Champagnehuis Mumm slaat slag in Californië
Smaak
Mineraalwater mag op feestdis niet ontbreken
Net geen kookboek
VRIJDAG 19 DECEMBER 1997
Het Champagnehuis Mumm
staat wereldwijd bekend als een
van de beste champagnema
kers. In 1984 begon een geheim
project van het Franse huis in
de VS, het project Lafayette.
Doel van het project was om
een bijzondere sprakling wine
te maken van Amerikaanse bo
dem, die voldoet aan de strenge
kwaliteitseisen van het gere
nommeerde Mumm. De ont
moeting tussen Frankrijk en Ca
lifornië leverde twee sparkling
wines op van niveau: de goud
achtige Cuvée Napa Brut en de
zalmkleurige Cuvée Napa Rosé.
Champagne mogen de wijnen
niet genoemd worden, omdat
ze niet uit Frankrijk komen.
Maar de vergelijking dringt zich
op.
Vier jaar reisde Guy Deveaux,
een wijnmaker met liefst veertig
jaar ervaring, door Amerika op
zoek naar de beste druiven. Van
Oregon tot Texas en van New
York tot Californië. Deveaux
vond wat hij zocht in de be
roemde Napa Valley in Califor
nië. Cuvée Napa by Mumm
werd het eindresultaat, gemaakt
van de beste druiven in combi
natie met een productieproces
van hoge kwaliteit: Methode
Traditionelle. In 1987 werd Greg
Fowler betrokken bij Cuvée Na
pa by Mumm. In Californië is
hij een van de belangrijkste
wijnmakers van sparkling
wines. Vanaf '92 zwaait Fowler
de scepter in Rutherford, de
plaats waar Cuvée Napa by
Mumm geproduceerd wordt.
De spar kling wine is gemaakt
van de druiven Pinot Noir (60%)
en Chardonay (34%).Daarnaast
wordt de smaak van de Brut
mede bepaald door een gedo
seerde hoeveelheid Pinot Meu
nier (4%) en Pinot Gris (2%). De
druiven'worden geselecteerd uit
ruim vijftig verschillende wijn
gaarden gelegen in Napa Valley.
Het fruit is hoofdzakelijk af
komstig uit de regio rondom
Carneros.
De druiven worden met de
hand geplukt en verzameld in
speciale kistjes, yellow bins, met
een inhoud van 17,5 kg. Vervol
gens worden de druiven op een
viendelijke manier geperst,
waarbij gebruik gemaakt wordt
van de Franse methode. En al
leen het sap van de eerste pers
wordt gebruikt voor Cuvée Na
pa by Mumm.
De smaak van Cuvée Napa Brut
wordt bepaald door natuurlijk
gerijpt fruit zoals meloen. Daar
naast heeft het een vleugje va
nille in combinatie met het aro
ma van rozenblaadjes. Het ge
heel heeft een frisse, maar toch
volle en rijke afdronk.
Het maken van een goede rosé
is de ultieme uitdaging van een
wijnmaker. Een subtiel uitgeba
lanceerd proces is de basis van
rosé. Het gevaar dreigt van een
veel te zware of te lichte wijn.
De balans tusssen deze twee is
de uitdaging, een uitdaging die
Fowler heel goed is afgegaan.
Cuvée Napa Rosé is een tradi
tionele sparkling wine gemaakt
van blauwe druiven. En wan
neer de wijn naar een kleur ver
noemd is, is de kleur van enorm
belang. Cuvée Napa by Mumm
heeft en fraaie zalmkleur en
mag dan ook met recht de
naam rosé dragen. Het bouquet
van de Pinot Noir (85%) geeft
deze rosé een direct meer zacht
karakter. De kleine hoeveelheid
Chardonay (15%) zorgt voor
kracht en structuur.
Hubrecht Duijker had Cuvée
Napa al ontdekt in Amerika en
was direct heel enthousiast. ,,De
Brut bezit fijne belletjes en een
opwekkende, zeer zuivere, stijl
volle smaak, terwijl de Rosé een
fraaie mousse combineert met
fris fruit en een grote zuiver
heid. Kortom, met Cuvée Napa
van Mumm krijg je optimale
kwaliteit voor een hele smakelij
ke prijs", zegt de wijnschrijver.
Cuvée Napa Rosé en Cu
vée Napa Brut uit de Ame
rikaanse 'stal' van het
Champagnehuis Mumm.
MARTHA DE JAGER
In deze üjd van het jaar waarin
mooie flessen met alcoholische
dranken royaal over de toon
bank gaan, mag gebotteld water
niet vergeten worden. Het neu
traliseert de nasmaak van koffie,
wijn en de gerechten, zodat er
van de volgende smaakervarin
gen weer ten volle-valt te genie
ten. Kraanwater voldoet meestal
uitstekend, volgens een test van
de Consumentenbond, maar
variatie in smaak en bruisend
water levert de waterleiding
niet.
Bovendien ogen de bijzondere
flessen goed op de feestdis.
Zoals de kobaltblauwe fles in
druppelvorm met 'Acqua delia
Madonna' en de 'Ty'Nant'-ver-
pakking uit Wales die 'the
bottle-of-the-year-award' heeft
gewonnen en mooi genoeg is
voor de Britse koninklijke tafels.
De knotsen in een gymzaal
vormden de inspiratiebron voor
de flessen Perrier, het meest be
kende mineraalwater ter we
reld.
Een traditie op het gebied van
bron- en mineraalwater hebben
we niet. Hoewel het gebruik van
flessenwater in vijf jaar is ver
dubbeld tot een gemiddelde
van 15 liter per persoon per
jaar, is het maar een achtste
deel van wat Italianen en Bel
gen consumeren. Restaurants
hebben soms een speciale wa-
terkaari. Water is namelijk niet
allemaal één pot nat. De Am
sterdamse Waterwinkel ver
koopt wel honderd soorten.
Het is de hoeveelheid en sa
menstelling van mineralen in
het water die de smaak bepalen
en die is uit iedere bron weer
anders. Koolzuur, van nature
aanwezig of toegevoegd, geeft
een wat zurige smaak en vooral
in Duitstalige landen prefereert
men veel bruis. Het heeft een
conserverende werking en licht
koolzuurhoudend water bevor
dert de spijsvertering. 'Marie-
Henritte' van Spa is zo'n zacht
bruisende drank die sinds kort
overal te koop is naast de be
kende Spa-rood met veel bellen
en de Spa-blauw zonder kool-
Het verschil tussen mineraal
en bronwater is in 1985 in de
Warenwet beschreven. Het bot
telen van mineraalwater moet
direct bij de bron gebeuren,
bronwater mag, voordat het
vanuit een erkende bron de fles
ingaat, vervoerd worden. Wan
neer het water uit een bron
geen interessante mineralen be
vat kan het wel geschikt zijn als
basis voof bier. De brouwers
van Hertog Jan-bier gebruiken
water uit de bron bij het Lim
burgse Arcen, dat als mineraal
water niet bijzonder smaakt.
Het kan ook anders. Het Zwit
serse 'Aqui' werd in de jaren 70
ontdekt bij het boren naar wa
ter op een bierbrouwerij. Het
was te alkalisch voor het gis
tingsproces vanhier maar door
de verscheidenheid aan mine
ralen werd het als flessenwater
een succes. Te veel mineralen
veroorzaken overwerk voor de
nieren. Drankjes als 'Apollina-
ris' en 'Tönissteiner' moeten
met mate gedronken worden.
Apollinaris bevat bovendien
veel natrium. Een hoeveelheid
123456789
OPGAVE
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal^. Losse naad, ver
lichtingsmiddel; 2. herkauwer,
Franse stuiver; 3. voertuig, geslo
ten, muzieknoot; 4. dartel; 5.
wachthuisje, hetzelfde; 6. voeg
woord, persoonlijk vnw.; 7.
grondsoort, gekheid; 8. carbol-
zuur; 9. loofboom, vrouw van Ae-
gir, persoonlijk vnw.; 10. hoogste
punt, wilde haver; 11. vrouwelijk
zoogdier, heldendicht.
Verticaal:1. Bosgang, vaartuig,
Griekse letter; 2. grondsoort,
warm zeepwater; 3. muzieknoot,
deel v.d. voet, wiskundig getal; 4.
beroep; 5. doortochtgeld, voch
tig; 6. navolger; 7. spil, handvat,
voorzetsel; 8. masker, dierentuin;
9. ondergevel, afgemat, gravure.
OPLOSSING
SLEUTELWOORD
De woorden op de eerste en der
de verticale kolom zijn:
TOVENAAR en EDELHERT.
Het sleutelwoord luidt: PALING-
KORF
Een feestelijk gedekte tafel zonder mineraalwater is niet compleet.
die overeenkomt met een gram
keukenzout per liter.
Toch gaat een zacht, wat bitter
water als Tönissteiner zeer goed
samen met zacht smakende ge
rechten. Bij zwaardere vleesge
rechten met krachtige sausen is
de Franse 'Badoit' geüefd. Het is
licht koolzuurhoudend en een
tikkeltje zoutig van smaak, de
chemicus Louis Pasteur dronk
het dagelijks.
Leonardo da Vinci bezocht het
Italiaanse San Pellegrino, waar
het gelijknamige water al sinds
de twaalfde eeuw de dorst lest
en kwalen geneest. Door de
strenge wetgeving in Italië wor
den ijzer en zwavel niet wegge-
filterd en het sulfaatrijke 'San
Pellegrino' heeft daardoor een
licht bittere smaak. Het watertje
wordt veel gedronken bij Itali
aanse pasta's en gebruikt om de
wijn te verdunnen.
Om een sterke whisky met wa
ter te mengen leent het licht ge
mineraliseerde 'Highland
Springs' uit de grootste Engelse
bron zich uitstekend. De Schot
se whisky 'Tuüibardine' stookt
men ermee. Naast een whisky,
om de smaak weer te neutrali
seren, past de zachtzure Engel
se 'Hildon' heel goed. Het van
nature licht koolzuurhoudende
'Bru' uit de Ardennen werd in
de achttiende eeuw al uitge
roerd naar restaurants in Euro
pa. Het was tsaar Peter de Grote
die zich bij deze bron liet laven
en hij at daarbij kersen en vij
gen.
'Evian', het meest verkochte mi
neraalwater in Frankrijk, en de
uiterst zachte 'Fertilia' zonder
koolzuur, zijn in de natuurvoe
dingswinkel te vinden. Gezond
heidsclaims nemen we met een
korreltje zout, sinds een test van
de Consumentenbond uitwees
dat de Fertilia-bottelaars wat
slordig de chemische oplosmid
delen uit hun flessen spoelden.
Erg lekker is het water uit de
bronnen van Léberg wel.
Hanneke en Dimitri van Veen
durven hun gids voor 'lekker
en goedkoop koken en eten'
net geen kookboek te noe
men. Ze kiezen voor eetboek.
Dat kan er mee door, want
een mens gaat niet dood aan
het volgen van hun adviezen.
Tenminste niet van de hon
ger. Het gemis aan genot ech
ter kan ook zijn tol eisen. Zelf
gaan ze daar niet onder ge
bukt, tenslotte zijn zij vrek
ken, afkomstig uit het wereld
je van de voormalige Vrek-
kenkrant. En dat steken zij in
hun eetboek niet onder stoe
len of banken. Goed en ge
zond eten hoeft per dag nog
geen vijf gulden te kosten.
Hun kerstdiner komt op 1,25
gulden. Drie gangen!
Hanneke en Dimitri, broer en
zus, zijn grootmeesters in het
bij eenscharrelen van hun
kostje. Het oprapen van weg
geworpen lunchpakketten
van schalieren staan ze niet
toe, vissen naar resten in con
tainers mag alleen onder
voorwaarden, maar verder ligt
de wereld open. Plukken uit
plantsoenen, rapen op de
markt,.azen op oud brood,
loeren op aanbiedingen, het
is hun tweede natuur. Een ar
geloze consument houdt niet
voor mogelijk wat zijn voor
hem in petto hebben.
Met de smoes dat het voor de
hond of het konijn is, de cavia
desnoods, valt er gratis of
spotgoedkoop vlees en groen
te los té peuteren. Wie de vis-
koppen aan de kat geeft, laat
een smulpartij aan zijn neus
voorbijgaan. Bij het scheiden
van de markt hoeft een kist
witte druiven niet meer dan
een gulden te kosten en er
kan een mandfles wijn uit
worden gepeurd. Pannenlik-
ker en flessenschraper bren
gen hun gewicht in goud op.
Vlierbes groeit eigenlijk alleen
om er gratis limonade en thee
van te trekken.
Zo gaat het pagina na pagina
door in Schraalhans' wegwij
zer. De theemuts moet in ere
worden hersteld, evenals de
hooilcist. Het petroleumstelle
tje verslaat het gasfornuis, een
vatenkwast van zwart paar
denhaar gaat duizend afwas
beurten mee en een taart ma
ken kan ook zonder bakken.
Uitspattingen zijn mogelijk
met vrekkensnacks als pelpin-
da's en bloemkoolstronkjes in
dipsaus. Een verantwoord
ontbijt kan voor twee kwart
jes, een dito lunch voor hoog
uit een gulden en een com
pleet diner voor een riks. Dag
in dag uit.
Er staan niet eens zo veel re
cepten in dit boek. Het gaat
de schrijvers ook meer om het
propageren van hun leefwijze.
Milieu-, maar vooral prijsbe
wust. Onzinnig is het allemaal
niet. Alleen zo vreugdeloos.
Zo echt helemaal voor zuinige
Hollandse prakkers.
Lekker Zuinig, Hanneke van Veen
en Dimitri van Veen; uitgeverij Ara-
mith; ISBN 90 6834 178 2; 24,90 gul-
TJA F&'TS, J/J HAS ZO P&ÜH
&EZ/& MET P/E M'EJA/A VAKJE
PAT O ACHT: /Ar ORL/H M V
S/VOH EEH J&OSJE.
HOE tOAAT HET TPOCTHEHC
TPSSEH JOIJ-/E 7 HOO
STEEPS' O/Er AA/V
HEE J/J PE fOST HOE
&ECHECEEP, HE'HZ 7
TOMPOES
Tom Poes en het Kukel
Aan de rand van het moeras hield het
politievoertuig halt en de inzittenden
ontlaadden behoedzaam een zwaar,
metalen vat.Voorzicht!" vermaande
professor Prlwytzkofsky, die de lei
ding van de operatie op zich had ge
nomen. „Gene schokkens, bid ik u,
her Bas! Der springstof is gans sterk
en ontbindt licht." „Des te beter",
gromde de politiechef. „Wat deze
Droon is, weet ik niet. Ik wil het daar
om niet weten, want ik heb al genoeg
van hem gemerkt. En daarom is het
beter om hem te vernietigen voordat
het zeker is dat hij werkelijk bestaat.
Want dan zou ik hem moeten arres
teren." „Praw! Der waanzin!" riep de
geleerde uit. „Men kan geen levens
vorm arresteren, die ener kwinten-
straler heeft!" Zo sprekende hadden
de beide heren het fust naar de oever
gerold en nu begon de natuurkundi
ge er met grote zorg een soort klok
op te monteren. „Over een halve
stonde ontspringt der ganse poel!"
prevelde hij onder het sleutelen.
„Het is ja ene schande om de inwo
ners van een welvaartsstad te ver
plichten hun kukel te laten meten
om tien uur des voormiddags!" „Het
is ongehoord!" gaf de commissaris
toe.
„Geen nood!" besloot de ander met
een laatste ruk. „Vóór die tijd is deze
droon ontbonden." Nu waren de
meeste Rommeldammers onkundig
van zijn bedrijvigheid en in het stad
je en omstreken heerste dan ook gro
te verslagenheid. Zo betrad bijvoor
beeld de bediende Joost geheel ver
bleekt het studeervertrek van zijn
meester. „Het avondblad, heer Oli
vier", sprak hij. „Eh... Ik lees daar, dat
Rommeldam wordt ontbonden, met
uwwelnemen." „Stoor me niet,
Joost", zei heer Bommel met doffe
stem. „Ik ben bezig mijn testament
te maken."
REDACTIE. WIM VAN BEEK
H
T
W
«TiJi
DOORJOSBROEKE
In onze regio bleef de temperatuur zo'n 3 4 graden boven
nul, maar in de afgelopen nacht stroomde de vrieslucht we
weer uit over Groningen, Drente en Friesland. De tempera
tuur daalde daar tot -1 graad en de wegen werden glad dot
ijzel. Tegelijkertijd kwam de temperatuur in Zuid-Limburg
niet lager dan 8 graden. Een golvend front dat de scheiding
vormt tussen de koude en de zachte lucht veroorzaakt veel
bewolking; vanochtend viel daar wat regen of motregen uit,
later werd het op de meeste plaatsen droog. De temperatui
liep in de middag tot circa 7 graden op bij een zwakke tot
matige zuidoostelijke wind.
De komende dagen staat het weer onder invloed van een
omvangrijk lagedrukgebied ten zuidwesten van Ierland.
Morgen en zondag is het bewolkt en plaatselijk valt wat licl,
te regen of een enkele bui.
Vanaf maandag nemen de regenkansen toe bij het opdrin
gen van nieuwe oceaandepressies. De temperatuur ligtovs
dag rond de 7 graden en 's nachfs wordt het niet kouderd;
4 graden. De wind is zwak tot matig uit zuidelijke richtin
gen.
De afgelopen 36 uur waren de temperatuurverschillen in
ons land groot. Zo werd het in het noordoosten van Gronin
gen gisteren 1 graad, terwijl de thermometer in Oost-Maai
land in het Maasdal 13 graden aanwees.
In Biarritz waar het woensdag nog sneeuwde werd het gislt
ren 20 graden, een gevolg was een föhn over de Pyreneen,
De kou in Europa is teruggedrongen tot in Wit-Rusland; da
vroor het vanmorgen 25 graden.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag
Noorwegen:
Afwisselend opklaringen
en wolkenvelden. Eerst in
het noorden misschien
nog een (sneeuw-)bui. La
ter in het zuidwesten kans
op regen, in de bergen
sneeuw. Aan de kust maxi
ma meest rond plus 2 gra-
Zweden:
Vrij rustig weer met flinke
opklaringen. Later in het
zuiden meer bewolking en
kans op wat regen of
In het
maxima rond het vries
punt; in het noorden over
dag meest matige vorst.
Denemarken:
Van het zuidwesten uit
meer bewolking en kans
op regen of ijzel. De koude
oostenwind gaat liggen.
Middagtemperatuur oplo
pend tot net iets boven het vriespunt.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Veel bewolking en vooral in het zuiden
en westen af en toe regen; in het noor
den of oosten misschien een paar opkla
ringen. Middagtemperatuur omstreeks 9
graden.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en donderdag misschien
wat regen. Middagtemperatuur ongeveer
9 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Veel bewolking. In het uiterste noorden
overwegend droog; elders af en toe re
gen. Middagtemperatuur omstreeks 9
graden.
Portugal:
Veel bewolking en van tijd tot tijd regen
en soms veel wind; zaterdag in het zui
den kans op wat zon. Middagtempera
tuur langs de kust van 13 graden in het
noorden tot 17 m de Algarve, in het bin
nenland frisser.
Madeira:
Wolkenvelden en overwegend droog.
Middagtemperatuur tegen de 20 gra-
Spanje:
Vrijdag half tot zwaar bewolkt en af en
toe (buiige) regen; in de Pyreneeën bo
ven 1600 meter sneeuw. Zaterdag een
toenemende kans op zon en vooral in
het noorden nog een bui. Soms veel
wind. Middagtemperatuur landinwaarts
ongeveer 11 graden, aan zee uiteenlo
pend van een graad of 13 in het noorden
tot rond de 20 aan de Costa del Sol.
Canarische Eilanden:
Hier en daar zon en overwegend droog.
Middagtemperatuur rond 23 graden.
Marokko:
Westkust: half tot zwaar bewolkt en
vooral vrijdag een paar stevige buien,
misschien met onweer. Maxima-uiteen
lopend van een graad of 15 in het noor
den tot boven de 20 in het zuiden.
Tunesië:
Flinke zonnige perioden; later vooral rn
het noorden meer bewolking en kans op
een regen- of onweersbui. Eerst maxima
rond 20 graden; in de loop van het
weekeinde frisser.
Zuid-Frankrijk:
Veel bewolking en perioden met regen;
in het zuidoosten flink wat neerslag. In
de Alpen en Pyreneeen vanaf 1600 me
ter sneeuw. Middagtemperatuur tussen
10 en 15 graden.
Mallorca en Ibiza:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd
een bui. Middagtemperatuur dalend tot
omstreeks 15 graden op zaterdag.
Italië:
Vrijdag in het zuiden nog zonnige perio
den; in het noorden bewolkt en kans op
regen, in de bergen boven 1500 meter
sneeuw. Zaterdag overal bewolkt en nat;
vooral in het noorden veel neerslag. Ta
melijk veel wind. Middagtemperatuur
uiteenlopend van een graad of 6 in het
noorden tot een graad of 20, vrijdag op
Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Meest bewolkt en vooral zaterdag een
aantal buien, misschien met onweer en
veel wind. Vrijdag nog maxima rond 18
graden; daarna frisser.
Malta:
Vrijdag overwegend droog en zonnige
perioden. Zaterdag meest bewolkt en
kans op een paar buien. Middagtempe
ratuur omstreeks 19 graden.
Griekenland en Kreta:
Flinke zonnige perioden; in het westen
meer bewolking en vooral zaterdag kans
op een paar buien. Middagtemperatuur
uiteenlopend van een graad of 9 in het
noorden tot 16 graden in het zuidwes-
Turkije en Cyprus:
Flinke zonnige perioden. Overwegend
droog maar vooral langs de zuidkust en
op Cyprus eerst nog een kleine kans op
een bui. Geleidelijk iets minder koud;
^aterdag maxima van ongeveer 7 graden
op de Dardanellen tot 16 op Cyprus.
Duitsland:
Wolkenvelden en af en toe wat regen, in
het noorden en oosten kans op ijzel.
Minder koud en minder wind; zaterdag
middagtemperatuur uiteenlopend van
plus 2 graden in de omgeving van Ber
lijn tot 9 in het zuidwesten.
Zwitserland:
Veel bewolking en voor;
enige tijd (flinke) regen, boi?"
meter sneeuw. Maxima in dec; Cl
7 graden.
Oostenrijk:
Wolkenvelden en vooral in het;
ten enige tijd regen, boven 153 je
sneeuw. In het noordoosten kaï
klaringen. Middagtemperatuui;
uiteenlopend van een graad d
Wenen tot rond 7 in de dalen ra d
Polen:
Van het zuidwesten uit meert*
en kans op wat regen of ijzel. ft 1
minder koud met op zaterdag J]1
van rond het vriespunt in hein w
ten tot meer dan 5 graden lold iei
zuidwesten.
Tsjechië en Slowakije:
Van het zuidwesten uit wolken*:
vrijdag misschien regen meti
ijzel. Geleidelijk minder winde 'r
koud met op zaterdag m
4 graden.
Hongarije:
Wolkenvelden en kans op reg;
misschien ijzel. Maxima opltj J
omstreeks plus 4 graden op zats
ZATERDAG 20 DECEMBER 1997
Zon- en maanstanden
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.41 20.06 07 14
Laag 03.46 15.34 03.27
Weerrapporten 19 december 07 e
station weer winc
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Barcelona
Boedapest
Dublin
Franklurt
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenturt
Kopenhagen
Las Palmas
Luxemburg
Madrid
half bew.
zwaar bew.
half bew.
grondmist
half bew.
sneeuwbui
licht bew.
licht bew
licht bew
regen
onbew
Zurich
Bangkok
New York
Tel Aviv
Toronto
H365
