Turkije valt
nu Rusland
in de armen
•"oNarng^
Netanyahu gaat met bijna
lege handen naar Albright
Europarlement houdt toch
vast aan delen persbreidel
President Iran neemt risico met toenadering
Buitenland
Mandela onverzoenlijk tijdens ANC-rede
Meer dan 600 Japanse
kinderen ziek door film
Donaties voor tweede
rechtszaal tribunaal
n;
ijdw
en
Europese Unie ondersteunt neonazi's
uamburg De Europese Unie heeft een Duitse neonazi-bewe
ging met een subsidie ondersteund. De omstreden groep van de
Hamburgse rechts-extremist Jürgen Rieger kreeg in oktober
1996 een kwart miljoen gulden uit het Europese agrarische
fonds, zo meldt het Duitse weekblad Die Woche. De subsidie
ging naar het agrarische bedrijf van Rieger in het Zweedse Mo-
holm. Zijn zogeheten Maatschappij voor Biologische Antropolo
gie, Eugenese en Gedragsonderzoek doet daar aan milieuvrien
delijke landbouw. Een EU-woord voerder wijst in een reactie op
de verantwoordelijkheid van de Zweedse regering.
Britse justitie vervolgt parlementariër
ionden De Britse justitie zal Labour-afgevaardigde Mohammed
Sarwar vervolgen wegens verkiezingsfraude. Sarwar, de eerste
moslim in het Lagerhuis, kocht mogelijk een rivaal om. Daarmee
wilde hij zijn eigen kans op verkiezing vergroten. De vervolging
is een klap in het gezicht van de regering-Blair, die een campag
ne tegen politieke corruptie voert. De eerste verhalen over frau
de door Sarwar, verkozen in Schotland, doken al in juni op. Het
Lagerhuislid werd toen geschorst. De steenrijke zakenman van
Pakistaanse komaf zegt onschuldig te zijn.
Clinton noemt zijn hondje Buddy
Washington De Amerikaanse president Clinton heeft zijn on
langs verworven hondje Buddy genoemd. Met de bekendmaking
maakte de trotse baas een einde aan de speculaties over de
naam van de labrador-pup. De afgelopen dagen stroomden op
het Witte Huis duizenden suggesties binnen voor de naam van
de viervoeter. Clinton verklaarde dat hij zijn puppy naar een ge
liefde oom had genoemd, die eerder dit jaar overleed. De komst
van de First Dog leidde tot angstige momenten voor het andere
huisdier in het Witte Huis, de kat Soeks. Het zal nog wel een tijd
je duren voordat er vrede is, meende Clinton: „Het is net Noord-
lerland of het Midden-Oosten."
Butler: Geen compromis Irak-VN
Washington Het hoofd van het VN-wapeninspectieteam in Irak,
Richard Butler, denkt dat een compromis tussen Irak en de VN
over toegang tot de paleizen van president Saddam Hussein on
mogelijk is. Bulter concludeerde gisteren dat de Veiligheidsraad
weigert in te binden en dat ook Bagdad geen enkele concesssie
wil doen. Butler reisde vrijdag naar Bagdad om Saddam over te
halen zijn paleizen open te stellen voor de inspecteurs. De wei
gering van Saddam zou kunnen leiden tot een nieuwe confron
tatie tussen Irak en de Verenigde Staten. Dat zei de Amerikaanse
president Clinton gisteren: „Ik wil niets uitsluiten"
Hitier na bijna 60 jaar ereburger af
praag» Adolf Hitler is geschrapt van de lijst van ereburgers van
de Tsjechische badplaats Karlovy Vary, het vroegere Karlsbad.
Het gemeentebestuur van de stad heeft alle besluiten ongeldig
verklaard die de nazi's na de annexatie van het Sudetenduitse
gebied in 1938 namen. Loco-burgemeester Zdenek Musil zei vo
rige week nog dat Hitier en de met de nazi's collaborerende lei-
te Ls der van de Sudetenduitsers, Konrad Henlein, hun ereburger
schap zouden behouden, omdat 'zij deel uitmaakten van de g
schiedenis van Karlovy Vary in de twintigste eeuw'. De Duitsers
annexeerden het gebied, nadat Engeland enTrankrijkTsjecho-
slowakije bij de Conferentie van München hadden gedwongen
Ali het gebied af te staan.
~i ZeJ
Kim Jong-il promoot zichzelf in vs
new york» Het communistische Noord-Korea heeft gisteren een
paginagrote advertentie in de Amerikaanse krant The tiew York
Times geplaatst om leidetKim Jong-ilmeer naamsbekendheid
stvj te bezorgen. In de advertentie zijn onder meer een foto en een
levensbeschrijving van de leider opgenomen. Hij werd omschre
ven als een 'opmerkelijk wijze man met nobele deugden, die
deelt in de goede en slechte tijden van het volk'. De advertentie
kostte het land, dat kampt met een ernstige hongersnood, ruim
85.000 dollar. Het is overigens niet de eerste keer dat Noord-Ko-
rea via advertenties de publiciteit zoekt.
Tosovsky nieuwe Tsjechische premier
praag» De president van de Tsjechische nationale bank, Josef
Tosovsky, wordt de nieuwe premier van het land. President Va
clav Havel maakte dat gisteren bekend. De partijloze Tosovsky
(47) moet de eind november afgetreden Vaclav Klaus vervangen.
Klaus diende ruim twee weken geleden het ontslag van zijn re
gering in na publicaties over de Illegale financiering van zijn par
tij. Waarschijnlijk gaat de bankpresident een overgangskabinet
leiden, dat het land regeert tot er in de zomer van 1998 vervroeg
de verkiezingen worden gehouden. Tosovsky geniet zowel in ei
gen land als in het buitenland veel respect.
Media, oppositie en niet-regeringsorganisaties moeten het ontgelden
kaapstad runa hellinga
correspondent
In zijn'laatste rede als ANC-leider stelde
Nelson Mandela zich gisteren bij het be
gin van het 50ste nationale congres op
merkelijk hard en onverzoenlijk op te
genover media, oppositiepartijen en
niet-regeringsorganisaties die kritiek
hebben op het ANC. Ook haalde hij uit
naar blanken die niet bereid zijn hun
voorrechten op te geven.
De rond vierduizend gedelegeerden
en genodigden op het congres hadden
bij tijd en wijle zichtbaar moeite hun
aandacht bij de ruim vier uur durende
speech te houden. Maar de stemming
leefde op toen Mandela, gekleed in een
geel ANC T-shirt, de Nationale Partij be
kritiseerde. Hij omschreef die als een
vos die wel zijn haren, maar niet zijn
streken verliest. Zeer positief liet Man
dela zich daarentegen uit over de Inka-
tha Vrijheidspartij van Zulu-leider But-
helezi. Dat is opmerkelijk, want landelijk
zitten ANC en Inkatha weliswaar in een
regering van nationale eenheid, maar in
KwaZulu-Natal zijn ze nog steeds in een
halve burgeroorlog verwikkeld.
Volgens Mandela volharden de over
wegend blanke oppositiepartijen en de
media in hun verzet tegen de pogingen
om een einde te maken aan de raciale
ongelijkheid in Zuid-Afrika. In het amb
tenarenapparaat en andere sectoren van
de samenleving is volgens hem sprake
van 'een contra-revolutionair netwerk
dat niet bereid is de realiteit van een
meerderheidsregering te accepteren en
in staat is tot zeer schadelijke acties'.
Verder haalde Mandela uit naar 'op
portunisten en ellebogenwerkers' in het
ANC, mensen die pas na de val van de
apartheid lid zijn geworden en nu ver
antwoordelijk zouden zijn voor de cor
ruptie en vriendjespolitiek waar het
ANC steeds meer van wordt beschul
digd.
In een zaal waar, in tegenstelling tot
het vorige ANC-congres drie jaar gele
den, de kleur rood opmerkelijk afwezig
was, ging Mandela ook in op de steeds
moeizamere relatie met de Zuid-Afri
kaanse Communistische Partij en de
vakbondsorganisatie Cosatu.
Die twee organisaties, die bij de vorige
verkiezingen onder de vlag van het ANC
meededen, hebben groeiende kritiek op
de nieuwe gematigde economische
koers van het ANC. Maar hoewel de on
derlinge verstandhouding niet meer is
wat hij is geweest, benadrukte Mandela
dat de samenwerking moet worden 'ver
sterkt'.
Het congres was 's morgens begonnen
met een lange wachttijd voor de veilig
heidscontroles. Het enige dat daarin af
wisseling bracht, was de aankomst van
ANC-topmensen als ïyiandela, diens be
oogd opvolger Mbeki en vooral ook
Winnie Mandela, die van plan is zich
alsnog kandidaat te stellen voor het
vice-presidentschap van het ANC. Ze
heeft daarvoor de steun van 25 procent
van de afgevaardigden nodig. Uit de re
acties bij haar aankomst was moeilijk af
te leiden of ze uiteindelijk op zoveel
steun kan rekenen.
Maar toen Nelson Mandela na afloop
van zijn toespraak met een omhelzing
afscheid nam van alle leden van het
ANC-bestuur, was de reactie eenduidig.
De zaal ging op zijn kop toen hij zijn ex-
echtgenote vier keer op de wangen
kuste. Voor veel ANC-leden is de verwij
dering tussen de twee grote voorgangers
van de anti-apartheidsstrijd nog steeds
moeilijk te verteren.
'Een tekenfilm heeft in Japan
voor grote ophef gezorgd.
Meer dan zeshonderd kinde
ren van drie jaar en ouder
kregen gisteravond een soort
epileptische aanval nadat zij
de film Pokemon hadden ge
zien, gebaseerd op de figuur
tjes van het Nintendo-spelle-
tje Pocket Monsters.
Een explosie na een vijf se
conden lange felrode lichtflits
uit de ogen van Pikachu, het
populaire ratachtige figuurtje
in de film, veroorzaakte bij de
kinderen stuiptrekkingen en
irritatie aan de ogen. Velen
moesten ook overgeven. De
meeste slachtoffertjes zijn
naar ziekenhuizen gebracht,
waar er vandaag nog 120 ver:
bleven.
De tekenfilmserie Poke
mon, die elke dinsdagavond
om half zeven wordt uitge
zonden, trekt een miljoenen
publiek van jonge kijkers. In
een Japanse krant van verge
lijkt een arts de verschijnselen
met de lichamelijke reacties
van sommige kinderen op vi
deospelletjes. De Japanse re
gering heeft gezegd een on
derzoek in te stellen naar het
incident.
'De kus die ons weer tot leven wekt'. Zo noemde een
woordvoerder van het Turkse bedrijfsleven gisteren het
tweedaagse bezoek aan Turkije van de Russische premier
Viktor Tsjernomyrdin, een bezoek dat samenviel met de
aanvang van een ijstijd in de Turkse relatie met Europa.
istanbul «jessica lutz
Nelson Mandela tijdens zijn laatste toespraak als ANC-leider.
FOTO EPA WALTER DHLADHLA
correspondent
„Vergeet de Europese Unie, of
liever de Verenigde Staten van
Duitsland, lang leve de samen
werking in Eurazië", aldus Ya-
vuz Kilig, hoofd van de offciële
Russisch-Turkse zakencommis-
sie. Voor het eerst sinds dertien
jaar zette een Russische hoog
waardigheidsbekleder voet op
Turkse bodem. Warme woor
den wederzijds en de grootste
energieovereenkomst in de
Turkse geschiedenis waren het
resultaat. „Dit is een keerpunt",
zei premier Mesut Yilmaz.
Nog vóór beide premiers hun
handtekeningen zetten onder
het akkoord waarmee Turkije
de komende kwart eeuw jaar
lijks 16 miljard kubieke meter
aardgas zal afnemen van zijn
noorderbuur, klonken vanuit de
Verenigde Staten protesten. De
pijpleiding 'Blauwe Stroom', die
speciaal hiervoor onder de
Zwarte Zee zal worden aange
legd, zou Turkije te afhankelijk
maken van Rusland. Dat land
voer met de VS een keiharde
concurrentiestrijd om de gigan
tische energiebronnen in de
voormalige Sovjet-landen.
Turkije speelt hierin een be
langrijke rol, omdat het een al
ternatieve route kan zijn voor
nog aan te leggen pijpleidingen
die gas en olie naar het Westen
moeten voeren. „Onze bilatera
le betrekkingen trekken de aan
dacht van de wereld", aldus
Tsjernomyrdin gisteren tot
Yiimaz, tijdens een lunch met
de top van het Turkse bedrijfs
leven in Istanbul. „Maar nie
mand heeft het recht om tussen
ons in te komen. Men wil ons
influisteren hoe we moeten
handelen, maar dat weten we
zelf het best."
Tsjernomyrdin balsemde gis
teren het door Europa gekwets
te Turkse hart: „In Moskou
struikel ik over de gebouwen die
door Turkse bedrijven zijn neer
gezet. Jullie veroveren onze
markt, maar er is nog veel te ha
len. Onze dialoog zal voortdu
ren in de vorm van projectèn.
Jullie zijn niet alleen partners,
maar ook echte vrienden ge
worden."
Rusland is op dit moment
Turkije's tweede grootste han
delspartner. na de EU. De han
delsbalans slaat echter ver in
het voordeel van Turkije door.
Tsjernomyrdin maakte duidelijk
dat hij daar graag verandering
in ziet. Ook wü Rusland zijn wa
pens graag slijten. De Engelsta
lige Turkish Daily News meldde
gisteren dat het Turkse leger
overweegt Europa te 'straffen'
voor de weigering het land de
EU binnen te loodsen, door het
uit te sluiten van miljardenor
ders voor de modernisering van
de strijdmacht. Andere kranten
schreven dat Europese bedrij
ven mogelijk ook uitgesloten
zullen worden van andere Turk
se staatsopdrachten.
Regering Israël ruziet over 'rode lijnenWestoever
ïlaviv ad bloemendaal
remier Netanyahu van Israël reist vandaag naar
blo arijs voor overleg met de Amerikaanse minister
an buitenlandse zaken Albright. Hij heeft een
antal kaarten van de Westelijke Jordaanoever in
,n ijn bagage en een verslag van de zittingen die
et Israëlische kabinet de afgelopen weken heeft
ewijd aan een militaire terugtrekking uit dat ge-
ied.
laar hij zal Albright op twee punten teleur moe-
tegs in stellen: de regering heeft nog altijd geen he
inde luit genomen over de omvang van de terugtrek-
ingsoperatie en er is evenmin een uitspraak ge-
aan over de door de Amerikanen gewenste time
"tvoor wat betreft de bouw in de nederzettin-
tn. In Jeruzalem verwacht men geen duidelijk-
?id vóór half januari.
iisteravond was de Israëlische ministerraad op-
ieuw bijeen om ideeën uit te wisselen over de
in mvang van de terugtrekking en over de 'rode lij-
en': het deel van de Westoever dat Israël na een
efinitieve regeling met de Palestijnen in elk geval
tzet wil houden. Wat het laatste betreft, gaat de
[qj-c rijd tussen het plan van minister Sharon van in-
astructuur en dat van minister van defensie
lordechai. Beiden willen stroken aan de west- en
ostkant van de Westoever inrichten als 'veilig-
eidszones', met elkaar verbonden door drie
iharon) of twee (Mordechai) wegen.
e veiligheidsstroken van Sharon zijn breder dan
ie van Mordechai. In het plan van de eerste zou
'inimaal 63 procent van het gebied in Israëlische
anden blijven. Mordechai is bereid genoegen te
r v/i ?men met ruim 52 procent. Over het gebied dat
iet onder de veiligheidszones valt, zou Israël met
f Palestijnen kunnen onderhandelen. Als Mor-
echai zijn zin krijgt, zullen 42 Israëlische neder-
ettingen buiten de veiligheidszones vallen. Ze
00 'uden 'eilanden' worden in Palestijns gebied,
zu' oor zwaar bewaakte wegen verbonden met Is-
jèL In het plan van Sharon liggen alle nederzet
ten in veiligheidszones.
Amerikanen willen dat Israël zo snel mogelijk
E tweede van drie in de Oslo-akkoorden over
gekomen militaire terugtrekkingsoperaties
wvoert. De eerste is er al bij ingeschoten. Al
bright zei eerder deze maand dat de omvang van
de operatie 'substantieel' moet zijn, volgens haar
medewerkers 'een percentage van twee cijfers'.
Netanyahu heeft grote moeilijkheden daarvoor
een meerderheid in zijn kabinet te vinden, als hij
er zelf al voor zou voelen. Niettemin is de ver
wachting dat hij uiteindelijk akkoord zal gaan
met 10,5 procent.
Maar de premier heeft al laten weten dat er geen
sprake kan zijn van een onmiddellijke uitvoering.
Hij wil vijf maanden wachten, om te zien of de
Palestijnen van hun kant hun verplichtingen vol
gens Oslo nakomen. Met die voorwaarde wil hij
proberen ook uiterst rechts in zijn regering achter
zich te krijgen. De Palestijnen hebben laten we
ten dat ze niet akkoord gaan met zo'n eis en wil
len een terugtrekking vóór medio januari. Ze zijn
bang dat Israël de voorwaarde alleen stelt om uit
eindelijk een excuus te hebben om de terugtrek
king niet uit te voeren.
De Israëlische regering eist van de Palestijnse Au
toriteit onder meer dat ze de procedure voor het
wijzigen van het Palestijnse Handvest (dat op
roept tot vernietiging van de staat Israël) afrondt,
dat ze van terreur verdachte Palestijnen uitlevert
en meer werk maakt van de strijd tegen terreur.
Israël eist ook dat er een eind komt aan opruiing
tegen Israël en de joden in en door de Palestijnse
Autoriteit. Netanyahu overhandigt daarom van
daag aan Albright een rappoit met de titel: 'Anti
semitisme in de Palestijnse Autoriteit sinds het
Hebron-akkoord, een Compendium van Haat'.
Daarin is een opsomming te lezen van antisemiti
sche uitlatingen door Palestijnse regeringsverte
genwoordigers en in de officiële Palestijnse me
dia.
Een voorbeeld: 'Het is bëkend dat de joden tel
kens weer overdrijven wat hen door de nazi's is
aangedaan. Ze zeggen dat er zes miljoen zijn ver
moord, maar nauwgezet wetenschappelijk onder
zoek toont aan dat het er niet meer dan 400.000
zijn geweest'. (Cultureel programma officiële Pa
lestijnse televisie, 25 augustus 1997).
In het rapport wijst Israël erop dat de Oslo-ak
koorden en het Hebron-protocol van de Palestijn
se Autoriteit verlangen dat ze afziet van opruiing
tegen Israël en maatregelen neemt tegen anderen
die zich eraan schuldig maken.
brussel paul koopman
correspondent
Het Joegoslavië-tribunaal in
Den Haag heeft gisteren 7,2
miljoen gulden aan donaties ge
kregen voor de bouw en exploi
tatie van een tweede rechtszaal.
De Verenigde Staten en Canada
zegden het tribunaal 3,2 mil
joen gulden toe. De Nederland
se regering is bereid evenveel in
het project te investeren. Noor
wegen doneert nog eens
800.000 gulden.
Dat bleek gisteren tijdëns de
halfjaarlijkse vergadering van de
NAVO-ministers van buiten
landse zaken in Brussel. Al eer
der stelden Groot-Brittannië en
Luxemburg geld beschikbaar.
Het zowel financieel als ruimte
lijk krap zittende tribunaal ver
wacht dat de bouw komend
voorjaar van start kan gaan.
De NAVO-ministers gaven
gisteren ook opdracht voor een
studie naar de mogelijkheden
voor een langer verblijf van de
SFOR-vredesmacht in Bosnië.
Het mandaat van de huidige
34.000 soldaten loopt af in juni
1998, maar inmiddels erkennen
alle deelnemende landen dat de
vrede nog te fragiel is om de
troepen terug te kunnen trek
ken. De optie 'vertrekken' wordt
daarom slechts pro forma on
derzocht. In alle overige scena
rio's wordt er van uitgegaan dat
ook de VS militairen voor
'grondtaken' leveren.
Hoge NAVO-functionarissen
gaan ervan uit dat de opvol
gingsmacht kleiner en flexibeler
zal zijn dan SFOR, met meer
aandacht voor het trainen en
steunen van (lokale) politie-
eenheden.
straatsburg marc peeperkorn
correspondent
Het Europarlement blijft bij zijn besluit tv-ploe-
gen te weren waarvan wordt vermoed dat ze on
gewenste opnames maken. Ook voor fotografen
geldt dit verbod. De Nederlandse Europarlemen
tariërs noemen het besluit 'dom en onhandig' en
zullen de kwestie opnieuw aankaarten.
De nieuwe regels voor camerateams en foto
grafen zijn gisteren bekendgemaakt door Het Bu
reau, de club van negentien Europarlementariërs
die het huishoudelijk reglement opstelt. Het be
sluit is opmerkelijk, omdat de fractievoorzitters
van de grote partijen vorige week adviseerden de
pers niets meer in de weg te leggen.
Het Europarlement kwam de laatste maanden
herhaaldelijk zeer negatief in de publiciteit. Eerst
was er de uitzending van Netwerk, waaruit bleek
dat de parlementariërs zichzelf op kosten van de
belastingbetaler van een uiterst riant aanvullend
pensioen voorzagen. Tevens werd duidelijk dat
misbruik van onkostenvergoeding nog steeds niet
tot het verleden behoort. Enkele weken later
kwam het parlement opnieuw in opspraak door
de peperdure douchecabines (38.000 gulden per
stuk) die de werkkamefs in het nieuwe onderko
men in Brussel sieren. Het Bureau had inmiddels
strenge regels afgekondigd om meer slechte be
richtgeving te voorkomen. Die maatregel had
evenwel een averechts effect. Het vermoeden dat
in het parlement zaken worden geregeld die het
daglicht niet kunnen verdragen, werd alleen maar
versterkt.
De fractievoorzitters zetten daarom vorige
week voorzitter Robles die ook Het Bureau
leidt onder druk om de maatregelen terug te
draaien. Dat is maar deels gelukt. Het is tv-ploe-
gen weer toegestaan in de werkkamer van een'
parlementariër te filmen, als deze daar zelf mee
akkoord gaat. Ook de plicht 24 uur van tevoren
toestemming te vragen voor opnames van debat
ten is geschrapt. Maar Het Bureau houdt zich het
recht voor camera's te weren als zij denkt dat de
beelden de reputatie van het parlement kunnen
schaden.
teheran anwar faruqi
Met zijn oproep tot het aanhalen van de
betrekkingen met Amerika heeft de
Iraanse president Mohammad Khatami
zijn politieke toekomst op het spel gezet.
De oproep heeft steun onder het volk,
maar stuit op verzet van de geestelijken
die Iran sinds de islamitische revolutie
van 1979 regeren. Het resultaat zou een
openlijke machtsstrijd kunnen zijn tus
sen de conservatieve en progressieve
krachten in Iran.
Beide partijen besloten vorige week tij
dens de islamitische topconferentie in
Teheran stilzwijgend tot een staakt-het-
vuren, maar dat werd zondag door de
conservatieven verbroken met de arres
tatie van Ebrahim Yazdi, de leider van de
wettig toegestane oppositie. Yazdi's Vrij
heidsbeweging gaf een verklaring uit
waarin zij zegt dat Yazdi voor een revo
lutionair tribunaal moest verschijnen en
vervolgens naar de Evin-gevangenis in
het noorden van Teheran was gebracht.
Er zijn geen beschuldigingen tegen hem
geuit.
Khatami heeft opgeroepen tot meer vrij
heid van meningsuiting. In de paar
maanden dat hij aan de macht is, lijkt de
perscensuur ibderdaad verminderd. De
partij van Yazdi was actief met steun van
de president en Yazdi's arrestatie lijkt
een poging het beeld van de regering te
besmeuren.
De geestelijkheid kreeg vorige maand
een herige slag te verwerken toen groot
ayatollah Hossein Ali Montazeri de
rechtmatigheid in twijfel trok van de
machtspositie van de hoogste Iraanse
leider, ayatollah Ali Khamenei. Zonder
ook maar het minste bewijs hiervan heb
ben de conservatieven Yazdi ervan be
schuldigd achter Montazeri's optreden
te zitten. „Iedereen die de recente ge
beurtenissen volgt, weet dat de liberalen,
en speciaal de Vrijheidsbeweging, achter
deze samenzwering zitten", schreef Re-
salat, het orgaan van de conservatieve
geestelijken.
Moslimactiristen vielen Montazeri's wo
ning in de heilige stad Qom aan en de
groot-ayatollah werd gedwongen zich
onder politiebescherming te stellen.
Khamenei, wiens bevoegdheden prak
tisch onbeperkt zijn, is het voornaamste
obstakel voor Khatami's hervormingen.
Hij heeft de zeggenschap over het bui
tenlandse beleid, het binnenlandse be
leid, de geheime diensten en het leger.
Montazeri bracht met zijn uitspraak over
Khamenei hij vroeg of een niet-geko-
zen leider machtiger mag zijn dan een
gekozen leider ernstige schade toe
aan het idee dat de ayatollah boven alle
kritiek verheven is. Khatami heeft in het
openbaar Khamenei gesteund, maar te
gelijkertijd enorm van Montazeri's op
treden geprofiteerd: Khamenei kan niet
langer een veto uitspreken over belang
rijke zaken zonder zichzelf bloot te stel
len aan kritiek.
Khamenei is ongetwijfeld in staat de
door Khatami geinitieerde toenadering
tot de VS te blokkeren, maar heeft zich
opvallend stilgehouden. Khatami geniet
brede steun onder de bevolking en de
geestelijken vrezen kennelijk voor de
mogelijke gevolgen als zij de president
zouden aanpakken Inmiddels heeft
meer dan de helft van de 60 miljoen Ira-
niers het bewind van de sjah niet meer
persoonlijk meegemaakt. Voor hen heeft
de kreet 'dood aan Amerika', de eeuwige
leuze van de revolutie, niet veel inhoud
