Pieterburen wildodingsprotocol'
Zeearenden komen
steeds dichterbij
Ledenwinst voor natuurclubs en milieuorganisaties
Natuur Milieu
WOENSDAG 17 DECEMBER 1997
Conferentie over stranding walvissen
PIETERBUREN ANP
De Zeehondencrèche Pieterburen houdt
begin volgend jaar een internationale
conferentie over het stranden van wal
vissen op de Noordzeekust. Belangrijkste
agendapunt is het opstellen van red-
dings- en dodingsprotocollen voor de
zeezoogdieren. Dat heeft directeur Lenie
't Hart van de zeehondencrèche meege
deeld.
Levende walvissen die niet meer te red
den zijn, moeten volgens 't Hart zo spoe
dig mogelijk uit hun lijden worden ver
lost. Dolfijnen en kleinere walvissoorten
kunnen met een groot kaliber geweer
worden afgeschoten. Bij grote zeezoog
dieren. zoals de potvis, komt antitankge-
schut van pas.
Voornaamste spreker op de conferentie
is de dierenarts Rhys Nolan, die veel er
varing heeft opgedaan bij massale wal
visstrandingen in Nieu w-Zeeland. Een
samenwerkingsverband van overheid,
universiteit en natuurbeschermers heeft
daar protocollen ontwikkeld, die volgens
't Hart ook in Noordwest-Europa toepas
baar zijn. Nog levensvatbare walvissen
kunnen met een soort van opblaasbaar
matras worden vlotgetrokken.
De conferentie in Pieterburen moet ie
dereen bijeenbrengen die betrokken is
bij de problematiek rond gestrande zee-
zoogdieren: overheden, politie, brand
weer, dierenbescherming, dolfinarium
Harderwijk en het leger wegens de beno
digde wapens voor het afschieten. Ook
Denemarken, Duitsland, Groot-Brittan-
nië en België kunnen een uitnodiging te
gemoet zien.
De conferentie moet in de eerste helft
van 1998 plaatshebben, zodat iedereen
goed is voorbereid op strandingen tij
dens de volgende najaarstrek.
Tussen 28 november en 4 december
strandden in totaal 25 potvissen op de
Noordzeekust: één bij Wassenaar, vier
op Ameland en achttien op het Deense
eiland Römö. Twee dieren die op een
zandbank bij het Duitse eland Sylt vast
liepen, kwamen bij hoogwater weer vrij.
".US?!
De 'viegendedeur'.
Spanwijdte circa 2,5
meter, opgerukt tot en
kele honderden kilome
ters van ons land.
Grauwe ganzen staan
hoog op het menu van
in Nederland pleiste
rende zeearenden. FO-
TOS MARTIJ N DE
JONGE
FLEVOLAND* GPD
Doen ze het of doen ze het niet?
De zeearend blijft de gemoede
ren van vogelend Nederland be
zighouden. Komt de 'vliegende
deur' spontaan tot broeden in
ons land, of moet deze grote
roofvogel toch een handje wor
den geholpen? De plannen voor
het ruggensteuntje, door in ge
vangenschap gefokte vogels los
te laten in geschikte leefgebie
den, zijn naar de achtergrond
geraakt. Niet alleen als gevolg
van de kritiek die de plannen
makers, met name het Wereld
Natuurfonds (WNF), oogstten.
De zeearenden zelf zorgen ook
voor discussie. Het aantal
broedparen in Noordwest-Eu
ropa neemt jaar na jaar toe. De
ontwikkelingen gaan sneller
dan venvacht. Hoe moet dat
verder?
Afgelopen voorjaar waren er
broedgevallen pogingen bij
Hamburg en Bremerhaven. Nog
maar een paar honderd kilome
ter van de Nederlandse grens
venvijderd. Het aantal in Ne
derland overwinterende zee
arenden lijkt eveneens toe te
nemen. Volgens recente schat
tingen zouden er momenteel
tien tot vijftien jonge zeearen
den in Nederland verblijven.
Meer dan in de topwinter
1995/1996. Ze zijn onder andere
waargenomen langs de Noord-
Hollandse kust, op Texel, Ter
schelling en Vlieland, in de Wie-
ringermeer, in Flevoland en in
Zeeland. Optimisten denken nu
dat al binnen een jaar of vijf het
eerste Nederlandse broedgeval
een feit kan zijn. Zeearenden
profiteren van de volledige be
scherming die ze tegenwoordig
genieten. Daarnaast is de jacht
op allerlei soorten waterwild
sterk verminderd, hetgeen hun
voedselsituatie heeft verbeterd.
In Nederland zou de zeearend
een rol kunnen gaan spelen bij
het langs natuurlijke weg regu
leren van broedpopulaties grau
we ganzen.
Minder lood
in drinkwater
De Europese milieuraad
heeft de drinkwaternormen
aangescherpt. Zo mag er
over vijftien jaar maar 10
microgram lood in een liter
drinkwater zitten, tegen nu
50 microgram. De norm is
opgesteld aan de hand van
richtsnoeren van de We
reldgezondheidsorganisatie
(WHO).
Om aan deze norm te kun
nen voldoen dienen drink
waterdistributiebedrijven
loden leidingen te vervan
gen (saneren). In Neder
land gebeurt dat al. Volgens
de planning is de operatie
in 2005 voltooid. Gelet op
de gezondheidsrisico's van
lood in drinkwater dringt
milieuminister De Boer er
op aan de operatie verder te
versnellen.
In veel oudere woningen
zijn binnenshuis ook nog
loden drinkwaterleidingen
aanwezig, die vervangen
moeten worden. Het is dë
verantwoordelijkheid van
de eigenaren. In huurwo
ningen moeten de verhuur
ders vóór 2005 de loden pij
pen vervangen hebben.
Krachtens de nieuwe nor
men mag een liter drinkwa
ter hooguit 0,5 microgram
bestrijdingsmiddelen be
vatten. Deze norm geldt te
vens voor afbraakproduk-
ten van landbouwgif, die
soms net zo schadelijk zijn
als het oorspronkelijke gif.
Probleem voor drinkwater
bedrijven is dat sommige
bestrijdingsmiddelen niet
of heel moeilijk te vinden
zijn in het oppervlakte- of
grondwater waarvan 'ge
meentepils' wordt gemaakt.
De drinkwatervoorziening
in Nederland staat op een
zodanig hoog niveau dat
distributiebedrijven zonder
veel problemen aan de aan-,
gescherpte Europese nor
men kunnen voldoen. De
nieuwe Europese drinkwa
ternormen moeten binnen
twee jaar na inwerkingtre
ding in nationale regelge
ving worden omgezet.
Het aantal leden en donateurs
van natuur- en milieuorganisa
ties in ons land is dit jaar geste
gen tot bijna 3,5 miljoen. Dat is
de helft meer dan in 1991. Dit
blijkt uit de jaarlijkse telling van
hetVara-radioprogramma
Vroege Vogels.
Na een daling vorig jaar zagen
de meeste organisaties hun
aanhang dit jaar groeien. Van
de vijf grootste raakte alleen de
Dierenbescherming 9.000 leden
kwijt. Mogelijk zijn deze men
sen overgestapt naar de nieuwe
organisatie Varkens in Nood,
ontstaan uit een initiatief van
de schrijvers J.J. Voskuil en Koos
van Zomeren. Ruim 12.000
mensen hebben zich in enkele
maanden tijd bij deze club aan
gesloten.
De Dierenbescherming gaat bo
vendien gebukt onder een rich
tingenstrijd. Afgelopen week
einde stapten drie bestuursle
den op. Ze wilden dat de orga
nisatie meer zou doen dan zich
bekommeren om het welzijn
van honden en katten. Afgelo
pen jaar zijn er bijvoorbeeld an-
ti-jachtcampagnes en campag
nes tegen de bio-industrie ge
houden. Voor een meerderheid
van de 133 afdelingen hoeft dat
niet. Een commissie van goede
diensten, onder leiding van ex-
minister en thans europarle-
menteriër H. Maij-Weggen
moet de crisis oplossen.
De grootste natuurorganisatie
in Nederland blijft Natuurmo
numenten met 870.000 le
den/donateurs, een winst van
35.000. Het Wereld Natuur
Fonds kreeg er duizend nieuwe
leden bij en heeft er nu 708.000.
Greenpeace zit najaren van te
ruggang weer in de lift. De aan
hang van deze organisatie
groeide met 25.000 tot ruim
610.000. In 1991 was Greenpea
ce met 830.000 aanhangers nog
veruit de grootste.
Ook de Nederlandse tak van In
ternational Fund For Animal
Welfare deed het goed. Mede
dankzij prijzenfestivals haalde
deze instelling 26.000 nieuwe
donateurs binnen en bezet nu
met ruim 219.000 aanhangers
de vierde plaats. De Dierenbe
scherming is ondanks ledenver
lies nog altijd vijfde met ruim
187.000 leden.
OPGAVE
OPLOSSING
CRYPTOGRAM
Horizontaal:3. Alarmnummer?
(7); 6. In de huishouding geeft ze
weinig steun (6); 8. Hierin gaat
de benzine van een gevechtswa
gen (4); 11. Wat riskeren door
erin te rijden (5); 13. Vogel die
z'n eigen naam roept (5); 14.
Heeft uitgesproken zot plaats
(6).
Verticaal:1Was hieraan in het
stadion (4); 2. Het is de bedoe
ling dat de wind aanwakkert (5);
4. Merken dat bomen hoorbaar
zijn (4); 5. Echtgenoot die wat
laat zien? (7); 7. Minder soepel
vaartuig (6); 9. Hierna volgt 19
(4); 10. Dier van een vogel zon
der gebak (3): 12. Maak er een
goede eigenschap van! (4).
KRUISWOORDRAADSEL
NOU MOV INAA& &VAJ
/AT p C>/T /£T /-/^Lf-
MAAL MIJN NC//S N/VT
VA-/S-A-<AO-/V'£> &-A /-AC £.-£•*?-
/<-£-& V-O-O/S A/-V-/N-Z N-O-NT-V-N
V-N A-AB-N-A <$-A I-N" N-V-M
U-00-&/.-V-ZV-N 1/-/-T.
TOMPOES
Tom Poes en het Kukel
De burgemeester toog onmiddellijk
aan het werk. Na diepgaande bespre
kingen met vooraanstaande figuren
van de politie en de wetenschap be
legde hij een persconfereïitie.„De
toestand is ernstig", zo verklaarde hij
van achter de groene tafel. „Welis
waar heeft de overheid de zaak vast
in de hand en dreigt er geen onmid
dellijk gevaar. Maar er moet rekening
mee gehouden worden, dat men de
stad zal ontbinden." „Waarom gaat
men dat doen?" vroeg de journalist
Argus, ontdaan dofch ijverig schrij
vend. „Omdat men bevreesd is, dat
het kukel daalt door de welvaart",
verklaarde de spreker. „Een dalend
kukel is een rotte appel in de mand.
Het steekt de hele bevolking aan,
zegt de Droon." „En wie is de Droon?
hield de nieuwsjager aan. „Nu nam
professor Prlwytzokofsky het woord.
„Praw! Der waanzin!" riep hij wal
gend uit. „Het is alles gans onweten
schappelijk! Der Kukel en der Droon
stijgen mij naar der boordenknopfi"
„Juist!" riep de commissaris driftig.
„Maar we laten het er niet bij zitten!
De politie volgt bereids een spoor!
Heden nog zullen er strenge maatre
gelen genomen worden tegen deze
onderwereldfiguren. Ze zijn jaloers
op onze welvaart, maar we zullen ze
leren! Terug in de modder, waar ze
horen!" De krantenman had genoeg
gehoord. Verbleekt snelde hij het ge
bouw uit, terwijl hij prevelde: „De
Droon zal Rommeldam ontbinden.
Einde van welvaartsstad. Dat wordt
een vet kopje. Het laatste dat ik
schrijf, vrees ik." „Nog niet", zei de
geleerde, hem naogend. „Der weten
schap heeft nog ener verrassing voor
de lulms. Wij gaan der Droon ontbin
den!"
redactie 0ert de jong,
W
DOOR JAN VISSER
Het einde van het pittige mid-decemberwintertje me
vanochtend ook in onze streken 6 tot 7 graden vorst
alweer nabij. De komende nacht kan het nog wat vrie
zen, morgen loopt het kwik op tot boven het vriespui
Over die temperatuurstijging zijn de meningen verde
Op grond van het Europese atmosfeermodel wordt vq
donderdag geen hogere temperatuur verwacht dan
het vriespunt terwijl de Duitsers zinspelen op een vee
hogere waarde. Zij gaan voor westelijk Nederland al
maxima tot 9 graden. Vermoedelijk zal de juiste uit
komst wel ergens in het midden liggen.
Het oplopen van de temperatuur gaat gepaard met bi
wolkingen toenemende neerslagkansen. Vanavond
er al wat neerslag kunnen vallen. Op een bevroren on
dergrond leidt dat direct tot ijzelvorming. Morgen op
nieuw enige tijd regen maar met het oplopen van de
temperatuur nemen de ijzelkansen af. De wind waait
het zuidoosten en is boven land matig tot vrij krachti
en aan de kust hard. Pas tijdens de avonduren gaat
wind afnemen.
Van vrijdag tot begin volgende week is het zacht wee/
met overwegend veel bewolking en soms regen of een
bui. Bepalend voor het weerbeeld is een in betekenis
nemende Atlantische depressie met een uitloper tot
over West Europa. Ondertussen komt er boven Finlan
een nieuw luchtdrukmaximum tot ontwikkeling. Het
systeem veroorzaakt in Rusland opnieuw strenge vors
maar waarschijnlijk breidt de kou zich niet uit. Op ds
Oceaan lijkt zich namelijk de 'echte Kerstdepres^ie'
ontwikkelen.
Gisteren zijn de temperaturen naarmate de dag vordt
de gedaald. Om 19 uur stond de thermometer in Blo
mendaal op -4,9 graad. De wind, hard aan de kust,
maakte het echter veel kouder. Vanochtend vroor he:
overal matig. De minima waren: Bloemendaal -6,8g
den en Schiphol en Valkenburg -6,2 graden.
u
R
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Noorwegen:
Ten noorden van Trond-
heim bewolkt en af en toe
regen, in de bergen ook
sneeuw. Verder meest
droog en wat zon. In het
binnenland lichte vorst,
verder ongeveer plus 4
graden.
Zweden:
Enkele brede opklaringen
en droog. In het uiterste
noorden bewolkt en kans
op ijzel of sneeuw. Maxi
ma rond het vriespunt.
Denemarken:
Droog en vrij helder, vrie
zend weer. Wel een stevi
ge oostenwind. Middag-
temperatuur ongeveer -2
graden.
Engeland, Schdtland,
Wales en Ierland:
Veel wolken en van het
zuiden uit grote kans op
ijzel. Morgen meest regenachtig en van
het zuiden uit zacht metaeannrnidsteSwn
temperatuur 5 graden in het noorden
van Schotland en 11 graden in het zui
den van Engeland en Ierland. Beide da
gen een stormachtige zuidoostenwind.
België en Luxemburg:
Bewolkt en toenemende kans op ijzel.
Morgen op veel plaatsen glad. Vandaag
in het oosten nog zonnige perioden en
waarschijnlijk droog. Steeds een sterke
zuidoostenwind. Middagtemperatuur
oplopend naar ongeveer plus 3 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Veel bewolking en perioden met regen,
eerst ook ijzel. Vandaag in het uiterste
noordoosten nog droog en wat zon. Eerst
nog een stevige, koude zuidenwind.
Middagtemperatuur morgen oplopend
naar ongeveer 8 graden, vandaag veel
kouder.
Portugal:
Veel bewolking en van tijd tot tijd regen,
soms veel regen, bovendien veel wind.
Middagtemperatuur rond 15 graden,
morgen in het binnenland veel kouder.
Madeira:
Vandaag enkele pittige buien. In de loop
van morgen iets rustiger en droger. Mid
dagtemperatuur rond 18 graden.
Spanje:
Half tot zwaar bewolkt en soms perioden
met flink wat regen. Tamelijk veel wind.
Middagtemperatuur landinwaarts onge
veer 10 graden, aan zee van 14 graden
in het noorden.tot bijna 20 in het zui-
Canarische Eilanden:
Af en toe zon, maar ook een enkele btu.
Soms veel wind. Middagtemperatuur
dalend naar ongeveer 24 graden.
Marokko:
Westkust: Nogal veel wolken en een
paar stevige buien. Maxima ongeveer 20
graden.
Tunesië:
Perioden met zon en waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur rond 20 gra-
Zuid-Frankrijk:
Veel bewolking en perioden met regen.
Vandaagochtend eerst nog kans op
sneeuwen ijzel. Middagtemperatuur op
lopend naar ongeveer 10 graden, aan de
Middellandse Zeekust lokaal 15, aan de
voet van de Pyreneeën door föhn opkla
ringen en 18 graden.
Mallorca en Ibiza:
Een buiig en winderig weertype met een
middagtemperatuur van ongeveer 18
graden.
Italië:
Wolkenvelden en op veel plaatsen af en
toe regen. In het noorden ook sneeuw
Vrij veel wind. Maxima uiteenlopend van
4 graden boven nul in het noorden tot
circa 15 graden op Sicilië
Corsica en Sardinië:
Wolkenvelden en een enkele bui. Tus
sendoor ook geregeld zon. Wel een stevi
ge zuidelijke wind. Middagtemperatuur
gaat naar ongeveer 17 graden
Malta:
Vandaag buiig, morgen opklarend. Mid
dagtemperatuur ongeveer 17 graden.
Griekenland en Kreta:
Veel wind, regen en kou. In de noordelij
ke bergen sneeuw. Middagtemperatuur
van 4 graden in het noorden tot bijna 15
langs de kusten in het zuiden en westen.
Turkije en Cyprus:
Aan de buiige kant met een stevige en
koude noordelijke wind. Ook wel wat zon
tussendoor. Middagtemperatuur van cir
ca 8 graden op de Dardanellen tot onge
veer 17 op Cyprus.
Duitsland:
Perioden met zon en nagenoeg droog.
Minder koud met morgen een middag
temperatuur rond het vriespunt, in het
zuiden van Duitsland door föhn lokaal 8
graden. Eerst nog wel een bijtend koude
zuidoostenwind.
Zwitserland:
Wolkenvelden en vooral morgen af en
toe toe sneeuw, onder de 1500 meter
overgaand in regen. Maxima oplopend
en meest tussen 0 en 5 gra
Oostenrijk:
Wolkenvelden, naar
flink wat zon. In het wester
kans op sneeuw, verder dc
temperatuur ruim onder nt
Polen:
Zonnig, helder en drooi
koud met maxima rond
vandaag nog een stevige
wind. Morgen minder koud
Tsjechië en Slowakije:
Perioden met zon en
maxima rond min 5 grader
een stevige zuidelijke
minder koud.
Hongarije:
Geregeld zon en waarsch
Maxima ongeveer min 6 gra
DONDERDAG 18 DECEMBER'
Zon- en maanstanden
Zon op 08.45 Z
Maan op 21.28 N
Waterstand
IJmuiden
Hoog 06.22 18.31
Laag 02.16 14.25 01
Weerrapporten 17 december
Amsterdam onbew.
De Bilt onbew
Deelen onbew.
Eelde onbew
Eindhoven onbew.
Den Helder onbew
Rotterdam onbew.
Twente onbew
Vlissingen onbew.
Maastricht haltbew.
Aberdeen zwaar bei
Athene zwaar bei
Barcelona zwaar bei
Berlijn onbew
Boedapest onbew
Bordeaux zwaar bei
Brussel onbew.
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
onbew.
regenbui
onbew.
Warschau onbew
Wenen zwaar beu
Zurich half bew
Bangkok onbew.
Buenos Aires half bew
Casablanca licht bew.
Johannesburg regen
Los Angeles onbew.
New Orleans onbew
New York onbew.
TelAviv half bew.
Tokyo zwaar bew. nnvrf
Ton
Tun
half bf
