark kent wel zijn grenzen.
Door het hele Animal Kingdom
lopen wilde dieren als berggoril
la's, giraffen en neushoorns in
een niet van echt te onderschei
den omgeving. Het perfecte de
cor is voorzien van snufjes die
de Usueel minder aantrekkelij
ke kant van de wilde natuur
buiten de deur houden. Zo wor
den verschillende diersoorten
die elkaar in het wild bejagen
door onzichtbare draden en
grachten van elkaar gescheiden.
Jonge kinderogen hoeven hier
door niet te zien hoe Simba de
Leeuwenkoning Pumba het wil
de zwijn real live opeet. Aan dat
soort realisme is het Ameri
kaanse publiek nog niet toe.
Disney stuurde niet alleen zijn
Amerikaanse personeel op verre
studiereizen, maar haalde ook
specialisten van over de hele
wereld naar Florida om het park
tot in de details te laten klop
pen. Zo werden vijftig Balische
houtsnijders aan het werk gezet
Vrij opzienbarend omdat im
mers geen land ter wereld zulke
goedkope vakantie-aanbiedin
gen heeft als Nederland. Dat
komt vooral door het feit dat
Nederlandse touroperators ge
noegen nemen met een rende
ment van niet meer dan om en
nabij de 1,5 procent. Daarom
wordt er van het loslaten van de
verticale prijsbinding (de nieu
we mededingingswet treedt per
1 januari in werking) vooralsnog
weinig verwacht. Aan de andere
kant zijn de messen wel gesle
pen. Mochten de reisbureaus
wel onder de adviesprijzen dui
ken, dan zullen er zo heeft
directeur Hans Bakker van
Travel Unie (Arke en Holland
International) bijvoorbeeld al
gedreigd 'passende tegen
maatregelen' worden genomen.
Joop ter Haar van Oad liet zich
in soortgelijke bewoordingen
uit.
Toch nog een prijzenoorlog?
om diersculpturen te maken.
Hun werk wordt gebruikt om
gebouwen te versieren. De fel
beschilderde uilen, kikkers en
miereneters zijn volgens Disney
directeur Joe Rhode van een
zeldzame kwaliteit.
Een ander voorbeeld van bij
zondere gastarbeid zijn de
Zuid-Afrikaanse dakbedekkers
die naar Amerika kwamen en
daar hun traditionele kostuums
voor spijberbroeken en veilig
heidshelmen verruilden. De le
den van de Zulu-stam beheer
sen een eeuwenoude manier
van daken dekken met riet. Hun
werkwijze is tijdrovend, maar
levert een bijzonder resultaat
op; de daken houden het zelfs
in de brandende zon en stro
mende regen zestig jaar uit.
Een probleem waarop de bouw-
directie van het themapark
stuitte bij het inhuren van de
Zulu-dakbedekkers was dat ze
alleen op blote voeten willen
werken. Zo hebben ze betere
grip op de gladde rieten onder
grond. De Amerikaanse arbeids
inspectie was het hier echter
niet mee eens. De overheids
dienst eiste dat de dakbedek
kers schoeisel droegen. Slechts
met veel moeite wist Disney de
rietdekkers ervan te overtuigen
dat ze voor één keer schoenen
moesten aantrekken. Per slot
van rekening blijft Animal King
dom een nabootsing van de
echte werkelijkheid.
Weg van de Snelweg
Op 7'januari begint de NCRV-televisie aan een nieuwe 17-de-
lige serie van het reisprogramma 'Weg van de Snelweg'. Tot
en met eind april wordt elke woensdag een ander(e) land,
streek of stad onder de loep genomen. Als eerste komt IJsland
aan bod. Vervolgens wordt er onder meer aandacht besteed
aan Corsica, Karinthië, Noordoost Portugal, Cornwall en de
steden Stockholm, Madrid en Berlijn. Vanaf 25 maart gaat
het programma uitsluitend over Nederlandse onderwerpen.
Megacruiseschip
Rederij Royal Caribbean zal in het najaar van 1999 het groot
ste cruiseschip ter wereld in de vaart nemen. Het gaat om een
zeekasteel dat met z'n 142.000 ton twee keer zo groot is als
de legendarische Queen Elizabeth II. Het schip, dat wordt ge
bouwd op een Finse werf, krijgt 1.200 bemanningsleden en
kan 3.840 passagiers vervoeren. De rederij heeft nog een
tweede megacruiseschip in bestelling. Royal Caribbean heeft
voor de koop van beide schepen een bedrag uitgetrokken van
1 miljard dollar.
Weissensee
De inmiddels fameuze alternatieve Elfstedentocht op de Oos
tenrijkse Weissensee is deze winter op 30 januari. Rondom
het spektakel wordt opnieuw een wintersportevenement geor
ganiseerd met daarin onder meer een schaatsmarathon voor
recreanten (26 januari) en een mountainbikewedstrijd (24 ja
nuari). Om het tienjarig jubileum van de rit extra luister bij te
zetten, staat onder de veelzeggende naam Fire Ice een
groot feest op het programma. Daarvoor is onder anderen
aangetrokken Willy Neuner, verantwoordelijk voor vele
'special effects' in James Bondfilms. Er kunnen meerdaag
se reizen voor het evenement worden geboekt bij onder
meer Vrij Uit.
Informatie: telefoon 023 569 69 69.
Nieuwe pousadas
In Portugal is een aantal nieuwe pousadas (in historische pan
den ondergebrachte hotels) geopend. Drie daarvan liggen
midden in het wijngebied van Douro (port). Ook zijn er nu
pousadas in onder meer Sorthella, Arraiólos. Amares en Vila
Vigosa.
Informatie: Portugees Nationaal Verkeersbureau, telefoon 070 326 43 71
Lippizanermuseum
In Wenen is eind november een Lippizanermuseum geopend.
De expositie, die werd ondergebracht in de gewelven van de
vroegere hofapotheek, schenkt uiteraard vooral aandacht aan
de-geschiedenis van de fameuze Spaanse Rijschool, die te
ruggaat tot 1572. Ook wordt getoond hoe veulens worden ge
traind en kan er (dwars door een geluidsdichte spiegelwand)
een blik worden geworpen op de stallen. Het museum is ge
vestigd aan de Reitschulgasse 2 en is - met uitzondering van
maandag - dagelijks geopend van 10.00 tot 18.00 uur.
Op Pad naar drie dagen
Het door het ANWB-magazine 'Op Pad' jaarlijks georganiseer
de Op Pad Beursfestival in Den Haag gaat volgend jaar drie in
plaats van twee dagen duren. Daarmee hoopt men het sterk
stijgende aantal bezoekers beter te kunnen spreiden. 'Op Pad'
trok vorig jaar 25.000 bezoekers. Het festival (met actief toe
risme als thema) wordt gehouden in het Haags Congrescen
trum en duurt van 6 tot en met 8 februari. Tijdens de exposi
tie (met daarop niet alleen stands van onder meer reisorgani
saties, sportwinkels en verkeersbureaus maar ook een Reizi
gerscafé) zullen lezingen worden gehouden door onder ande
ren de bergbeklimmers Ronald Naar en Bart Vos en 'wereld
fietser' Frank van Rijn.
Op Pad biedt bezoekers een enorm overzicht aan mogelijk
heden op het gebied van actief toerisme. foto pr
Volgens de World Travel and Tourism Council (WTTC) wer
ken momenteel negentien miljoen Europeanen in de reis
branche. Dat aantal zal over tien jaar bijna zijn verdubbeld.
In de Europese Unie komen er in het toerisme nog twee
miljoen banen bij, in Oost-Europa zelfs zes miljoen. Moch
ten deze voorspellingen uitkomen, dan is in het jaar 2008
één op de zeven banen in Europa te vinden in de toeristi
sche industrie.
