Kritiek op onderwijsinspectie
Bosman: 'Al moet ik elke
keer een list verzinnen'
'Noordwijkers
moeten eerlijker
zijn tegen elkaar'
eindejaarsbijlage
SEPTEMBER
2 Leids buurthuis Groenoord gaat dicht na iang slepend conflict met
gemeente.
3 Herstel constructiefout in vloer Ocw^ebouw kost Leidse universiteit
een miljoen. Rijnsburgers maken ian^ houdbare anjers.
4 Koude winter strop voor tulpenkwekers
5 Politiecommissaris Heskes disciplinair gestraft va
dossiers balpenzaak.
20-jarige Leidenaar bekent verspreiden kind
italeStad.
Ruim 600 deelnemers aan LD-schrijfwedstrijd voor kinderen
24 SP Alphen met uitsluiting bedreigd
28 Oud-wethouder A. van Bochove na drie maanden ruzie met zijn
eigen partij voor het CDA terug in de Leidse gemeenteraad.
30 Havo-afdeling van Northgo-scholengemeenschap uit Noordwijk
komt als eerste uit de bus bij landelijke enquête LAKS
OVERLEDEN
15 Evert Diemer (86), oud-hoofdredacteur Nieuwe Leidse Courant
16 M. Schiebroek, pastoor Johannes de Doperparochie Katwijk aan
den Rijn
17 C. Ouwehand (107) uit Katwijk, een van de oudste mannen van
Nederland
31 Psychiater prof. dr. Jan Bastiaans (80)
Jaap Dronkers: 'Onbetrouwbare gegevens'
9 Verkeer op Leidse Vrouwenweg wordt a||t banden gelegd met
drempels en snelheidsbeperkingen. Leiden tegemoet
aan eisen bewoners na dodelijk ongeluk 6-jarig kind. Nieuwbouw
Katwijks raadhuis begonnen.
10 Aantal klachten over vliegtuiglawaai uit Leide$jp Oegstgeest en
Warmond groeit verder.
Rietveld bij Alphen wordt een natuur- en recreatiegebied.
12 Leiden krijgt boete van Sociale Zaken voor het niet natrekken van
anonieme tips over uitkeringsfraude.
Conflict verhuizing MEOB van Oegstgeest naar Den Helder laait weer
op. Defensie houdt vast aan omstreden verhuisregeling personeel.
15 Leidse jongeren gebruiken meer slaappillen, alcohol en softdrugs
blijkt uit GGD-onderzoek.
Zilveren Veer voor Peter Ham op Uitdag.
16 3-Oktober-Vereeniging bezuinigt. Feestwijzer wordt nier meer
huis-aan-huis bezorgd.
Ex-medewerker van Duinrell (56) veroordeeld tot vier jaar gevangenis
wegens misbruik van dertien jongens.
18 Bedrijfsleven en hulpdiensten maken zich grote zorgen over nach
telijke afsluiting A4 voor asfaltering (van 6/10 tot 15/12).
Leidse GGD-medewerkster voor de rechter omdat ze meer dan 10.000
gulden stal van doden.
Leidse archeologen vinden oudste 'tekening' -12.000 jaar.
19 Leidse Marekerk hals overkop gesloten na ontdekking asbest.
Kabelnet Merenwijk wordt overgenomen door Casema.
20 Alphen krijgt een (tijdelijk) asielzoekerscentrum, een locatie
wordt nog gezocht.
22 Van der Veen moet alsnog ontslagen worden.
24 Verbreding A4 gaat ten koste van honderden huizen blijkt uit
plan Rijkswaterstaat.
Oud-Leidenaar Bosman riskeert gevangenisstraf als hij met zijn leer
plichtige kinderen 3 oktober gaat vieren.
25 Rijnsburgs bedrijf spendeert miljoen voor bescherming lelierech-
26 Tasjesrover jaagt bewoners zorgcentrum Hofwijck, Oegstgeest
grote schrik aan. Vier bejaarde vrouwen zijn binnen drie dagen be
roofd.
27 Socialistiese Partij voert actie bij internationale.viering 3 oktober
en deelt droog brood uit aan de bezoekers van dit galafeest. Universi
teit vervangt Mensa aan de Kaiserstraat door drie nieuwe kleinere
eetgelegenheden.
29 Leiden is een nieuwe school rijker voor jonge vluchtelingen. De in
stelling is met 75 leerlingen meteen de grootste van Nederland.
OVERLEDEN
19 A. van Oosten (56), oud-voorzitter Oranjevereniging Rijnsburg.
OKTOBER
1 Lissenaren laten zich opsluiten voor Amnesty
Toevallig passerende prins Willem Alexander blust beginnende brand
in een huis aan de Haagweg in Leiden
Eenderde van alle Leidse studenten die in 1996 begonnen met hun
studie krijgt het advies om te stoppen
Grootste modelspoorbaan van Nederland, op zolder van basisschool
Gevers-Deutz Terwee, Oegstgeest, wordt afgebroken. De school
heeft de ruimte nodig voor nieuwe klaslokalen.
7 Leidenaar Joop Joosten maakt levenswerk van Mondriaan
9 Van Bockhove nieuwe wethouder in Noordwijk
Lakenhal raakt mogelijk schilderij 'Goudstikker' kwijt
10 Harry Mens krijgt talkshow
Leiden biedt minima extra toelage van 400 gulden per jaar plus 'kin
derbijslag' van tweehonderd gulden per kind.
14 Toekomst K&O onzeker door forse subsidiekorting
15 Bejaarde Katwijkse vrijwilliger bestolen van snorfiets en weer ge
holpen
18 PvdA wil af van CBK
20 Minervaan raakt licht gewond als hij vlam vat op een met spiritus
in brand gestoken zeephelling.
21 Winfried Molenkamp lanceert plan voor kunstenaarsdorp
22 Leiden besluit tot proef vrije sluitingstijden voor horeca.
Wetenschapper Jaap Dronkers (Haarlem) kan terugzien op een turbulent jaar. Zelden
zal een van zijn onderzoeken zoveel publiciteit teweeg hebben gebracht als zijn ont
hullende rapportcijfers voor het voortgezet onderwijs. Er was lof, maar vooral veel
kritiek. „Gelukkig sta ik stevig in mijn schoenen."
door MARGOT KLOMPMAKER
Zijn onthullende rendementcijfers voor het
voortgezet onderwijs, eind oktober gepubli
ceerd in dagblad Trouw, sloegen in als een
bom. Honderden scholen vielen over hem
heen. Jaap Dronkers werd in no time de
meest besproken en bekritiseerde onderwijs
wetenschapper van Nederland. Maar de hoog
leraar aan de Universiteit van Amsterdam
heeft er niet wakker van gelegen. „Gelukkig sta
ik stevig in mijn schoenen. Ik had als voordeel
dat ik een gevestigd wetenschapper ben. Ik
wist dat ik goed zat. En ik kreeg van de pers
het voordeel van de twijfel. Een nieuwkomer
was compleet afgebrand.
Jaap Dronkers kan inmiddels weer een
beetje ademhalen. Na een wekenlange gekte -
'Kranten, radio en televisie kreeg ik op mijn
dak, honderden telefoontjes op een dag' -
komt Dronkers zowaar enigszins aan zijn werk
toe. „Dat deed ik de afgelopen tijd 's nachts."
Dagelijks komen er nog steeds brieven en tele
foontjes binnen. „De meeste vragen gaan over
mijn berekening. Veel wiskundeleraren willen
'm hebben om zelf aan de slag te gaan.
De overstelpende aandacht: hij had het zien
aankomen. „Ik doe al heel lang onderwijson
derzoek, dus ik weet hoe gevoelig dit ligt. Het
is voor het eerst dat scholen zo publiekelijk
met elkaar zijn vergeleken. Die traditie kennen
we niet in ons land."
In de Trouw-publicatie heeft Dronkers voor
elke school een rapportcijfer - lees rende-
mentcijfer - berekend aan de hand van zaken
als aantal allochtonen, eindexamencijfers, zit-
tenblijvers en uitvallers (van bijna alle klassen)
en geslaagden. „Ik ben uitgegaan van de gege
vens die de scholen zelf hebben aangeleverd
bij de onderwijsinspectie. Daar heb ik een be
rekening op losgelaten." Zijn rekenformule
verdient niet de schoonheidsprijs, geeft Dron
kers toe. „Ik moest het doen met de beschik
bare gegevens. Die vond ik niet optimaal,
maar wel bruikbaar genoeg voor een eerste
schot."
De wetenschapper noemt zijn exercitie lie
ver geen 'onderzoek'. „Wat ik heb gedaan is
een vorm van maatschappelijke dienstverle
ning. Een soort service aan mensen die ant
woord zoeken op de vraag 'waar moet je zijn
voor een school met een goed rendement'
Voor een echt onderzoek moet je veel meer
technische gegevens hebben. Dit was een
fluitje van een cent. Gewoon een rekensom op
de laptop."
In een aantal gevallen heeft Dronkers ach
teraf zijn cijfers nog een keer berekend. Zoals
bij het Leidse Da Vinei College dat eerst een
drie kreeg. „Daar worden kinderen van asiel
zoekers opgevangen. Kinderen die in havo
drie vaak weer van school gaan. Ja, logisch dat
zo'n school een groot percentage uitvallers
heeft. De inspectie zelf had die gegevens an
ders moeten registreren. Ik vind het niet mijn
Wetenschapper Jaap Dronkers, de man achter
'het schoolonderzoek': „Dit was een fluitje van
een cent. Gewoon een rekensom op de lap
top."
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER JUR ENCELCHOR
taak om scholen te gaan bellen met de vraag
waarom ze zo laag scoren."
Scholen met een slecht rapportcijfer rea
geerden op de publicatie als door een wesp
gestoken. Logisch, vindt Dronkers.
„Onderzoeken in het onderwijs zijn doorgaans
veel anoniemer. Dit keer worden scholen met
naam en toenaam genoemd. Dat doet pijn.
Wat mij vooral wordt verweten is dat ik alleen
maar naar het rendement heb gekeken en niet
naar andere zaken. Dat is waar. Maar op mijn
beurt zeg ik: als scholen die andere zaken zo
belangrijk vinden, hadden ze er bij de inspec
tie op moeten aandringen om ze te meten.
Dat is nooit gebeurd.
En laten we eerlijk zijn: rendement kun je
toch niet zomaar uitvlakken? We leven nu
eenmaal in een prestatiemaatschappij. Ouders
selecteren scholen mede op grond van rende
ment. Ik bedoel: natuurlijk is het leuk als een
school veel aan toneel of sport doet, maar een
ouder kijkt vooral naar de leerprestaties."
Wetenschappelijk bekeken deed Dronkers
geen opzienbarende ontdekkingen. „Dat het
Montessori-onderwijs minder goed presteert,
weten we al jaren. Dat confessionele scholeq
het beter doen dan openbare scholen is ook al
lang bekend. Dat grote scholengemeenschap
pen minder uitvallers hebben: geen nieuws."
Het enige dat Dronkers echt heeft verbaasd
is de onbetrouwbaarheid van de inspectiege-
gevens. „Neem nou die cijfers van het Da Vin
ei College. Die asielzoekers hadden toch nooit
meegerekend mogen worden! Of neem het ge
geven dat op grote scholengemeenschappen
het switchen van de ene schoolsoort naar de
andere door de inspectie niet als 'zittenblij
ven' wordt gerekend. Zo trekt de inspectie be
paalde scholen voor.
Gaat Dronkers zijn kunstje nog een keer
herhalen? „Als Trouw me vraagt: ja. Het is na
tuurlijk heel interessant om te zien hoe de cij
fers zich houden. Het liefst zou ik dan een be
rekening maken op grond van betere gege
vens. In plaats van het aantal allochtonen zou
ik graag de adviezen van het basisonderwijs
voor de brugklassers willen hebben. Maar dat
zal wel niet haalbaar zijn."
Dronkers moet lachen. „Ik heb vernomen
dat staatssecretaris Netelenbos hetzelfde wil
gaan doen, maar dan beter. Ik vraag me af hoe
ze dat denkt te bereiken, uitgaande van dezelf
de gegevens. Nou, ik wens haarveel succes."
Terugkijken op een jaar Noordwijkse politiek is viT
terugkijken op een affaire. Noordwijks Belang-we(I
der Frans van der Veen lag maanden onder vuur va
ge een vermeende schadelijke wijze van besture I
werd uiteindelijk ontslagen in de raadsvergadering
september.
door JOB DE KRUIFF
„Ik volg het wel hoor, dat gedoe
met wethouder Van Veen. Want ik
ken hem een beetje van vroeger",
zegt een passante in de Kerk
straat. „Maar ik sta niet per se aan
zijn kant." „Dat gemeentehuis
hier, dat is de moeite niet waard",
voegt haar vriendin toe, die bo
vendien door wil met de bood
schappen.
„Er is er eentje weggestuurd dit
jaar, maar zijn naam zou ik niet
weten. Het is allemaal zo'n kin
derachtig gedoe, het is net een
stel kleuters hier. Je weet niet
eens meer wie je moet kiezen",
zeg A. Mink die het gevoel vertolkt
dat veel Noordwijkers aan het af
gelopen jaar overhielden.
Hoezeer de 'politiek' ook bezig
gehouden werd door de affaire;
veel inwoners blijken naui
een idee te hebben van de
ze gebeurtenissen vóór, tijd
na de val van Van der Veri
leen het inzicht dat er 've
enigheid' is in de gemeen'
en dat 'ze nooit eens eei
normaal kunnen doen' is i
dels ruimschoots aanwezig,
vraag of Van der Veen fout 1
dat er andere boosdoeners
durft niemand te antwoorc
verklaren diverse mensen
'wel iemand kennen die ee
ke hekel aan hem had. Of h( j
Een ouder echtpaar b
zich tot de constatering dr
overal een rommeltje is. „V
niet zo met politiek bezij j
Marijnissen doet het op
goed, maar ik weet niet waL
partij dat is." Gevraagd na
er volgend jaar moet veran
blijkt de hoop nog niet del
verloren. L. Baars: „Ze
naar elkaar luisteren en eef'
zijn tegen elkaar."
Bijna alle dagen van het jaar respecteert Klaas
Bosman alle wetten en regeltjes van de leer
plicht. Zijn kinderen horen gewoon naar
school te gaan. Punt uit. Bijna alle dagen dus.
Behalve op 3 oktober. Dan moeten en zullen
ze met hem mee vanuit Wijk bij Duurstede
naar Leiden, zijn geboortestad, voor het vie
ren van Leidens Ontzet. Dan gaan ze ook mee,
ook al verbieden school en gemeente dat. „Al
moet ik elke keer een list verzinnen.
door HERMAN JOUSTRA
Afgelopen 3 oktober omzeilde
Bosman alle regeltjes door zijn
kinderen voor één dag van school
te halen. Alle dreigementen vari
ërend van zware boete tot gevan
genisstraf ten spijt. En wat deed
Bosman, die zelfs persoonlijk
werd uitgenodigd door burge
meester Goekoop die zich ook
met de kwestie bemoeide, dan
wel? Hij schreef zijn kroost ge
woon in bij de Leidse school de
Dukdalf. Voor één dag. Simpel en
tegelijkertijd natuurlijk reuze
slim. Omdat alle Leidse scholen
op 3 oktober vrij hebben.
Bosman kan er nog steeds om
lachen. „En ik moet ook zeggen
dat de school waar mijn kinderen
opzitten het sportief heeft opge
vat. De mensen daar wensten me
zelfs een plezierige dag toe. Ik
weet alleen dat het in Leiden heel
wat meer stof heeft doen opwaai
en. Er zijn zelfs vragen over ge
steld in de gemeenteraad heb ik
begrepen."
Sterker nog, onderwijswethou
der Baaijens zei dat de actie van
Bosman wat hem betreft eenma
lig was. Is dat ook zo? Niet nood
zakelijkerwijs. „Ik zou het zo weer
doen, als dat nodig mocht zijn. Ik
wil zelf kunnen bepalen of mijn
kinderen een dag vrij kunnen ne
men of niet. Alleen is dat niet zo
gemakkelijk legaal te bewerkstelli
gen. Dus heb ik dit keer iets bela
chelijks moeten verzinnen om het
voor elkaar te krijgen. Want laten
we eerlijk zijn, eigenlijk is dit toch
allemaal van de zotte."
In elk geval hoeven de gemeen
te Wijk bij Duurstede, de school
waarop de kinderen van Bosman
zitten én Baaijens zich voor ko
mend jaar geen zorgen te maken.
„Dan valt 3 oktober op een zater
dag", lacht Bosman. „Het is wel
zo dat mijn dochter volgend jaar
naar de middelbare school gaat.
Ik heb me voorgenomen dat ik
daar dan meteen de kwestie
aankaart. Dat ik meteen de moge
lijkheid bespreek haar 3 oktober
vrij te geven."
Want Bosman is en blijft een
Leidenaar. „Daarom heb ik nog
wat aardigs bedacht. Van de ge
meente Leiden heb ik een Leidse
vlag gekregen. Nou zoek ik nog
een goed moment om die vlag
hier in Wijk bij Duurstede op het
gemeentehuis te prikken. Daar
maak ik dan een foto van en die
Het gezin Bosman te gast bij burgemeester Goekoop, die zich ook met de 3 oktober-kwestie bemoeide.
FOTO HENK BOUWMAN
