Borst biedt Kamer excuus aan
V:
beroep hogere celstraf
feeëist tegen sekstoerist
Binnenland
Poollandschap in Nederland
Pers vindt Kok beste politicus van het jaar'
'Nazi's infiltreerden al voor mei 1940'
politie actief op Duitse kerstmarkt
jnster Agenten lopen deze maand patrouille op de kerst-
^dctlrTMünster. Samen met hun Duitse collega's zijn zij het
aanspreekpunt voor de tienduizenden Nederlanders die deze
traditionele Weihnachtsmarkt bezoeken. De agenten houden in
icties je(jere Nederlandse bus bij aankomst een praatje en waarschu-
to wen voor zakkenrollers. De politie rekent zaterdag op veel be-
-1 zoekers uit Nederland, zegt een woordvoerder. „Op de laatste
2 'O0t dag van de kerstmarkt verwachten we dat ten minste de helft
Plande 150 ouringcars Nederlands is. En dan komen er nog veel
Nederlanders met eigen vervoer.
Miljoenen voor ruimen mijnen
pwHAAG» Nederland stelt vijf miljoen gulden beschikbaar voor
onen het opruimen van mijnen in Cambodja. Dit heeft Ontwikke-
[ingssamenwerking gisteren laten weten. In Cambodja liggen als
erfenis van de burgeroorlog naar schatting tussen de vier en de
ruin zes miljoen mijnen en andere explosieven. Iedere maand vallen
jcu3 daardoor 150 tot 300 doden en zwaargewonden.
Japan aan de vingerbloeddrukmeters
nu
ial
qmcrFRDAMTNO gaat draagbare vingerbloeddrukmeters verko
ts pen in Japan. Met het elektronicaconcern Otsuka is een contract
ge voor drie jaar gesloten. Het is de eerste keer dat TNO met medi-
n' ets sche apparatuur de Japanse markt op gaat. De meter, die 50.000
Privas gulden kost, wordt al gebruikt in een aantal Europese landen.
Jet apparaat is ontwikkeld en geproduceerd door de afdeliing
BioMedische Intrumentatie van TNO. Aan het apparaat is een
kwarteeuw gewerkt.
Soepele regels voor siervuurwerk
7wolle Door het toelaten van zwaarder siervuurwerk wil de
overheid de illegale handel een slag toebrengen. Tot voor kort
mocht de hoeveelheid werkzame stof in siervuurwerk maximaal
ijjftiggram bedragen, nu is dat tweehonderd gram. Het gevolg is
lat het vuurwerk langer in de lucht blijft en mooiere effecten
reeft. De verruiming van de richtlijnen is tot stand gekomen in
[verleg met de vuurwerkbranche. Het zwaardere siervuurwerk
zal mondjesmaat te koop zijn omdat niet alle handelaren heb
ben ingespeeld op de nieuwe richtlijnen.
Forse eis voor doodsteken student
ven bosch Voor het gerechtshof in Den Bosch is gisteren tegen
een 25-jarige man uit Hoorn achttien jaar cel geëist. De man zou
op 25 mei 1996 in Heerlen een 25-jarige filosofiestudent uit Am
sterdam zonder enige aanleiding hebben doodgestoken. Een 19-
jarige medeverdachte uit Heerlen hoorde voor zijn aandeel in de
steekpartij zes jaar en tbs tegen zich eisen. De rechtbank in
Maastricht veroordeelde beide mannen eerder tot respectievelijk
twaalf jaar en drie jaar met tbs. Zowel de verdachten als Justitie
i gingen tegen die uitspraak in beroep. Procureur-generaal mr. A-
.Franken wil met haar eis een signaal afgeven. Voor doodslag
staat een maximumstraf van vijftien jaar cel. „Het moet duidelijk
worden dat dergelijk geweld niet wordt geaccepteerd."
Metaalwerker naar school in werktijd
AMSTERDAM De Industriebond FNV wil dat alle 200.000 werkne-
fciers in de Metaal- en Electrotechnische Industrie (grootmetaal)
irlijks minstens 40 uur aan cursussen mogen besteden in de
jdvan de baas. Het moet ook mogelijk zijn om die uren gedu
ide zes jaar op te sparen zodat ze in één keer kunnen worden
pgenomen voor een lange opleiding. De lonen moeten zowel
in 1998 als in 1999 met 3,75 procent worden verhoogd. Daar-
ast mikt de bond op meer vakantietoeslag en een hogere ein
dejaarsuitkering.
Jerdachte is pedofiele gevoelens de baas
egen een 25-jarige sekstoerist
oedi it Den Haag is in hoger beroep
iekel isteren voor het gerechtshof in
Vak *1 Ha g een hogere celstraf
coai fëist. De procureur eiste drie
cel, waarvan één jaar voor-
Eerder dit jaar ver-
jordeelde de rechtbank de Ha-
snaar tot twee jaar cel, waar-
ndt an acht maanden voorwaarde-
diuG ijk
:out De sekstoerist ging in beroep
dep mdat hij de straf van de recht-
htvê ank te hoog vindt en Justitie
ontvankelijk acht. De man
ui te ou op de Filipijnen twee meis-
esM 5 van negen en veertien jaar
evai eksueel hebben misbruikt. Hij
«klaarde gisteren dat hij niet
it was op seks, maar op een re
ine en op romantiek. „Ik vond
iet prettig om met haar te zoe-
en, ik hoefde niet meer dan
Zijn advocaat betoogde dat
iet ten tijde van de rechtbank
sak niet duidelijk was of de
sak in de Filipijnen nog liep.
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPO Geassocieerde Pers Diensten
Premier Kok: 'En daarmee is de kous af
D66-minister Borst is gisteren door het stof gegaan voor
de Tweede Kamer. Zij bood haar excuses aan voor haar
oproep deze week aan de D66-fractie om het verzet te
handhaven tegen het kabinetsbesluit over de inkrimping
van de varkenssector. Als minister, die onverkort het
standpunt van het kabinet moet uitdragen, had zij deze
uitspraak niet mogen doen.
den haag gpdeenheid van het kabinet. Ik heb
deze uitspraken echter gedaan
„Als dienaar van de kroon had in mijn sympathie voor mijn
ik dit niet mogen zeggen. Dat politieke geestverwanten,
roept verwarring op over de Staatsrechtelijk was het niet
juist." Ze beloofde in de toe
komst niet opnieuw zo'n uitglij
der te zullen maken. „In het le
ven van een minister is weinig
plaats voor gevoelens. Aan de
ene kant staat een minister voor
het kabinetsbeleid, maar aan de
andere kant zijn er de gevoelens
voor de eigen paitij. Het eerste
gaat dus voor. Ik zal mij daar
aan houden."
Premier Kok zei niet gelukkig
te zijn met de uitspraak van
Borst omdat de eenheid van het
kabinet hiermee in het geding is
gekomen. Maar hij vond ook
dat de situatie niet moet wor
den overdreven. „De minister
heeft haar excuses aangeboden
en daarmee is de kous af." Het
ging Kok echter te ver om te
spreken van 'eens maar nooit
weer', waarmee CDA-premier
Lubbers ooit vice-premier De
Korte (WD) pijnlijk terecht
wees.
SGP'er Van der Vlies, die het
debatje aanvroeg, toonde zich
ook tevreden met de excuses.
Volgens CDA-leider De Hoop
Scheffer is de houding van Borst
een nieuw bewijs van de ex-
cuus-cultuur van paars, be
windslieden mogen blijven als
ze maar sorry zeggen. D66-frac-
tieleider De Graaf gaf toe dat
Borst zich als minister eerst
moest houden aan het kabi
netsbeleid. Om verwarring in de
toekomst te voorkomen gaf
Groen Linksleider Rosenmöller
de minister twee petten, één als
lijsttrekker en één als minister.
- -A m
4KA *3 v t I
KREiLEROORD Door de vrieskou en de harde wind zag het er bij De Oude Zeug, het haventje van Kreileroord aan de westkant van het IJsselmeer uit als een poollandschap. Even onver
wacht als de winter gisteren kwam is hij alweer verdwenen. De ijzel van gisteren heeft twee levens geëist, één in Alkmaar en één in Amersfoort. foto anp paul vreeker
Zolang hier onzekerheid over
bestond, kon het Nederlandse
openbaar ministerie volgens
hem destijds geen rechtbank
zaak tegen de man aanspannen.
De'procureur betoogde dat de
zaak wel degelijk in Nederland
kon worden behandeld.
De raadsman wees verder op
het feit, dat ontucht in Neder
land een klachtdelict is waar
voor het slachtoffer zelf aangifte
moet doen. Dat was in eerste
instantie niet het geval. De Ha
genaar verklaarde dat een Duit
se medeverdachte hem min of
meer dwong verder te gaan dan
alleen zoenen. Een Duitser
maakte video-opnames van de
Hagenaar maar de Hagenaar
filmde ook terwijl de Duitser
met de meisjes bezig was. De
verdachte vertelde het hof dat
hij zijn pedofiele gevoelens in
middels weer volledig onder
controle heeft. „Wat mij betreft,
legt u mij een voorwaardelijke
straf van tachtig jaar op, ik doet
dit niet meer.
den haag gpd
'Sorgdrager heeft politieke diepgang van een platbodem
waar de politiek niet zonder kan en weet hij
als puntige 'meningenmachine' steeds op
nieuw de aandacht te trekken. Maar hij
staat ook als tweede op de lijst van de
'slechtste politicus van het jaar'. Deze titel
dankt hij aan zijn belletjestrekkerij: Hij
roept iets en rent daarna hard weg. Ook
weet hij geen nieuwe thema's meer aan te
snijden en ging hij onderuit in twee belang
rijke debatten: het Bouterse- en het Navo-
debat.
In de top-zes van de beste politici staan
verder op de rijfde plaats CDA-fractieleider
De Hoop Scheffer en op zes Groen Links
fractievoorzitter Paul Rosenmöller. Als
slechtste politici komen achter Sorgdrager
en Bolkestein ook Kamervoorzitter Bukman
(op drie), de D66-ministers Van Mierlo en
Borst en voormalig D66-fractieleider
Wolffensperger (respectievelijk vierde, vijf
de en zesde) voor. D66-fractievoorzitter: De
Graaf wordt door de parlementaire pers
roept hem uit tot het meest talentvolle par
lementslid-
Premier Kok staat met stip op één als beste
Nederlandse politicus. Tot zijn eigen ver
rassing, biechtte hij gisteren op. PvdA-mi
nister Melkert volgt met ruime achterstand
op twee en SP-voorman Marijnissen prijkt
op nummer drie.
De parlementaire pers. die op verzoek
van het RTL 5-programma De Kwestie 'de
politicus van het jaar' heeft gekozen, was
overduidelijk: Wim Kok mag deze titel dra
gen. Waarderende opmerkingen als 'de va
der des vaderlands', 'hij komt veel betrouw
baarder over dan zijn voorganger Lubbers'
en 'Kok weet het opgeklopte sfeertje in Den
Haag te relativeren' onderbouwden de keu
ze. Als prijs voor de behaalde titel kreeg de
premier een paar klapschaatsen uitgereikt.
Kok noemde het vak.van minister-presi
dent, waarbij hij regelmatig problemeh
moeten oplossen, een 'leuke sport'. Zijn on
geduld wil hij proberen iets meer in toom te
houden en dat hij als saaiste premier van de
geschiedenis te boek staat, vindt hij niet
erg. „Neem me maar zoals ik ben. Mis
schien komt voor sommigen die saaiheid
overeen met betrouwbaarheid." In de ver
kiezingsstrijd, waarmee Kok begin april vol
gend jaar wil starten, zal waarschijnlijk niets
meer van die saaiheid zijn te merken. Hij
ziét het liefst een verkiezingsstrijd op het
scherp van de snede en met een polarise
rend karakter.
Als slechtste politicus komt D66-minister
Sorgdrager uit de bus. Zij hobbelt van inci
dent naar incident, het ontbreekt haar aan
elke vorm van zelfkritiek en ze heeft de po
litieke diepgang van een platbodem, zo oor
deelt de parlementaire pers. Sorgdrager re
ageerde zeer verontwaardigd op de uitslag.
„Wat stelt zo'n verkiezing nu helemaal
voor?", vroeg zij zich kwaad af. „Het gaat er
niet om of je zo'n titel krijgt, maar of je in
houdelijk goed bezig bent. En ik heb be
hoorlijk veel voor elkaar gekregen."
Opvallend is dat WD-leider Bolkestein
zowel bij de beste als bij de slechtste zes
politici wordt genoemd. Hij staat op num
mer vier van de beste politici omdat hij nog
altijd de enige in de Haagse politiek is die
voor vuurwerk zorgt. Ook is hij de 'lefgozer'
Universiteit
Eindhoven deelt
computers uit
eindhoven «anp
De Technische Universiteit van
Eindhoven deelt vandaag
draagbare computers, laptops,
uit aan tachtig eerstejaars stu
denten scheikundige technolo
gie. Volgend jaar krijgen ook al
le andere elfhonderd eerstejaars
in Eindhoven een laptop. Een
deel van de kosten moeten ze
zelfbetalen.
De universiteit trekt in totaal
25 miljoen gulden uit voor dit
project. Het is de bedoeling dat
de Eindhovense studenten jaar
lijks vijfhonderd gulden betalen
voor hun laptop. Aan het eind
van hun studie hebben ze dan
2.500 gulden neergeteld en kun
nen ze het apparaat tegelijk met
hun bul meenemen naar huis.
De studenten krijgen hun com
puter het eerste jaar in
bruikleen.
Onderzoek naar
schuld in zaak
doodgedronken
student
groningen gpd
De ouders van de in september
in Groningen bij een indrinkri-
tueel om het leven gekomen
student Reinout Joost Pfeiffer
betreuren het besluit van Justi
tie om een gerechtelijk vooron
derzoek in te stellen naar de
dood van hun 18-jarige zoon.
„We zijn het er niet mee eens",
zei de moeder van het slachtof
fer gisteren in een korte reactie.
Het openbaar ministerie in
Groningen maakte gistermid
dag bekend negen studenten
officieel aan te merken als ver
dachte in de geruchtmakende
zaak. In het aangekondigde ge
rechtelijk vooronderzoek zullen
deze negen studenten, die eer
der al door de politie waren ver
hoord, nogmaals aan de tand
worden gevoeld, ditmaal door
de rechter-commissaris. Het
onderzoek moet Justitie hou
vast geven bij het nog te nemen
besluit om wel of geen vervol
ging in te stellen wegens de
dood van de eerstejaars stu
dent.
Volgens justitie kon op basis
van het afgeronde opsporings
onderzoek van de politie nog
geen verantwoorde beslissing
worden genomen. De politie
verhoren hebben volgens
woordvoerster T. Tjeerdema
onvoldoende aan het licht ge
bracht wat zich die fatale nacht
precies heeft afgespeeld in het
studentenpand Huize Van
Marum.
De vraag die Justitie vooral
beantwoord wil zien, is of stu
denten die bij het indrinkritueel
betrokken waren tekort zijn ge
schoten jegens het slachtoffer
maar ze zouden ook nalatig
kunnen zijn geweest.
Omwonenden
betalen mee aan
geluidsscherm
laren gpd
Twintig inwoners van Laren die
aan de rijksweg Al wonen, wil
len 340.000 gulden op tafel te
leggen als bijdrage aan de aan
leg van een geluidsscherm aan
één zijde van de snelweg.
Dat is een behoorlijk deel van
wat nodig is voor een scherm
over een afstand van 750 meter
aan de 'Hilversumse' zijde van
de Al. Rijkswaterstaat wil hier
één miljoen aan besteden. Het
gemeentebestuur van Laren
dubt nog over de vraag of het
het resterende bedrag ook
340.000 gulden wil betalen.
'Een novum' noemt initiatief
nemer Lengkeek die langs de
rijksweg, de opzet. Het is vol
gens hem nog niet eerder voor
gekomen dat particulieren be
reid zijn geld op tafel te leggen
voor een geluidsscherm.
Lengkeek is een aantal weken
geleden de buurt af geweest om
de bereidheid te polsen. „Daar
bij gold dat bewoners van hui
zen die in de frontlinie liggen
meer betalen dan mensen in
huizen die verder staan."
Werkdag te kort
foor eisen tegen
llrka-bende
üjsterdam gpd
ustitie is gisteren na een acht
uur durend requisitoir niet tot
eis tegen Etienne Urka en
ijn vermeende drugsbende ge-
omen. Het uitzonderlijk lange
totwoord over de verdachten
zo dik (147 pagina's) dat
ustitie vanmorgen nog een
antal uren nodig denkt te heb-
«n voor zij haar straffen be-
end zal maken.
Etienne Urka, de 43-jarige
^sterdammer, wordt gezien
k de man met 'macht' en 'lei-
torschap' binnen de bende die
vp grote schaal in hasj handel-
to-Hij zou de opvolger zijn van
!e in 1991 vermoorde maffia-
aas Klaas Bruinsma. Volgens
ustitie heeft Urka zich ook
thuldig gemaakt aan belasting-
taude. Ingewijden venvachten
to'Urka zo'n zeven jaar cel te
échten staat. Een andere Am-
edammer, alias de Boekhou-
tor, wacht eveneens een zware
!traE Zijn advocaat denkt acht a
ton jaar.
London City Airport Londen heeft alles wat een w inkelend hart begeert.
London Stansted En Oxford Street is slechts één van de fascinerende
Manchester - East Midlands locaties. Met Air UK bent u goed op weg. U hebt
Inverness de keuze uit maar liefst 15 vertrektijden per dag.
Aberdeen - Edinburgh U kunt vanaf Amsterdam vertrekken naar London
Glasgow - Newcastle Stansted of London City. Vanaf Rotterdam brengen
Leeds/Bradford wij u naar London City.
Humberside - Teesside Een enkele reis kunt u nu al "boeken vanaf 99,-*.
Birmingham - Norwich En voor een Londen-retour betaalt u dan slechts
Jersey - Guernsey 198.-. Waag uw reisbureau naar Air l K of bel ons
Belfast rechtstreeks: (023) 567 47 77.
Air UK Ltd.
Planetenweg 5,
2132 HN Hoofddorp
Reserveringen.
(023) 567 47 77
Nederland is in de jaren 1933 tot aan de
inval in 1940 veel intensiever geïnfiltreerd
door nazi-Duitsland dan tot nu toe is aan
genomen. Dat gebeurde via hoge ambte
naren, bedrijfsleven, bankwereld, politie,
legerofficieren en culturele en politieke
groeperingen.
amsterdam anp
Nieuw archiefonderzoek van prof. dr. G-
van Roon van de Vrije Universiteit in
Amsterdam heeft dat opgeleverd. De his
toricus doorzocht in 1994 en mei dit jaar
een grote hoeveelheid Gestapo-dossiers in
archieven in Moskou en Berlijn. Daar ont
dekte hij dat de Duitse infiltratie en het
vantevoren collaboreren van Nederlan
ders al ver voor de bezetting grote vormen
hadden aangenomen.
Vooral hoge ambtenaren op het minis
terie van economische zaken speelden
een actieve rol. Dit ministerie eiste in 1933
de buitenlandse handelspolitiek voor zich
op en concentreerde zich meer en meer
op Duitsland. Het departement trok ande
re departementen als koloniën, defensie
en sociale zaken hierin mee.
In Nederland woonden destijds 75.000
Duitsers van wie er 2000 lid waren van de
Duitse partij NSDAP. „Procentueel is dat
niet veel, maar wat aantal partijleden be
treft nam Nederland de tweede plaats in",
zegt Van Roon.
Van Roon stuitte op allerlei onbekende
zaken in de archieven. Zo meldt hij dat de
Nederlandse ministerraad al begin '34
vreesde voor een uit Duitsland geïnitieer
de staatsgreep van de NSB. Deze ultra
rechtse Nederlandse beweging genoot een
grote aanhang onder politie, legerofficie
ren en rechterlijke macht.
Ook ontdekte de historicus dat de Ge
stapo begin 1935 de procureur-generaal in
Amsterdam, Van Harinxma thoe Slooten,
ertoe had gebracht een brief te schrijven
aan de minister van justitie om concentra
tiekampen op te richten voor buitenland
se asielzoekers, en vooral voor communis
ten. Daarop werd in maart 1935 het Fort
Honswijck, ten zuiden van Utrecht, voor
dat doel in gereedheid gebracht. Diverse
Nederlandse instanties waren hierbij be
trokken.
In een andere brief aan Justitie wees de
Amsterdamse PG erop dat de Nederlandse
politie en de Gestapo eigenlijk dezelfde
vijand bestreden: het communisme. Van
Roon denkt dat hoge Nederlandse ambte
naren, hoge politiefunctionarissen en offi
cieren onvoldoende beseften dat er in
Duitsland vanaf 1933 nogal wat was ver
anderd.
In december 1936 richtten onder ande
ren Emil Hellfrich, een hoge nazi uit Ham
burg, het Deutsch-Niederlandische Ge-
sellschaft op. Deze instelling wist een aan
tal Nederlandse prominenten uit industrie
en bankwereld aan zich te binden, waar
door ze met het netwerk van het Derde
Rijk werden verbonden. Hoge functiona
rissen bezochten elkaar. „Op deze wijze
was Nederland in die tijd al hard op weg
een satelliet van nazi-Duitsland te wor
den". aldus Van Roon.
In oktober 1939 stelden Duitse autori
teiten in verband met een eventuele aan
val lijsten op van honderden in Nederland
te arresteren personen. Ook was er een
lijst van twee bladzijden van pro-Duitse
Nederlandse (hoofd)commissarissen van
politie tot wie de Duitse troepen en in
stanties zich konden wenden na de inval.
Onder de namen bevindt zich de politie
commissaris Einthoven, die na de oorlog
directeur werd van de Binnenlandse Vei
ligheids Diensten (BVD).
Toch noemt Van Roon de voorbeelden
aspecten van een voorgeschiedenis van de
bezettingstijd. De onderzoeker relativeert
de infiltratie en collaboratie ook. „Want
niet vergeten mag worden dat deze jaren
ook de voorgeschiedenis waren van het
verzet in Nederland. Daarbij volgden bur
gers hun eigen geweten om Duitse vluch
telingen en vervolgden te helpen. En daar
mee werden ze weerbaar voor de dreiging
vanuit Duitsland."
