Afvallen door zoet uit de jungle
'Jonge kinderen
hebben wel
degelijk pijn'
Gezondheid
Opeens rugpijn
MAANDAG 22 DECEMBER 1997
redactie. saskia stoelinga 023
„Fijn dat u zo snel kon komen, dokter. De toestand hier in
huis is werkelijk onhoudbaar. "Mevrouw Karsen zwaait de
deur wijd open. Ze ziet er moe en verdrietig uit. ..Mijn
man heeft zo'n verschrikkelijke rugpijn, we weten niet
meer hoe we verder moeten. Ik zal hem even roepen, hij
komt net van het toilet."De heer en mevrouw Karsen wo
nen sinds kort in een serviceflat. Lang hadden ze genoten
van hun eigen huis. maar door de arthrose van mevrouw
werd het trappen lopen steeds bezwaarlijker. Een flat ge
lijkvloers zou beter zijn.
De verhuizing was net achter de rug. Had meneer Kar
sen toch te veel gedaan? Als hij de kamer binnenkomt, valt
me op hoe krom hij loopt. Hij leunt op een wandelstok.
..Het is onbegrijpelijk waardoor die rugpijn is gekomen.
Als ik hard gewerkt had. was het te begrijpen geweest,
maar ik heb juist alles laten doen." zegt hij. ..Zo maar. uit
het niets die alles overheersende rugpijn!" Als ik hem on
derzoek besefik dat hij de laatste jaren flink is gekrompen.
Vroeger stak hij wel een half hoofd boven me uit, nu zijn
we even groot. Tevens loopt hij met slappe knieën, alsof
zijn spieren hem niet meer kunnen dragen.
Op de vraag of hij nog meer klachten heeft, vertelt hij
ook grote moeite te hebben met zijn ontlasting. Het persen
doet veel pijn. Aan zijn eet- of leefgewoonten kan het niet
liggen, daarin heeft hij niets veranderd. Al diekleinere en
grotere kwalen, die het ouder worden met zich meebrengt,
stemmen hem wel zwaarmoedig. ,,Ik zie het soms niet
meer zitten, ik word steeds afhankelijker. Vroeger deed ik
mijn boodschappen zelf met de auto, maar door het slech
tere zien, durf ik niet meer te rijden, en ook op straat kom
ik nauwelijks meer. Bang om te vallen over losse tegels.
Als ik alles bij elkaar optel, kom ik tot de conclusie dat er
bij meneer Karsen waarschijnlijk sprake is van osteoporo
se. Dat is botafbraak door ontkalking. Op hogere leeftijd
zakken de wervels spontaan in en dat veroorzaakt heftige
pijn. Daar hoeft geen lichamelijke verwonding aan vooraf
te gaan. De zwaartekracht doet zijn werk. Tevens wordt de
spierfunctie minder, waardoor het spiercorset in de rug en
de bovenbenen verzwakt. Dat verklaart het doorzakken en
de gebogen houding. Als hij te weinig buiten komt, krijgt
hij geen zonlicht. Daardoor ontstaat een tekort aan vita
mine D. Deze vitamine heeft hij nodig voor zijn botten en
spieren. Er kan ook obstipatie ontstaan, doordat het per
sen zo'n pijn veroorzaakt. Door zijn slappere buikspieren
kost dat ook meer moeite.
Aanvullend onderzoek is nodig. Een botdichtheidsme-
ting kan aangeven hoe sterk de botontkalking is voortge
schreden. Tevens is goede pijnstilling nodig. Voor de ver
stopping in de darmen krijgt meneer Karsen een klysma
(darmspoeling) en laxerende medicijnen. Ik moedig hem
aan veel te drinken. „Maar dan moet ik er 's nachts uit om
te plassen,"zegt hij. Daarom drink ik eigenlijk de laatste
tijd steeds minder. "Ik leg hem het verband uit tussen drin
ken en het verstopt raken van zijn darmen. Ik vraag hem
of hij in zijn jeugd voldoende melk gedronken heeft. „Dat
was bij ons thuis geen gewoonte. Mijn moeder had dat
nauwelijks in huis.
Naast de vergevorderde leeftijd van de heer Karsen kan
dat de oorzaak zijn voor zijn mogelijke osteoporose. Wie
osteoporose wil voorkomen doet er verstandig aan vooral
de eerste 30 jaar van het leven voldoende kalk te gebrui
ken. Dat betekent: meer dan duizend gram per dag. Me
vrouw Karsen heeft wel altijd op school en thuis melk ge
dronken en sinds ze getrouwd zijn, altijd melk bij het
brood en een melktoetje na.
Meneer Karsen krijgt kalk-
tabletten voorgeschreven, in
combinatie met een tablet
om de botstructuur te verste
vigen. Voorlopig ook een ta
bletje vitamine D per dag.
Verder moet hij zo veel mo
gelijk lopen met zijn rolla-
tor. „Dat is belangrijk," be
nadruk ik. „Vooral niet in
bed gaan liggen.Te veel
bedrust versnelt de botaf
braak. Als het weer het toe
laat, probeer dan weer eens
buiten te lopen. Ik hoop u te
zien oefenen, als ik u weer
kom opzoeken.
P
u
z
z
E
L
K
E
R
S
T
P
A
K
K
E
T
ij
D
K
E
R
S
T
B
R
O
O
D
E
T
T
E
N
N
E
L
L
A
N
K
E
O
S
R
R
E
K
A
B
E
G
K
K
Z
R
E
A
S
R
N
E
J
O
z
E
F
E
G
E
A
T
E
E
E
R
R
R
ij
K
L
S
F
H
D
N
T
S
K
S
T
E
A
T
R
S
N
1
1
S
L
T
N
T
B
R
N
A
R
E
E
D
O
P
O
T
T
M
E
'j
A
A
L
N
K
O
L
1
S
A
K
E
Z
J
A
E
S
T
R
W
R
R
N
A
F
N
w
J
G
T
F
P
E
1
A
N
L
S
E
U
W
N
c
E
K
A
L
Z
E
K
A
M
E
u
E
K
E
R
S
T
B
O
O
M
A
1
E
M
T
S
R
O
V
A
R
E
D
S
N
1
U
E
T
B
O
W
L
G
N
N
A
U
N
R
Het nieuwste wondermiddel in de strijd tegen
overgewicht is een tropisch zoet plantje, dat
stevia heet. „Ik gebruik stevia zelf en ben in
amper drie weken tijd ruim vier kilo afgevallen
en dat zonder mijn dagelijkse portie bier te la
ten staan," roemt professor Jan Geuns van de
universiteit Leuven in het decembernummer
van het tijdschrift EOS.
„De blaadjes van de stevia rebaudiana bertoni
zullen een revolutie veroorzaken in onze aan
overgewicht lijdende samenleving", aldus de
Belgische plantenfysioloog. Elk blad van dit
zoete kruid bevat vier tot tien procent van een
bepaalde zoetstof. Geuns presteerde het om
via een biologische behandelingsmethode dit
percentage op te trekken tot zeventien pro
cent. Op die methode is inmiddels patent ver
kregen.
Stevia of honingkruid bevat diterpeenglycosi-
den en die stof smaakt driehonderd maal zo
zoet als suiker. De zoetstof wordt door het li
chaam niet verteerd en levert daarom geen ca
lorieën. De blaadjes kunnen ook gedroogd
worden gebruikt en behouden hun zoetkracht
tot tweehonderd graden Celsius. Bijkomend
voordeel is dat de biologische zoetstof een
aantal ontstekingen veroorzakende bacteriën
de das om doet. Ook beschermt het onze tan
den tegen cariës, zo blijkt uit onderzoek.
Stevia is lid van de familie asteraceae, waartoe
ook paardebloem, zonnebloem en witlof be
horen. De zoet smakende plant is meerjarig en
komt oorspronkelijk uit Paraguay.
In Japan is de zoetstof al jarenlang een inge
burgerd alternatief voor de kunstmatige zoet
stof aspartaam. Dit chemisch goedje veroor
zaakt bij sommige mensen hoofdpijn, spier
krampen, braken, buikpijn en duizeligheid. De
oorzaak van deze klachten zijn de bestandde
len formaldehyde en diketopiperazine in as
partaam. „Al deze klachten zijn er niet bij een
honderd procent natuurlijk en onschadelijk
produkt als stevia", zegt Geuns.
Commerciële productie van de steviaplant is
al op gang in Japan, China, Thailand, Israël en
de Verenigde Staten. Dank zij de inspannin
gen van professor Geuns kan de zoetstof
straks ook in de lage landen worden uitgepro
beerd.
Pijnbestrijding bij kinderen na
een operatie kan veel beter. Maar
hoe precies is nog de vraag. Een
groot Rotterdams onderzoek bij
kleintjes van nul tot drie jaar moet
daarin klaarheid brengen.
Nog maar zes jaar geleden wees
een enquête onder anesthesisten
in Engeland uit dat 85 procent
van hen denkt dat pasgeboren
kinderen geen pijn voelen. Pijn
bestrijding na een grote operatie
was geen gewoonte. Vorig jaar is
de enquête herhaald. Nu zegt 85
procent van de anesthesisten dat
jonge kinderen wel degelijk pijn
ervaren. Na een zware ingreep
wordt automatisch een infuus
met morfine gegeven.
„Van pijnbeleving en pijnbestrij
ding bij kleintjes weten we nog
weinig af', zegt kinderarts prof.
dr. Dick Tibboel. Hij werkt in het
Sophia Kinderziekenhuis in Rot
terdam als hoofd van de kinder-
chirurgische Intensive Care. „Pijn
dient nergens voor. Tot mijn
schande heb ook ik lang weinig
oog voor pijn gehad.
Zijn onverschilligheid heeft plaats
gemaakt voor toewijding. Sinds
twee jaar leidt Tibboel een groot
Rotterdams onderzoek naar pijn
bestrijding bij kinderen van nul
tot driejaar. Er doen tot het jaar
2000 in totaal 280 patiëntjes van
het Sophia aan mee die grote
operaties hebben ondergaan. Na
de ingreep komen zij terecht op
de afdeling Intensive Care. De
kinderen zijn ingedeeld naar leef
tijd en zwaarte van de operatie.
Het is een uniek onderzoek, waar
in het Sophia Kinderziekenhuis
nauw samenwerkt met het Insti
tuut voor Medische Psychologie
en Psychotherapie van de Eras
mus Universiteit. Tibboel is voor
het onderzoek eerst afgereisd
naar Amerika om zich ginds te la
ten inspireren door de arts K.
Anand. Die opende tien jaar gele
den de medische wereld de ogen.
Anand toonde aan dat kinderen
die na een grote hartoperatie geen
pijnbestrijding ontvingen, meer
complicaties hadden en zelfs eer
der doodgingen dan leeftijdge
nootjes die dat na de zware in
greep wél kregen.
Het doel van het Rotterdamse on
derzoek is om een 'Gouden Stan
daard' te vinden voor pijnbestrij
ding. De overheid juicht het on
derzoek toe en zal de vier Pijn-
kenniscentra in Nederland vragen
om zich voortaan ook bezig te
houden met pijn op kinderleef
tijd.
Tibboel: „We zoeken naar een be
trouwbare methode, waarmee
verpleegkundigen snel kunnen
peilen of de pijnbestrijding bij
zo'n kleintje adequaat is. Want
die kan niet voor zichzelf spreken.
We willen de mate van pijn zicht
baar maken, net zoals de bloed
druk op een monitor te zien is.
Nog geen tien jaar terug hing het
van het oordeel van de zuster af of
een kind wel of geen morfine-
spuitje of zetpil kreeg. Als de ver
pleegkundige zelf een hoge pijn
drempel had of ze was van het ty
pe niet-zeuren, dan leed het pa
tiëntje onnodig pijn."
Sinds vijf jaar is het wereldwijd
gebruikelijk om jonge kinderen na
een zware ingreep een continu
morfine-infuus te geven. De dosis
is afhankelijk van hun lichaams
gewicht. Het effect van de morfi
ne kan in het bloed worden ge
meten. Er is echter nooit diep
gaand onderzocht of die stan
daardbehandeling ook de beste is.
De Rotterdamse onderzoekers
zetten er vraagtekens bij. Te wei
nig pijnbestrijding is uit den boze.
Maar te veel of te lang mag ook
niet vanwege het gevaar van
ademhalingsmoeilijkheden bij
kleintjes.
Om een juist beeld te krijgen van
de behoefte aan pijnbestrijding is
meer nodig dan het meten van
morfinespiegels in het bloed. De
onderzoekers kijken ook naar
bloeddruk, ademhaling en pols
slag. Tevens meten zij de stress
hormonen in het bloed van de pa
tiëntjes. Want die zijn een maat
voor reacties van het lichaam op
de operatie.
Het is nog te vroeg voor conclu
sies, maar Tibboel heeft de indruk
dat angst meer invloed heeft op
pijn dan vaak wordt gedacht. Na
het eerste levensjaar kan schei
dingsangst optreden. De kinder
arts verwacht ook dat pijnbestrij
ding op jonge leeftijd niet stan
daard, maar op maat moet. En
sommige ziektebeelden geven
meer pijn dan andere.
Tibboel: „De medische technolo
gie heeft grote sprongen gemaakt.
Door zware ingrepen worden le
vens gered. Ook wordt de kwali
teit van het leven verbeterd. We
kunnen sneller ingrijpen, omdat
vaak voor de geboorte al bekend
is dat een kind een afwijking
heeft. Maar die vooruitgang heeft
een keerzijde. En dat beginnen we
te beseffen. Met ons onderzoek
naar pijn halen we in wat we heb
ben laten liggen."
De onderzoekers willen weten
hoe kinderen de opname in het
ziekenhuis beleven. Dat vraagt
om observatie van hun gedrag.
Knuistjes die zich krampachtig sa
menballen, zeggen genoeg. Wat
zou het betekenen, vraagt de kin
derarts zich af, als er wekenlang
een beademingsslang in je keel
tussen je stembanden zit. Als je
huilt, kunnen ze je niet eens ho
ren.
„We weten helemaal niet of zulke
nare ervaringen consequenties
hebben voorlater", zegt Tibboel.
„Uit onderzoek bij ongeboren rat
ten is gebleken dat het toedienen
van pijnprikkels invloed heeft op
de ontwikkeling van de pijnba-
nen. Zware ingrepen op zeer jon
ge leeftijd zouden de pijndrempel
wel eens kunnen verhogen, maar
net zo goed kunnen verlagen. Dat
moet nog grondig worden onder
zocht. Binnenkort gaan de eerste
zestig pasgeborenen uit ons on
derzoek naar het consultatiebu
reau om hun vaccinatieprikken te
halen. Wij zullen hun reactie op
deze pijnlijke ervaring meten."
bal
kerstboom
nieuwjaarsfeest
bowl
kerstbrood
nieuwjaarsgroet
dineren
kerstdienst
proosten
engelenhaar
kerstmenu
rum
ezel
kerstpakket
samenzijn
feest
kerstpot
sfeer
gebak
klok
tijd
groen
knal
vorst
jozef
knallen
witte kerst
kalkoen
lont
zoen
kerstbal
maria
ijzel
OPGAVE
OPLOSSING
WOORDZOEKER
In deze mengelmoes van letters
zijn al de genoemde woorden
verstopt. Ze zijn te lezen van
links naar rechts, van rechts
naar links, van boven naar bene
den, of omgekeerd of schuin.
Sommige letters worden dubbel
gebruikt. Streep alle woorden
door. De resterende letters vor
men dan regel voor regel van bo
ven naar beneden nog een
woord.
CITAAT
Sport, kraag, bloed, kwark, stier,
snaak, poes, droom, brood,
draai, stoom, barok, priem,
stomp.
Het citaat is van Lao-Tse: 'Wie op
zijn tenen loopt, zal met lang
overeind blijven'.
£>V 72£/V /AC OP
&EA/ £T//A/V£> AAV&<£-
f/VÏMT WAS
JAA/JAP'È'
„Dit is een slechte stad", zei een van
de vreemdelingen. „Geen kukel! Een
stad zonder kukel heeft geen nut
voorde Droon."
„Nee", gaf de ander bekommerd toe.
„Zo'n stad steekt andere steden aan.
Hij is slecht en moet ontbonden wor
den."
„De grote Droon is boos", hernam de
eerste angstig. „Niet alleen, dat de
stedelingen een min kukel hebben;
ze storen hem ook nog!"
„Storen?" riep de tweede verschrikt
uit. „Wat doen ze?"
Daar wist de eerste spreker echter
geen antwoord op.
„Ik ben Ra-ra, de kwintenstraler", zei
hij schouderophalend. „Ik doe wat
mij gezegd wordt en ik weet van
niets."
Dat vond Tom Poes natuurlijk jam
mer. Hij zou graag geweten hebben
waardoor de grote Droon gestoord
werd, maar daarvoor had hij naar
boven moeten gaan.
Enkele meters hoger, in de open
lucht, bevonden zich namelijk de
professor en de commissaris, die ge
spannen op hun horloge keken.
„Der tijd is rijp", fluisterde de eerste.
„Praw! Nu zullen wij der Droon eens
storen met een gans groter bam!"
„Ja, het is zo ver", prevelde de ander.
„Nogtien seconden, dan is het
hoofdkwartier van de schurk vernie
tigd. Weet u zeker, dat dit de goede
plek is?"
„Gewis!" riep de heer Prlwytzkofsky
uit. „Nog twee seconden... nog één...
achting!"
Op dat moment begon het te borre
len in het moeras. Het vat werd door
een onbekende kracht omhoog ge
slingerd en ontplofte met een donde
rende knal in de open lucht, zodat de
toeschouwers ver weggeblazen wer
den.
H
W
DOORJOSBROEKE
Zaterdag liep de temperatuur nog flink op. Op Schiphol werd
den gemeten, maar gisteren was het met 4 graden al frisser. In
nacht van zaterdag op zondag daalde het kwik overigens nog to; ja
het vriespunt.
Vandaag voerde een zwakke oostelijke stroming vochtige luchti
waarin vrij veel bewolking voorkwam. De temperatuur bleef biji 0|
den steken. Vanavond en vannacht zijn er enkele opklaringen,
dat het geval is, kunnen zich mistbanken vormen bij temperati
dichtbij het vriespunt.
Ons land bevindt zich in een gebied met geringe luchtdrukversi pe
len. Zowel op de Atlantische Oceaan als boven het Europese co
nent is de luchtdruk laag. Boven de Noordzee bevindt zich een
tekenis afnemende rug van hogedruk.
Morgen voert een zwakke tot matige zuidelijke wind veel bewol
aan en in de namiddag of avond kan er wat lichte regen vallen,
woensdag is het bewolkt en is de kans op regen nog wat groter.
De oceaandepressies worden geleidelijk actiever en tijdens delfa
dagen zijn er perioden met regen en wakkert de zuidwestelijke ja
flink aan. Tegelijkertijd wordt dan zachtere lucht aangevoerd,
dag kan het al 8 graden worden en op de eerste kerstdag zijn
van 10 tot 11 graden mogelijk. Tegen het weekeinde wordt hel
weer iets minder zacht.
Gisteravond om 21.07 uur is de astronomische winter begonne
zon stond op dat moment loodrecht boven de Steenbokskeerkri
begint nu weer aan haar tocht naar het noorden. Bij ons beginn
dagen te lengen maar dat begint pas half januari goed merkbaa jsi
worden.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Noorwegen:
morgen langs de west
kust kans op een bui, el
ders af en toe zon.
Woensdag van het zuid
westen uit toenemende
bewolking gevolgd door
regen, in de bergen ook
sneeuw Bovendien
steekt er en stevige zui
denwind op. In het bin
nenland lichte vorst,el
ders rond +3 graden.
Zweden:
In het zuiden wolkenvel
den, verder opklaringen
en overwegend droog.
Woensdag later van he
zuidwesten uit toene
mende bewolking ge
volgd door regen
sneeuw. In het zuiden
maxima net iets'boven nul, in het
midden en noorden overdag meest
lichte vörst.
Denemarken:
Meest bewolkt en vooral- woensdag
van het westen uit perioden met re
gen. Middagtemperatuur rond of net
iets boven nul, woensdag van het
westen uit zachter.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Wisselvallig, met regen en tamelijk
veel wind. Middagtemperatuur oplo
pend tot rond 10 graden op morgen.
België en Luxemburg:
Bewolkt, vandaag overwegend droog,
morgen regen. Vandaag maxima van
7 graden aan zee tot 3 in Luxemburg,
morgen hoger.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Bewolkt. Morgen in de noordoostelij
ke helft meest droog. Verder geregeld
regen en morgen aan de westkust veel
wind. Stijging van temperatuur, met
op morgen maxima van 13 graden in
de Vendee tot 6 in Straatsburg.
Portugal:
Vandaag eerst nog plaatselijk fiks wat
regen. Daarna rappe overgang naar
droger, zonniger en rustiger weer.
Middagtemperatuur langs de kust van
16 rond Porto tot 20 in de Algarve.
Madeira:
Geregeld zon, maar vandaag mis
schien eerst nog wat regen. Middag
temperatuur rond 20 graden.
Spanje:
Vandaag vooral in de westelijke helft
plaatselijk nog fiks wat regen. Morgen
met uitzondering van het noordwes
ten droger en zonniger. In het binnen
land maxima rond 12 graden; aan zee
van een graad of 15 in het noorden
tot 20 graden in het zuidoosten.
Canarische Eilanden:
Droog en perioden met zon. Middag
temperatuur rond 24 graden.
Marokko:
Westkust: Vandaag vooral in het noor
den enige tijd regen. Daarna droog en
flink wat zon. Middagtempertuur uit
eenlopend van een graad of 18 in het
noorden tot ruim 20 in het zuiden.
Tunesië:
Vandaag in het noorden misschien
een bui, elders geregeld zon. Morgen
vanuit Algerije meer bewolking en
buien. Middagtemperatuur vlak aan
zee van 17 tot 21 graden.
Zuid-Frankrijk:
In het zuidoosten vandaag eerst nog
droog. Verder perioden met regen en
weinig of geen zon. Langs de west
kust flink wat wind, in het zuidoosten
morgen misschien een Mistral. Mid
dagtemperatuur vlak aan zee tussen
12 en 16 graden, rond Lyon ongeveer
6.
Mallorca en Ibiza:
Wolkenvelden en van vandaagmiddag
tot morgenmiddag kans op buiige re
gen. Maxima rond 17 graden.
Italië:
Naast wat zon ook kans op buiige re
gen, morgen vooral langs de westkust
en in het noorden. Middagtempera
tuur van 7 in het noorden tot 17 op
Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Vandaag tijdelijk rustiger en droger,
morgen weer wind en buien. Middag
temperatuur eerst 16 graden, morgen
wat lager.
Malta:
Soms een paar buien, soms wat zon.
Middagtemperatuur van een graad of
17.
Griekenland en Kreta:
Vooral vandaag enkele buien. Tussen
door ook wat zon. Middagtemperatuur
vlak aan zee meest tussen 14 en 18
graden.
Turkije en Cyprus:
Vandaag langs de Turkse westkust
buien, daarna vooral in het zuiden en
op Cyprus. Soms ook zon. Middag
temperatuur uiteenlopend van een
graad of 12 op de Dardanellen tot 18
op Cyprus.
Duitsland:
In de loop van vandaag op ve
sen droger weer; lokaal ook m
gen vanuit het zuidwesten
regen. Middagtemperatuur jr,i:
rond 2 graden.
Zwitserland:
Vandaag tijdelijk minder nat
bergen kans op zon. Morgen
het westen weer bewolking e
boven de 1300 meter sneeu U'
ma in de dalen rond 6 graden
Oostenrijk:
Flink wat bewolking en in h
soms regen of sneeuw. Midde
ratuur van 2 tot 5 graden.
Polen:
Rustig, vaak bewolkt en op de
plaatsen droog. MiddagtemjK
van 1 tot 5 graden.
Tsjechië en Slowakije:
In het algemeen veel bewt&rgr
de meeste plaatsen droog,
temperatuu r enkele grade
nul.
Hongarije:
Rustig, bewolkt en vooral
nog plaatselijk regen. Middi
ratuur rond 4 graden.
DINSDAG 23 DECEMBER 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 08.47 Zon onde
Maan op 01.42 Maanonf
Waterstand
IJmuiden Katwijt i
Hoog 10.16 22.45 23.49
Laag 05.15 17.55 04 56 v
Weerrapporten 22 december 07
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Berliin
Boedapest
Cyprus
Frankfurt
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Malta
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Bangkok
Johannesburg zwaar bew
Los Angeles licht bew
New Orleans onbew.
New York zwaar bew
Tel Aviv licht bew
Toronto onbew
Tunis half bew
Vancouver half bew
Z
