oop Daalmeijer: heimwee
naar een oude liefde
Steeds langer
leven
ZATERDAG 13 DECEMBER 1997
ip Daalmeijer praat alsof hij een nieuwe baan
heeft. Dat is ook zo, maar zijn enthousiaste
'verhaal gaat in eerste instantie vooral over de
werkgever die deze maand voor het laatst zijn
salaris overmaakt. Canal Plus, de
abonneezender die onder zijn leiding in 1997
buitengewoon goede zaken deed. Een
indrukwekkend sportpakket met veel
rechtstreeks voetbal, Kees Jansma als
msprekend boegbeeld en een stijgend abonnee-
ic lantal, Daalmeijer kan zijn zegeningen tellen.
„Ik ben maar een gewone journalist, ik
■redeneer alles met mijn boerenverstand.Toch
vertrekt hij.
door CAREL VAN DER VELDEN
Ioop Daalmeijer stapt niet over naar
Nederland 1 omdat het niet goed zou
gaan met Canal+, zoals sommige boze
n beweren. „Tot vorig jaar hadden we 's
winters 200.000 abonnees, in de zomer was
dat flink minder. Inmiddels hebben we
218.000 jaar-abonnees. Er zit een duidelijk
stijgende lijn in."
En een uitgekiende carrièrestaprïs het vol
gens de partner van Maartje van Weegen
(NOVA) al helemaal niet. „Ik heb nu een top
functie; in salaris maak ik een forse duikeling.
Straks val ik gewoon weer onder de omroep-
cao. Maar daar moet je niet over zeuren, ik
zou het maatschappelijk niet verantwoord
vinden als de omroep exorbitante salarissen
zou betalen. Bovendien zijn wij thuis twee
verdieners, over geld hoef ik me geen zorgen
te maken."
Nee, Daalmeijer had gewoon heimwee
naar de journalistiek en denkt op dat punt bij
Nederland 1 meer aan zijn trekken te komen.
Intussen staat hij boven alles bekend als een
doener, vandaar wellicht dat hij graag over
Canal+ praat. De resultaten zijn tastbaar,
over Nederland 1 kan hij slechts toekomstbe
spiegelingen kwijt. „Het voetbal is natuurlijk
de grote troef. We brengen wekelijks maxi
maal zeven wedstrijden live op televisie. We
hebben Nederlands voetbal, maar ook wed
strijden uit Frankrijk, Engeland en Spanje. En
we presenteren het voetbal zoals de NOS het
niet kan. Met heel veel camera's en uitgebrei
de voor- en nabeschouwingen. Dat werkt.
Sinds we het voetbalpakket hebben, neemt
het aantal kijkers fors toe."
Les
Het recept klinkt simpel, maar een jaar gele
den ging het gruwelijk mis toen Sport7, een
andere betaalzender, iets dergelijks probeer.-
de. Min of meer uit de failliete boedel nam
Daalmeijer het voetbalpakket over, tegen een
veel lagere prijs dan Sport7 betaalde. Dat het
nu wel lukt, zegt volgens hem meer over het
mismanagement bij de ontmantelde sport
zender dan over zijn eigen kunnen. „Het was
werkelijk onbegrijpelijk dat dergelijke gere
nommeerde namen met zo'n rammelend
businessplan aan de slag gingen."
Canal+ leerde van de fouten van Sport7, zegt
Joop Daalmeijer en liet de NOS een volwaar
dig voetbalpakket, met uitgebreide samen
vattingen op zondagavond.. Maar de vraag is
of de kijker zo langzamerhand niet wordt
overvoerd met voetbal. Op het openbare net
zijn er soms op dinsdag, woensdag en don
derdag rechtstreeks Europacup-wedstrijden
te zien. Wie heeft er dan nog tegen betaling
zin in een potje als - pak 'm beet - NEC-Wil-
lem II? Daalmeijer: „Zestig procent van de
nieuwkomers bij Canal+ zegt dat ze lid wor
den vanwege het voetbal. Het grappige is, dat
na enige tijd blijkt dat de meesten vooral
films kijken. Van de abonnees geeft maar
veertig procent aan dat zij vooral in sport zijn
geïnteresseerd."
Afgelopen zomer sloeg Daalmeijer een gro
te slag met het aantrekken van Kees Jansma.
Nieuwe sprongen voorwaarts voor Canal+
had hij al in zijn hoofd. „Het probleem is, dat
de zender nog steeds relatief onbekend is.
Zestig procent van de bevolking kent de
naam Canal+, maar bij doorvragen blijkt dat
veel mensen eigenlijk niet weten wat het pre
cies is."
Hij heeft een oplossing. „Ons moederbe
drijf in Frankrijk is wettelijk verplicht om
twee uur per dag ongecodeerd uit te zenden.
In die tijd zenden ze de bestbekeken talk
show van de Franse televisie uit, gelardeerd
met promo's voor films die op Canal+ te zien
zijn. Dat kan hier ook."
Joop Daalmeijer: „Ik sta voor de opgave hoe we jongere kijkers kunnen trekken. Vooral in de groep tussen 15 en 40 jaar heeft Nederland 1 een pro
bleem.'
FOTO GPD ROLAND DE BRUIN
Voorbij
Bij Canal+ liggen voldoende uitdagingen te
wachten. En Joop Daalmeijer heeft de rede
nen gegeven waarom hij niet vertrekt. Maar
waarom vertrekt hij dan wel? „De ontwikke
lingsfase is voorbij, verklaart hij. „Filmnet is
overgenomen door Canal+ en sindsdien ben
ik chief executive officer, algemeen-directeur.
Mijn werk bestaat, uit delegeren, anders loop
ik de sportredactie of de filmredactie al snel
voor de voeten.
Verder onderhandel ik met de Casema over
de kabeltarieven. Ik kan daar geen optimale
bevrediging uit halen. Mijn voorganger raad
de mij aan lekker drie keer in de week te gaan
golfen. Maar ik kan niet golfen en ik zit niet
graag stil. Ik heb dit niet zelf gewild. Ik zou
nooit gesolliciteerd hebben naar de functie
die ik nu bekleed."
Heimwee naar de journalistiek; onderhuids
kriebelde het bij de manager. Voor het am
bachtelijke handwerk bij de televisie heeft hij
zichzelf echter afgeschreven. Vooral in zijn
VARA-tijd groeide Daalmeijer uit tot een be
kende televisie-persoonlijkheid. „Ik kon vroe
ger aardig filmen, maar ik ben het verleerd.
En een echte goede interviewer heb ik mezelf
nooit gevonden. En vergeet niet dat de tech
nische ontwikkeling fabelachtig is geweest, ik
zou opnieuw op cursus moeten."
De dagbladjournalistiek dan? In een grijs
verleden maakte Joop Daalmeijer in zijn
toenmalige woonplaats naam als verslagge
ver bij onder meer de Schiedamsche Cou
rant, een voorloper van de huidige editie Wa
terweg van het Rotterdams Dagblad. En zelfs
nu, bijna dertig jaar later volgt hij in zijn
woonplaats Huizen de frustraties van Jos
Poolman.
Wie zegt u? Voor de niet-ingewijden in de
Schiedamse politiek, Jos Poolman is in Schie
dam een gemeenteraadslid dat van zijn partij
GroenLinks geen fractievoorzitter mag wor
den. Naast de krant leest Daalmeijer boven
dien Musis, een cultureel maandblad dat in
zijn geboortestad verschijnt. Daalmeijer kan
zó weer een stukkie tikken, zou je zeggen.
Desnoods op een oude schrijfmachine. Zelf
denkt hij er anders over:,,Jullie zouden mijn
artikelen zo weggooien. Ik schrijf tegenwoor
dig in spreektaal, ik zou de lezers daar niet
echt een plezier mee doen."
Kijkcijfers
Bij Nederland 1 denkt Daalmeijer journalis
tiek wél aan zijn trekken te komen, ook al
staat het woord 'manager' wederom in zijn
functie-omschrijving. „Ik ben benaderd voor
deze functie. Het is een interessante uitda
ging. Het gaat de goede kant op met deze
zender. De kijkcijfers zijn goed."
De nieuwe netmanager roemt op voor
hand de stroomlijning, die Gerard Hulshof
heeft doorgevoerd met het programma Net
werk. Iedere avond, direct na het journaal
van acht uur is het programma te zien. Afwis
selend wordt de inhoud verzorgd door de
'oudé' actualiteitenrubrieken Brandpunt
(KRO), Televizier (AVRO) en Hier Nu
(NCRV).
„In mijn Veronica-tijd heb ik een dergelijke
samenwerking op Nederland 2 opgezet, toen
met de TROS en de EO. Dat werkt prima. Je
zag het deze week, met de hoorzittingen van
de Waarheidscommissie in Zuid-Afrika. Jan
Driessen zit er voor alle omroepen van Ne
derland 1. Vroeger zou iedereen een eigen
verslaggever hebben gestuurd. Dit is een
goed voorbeeld hoe je verstandig met de
schaarse middelen kan omgaan."
Daalmeijer roemt de kwaliteiten van zijn
nieuwe werkgevers. „De KRO is goed in in
formatie, de NCRV heel sterk in infotain
ment, neem zo'n programma als Villa Felder-
hof als voorbeeld. De AVRO doet veel aan
cultuur en documentaires. Met z'n drieën
hebben ze de kijker veel te bieden."
Toch kampt Nederland 1 met enkele han
dicaps, is de analyse van de omroepen. De
kijkdichtheid is goed, maar de zender heeft te
maken met vergrijzing. Zappende jongeren
drukken zelden op knop '1' van hun af
standsbediening. „Ik sta voor de opgave hoe
we jongere kijkers kunnen trekken. Vooral in
de groep tussen 15 en 40 jaar heeft Neder
land 1 een probleem. Ik krijg onder meer de
taak programma's voor deze doelgroep te be
denken en die vervolgens te marketen. De re
sultaten moeten in 1999 te zien zijn, de zend-
schema's voor het volgende televisieseizoen
liggen al vast."
Diepgang
Het lijkt een schier onmogelijke opgave. Heb
ben jongeren nog wel geduld om een heel
programma uit te kijken? Een onderzoek
leerde deze week dat jongeren het hooguit
tien minuten uithouden bij één zender.
Daalmeijer: „Het probleem is bekend. Mijn
dochter is 21. In haar vrije tijd surft ze over
het Internet. Of ze leest. Televisie kijken doet
ze niet. Ik denk dat we jongeren kunnen trek
ken met programma's die iets meer diepgang
hebben. Ik geloof niet in de stelling dat pro
gramma's steeds flitsender gemonteerd moe
ten worden. Je ziet het aan GTST. Deze soap
houdt vast aan zestien scènes per aflevering.
De concurrenten hebben er 19, of 21. En toch
is Goede Tijden, Slechte Tijden het populairst
bij jongeren."
Daalmeijer gaat zich met name over de late
avond ontfermen. Een deel van de jongere
doelgroep kijkt na half elf naar echtgenote
Maartje bij Nova, als opwarmertje voor Laat
de Leeuw. Peterjan Rens op RTL-4 dingt ook
mee naar de kijkersgunst, net als de softpor-
no op andere Nederlandstalige zenders en
het sportprogramma op Nederland 2.
'Platvloersheid' wil de nieuwe netmanager
niet inzetten als wapen. „In het verleden heb
ik me daar wel aan bezondigd. Toen ik bij
Veronica zat, woedde de strijd om de kijkers
op z'n hevigst. Toen is zo'n programma als
de Pin Up Club ontstaan. Achteraf was het
niet goed gemaakt, persoonlijk hou ik ook
niet zo van dat soort programma's." Dat
komt goed uit, want het gemiddelde NCRV-
lid zou vermoedelijk weinig waardering heb
ben voor dergelijke frivoliteiten.
Ook sport blijft in de toekomst een margi
naal verschijnsel op Nederland 1. Maar sport
en seks, zijn dat niet juist de ingrediënten
waarmee Joop Daalmeijer de laatste jaren het
best uit de voeten kan? In de nachtelijke uur
tjes schiet bij Canal+ in expliciete seksscenes
het mannelijk zaad na een plotse beëindiging
van de coïtus steevast uitbundig over het
scherm. Daalmeijer: ,Ik keek er nooit naar en
hou er niet van. Ook uit onze kijkerspanels
lijkt' het alsof de programma's niet aanslaan.
Maar toen we een tijdje stopten met dit soort
films, verloren we direct abonnees. Daar heb
je mee te maken. Persoonlijk hou ik ook niet
van sport. Canal+ brengt het prachtig in
beeld, maar in het stadion verveel ik me al
gauw bij een voetbalwedstrijd.
„Na Feyenoord-Ajax stond ik een keer met
Mart Smeets te praten. Ik voelde nattigheid.
Mart zei: 'kijk niet omhoog, ze staan op ons
hoofd te pissen'."
„Ik heb het zelf meer op de betere film",
zegt Daalmeijer ten slotte. „Canal+ heeft
twee zenders en het plan is om in het week
einde op één van de zenders cultfilms uit te
zenden. Oude films van Fellini enzo, die zijn
zelfs in de videotheek niet te huur. Ook met
kwaliteit kun je op de televisie best uit de
voeten."
'Nederland 1
heeftjonge
kijkers nodig
en ik moet
daarvoor zorgen
Nederlanders worden bijna twee keer
zo oud als 150 jaar geleden. Veertig
procent van de mannen en zestig
procent van de vrouwen is nog in le
ven op tachtigjarige leeftijd. Nooit
telde ons land zoveel honderdplus
sers. Dat is nog maar het begin. We
tenschappers in de VS hopen een gen
te isoleren dat voor een belangrijk
deel verantwoordelijk is voor het ver
ouderingsproces van mensen. Door
dit gen te manipuleren zou de ge
middelde leeftijd veertig jaar kunnen
stijgen. 120 jaar worden ligt dan bin
nen het bereik. Ook zonder dit gen
zullen mensen steeds ouder worden.
Van mijn generatie, de babyboomers,
zal een flink aantal 85, zelfs 90 jaar
worden. Hoe aantrekkelijk is het per
spectief van steeds langer leven?
Onlangs zag ik een tv-programma over be
woners van een verpleegtehuis, voor het
merendeel vrouwen. Ze waren diep in de
tachtig. Een montere bewegingstherapeute
moedigde hen aan 'de koninklijke wuif te
oefenen. Een rustige beweging die op soepele
wijze de schouders losmaakt. Het was een
deerniswekkende vertoning. „Denk dat u ko
ningin Beatrix bent", probeerde ze - tever
geefs - de inzet te verhogen. De vrouwen wa
ren slecht ter been of nagenoeg blind, doof,
krom en gekrompen. Een vrouw in een rol
stoel bekende: „Soms zou ik zo het water in
willen rijden, dan ben ik er vanaf." Een ander
zei: „Mijn man is driejaar geleden overleden,
mijn kinderen wonen ver weg. Ik kom tot
niets meer, mijn leven is van een totale zin
loosheid." De meesten waren duidelijk 'der
dagen zat'.
Plotsklaps vond ik het een benauwende ge
dachte 120 jaar te kunnen worden. Want
nu al blijkt dat naarmate er meerjaren aan
het leven worden toegevoegd, de periode van
eenzaamheid, aftakeling en afzien, eveneens
langer is. Maar stel dat het mogelijk wordt
een lichaam te behoeden voor ouderdoms
ziekten en ook uiterlijk eleganter te veroude
ren, hoe staat het dan met de menselijke
geest? Hoe krijg je die fris, nieuwsgierig en
veerkrachtig? Want dat zijn op zijn minst
voorwaarden om te kunnen blijven functio
neren in en geaccepteerd te worden door de
samenleving. Daarin is nu al weinig respect
en waardering voor ouderen. Levenservaring
is niet van belang, het enige dat telt is of je je
kunt handhaven in de vechtmaatschappij,
die hoge eisen stelt op het gebied van vaar
digheden en snelheid.
T n het boek 'Niemand is onsterfelijk' voert
I Simone de Beauvoir Fosca op die in de der
tiende eeuw als prins van Carmona in Italië
werd geboren. Bij een opstand staat zijn le
ven op het spel en krijgt hij van een bedelaar
een levenselixer dat hem het eeuwige leven
bezorgt. Aangekomen in de tweede helft van
de twintigste eeuw vertelt hij zijn levensver
haal aan een vrouw die probeert hem uit zijn
lethargie te wekken. Dat lukt haar nauwelijks.
Want Fosca leeft in het duister van de onver
schilligheid.
Hij heeft alles al honderd keer gezien en
meegemaakt. Hij blijft weliswaar leven, maar
hij gaat dood van verveling. Kijkend door zijn
heel oude ogen, wordt het je als lezer duide
lijk dat hij geestelijk te gronde is gegaan aan
een eeuwenlange confrontatie met steeds
weer dezelfde vergissingen en tevergeefse
hoop. Als je lang leeft, is niets meer uniek,
geen enkele vrouw, geen enkele man, geen
enkele liefde.
De wetenschap dat het leven kort is - ge
middeld zo'n 75 jaar - dat dit leven alles is
wat je hebt, dat je het niet meer over kunt
doen, omdat de ohverbiddelijke dood je
wegrukt, geeft het leven een bepaalde span
ning en dynamiek. De notie van sterfelijk
heid, diep in een mens, maakt dat hij/zij in
tens geniet van het leven, zich uitlevert aan
de liefde, zich mee laat slepen door ambitie,
illusies koestert, voortdurend verlangens
heeft, kortom de beker doorgaans tot de bo
dem wil leegdrinken. Totdat de veerkracht af
neemt, de belangstelling gaat tanen, het ge
heugen minder wordt en de behoefte aan
steeds meer slaap en vergetelheid de dag bin
nensluipt.
Dat we in principe 120, wellicht zelfs 150
jaar kunnen worden, lijkt mij niet zo wezen
lijk, wel de vraag hóe we dat dan moeten
worden. Het slikken van kunstmatige ge
slachtshormonen zou de kwaliteit van ons
aanzienlijk langere bestaan kunnen garande
ren. Ze zouden ons levenslang jeugdig, sexy
en alert kunnen houden, in staat stellen drie
keer een gezin te stichten en twee keer te
gaan studeren. 120 jaar worden betekent
unieke keuzes die we nu maken, voortdurend
te kunnen herhalen, of die keuzes almaar uit
te stellen. Als de haast van het moment uit je
leven wordt gehaald, omdat je dubbel zo lang
kan leven, dan verliest het leven één van zijn
belangrijkste bekoringen: het nu of nooit.
HELEEN CRUL
