sringloop-
)edrijf open
n 1998
'Jongeren beschouwen seks als privédomein'
De maatschappij kan niet zonder accu's'
Je bent geen watje als je
nee zegt tegen vuurwerk
m dreaming...
^zintratuin
IANDEL Rfl WANDEL
Politie adopteert basisscholen
fi t
INDERDAG 18 DECEMBER 1997
e",e eerste vestiging van het .kringloopbedrijf voor Leiden
VIK regio, in de voormalige Stadswerf op bedrijventerrein
Waard, gaat vermoedelijk in het najaar van 1998
'Hgejen- De verbouwing van het pand, waar een reparatie-
rkplaats en een winkel komen, begint in februari van
tvolgend jaar.
ENAAP RIETVELD
IQ
3), i
n dit
de
Ier K gemeenten in het gebied
kea i de Gevulei (Gemeenschap-
ensi ijke vuilverwerking Leiden
lenti omgeving) denken dat acht
ïfess ide 48 kilo grofvuil die men-
per jaar aan de weg zetten,
inivi chikt gemaakt kan worden
ir hergebruik. Dat zou bete
len dat er twee miljoen kilo
al per jaar minder de ver
draai ndingsoven in gaat. Het le-
ersit t de Gevulei een besparing
__K |430.000 gulden op.
wei iet kringloopbedrijf zou vol-
is prognoses in het eerste
nog tot een verlies van
luit Ier dan een half miljoen gul-
iodf i leiden. De deelnemende
lege neenten draaien op voor die
liezen. Maar al na drie jaar
pre i het bedrijf kostendekkend
d o: aien. En als de provincie
er k r de brug komt met de ge-
drie ton subsidie zijn
hergebruikers al eerder uit
kosten. Volgens de Gevulei
lijde men in de werkplaats en de
4ikel in de Stadswerf 41 men-
een baan vinden.
SU
nap
De medewerkers van het
kringloopbedrijf gaan niet al
leen fietsen en huishoudelijke
apparaten repareren, kleren
wassen en kopjes schoonmaken
om ze vervolgens weer aan de
man te brengen. Zij moeten ook
de spullen die niet meer ge
schikt zijn voor hergebruik zo
demonteren dat' materialen als
ijzer, rubber, kunststof en hout
allemaal apart kunnen worden
De Stadswerf is volgens voor
lichter F. Delemarre van de Ge
vulei uitermate geschikt voor
vestiging van het bedrijf. In het
pand zijn al werkplaatsen en is
ook een ruimte die vrij eenvou
dig als winkel is in te richten.
„En het ligt weliswaar aan de
rand van de stad, maar het is
zowel met de auto als met de
fiets voor Leidenaars en men
sen uit de regio toch gemakke
lijk te bereiken.'' Als het kring
loopbedrijf goed loopt, komen
er dependances in de regio,
waar alleen spullen worden ver
kocht.
v>~-,
ar - --
VOORSCHOTEN
Leidseweg 518
Tel. 071-5322203
30to ar liefst 38 jongens- en 12
isjesteams doen maandag
e aan het schoolbasketbal-
rnooi voor brugklassers in
Universitair Sportcentrum
de Einsteinweg in Leiden,
opkomst is dit jaar bijzonder
"hen V°bg Jaar deden elf teams
Onderzoekster Janita Ravesloot over jeugd en seksualiteit:
LEIDEN/LEIDERDORP.
CAROLINE VAN OVERBEEKE
Overal, op televisie, in tijd
schriften. in muziek, zelfs op
straat - billboards met halfblote
vrouwen -, worden jongeren ge
confronteerd met seks. Jonge
ren hebben ook meer keuzevrij
heid dan vroeger als het om
seksualiteit gaat, maar dat
maakt het tegelijkertijd moeilij
ker. Er wordt immers veel van
hen verwacht: ze moeten reke
ning houden met hun partner,
veilig vrijen en vooral niet over
grenzen heen gaan. Sommige
jongeren vinden dit zoveel 'ge
doe' dat ze wachten met het op
doen van seksuele ervaring.
Jongens en meisjes in de hogere
milieus experimenteren nog het
meest met s^eks en losse relaties:
omdat ze langer doorstuderen,
kunnen ze volwassenheid lan
ger uitstellen
Dat blijkt uit het proefschrift
van Janita Ravesloot, 'Seksuali
teit in de jeugdfase, ouders en
jongeren aan het woord', waar
op ze vandaag promoveert aan
de Leidse universiteit. De Lei-
derdorpse studeerde pedago
giek en deed aan de Leide uni
versiteit onderzoek naar de ma
nier waarop jongeren seksuali
teit beleven en naar de steun
die zij daarbij van ouders krij
gen. Ze ondervroeg ruim hon
derd jongeren en hun ouders in
de regio Leiden. „De jongeren
zaten tijdens de eerste inter
views »in de eindexamenklas -
16-18 jaar - en waren bij de
laatste gesprekken 19-22 jaar
oud.''
„Ondanks seksuele vrijheden
verlopen seksuele carrières van
jongeren niet altijd even mak
kelijk. Jongeren vinden het
moeilijk om hun eigen grenzen
duidelijk te maken, om te zeg
gen wat ze wel of niet prettig
vinden en om veilig te vrijen.
De eerste seksuele gemeen
schap wordt niet altijd als posi
tief beleefd, soms zelfs als bij
zonder teleurstellend. Daar
komt bij dat ouders zich terug
houdend opstellen: ouders
staan wel open voor een ge
sprek maar toch wordt over dit
onderwerp thuis niet echt ge
praat. Ze zijn meer opvoeders
op afstand.''
Maar dat laatste willen jonge
ren ook zelf. „Ze beschouwen
seks als privédomein waarmee
ouders zich niet moeten be
moeien. Ook met andere jonge
ren praten ze hier liever niet
over. Ze hebben het gevoel er
alleen voor te staan."
Ravesloot vond het opmerke
lijk dat naar seksualiteitsbele
ving van jongeren weinig on
derzoek is gedaan. „Er is wel
kwantitatief onderzoek naar de
leeftijd waarop jongeren met
seks beginnen bijvoorbeeld,
maar naar de mening, de sub
jectieve ervaring van jongeren,
werd niet zozeer gevraagd. Ook
over de rol van ouders is niks
bekend. Ik ontdekte dat jonge
ren best veel tobden, ondanks
de toegenomen seksuele vrijhe
den, maar daar niet over pra
ten."
De afgelopen decennia is er
veel veranderd: tieners van de
jaren vijftig hadden te maken
met strenge fatsoensnormen en
een grote sociale controle. Seks
voor het huwelijk was verwer
pelijk. Thuis werd dit onder
werp niet of nauwelijks aange
roerd. Degenen die wel begon
nen met experimenteren, waren
vooral jonge mannen uit lagere
milieus en meisjes uit hogere
klassen. De bevrijding van
seksualiteit uit het keurslijf van
de traditionele moraal gaf jon
geren vanaf de jaren '60 meer
mogelijkheden om eigen voor
keuren te ontdekken en accep
teren. Maar dit verloopt niet
zonder problemen.
Verschillen tussen de seksen,
hoge en lage milieus en tussen
gelovigen en niet-gelovigen, be
staan nog steeds, aldus Rave
sloot. „Lager opgeleide en gelo
vige meisjes zien seks nog voor
al als iets voor een vaste relatie.
Ze hechten aan trouw. Ze zijn
bang voor losbol door te gaan.
Jongens hebben vaker seksueel
losse contacten. Daar heb je
weer die dubbele moraal: jon
gens krijgen nog steeds meer
vrijheden dan meisjes op dit
vlak."
De eerste kus wisselen jonge
ren tegenwoordig uit op 12- a
13-jarige leeftijd, ze gaan met
elkaar naar bed als ze een jaar
of 17 of 18 zijn. „Hoger opgelei
den experimenteren meer. Hun
opleiding betekent een verlen
ging van de jeugdfase: je kunt
langer jong zijn en hebt meer
tijd om dingen uit te proberen.
"Vast" betekent voor hen: trouw
zolang het duurt. Maar er is ook
een groep uitstellers: jongeren
die liever andere dingen doen.
zoals uitgaan met vrienden. Zij,
10 procent van mijn onder
zoeksgroep, denken: „Seks
komt nog wel, het is zó ingewik
keld."
„Seksuele vaardigheden heb
ben jongeren immers niet ge
leerd. Dat krijgen ze niet van
huis mee: er wordt niet over ge
praat. Ouders steken uren in
beroepskeuze, maar over de pil
en condooms worden terloopse
mededelingen gedaan. Jongens
moeten bovendien nog te veel
voldoen aan het achterhaalde
beeld van de stoere versierder.
Ouders zijn vandaag wel
meer op de hoogte van het
seksuele doen en laten van hun
kinderen. „Ze willen het niet
verbieden, maar hopen dat hun
kinderen niet te snel of te veel
experimenteren. Ze zijn bang
dat dit schadelijk is. Datzelfde
geldt voor pilgebruik. Over het
algemeen praten moeders meer
met hun ldnderen over dit on
derwerp dan vaders: praten
over seks is nog steeds een
vrouwenzaak."
„Ik hoop dat ouders zich
meer gaan afvragen: heb ik mijn
kind wel voldoende toegerust
op dit gebied? Verder moet er
meer onderzoek worden ge
daan: in mijn groep waren ho
moseksuelen en allochtone jon
geren niet of nauwelijks verte
genwoordigd. Het zou mooi zijn
als dit een groot landelijk on
derzoek zou worden.
Drie droomhyacinten in diverse kleuren.
Een mooi geurlijntje voor de kerst.
De terrapot krijgt u
er als cadeautje bij.
Hyacinten in sierpot.
Van 7.95
Voorlichting HALT op Aquino College
asketbaltoernooi voor scholieren
minder mee. Alle teams spelen
twaalf minuten per wedstrijd.
Het eerste duel begint om half
negen. De finale is om half vijf.
Een dag later zijn de oudste ba
sisschoolleerlingen aan de
beurt. Dit toernooi is op dezelf
de plaats. Het begint om half
negen en duurt tot ongeveer
half twee.
LEIDEN «SUZANNE BARBIER
Vuurpijlen die onverwacht j,e
kant op suizen, rotjes die al in je
hand ontploffen en illegale mil
joenenklappers die op 1 januari
per ongeluk afgaan, het zijn al
lemaal ongelukken met vuur
werk die ieder jaar weer gebeu
ren. Ongelukken die met een
goede voorlichting misschien te
voorkomen waren geweest. Veel
jongeren willen bovendien nog
wel eens vergeten dat de lonten
alleen op oudejaarsdag zélf mo
gen worden aangestoken. Alle
andere dagen knallen is dus
strafbaar. Om scholieren nog
eens met de neus op de juiste
feiten rond vuurwerk te druk
ken, trekken de medewerkers
van bureau HALT, de organisa
tie die het hele jaar door min
derjarige overtreders aanpakt,
deze dagen met een preventie-
les langs scholen.
HALT-medewerkster Els
Kooter en Dirk Elissen, agent
van bureau Merenwijk, moch
ten gisteren aan de tweede klas
sen van het Aquino College aan
de Eijmerspoelstraat uitleggen
wat wel en wat niet is toege
staan met vuurwerk. En daar
hadden de scholieren wel oren
naar. Want alleen, met vriendjes
of met pa, iedereen vindt vuur
werk eigenlijk wel heel stoer.
Dat niet alle verhalen helden
verhalen zijn, blijkt echter al
gauw. Wat bijvoorbeeld bijna
twee weken geleden is gebeurd
in Leiderdorp, vindt de klas be
hoorlijk schokkend. Je zal je
hand maar kwijtraken, omdat je
op eigen houtje wil experimen
teren.
Els Kooter haast zich om de
scholieren duidelijk te maken
dat het veel vaker voorkomt dat
mensen ernstig gewond raken.
Mensen die misschien geen he
le hand, maar wel twee vingers
moeten missen of gedeeltelijk
doof worden bijvoorbeeld. Zij
wijst erop dat jaarlijks zoveel
onschuldige omstanders ge
wond raken doordat feestvier
ders niet opletten waar het spul
terechtkomt. Volgens een van
de havo-scholieren hoef je echt
geen bommenmaker te zijn om
gewond te raken. Het kruit van
anderhalve strijker kan al heel
wat schade aanrichten. En dat
weet hij uit eigen ervaring.
Over de vraag wat je dan ei
genlijk wel met vuurwerk mag
en wanneer hoeft de klas niet
lang na te denken. Volgens het
boekje komen één voor één de
antwoorden: kopen mag alleen
op de drie laatste dagen van het
jaar en afsteken alleen op 31 de
cember tussen tien uur 's och
tends en twee uur 's nachts.
„Maar wat als je dat nou niet
doet meneer de agent, moet je
dan naar de gevangenis?" Uit
de mond van Dirk Elissen klinkt
het resoluut: „Dan pak ik je in je
kraag en wordt proces-verbaal
opgemaakt. Als het je eerste
overtreding is, heb je geluk,
want dan mag je naar HALT en
dan zien we je op 2 januari de
straten schoonmaken
Deze snelle aanpak is karak
teristiek voor de werkwijze van
bureau HALT in de rest van het
jaar. Minderjarigen die voor het
eerst in de fout gaan met dief
stal of vandalisme worden door
de politie bij deze organisatie
afgeleverd. Na een gesprek met
de ouders en een individuele
ontmoeting gaat de overtreder
voor een aantal uren aan het
werk. De jongere die bij de He-
ma iets heeft gepikt, gaat daar
een week later aan de slag. „Dat
is inderdaad confronterend",
geeft Kooter toe. „Maar dat is
juist onze kracht. Een kwartier
tje met de beveiligingsman of
de caissière maakt meer indruk
dan een preek van een uur.
Omdat de meeste pubers die
hier met hun ouders binnenko
men al veel spijt van hun ge
drag .hebben, moeten ze de
kans krijgen om het snel weer
goed te maken. En dat doen we
op deze manier heel effectief.
Maar zo'n vijf procent zien we
hier een tweede keer terug."
Kooter vindt het heel belang
rijk dat in reclamecampagnes
en op scholen aandacht wordt
besteed aan vuurwerk, omdat
elk ongeluk dat is voorkomen,
telt. Scholieren worden volgens
haar van jongs af aan bestookt
met waarschuwingen, maar als
het erop aankomt, moeten ze
toch hun hersens gebruiken en
zich niet laten verleiden door
'stoerdoenerij'. Of. zoals één
leerling het duidelijk verwoord
de: „Je bent geen watje als je
niet mee doet met je vrienden,
nee zeggen is pas echt stoer."
RUBRIEK VOOR ZAKELIJK NIEUWS. TELEFOON 071-535 64 36, FAX 071-532 19 21
'drijf Groenen bestaat vijftig jaar
REGIO* MARUN KRAMP
DENDORITH LIGTVOET
ïlefoons, televisies, compu-
video-apparatuur. De
msen staan er zelden bij stil,
'ar geen enkel modern appa-
functioneert zonder accu.
ze maatschappij kan niet
'der." Accuspecialist R.
oenen spreekt uit ervaring. Of
nu gaat om een oude Rolls
n! Vee of om een ziekenhuisin-
is. Zijn bedrijf aan de Nieuwe
ei« "kan de noodzakelijke accu
eren.
vp^ezoekers realiseren zich niet
achter de eeuwenoude gevel
groothandel/importeur
ist met een omzet van circa
miljoen gulden per jaar. Er
volgens Groenen maar een
k of tien bedrijven in Neder-
'd die zich geheel richten op
erkoop van accu's. „De
pief lesm accubedrijven zijn er in
loop der jaren wat bij gaan
pn: ze leveren banden of au-
onderdelen bijvoorbeeld. Ik
een van de weinige specia-
en. Bedrijven of particulieren
ct problemen komen vaak
nzelf bij mij terecht."
De meeste mensen staan
•oir stil bij de functie van een
cu, want ze vinden het een
vuil en vies ding. Maar ze zijn
belangrijk. We leveren bijvoor
beeld accu's aan Energiebedrijf
Rijnland, maar zorgen ook voor
accu's voor de computerge
stuurde apparatuur in zieken
huizen. Als de stroom uitvalt,
zorgen zij ervoor dat de medi
sche apparatuur gewoon blijft
functioneren."
Groenen runt de zaak met
zijn vrouw. Het echtpaar heeft
één man in dienst. Dat terwijl
het bedrijf, dat deze maand vijf
tig jaar bestaat, vroeger twaalf
man had rondlopen. Tot in de
jaren zestig bezat Groenen een
fabriekspandje aan de Lange-
straat. Maar de grondstof voor
accu's veranderde: het harde
Accuspecialist
R. Groenen:
„De meeste
mensen vin
den een accu
een vuil en
vies ding."
FOTO HENK
BOUWMAN
rubber moest het veld ruimen
voor kunststof die Groenen niet
kon fabriceren. „Moderne ac
cu's worden in serie gemaakt
met duizenden tegelijk. Daar
was in Nederland geen afzet
voor." Sindsdien legt het bedrijf
zich toe op verkoop en repara
tie.
Groenen maakt nu alleen nog
maar bijzondere accu's in de
werkplaats achter in zijn zaak.
Zo kan het bedrijf de eigenaar
van een oude Rolls Royce of een
Jaguar gelukkig maken.
„Originele accu's Van oldtimers
zijn vaak niet meer te krijgen.
Maar de eigenaar heeft er geen
zin in om die fraaie motorkap
open te maken en een moderne
accu te tonen. Dus komt hij bij
ons terecht."
„Soms vragen mensen zich af
waar wij van leven, er staan hier
zelden bedrijfswagens voor de
deur", zegt Groenen met een
grijns op zijn gezicht. „De
meeste accu's worden namelijk
geïmporteerd en direct bij de
klant afgeleverd. In de loop der
jaren heb ik bijna alle bedrijfjes
hier in de omgeving het loodje
zien leggen. Maar ik ben geble
ven en ik verwacht dat mijn
zoons het bedrijf overnemen.
Hoe lang dat nog zal duren?
De 68-jarige eigenaar haalt zijn
schouders op. „Ik heb geen zin
om er mee op te houden. Ik heb
vier zoons, allen met een tech
nische achtergrond. Ze kunnen
me opvolgen. Maar ja, het is
moeilijk om de leiding uit han
den te geven."
De politie Hollands Midden
gaat basisscholen adopteren.
Elke school in de regio krijgt
een eigen contactpersoon bij de
politie. Deze agent geeft leerlin
gen uit groep zeven en acht
voorlichting over onder andere
winkeldiefstal, pesten, drugs en
vandalisme. Voor het einde van
dit schooljaar moet in elke ge
meente ten minste één school
meedoen aan het project, dat
de naam 'Doe effe normaal'
draagt.
Hollands Midden wil met dit
project in contact komen met
scholieren onder de twaalf jaar,
meldt W. Koenen van de jeugd-
en zedenpolitie. „We gaan in de
klas niet gericht op zoek naar
jeugdige crimineeltjes, maar we
willen kinderen vertrouwd ma
ken met de politie, en ze door
goede voorlichting op het rech
te pad houden." Het is de be
doeling dat met name wijk
agenten worden ingezet op de
basisscholen. Zij hebben hier
voor een opleiding gevolgd en
zullen de kinderen twee jaar
lang één keer per twee maan
den les geven.
Cijfers over crimineel gedrag
van kinderen in deze leeftijds
categorie heeft Koenen niet.
„Wel is duidelijk dat volwassen
criminelen vaakt al voor hun
twaalfde voor het eerst in aan
raking kwamen met politie. Dat
we niet meer gegevens hebben,
geeft eigenlijk het probleem
goed weer. Wij hebben namelijk
jarenlang niet op deze groep ge
let. En dat is zonde, want leer
lingen in groep zeven en acht
van het basisonderwijs zijn het
meest beïnvloedbaar. De groe
pen daaronder zijn te jong voor
voorlichting over bijvoorbeeld
drugs en gokverslaving en op de
middelbare school spelen al een
hoop problemen."
Bang voor een overdaad aan
maatschappelijke voorlichting
in het basisonderwijs is Koenen
niet. „Als de GGD bijvoorbeeld
al een project over drugs heeft
gedraaid, gaan wij dat op die
school niet nog een keer over
doen. Dan concentreren wij ons
op andere problemen. Daarbij
is het de bedoeling dat wij deze
instantie en bureau HALT be
trekken bij het project."
Hollands Midden heeft het af
gelopen jaar 'proefgedraaid' in
Boskoop en Bodegraven. Bin
nen een maand hoopt Koenen
ook te beginnen op scholen in
de Leidse en Alphense regio en
in de Duin- en Bollenstreek.
Crisis in de keuken
1
met kerst?
7 A
Niet nodig!
Maximiliaan Winkelhuis, schrijver van
"Flaters Foefjes in de keuken
geeft u culinaire oplossingen.
Zondag 21 december, 14.00 uur tot 16.00 uur
Begane grond,
breestraat 93 Kooyker Ginsberg I
Leiden
