Kiezen of delen
Tuinieren
Geluidsarme
krachtpatser
Vraag en antwoord
ZATERDAG 27 DECEMBER 1997
Met tuinieren is het als met alle
andere dingen in het leven: het
is en blijft kiezen of delen. Kie
zen voor veel groen en bloem,
volop vogels, insekten en ander
gedierte in de tuin of delen in
de kritiek van milieufreaks om
dat de voorkeur uitgaat naar
een strakke, onderhoudsarme
tuin met alleen gesnoeid altijd
groenblijvend gewas in uiteen
lopende vormen.
Omdat ik, waarschijnlijk te
recht, tot de milieufreaks gere
kend word, heb ik van een paar
lezers op mijn kop gekregen
over mijn stukje, van een paar
weken geleden, met de titel de
getemde tuin. Daarin werden
heggen, hagen, leibomen en
dergelijke besproken.
Op de allereerste plaats mijn
dank voor deze kritiek. Ze be
wijst dat mijn stukjes niet alleen
gelezen, maar ook kritisch gele
zen worden en daar ben ik blij
om. Op de tweede plaats mijn
antwoord op deze kritiek.
Op dit kleine stukje krantenpa
pier ben ik ingehuurd om, zo
veel en zo uitgebreid mogelijk
informatie te geven en daartoe
behoort, naar mijn mening, ook
informatie over heersende mo
detrends in het rijk van onze
tuinen. Tuinen zijn immers,
zoals alles wat ons omringt, on
derworpen aan wisselende mo
des en trends die voortkomen
uit de oeroude behoefte van de
mens aan verandering. Ze ge
hoorzamen, zoals alles in de
mode aan zeer moeilijk na te
speuren wetten. Elke mode ma
nifesteert zich gedurende enige
tijd en verdwijnt dan om even
tueel vele jaren, soms tientallen
jaren later, weer in iets gewijzig
de vorm terug te komen.
Zo ook de huidige nostalgische
mode in tuinaanleg waarin
strakke lijnen en geometrische
vormen overheersen. Planten
krijgen in deze tuinen vrijwel
uitsluitend een kans in strak ge
snoeide vorm. Het is een be
wuste keuze die mensen maken
en de vraag is wat er tegen in is
te brengen. Mits goed onder
houden kan een dergelijke tuin
zonder giftige bestrijdingsmid
delen en chemische meststoffen
in prima staat worden gehou
den. Ogenschijnlijk dus geen
enkel probleem vanuit het
milieustandpunt, ware het niet
dat de natuur in de meer uitge
breide zin van het woord geen
kans maakt in een dergelijke
tuin. Ecologisch tuinieren is im
mers niet alleen mijden van gif
GREET BUCHNER
1
G
D
R
E
A
T
A
N
2
S
C
O
H
A
A
E
R
3
K
D
R
E
O
E
F
M
4
K
A
S
M
E
T
E
L
5
K
I
A
A
S
R
D
T
6
E
B
A
R
D
K
A
S
7
R
A
O
G
Z
IJ
E
N
8
P
O
R
E
D
A
E
L
9
A
B
R
D
1
E
V
S
10
K
E
A
L
D
N
E
R
11
L
H
1
A
E
A
N
T
12
T
A
V
M
T
E
A
M
13
P
R
R
L
1
N
S
E
14
V
I
D
O
E
O
N
L
OPGAVE
OPLOSSING
CITAAT
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar be
neden en van links naar rechts
een citaat.
1. Koren; 2. knipwerktuig; 3.
landweg; 4. zoogdier; 5. toe
gangsbewijs-, 6. vaartuig; 7. zuid
vrucht; 8. soort hond; 9. zeil-
windje; 10. deel v.e. huis; 11
slingerplant; 12. handtrommel;
13. koningszoon; 14. muziekin
strument.
CRYPTOGRAM
-k-s
gisping
p--e-i-e-
opslot-r-
t-l--stof
haast-a-ij
o-v-wijken
e-e-e-s-
donker
en chemie, maar vooral onder
steunen van de natuur en be
trokken blijven bij de natuur.
Bijvoorbeeld om vogels (met
nestgelegenheid en eetbare ge
wassen) vlinders, hommels, bij
en, zweefvliegen en nog veel
meer insekten een kans te ge
ven. Die overlevingskans is er
nauwelijks in de zogenaamde
getemde tuin. Daarover ben ik
het eens met de kritische lezers.
Maar het gaat toch iets te ver
om een heersende trend in de
tuinaanleg geheel en al over te
slaan.
Daarom hier dan een kort
pleidooi voor de tuin waarnaar
mijn persoonlijke voorkeur uit
gaat, een voorkeur die ik uiter
aard niet deel met alle lezers.
We zijn en blijven onafhankelij
ke individuen. Mijn lievelings-
tuin is een tuin die nu vooral tij
dens de koude maanden niet
uitblinkt door een soort opge
ruimd staat netjes. Mijn vele af
gevallen blad verhuist naar de
border en tussen de struiken, de
dorre stengels van de vaste
planten blijven goeddeels staan,
alleen de zwarte, erg slordige
restanten van varens kan ik niet
aanzien. Die gaan naar de com
post. Het grasveld en het grind
pad blijft uiteraard zoveel mo
gelijk vrij van blad, maar verder
laat ik de natuur zijn gang gaan
met als gevolg veel gedierte in
de tuin, tot egels toe, al slapen
die nu in een speciaal uitgegra
ven egelverblijf. Maar de totaal-
aanblik van mijn tuin is rond
deze tijd min of meer rommelig
en veel mensen passen daar nu
eenmaal voor. Wie o wie durft
hen de wet voor te schrijven?
Snoeien Leiden
Snoeien Leiden is de titel van
het uit het Engels vertaalde
handboek dat Christopher
Brickell en David Joyce samen
stelden. Een met veel tekenin
gen en foto's geïllustreerde
handleiding voor de juiste
snoei- en leiwijze van decoratie
ve bomen, klimplanten, groot
en klein fruit, struiken en rozen.
Meer dan 800 planten zijn alfa
betisch gegroepeerd en inge
deeld. Ook de minder bekende
technieken als insnoeien (kuip-
planten), figuursnoeien (buxus),
vlechten en toppen komen aan
de orde. Wie goed snoeit krijgt
een uitbundiger bloei, vollere
struiken en bomen en een bete
re opbrengst uit de boomgaard.
Bloemschikken
Voor de populaire bloemstuk
ken in countrystijl hoef je niet
naar de bloemist. Met eenvou
dige middelen, enige creativiteit
en wat handigheid bereik je zelf
al knutselend verrassende resul
taten. Hoe dat moet staat uit
voerig beschreven en toegelicht
in het boek Bloemschikken in
Countrystijl van Terence
Moore. Met meer dan vijftig ar
rangementen geïnspireerd op
de vier jaargetijden, met duide
lijke stap-voor-stap-instructies.
De meeste attributen liggen
voor het oprapen en wat is er
leuker dan met de feestdagen je
huis te versieren met zelf opge
maakte decoraties?
De zon in uw tuin
Wie in het gelukkige bezit is van
een (tweede) woning in zonnige
zuidelijke streken, kan veel ple
zier beleven aan het boek De
zon in uw tuin van Elisabeth de
Lestrieux. Ze beschrijft beel
dend de weelderige planten
groei, die ogenschijnlijk zonder
moeite zo goed gedijt in de stre
ken die rondom de keerkringen
liggen. Zomaar in het wild of
zorgvuldig aangeplant rondom
een karakteristiek landhuis. Het
is een informatief verslag van de
meest uiteenlopende land
schappen en tuincomplexen.
Een reisverhaal doorspekt met
praktische adviezen. Kees Ha-
geman en Daan Smit maakten
de prachtige foto's.
Uitgeverij Terra, ISBN 90 6255 715 5, prijs
49,90.
Terras en balkon
Zelfs op een balkon kun je een
tuintje inrichten. David Joyce
bewijst in het boek De Planten
op terras en balkon dat ook in
potten en bakken echt kan wor
den getuinierd. Ze beschrijft
duizend planten, gerangschikt
naar kleur en seizoen. Er is re
kening gehouden met de ligging
en omstandigheden waaronder
planten gekweekt en verzorgd
moeten worden. Het is verras
send te zien hoe met weinig
mogelijkheden zoveel verschil-
TUINBOEKEN
lende toepassingen gerealiseerd
kunnen worden. Iedereen vindt
in de vele voorbeelden wel een
balkontuin die hem of haar zal
aanspreken. Niet alleen de aan
leg, ook aan het onderhoud
wordt" aandacht besteed. De
nieuwbouwwijken zouden er
een stuk leefbaarder uit gaan
zien, wanneer iedereen de ad
viezen van David Joyce in prak
tijk brengt. Zelf beleef je er nog
het meeste plezier aan.
Uitgeverij Terra, ISBN 90 6255 729 5, prijs
Klassieke rozen
Met de hang naar meer traditio
nele romantisch ingerichte tui
nen neemt ook de belangstel
ling voor rozen toe. De toepas
sing van deze klassieke bloe
men vereist wel enige bezin
ning. Er zijn ontelbaar veel vari
ëteiten. Sommige bloeien uit
bundig, maar kort. Anderen
geuren sterk of verwilderen ge
makkelijk. Het is maar net wat
je met rozen wilt. John Scarman
is een bekende Engelse rozen-
kweker, die onder de titel Klas
sieke rozen meer dan 130 ou
derwetse struik- en klimrozen
beschrijft. Niet alleen rozen in
plantvakken, maar ook langs
schuttingen, voor bogen en over
priëlen heen, komen uitvoerig
aan bod. Planten, kweken en
onderhoud worden stap voor
stap beschreven en met foto's
verduidelijkt.
Uitgeverij Terra, ISBN 90 6255 733 3, prijs
Voor buren is de takkenversnipperaar Samix Rapido
een geschenk uit de hemel en voor eigenaars is hij ook
nog interessant vanwege zijn snelheid. Deze splijter en
snijder van takken laat tijdens het werk niets van zich
horen, terwijl hij toch in rap tempo takken vermorzelt.
Deze combinatie maakt hem tot een opvallende uit
zondering in het snel groeiende aanbod takkenver-
snipperaars.
De Samix Rapido is op andere vlakken wel vergelijk
baar met de concurrentie: door middel van een scha
kelaar bijvoorbeeld draait het kegelvormig schroef-
snijsysteem bij verstopping een paar slagen terug,
waardoor de tak vrijkomt. Op zich niets nieuws. Het
systeem werkt echter zonder messen en dit verklaart
de stilte en snelheid van de Samix Rapido. Hij ver
werkt continu takken met een doorsnede van bijna
vier millimeter en produceert minder dan negentig
decibel geluid. Dat is net iets minder dan het kabaal
van de meeste stofzuigers.
Deze geluidsarme en krachtige tuinhulp kost ongeveer
1.500 gulden.
Informatie: Marco Klimaat BV, Neede, telefoon 05 45 - 29 33 66.
Deze takkenversnipperaar maakt vrijwel geen
geluid. foto GPD
Van mevrouw Gerbehij uit
Haarlem een schrijven waarin
een en ander staat over de
taxushaag. Hierbij werden in de
stammen inkepingen gemaakt
om op die manier gedeeltelijk
kale stammen tot het vormen
van nieuwe zijscheuten te
dwingen. Het resultaat is niet
helemaal zoals verwacht. Een
deel van de oude taxusstammen
heeft wel nieuwe scheuten ge
maakt, een ander deel niet. Ik
vermoed dat de abnormaal dro
ge periode van deze zomer voor
deze problemen heeft gezorgd.
Ik zou de moed niet opgeven en
eventueel nieuwe inkepingen
maken. Verder veel goede com
post rond de stammen, eventu
eel iets hoommeel, vooral geen
kunstmest en... vochtig houden
bij droogte. Trouwens iets extra
bescherming tijdens een lange
koude periode zal zeker door de
jonge scheuten op prijs worden
gesteld. En weer... zodra het
gaat dooien: water.
HEINZ
wo£ M/WA/£rrj£:
V£/£MC>£/V W£&> M£T £&S
AWL'J*0£ &&/2ZL.Y-
OP U£P*&*Z> W£T
STRAAT OM
££/V OM 7W WA k~-
W£SS YcOaW /SS Z>S ZC//ASTSP
TOMPOES
Terwijl de meting in volle gang was,
zat heer Bommel op de stoep van
zijn bordesje. Dof peinzend staarde
hij voor zich uit en menige bange
zucht ontsnapte hem.
„Wat staat mij te doen?" zo prevelde
hij. „Zal ik ook naar het moeras gaan.
of zou het juister zijn om als een een
zaam heer ontbonden te worden?
Want het meten heeft geen zin, dat
voel ik. Ach, de toekomst'ziet er don
ker uit door de welvaart, als iemand
begrijpt wat ik bedoel...
Op dat moment werd hij in zijn ge
peins gestoord door de nadering van
zijn buurvrouw. „Dag Ollie", zei ze.
„Ik ben blij, dat ik je thuis trof, want
je moet me raad geven."
„Tot uw dienst, mevrouw", zei heer
Bommel, verward opstaande. „W-
wat k-kan ik voor u doen?" „Ach
mallerd", hernam de bezoekster,
„zeg maar Doddeltje, hoor! Weet je,
ik durf niet naar het Droon-moeras
te gaan. Die ventjes zijn zo eng met
hun kijkkastjes en hun gesluip. En
wat is een kukel, Ollie? Is het wel be
hoorlijk om het te laten meten voor
een vrouw alleen? Wat vind jij?
Heer Ollie plukte een ogenblik aan
zijn jas. Het was duidelijk, dat hij aan
een grote tweestrijd ten prooi was,
doch toen vermande hij zich. „N-
nee", zei hij, „het is niet gepast. Voor
ueh... voor jou niet - en voor een
Bommel niet. Maar wees gerust, je
hoeft niet te gaan. Ik zal persoonlijk
deze Droon op zijn plaats gaan zet
ten; met of zonder kukel!"
Hij zweeg even en een moeilijke
glimlach plooide zijn gelaat. „En
wanneer ik soms niet terugkom", be
sloot hij, „wanneer het ergste dus ge
beuren mocht, heb ik mijn bezittin
gen aan jou vermaakt, eh Doddel
tje. Heb dus geen zorgen."
H
De kerstdagen stonden in het teken van regen, veel wind en
extreem hoge temperaturen. Op de 24e werd in Valkenburg
12,6 graden gemeten, op eerste kerstdag werd het daar
12,1 geraden. Landelijk werd de hoogste temperatuur don
derdag in Oost-Maarland en Woensdrecht gemeten, 14,5
graden. Het was daar de warmste eerste kerstdag in deze
eeuw.
De zuidwestelijke wind wakkerde tot hard, aan zee storm
achtig, aan. Tijdens de landing van het Transavia-toestel
werden op Schiphol op 10 meter hoogte windstoten van 79|°
km per uur gemeten. Op grotere hoogte waaide het nog har|
der. In de nacht van eerste op tweede kerstdag kwamen
rukwinden tot 83 km per uur voor.
Gisteren vielen talrijke buien. In de middag ruimde de wind C
naar west en nam in kracht af. De temperatuur lag de gehe-
Ie dag rond 8 graden. Het onstuimige weer werd veroorzaak
dooreen tweetal depressies die over Ierland en Schotland
naar het zuiden van Scandinavië trokken.
Vandaag is het wisselend bewolkt. Aan de kust kan nog een|^
enkele bui vallen, landinwaarts is het vrijwel droog. Af en
toe komt de zon tevoorschijn bij een temperatuur van circa
7 graden. Morgen zijn de regenkansen weer wat groter bij
het opdringen van een warmtefront boven de Britse eilan
den. De wind draait naar zuidelijke richtingen. De laatste
dagen van het jaar staan ook in het teken van oceaande
pressies. Er is vrij veel bewolking en af en toe valt er wat re-
gen. De temperatuur ligt overdag rond 6 graden.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Op de meeste plaatsen be
wolkt. Langs de kusten
kans op regen, landin
waarts plaatselijk sneeuw.
Vlak aan zee temperaturen
boven het vriespunt, el
ders eronder.
Zweden:
In de zuidelijke helft enke
le winterse buien, in de
noordelijke helft vooral
langs de Oostzee enige tijd
sneeuw. Middagtempera-
tuur in het zuiden tussen -
2 en +3 graden, in het
noorden lokaal tussen -5
en -10 graden.
Denemarken:
Half tot zwaar bewolkt en
enkele (winterse) buien.
Maxima een paar graden
boven nul.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Helder en winderig weer met vooral
langs de west- en noordkusten stevige
buien. Zondag in Ierland bewolkt en re
gen. Maxima rond 7 graden, in Ierland
iets hoger.
België en Luxemburg:
Wisselend bewolkt en vooral zaterdag
nog enkele buien. Geleidelijk minder
wind. Middagtemperatuur rond een
graad of 6.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Half tot zwaar bewolkt en vooral zater
dag nog enkele buien en aan de kust
flink wat wind. Middagtemperatuur van
4 graden in het noordoosten tot 10 in
Bretagne.
Portugal:
Zaterdag op de meeste plaatsen droog
en aardig wat zon. Zondag vooral langs
de westkust toenemende kans op regen
en behoorlijk wat wind. Middagtempera
tuur vlak aan zee rond 15 graden.
Madeira:
Zowel zon als wolkenvelden. Droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 18 graden.
Spanje:
Zaterdag langs de oostkust veel wind,
zondag in het noordwesten. Verder in
het zuiden geregeld zon en droog weer,
in het noorden bewolkt en soms nat.
Middagtemperatuur aan de costa's van
13 graden bij Barcelona tot 18 rond Ma
laga.
Canarische Eilanden:
Veel zon en droog. Middagtemperatuur
rond 25 graden.
Marokko:
Westkust: droog en flink wat zon. Mid
dagtemperatuur uiteenlopend van een
graad of 16 in het noorden tot iets bo
ven de 20 in het zuiden.
Tunesië:
Onbestendig met vooral in het noorden
een frisse wind, enkele buien en niet
veel zon. Middagtemperatuur rond 15
graden.
Zuid-Frankrijk:
In het zuidoosten meest droog en een
harde Mistral. Verder tamelijk veel be
wolking en met name tegen de Pyrenee-
en aanvankelijk flink wat neerslag. Za
terdag langs de westkust veel wind. Mid
dagtemperatuur vlak aan zee rond 11
graden, nabij Lyon circa 5.
Mallorca en Ibiza:
Zaterdag eerst nog een bui en een frisse
noordwestenwind. Zondag droog, rusti
ger en meer zon. Middagtemperatuur
rond 15 graden.
Italië:
Zaterdag erg onstuimig met plaatselijk
veel regen. Zondag wat rustiger en dro
ger. Op veel plaatsen iets frisser, met op
zondag maxima in het noorden tussen 5
en 10 graden, in het zuiden tussen 10
Corsica en Sardinië:
Veel wind en een paar stevige buien.
Middagtemperatuur rond 13 graden.
Malta:
Onbestendig met tamelijk veel wind ^n
kans op een paar fikse buien. Middag
temperatuur rond 15 graden.
Griekenland en Kreta:
In de loop van zaterdag in het westen
van Griekenland kans op buiige regen.
Zondag trekt de neerslag door richting
Rhodos. Voorafgaand aan de neerslag
flink wat wind. Middagtemperatuur vlak
aan zee rond 15 graden.
Turkije en Cyprus:
Zaterdag aardig wat zon en bijna overal
droog. Zondag rond Cyprus nog weinig
verandering, in het westen van Turkije
toenemende kans op buiige regen en
flink wat wind. Middagtemperatuur van
12 graden rond de Dardanellen tot 17
op Cyprus.
Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en enkele buien,
in de bergen met winterse neerslag. In
het noorden aanvankelijk tamelijk win
derig. Lagere temperaturen, met op zon
dag maxima van 1 tot 5 graden.
Zwitserland:
Half tot zwaar bewolkt en in het westen
en noorden soms wat sneeuw. Aan de
zuidflank van de Alpen kans op flink wat
zon. Middagtemperatuur in veel dalen
rond 2 graden, nabij Locarno mogelijk
tegen de 10.
Oostenrijk:
Vooral in de oostelijke helft grote kans
op sneeuw. Nauwelijks zon. Daling van
temperatuur, met op zondag maxima in
de lager gelegen gebieden slecl
boven nul.
Zaterdag in het noorden kans oplt
buien, zondag in het zuidoosten
gen en sneeuw. Soms ook wat zi
dagtemperatuur eerst rond 4
zondag lager.
Tsjechië en Slowakije:
In Slowakije grote kans op rejei
sneeuw. In Tsjechie een drogerw ro
de maar ook hier weinig zon. |iei
van 4 graden in Tsjechie tot roi9_
Slowakije.
Hongarije:
Bewolkt en flink wat neerslag. I
temperatuur dalend tot iets bo
op zondag.
ZONDAG 28 DECEMBER 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 08.49 Zon onder L
Maan op 07.03 Maanonde,]
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 02.36 14.49 02.09
Laag 10.56 23.05 10.37
MAANDAG 29 DECEMBER 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 08.49 Zon onder
Maan op 08.02 Maanonde ij
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 03.15 15.28 02.48
Laag 11.36 23.50 11.17
Weerrapporten 26 december 19 ui rt
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Boedapest
Bordeaux
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen regen
Las Palmas onbew
regenbui wnw4
zwaar bew zw 5
regenbui zw 7
half bew. w 3
licht bew. w.s.0
half bew. w.s.0
zwaar bew. zw 8
regen nno 2
regenbui zw 4
Parijs onbew.
Praag onbew.
Rome half bew.
Split metontv
Stockholm regen
Warschau half bew.
Wenen regen
Zürich onbew
Bangkok onbew.
Buenos Aires regen
Casablanca zwaar bew.
Johannesburg onweer
Los Angeles onbew
licht bew nno 2
Tom Poes en het Kukel
