PORT
fïersman wil meer
an alleen diploma
5
Stanley Franker mist het tennisleven niet
IrDAG 13 DECEMBER 1997
et is maar weinig sporters gegeven om tijdens de Olympische
Spelen te debuteren bij de senioren. Sassenheimer Martin
i lersman vormde die uitzondering. „In het vliegtuig op weg naar
oorwegen leerde ik Rintje Ritsma en Falko Zandstra pas kennen.
->e 15 0 meter van Hamar was mijn eerste echte wedstrijd bij de
enioren." Hersman bereikte in het internationale schaatsgeweld
destijds de achtste plek, goed voor een olympisch diploma. Nu
tier jaar later doet hij het er niet meer voor. „Een diploma heb ik
al, ik wil nu een medaille."
q
Martin Hersman: „Het is niet één jaar training, maar je hebt hier drie jaar naartoe gewerkt."
olympisch ticket moet in de ogen van Hers
man een tijd van 1.49 op de klokken ver
schijnen.
Naast de 1500 meter focust Hersman zich
voor olympische kwalificatie op de 1000
meter; de 5 kilometer heeft afgedaan. „Ik
ben in één seizoen wel in staat om zes goe
de 1000 en 1500 meters te rijden, maar
meer dan drie goede vijf kilometers zitten
er niet in. Op die afstand is een olympisch
diploma voor mij het hoogst haalbare, maar
die heb ik al. Ik wil nu een medaille." In be
langrijkheid staat de mijl bij hem dan nog
voor de kilometer. „De 1500 meter is toch
het koningsnummer. Het is een afstand die
alles bundelt; snelheid, uithoudingsvermo
gen, techniek. Binnen het schaatswereldje
zorgt de 1500 meter voor de meeste span
ning en levert het de meeste waardering
op."
Woorden die hij vervolgens zelf bewust
logenstraft. Uit waardering voor Gianni
Romme. „Zijn wereldrecord op de vijf kilo
meter is voor mij dé prestatie van de afgelo
pen twee jaar. Met zijn 6.30 heeft hij een
nieuwe grens bereikt. De 1500 meter is één
groot vuurwerk, maar die ene rit van Gianni
is er in lange tijd niet meer geweest. Voor
1992 had je met onder anderen Koss en
Veldkamp rijders die de vijf kilometer naar
een hoger plan tilden. Daarna brak de pe
riode aan met goede rijders op de mijl. De
ontwikkeling op de vijf kilometer bleef in
tussen stilstaan. Gianni heeft nu in zijn een
tje dat gat gedicht. Hij was veel beter dan de
rest. Iemand die zó de kar trekt heb je no
dig, daardoor kunnen ook de anderen op
deze afstand weer beter worden."
De prestatie van Romme heeft volgens
Hersman maar ten dele te maken met de
introductie van de klapschaats. Er zijn ook
minder valpartijen waardoor het ijs langer
goed blijft. „Bovendien wordt in een olym
pisch jaar altijd sneller gereden, alleen viel
dat in Hamar minder op omdat Albertville
twee jaar daarvoor plaatshad.
Tot onzekerheid - niemand weet waar de
wereldrecords ophouden - leidt de klap
schaats niet, meent Hersman. De Sassen
heimer maakt zich veel eerder zorgen over
de opstelling van de Internationale Schaats
Unie (ISU). „De ISU legt geen beperkende
FOTO HENK BOUWMAN
maatregelen op voor de introductie van
nieuwe klapschaatsen. In elke sport geldt
dat een nieuwe vinding die niet voor een
bepaalde tijd is aangemeld in een nieuw
seizoen niet mag worden gebruikt. Bij ons
is dat niet zo. In Japan zijn Mazda en
Mitsubishi nu bezig met de ontwikkeling
van een nieuwe schaats die bij wijze van
spreken twee weken voor de Spelen kan
worden geïntroduceerd. Dat is niet alleen
de angst van de Nederlanders, maar ook
van de Noren, Amerikanen en Canadezen.
We weten niet wat er gaat komen.
Het zou wel heel frustrerend zijn dat in
een jaar waarin Hersman zijn studie op een
laag pitje zette de Japanners door een nieu
we vinding een voorsprong krijgen. Maar de
Sassenheimer moet zich eerst nog voor de
Spelen zien te plaatsen alvorens zich daar
echt druk om te maken. „Het maakt me
niet uit of ik tijdens het NK een binnen- of
buitenbaan loot. Al rijd ik wel graag in de
eerste rit, dan ben je er maar vanaf. Want er
is niets vreselijker dan dat er iemand een
wereldrecord rijdt, terwijl jij aan het inrij
den bent."
Het waren mooie aanbiedingen, maar hij
jpng er niet op in. Na zijn laatste klus als
van de Davis Cup-ploeg sprak Stan
ley Franker met de Oostenrijkse tennisbond
met Prime Sports. Voor die Spaanse
mocht hij de hele wereld
naar loslopend talent dat in Ma-
tot proftennisser gekneed wilde wor-
Maar er moest veel worden gereisd en
wil de oud-bondscoach niet meer. Elf
lang was hij zo'n 36 weken per jaar van
Nu de directeur sportief van de
(52) al drie maanden thuis zit, heeft
gemerkt dat hij nog niets van dat leven
„Misschien is het nog te kort dag,
je komt er pas later achter wat je thuis
hebt laten liggen."
iommige veranderingen in het leven van
Stanley Franker van toen en nu zijn een-
C| 'oudig te vertalen. Er lag de afgelopen
naanden druis nooit meer een stapel post
van een meter hoog op hem te wachten.
Dat was vaste prik als hij thuiskwam van
n'Jl een paar weken op stap. Nu kan hij iedere
lag de post wegwerken. Nog meer meet-
)are dingen: in november maakte hij een
IW >rivé-tripje van vier dagen naar Lissabon.
Verdraaid mooie stad, merkte hij, terwijl hij
!r toch al vier keer eerder was geweest, be-
oepshalve. Wat hij jammer vindt, is dat hij
~j tooit heeft bijgehouden hoeveel reizen hij
naakte en hoeveel kilometers hij aflegde,
^jj -en paar keer de aarde rond was het zeker.
.Maar van alle steden waar ik ben geweest,
ieb ik er waarschijnlijk niet één goed ge
zien."
Deze week was hij bij de nationale Mas-
ts in Warmond zomaar aan te schieten
t Jan en Alleman. Dat kon in het verle-
'n ook wel, maar dan wel op een hard tri-
lebankje, nu gewoon in geriefelijke stoe-
;n, een eindje van de baan. „Vroeger zou ik
lebben zitten kijken. Als je over spelers
'raat moet je ze ook hebben geobserveerd.
kunt niet alleen zeggen: 'Ik heb gehoord
lat jij...', je moet dat ook hebben gezien,
faak hebben gezien. Ik kan zeggen dat ik
die spelers en speelsters van de Davis Cup
ln Fed Cup-teams op hun beste en op hun
lechtste momenten aanschouwde. Daar-
•oor heb ik voor mijn gevoel altijd een ver-
Itwoorde keuze kunnen maken en kon ik
Stanley Franker: „Als Guus Hiddink naar voetbal
de reden voor die keuze ook verwoorden."
Wat hij nooit heeft begrepen is waarom
hij zo vaak moest lezen dat hij weer 'ergens
in de zon' naar tennis zat te kijken. „Ik heb
dat nog nooit over Guus Hiddink gelezen.
Als die naar voetbal kijkt, vindt iedereen dat
werk, als ik keek, zat ik lekker in de zon.
Blijkbaar vindt men dat je met een speler
moet werken, voordat naar tennis kijken
werk is."
Stanley Franker trekt vaker parallellen
met de voetbalwereld. Binnenkort is hij van
plan de elf jaar dat hij de hoogste techni
sche baas was samen te vatten. Geen boek,
maar gewoon een rapport. De voorlopige
conclusie? „Onder meer dat er tussen 1986
en 1997 achttien spelers bij de top honderd
zijn gekomen. Niet alleen door mij, maar
door de cultuuromslag binnen het Neder
landse tennis, door de privé-trainers én
door de bond. De veelgeroemde Ajax-oplei-
ding levert per jaar anderhalve speler voor
Ajax 1 af, wij achttien internationale top-
kijkt, vindt iedereen dat werk, als ik keek, zat ik lekker in de zon."
spelers in elf jaar, daarmee lopen we aardig
parallel."
In zijn samenvatting zal ook de malaise
in het vrouwentennis aan bod komen.
„Waar wij in 1993 dachten dat er proble
men bij de jongens aan zouden kunnen ko
men, is het precies andersom gegaan. Dat
komt omdat jongens als Haarhuis, Eltingh,
Siemerink en Krajicek lang doorgaan. En dit
jaar zie je toch dat vier Nederlandse jon
gens in het Nederlandse Satellite-cicuit de
nummers één, twee, drie en vijf worden. En
geen van allen begonnen ze geplaatst aan
het circuit. Die jongens zijn er nog niet, je
kunt ook niet zeggen of ze er komen, maar
zelfs in de tijd dat Richard, Jan en Jacco in
dat circuit speelden, is dat nooit gebeurd.
Het kan dus betekenen dat die jongens
goed bezig zijn en het geeft in ieder geval
aan dat het systeem heeft gefunctioneerd."
„Bij de \TOuwen daarentegen is het an
ders gelopen dan werd verwacht: Kamstra
en Rottier kregen blessures, Jagerman stop
te vrij vroeg, Bollegraf raakte geblesseerd en
dubbelt alleen nog maar. De groep was
toen groot en daarachter hadden we nog
twee meiden die bij het juniorentoemooi
van de US Open v.er kwamen, maar die ver
wachtingen zijn niet uitgekomen."
„Maar je kunt van een Kever ook geen
Ferrari maken. Je kunt je alleen wel afvra
gen of de trainingen kwalitatief voldoende
waren om de kwaliteiten die er waren opti
maal te ontwikkelen. Bovendien kun je niet
zeggen dat er niks is. Er is wel wat. De Weil-
le en Basting spelen nog steeds fulltime, Su
zanne Trik heeft toch de finale van de na
tionale gehaald. In Jong Oranje zitten Jolan-
da Mens en Kim Kilsdonk. We hebben nog
wel wat, maar er zal met de privé-coaches
samen nog heel hard aan moeten worden
getrokken."
Dat zal een taak voor anderen worden.
Eén dezer dagen zal zijn nieuwe aanspreek
titel de wereld worden ingeslingerd. Het zal
met relatie-marketing en sponsors te ma
ken hebben. Dat hoorde al bij zijn baan,
maar daar kwam hij nooit echt aan toe.
Als hij terugkijkt op elf jaar bondscoach-
schap ziet hij geen redenen voor zelfverwijt.
„Dat zou je doen als je zegt: dat waren grote
talenten en die hebben het niet gehaald. Je
moet het in het tennis hetzelfde zien als na
de lichting Kluivert, Davids en Seedorf bij
Ajax. Het is als wassend tij: er komt een on
gelooflijke golf, die breekt op een gegeven
moment, dan duurt het even en komt er
weer een nieuwe golf opzetten. Kijk naar de
Verenigde Staten: wat hebben die momen
teel? We hebben er allemaal mee te maken,
omdat het aantal keuzemogelijkheden voor
kinderen tegenwoordig enorm is. Ze kun
nen uit zoveel dingen kiezen, die ze willen
gaan doen. Gelukkig pakt de bond dat op
met zaken als straattennis om de spoit toch
onder de aandacht van de jeugd te blijven
brengen. Maar. je kunt niet zeggen dat er
geen talent is. Dat is er nog steeds."
Toen Stanley Franker in 1992 zijn con
tract met de tennisbond verlengde, zei hij
iets waar hij jarenlang mee werd achter
volgd. Tot en met zijn laatste duel in april
dit jaar in Newport Beach aan toe. „Ik zei in
1992 dat Nederland voor 2000 de Davis Cup
zou winnen, maar ook dat de vrouwen in de
Fed Cup de halve finale zouden halen. Mar
kant is dat iedereen wel die uitspraak over
de Davis Cup onthield, maar niemand ooit
over die uitspraak voor het Fed Cup-team is
begonnen, terwijl we daarin in de finale
hebben gestaan."
Bij die Fed Cup-finale ontsnapte Franker
aan een tweede aanval op zijn haar. Hij
schoor zich kaal nadat Krajicek in 1996
Wimbledon won. Dat was een oude wed
denschap. „Als de meiden de Fed Cup zou
den winnen waren ze van plan mijn haar te
blonderen. Betty Stöve had de dames op
het idee gebracht dat ze iets van me moes
ten eisen als ze zouden winnen. Kaal stond
me te goed vonden ze, daarom moest het
blond worden."
Spijt over de uitspraak die hem vijf jaar
achtervolgde, is er nooit geweest.Als je iets
wilt bereiken, moet je erover praten, anders
is er geen spanning. En om bezieling bij de
jongens te kweken, moet je spanning cre-
eren. En Zweden wint dit jaar de Davis Cup
met Björkman en Frankrijk vorig jaar met
Boetsch. Het kan gewoon."
Martin Hersman is ontspannen. Hij geniet
er zichtbaar van om weer even in Neder
land terug te zijn. „We zijn toch gauw zo'n
170 dagen per jaar onderweg. Van de afge-
lopen zes weken ben ik maar twee dagen
thuis geweest, dat is dan toch wel te veel
van het goede. Thuis krijg je de gelegenheid
Din weer even de accu op te laden, weer in
je eigen ritme te komen. Je hebt contact
met je ouders, broer, zus en vrienden, die je
anders lange tijd niet ziet. Dinsdagavond
heb elfs weer een potje gepokerd, al
moest ik er duidelijk weer inkomen, en gis
teravond ben ik naar 'De Vliegende Panters'
;evveest. Voor mij is een week thuis, een
week vakantie."
In de schoot van het thuisfront vindt Her-
;man de ideale omstandigheden om zich
voor te kunnen bereiden op NK af-
die komende donderdag in
van start gaan. „Dit weekeinde
ik hier een wedstrijdje waar niets van
zegt Hersman in het restaurant
op de schaatsbaan van De Uit-
„Dat is wat anders dan alle spanning
vrijkomt bij de „wedstrijden om de
Cup."
Het lijkt bijkans een vlucht uit het vaste
„Ik kan nu even mijn eigen plan
maken. Zo ben ik dinsdag pas om elf
met de krachttraining begonnen. Je
dan andere mensen in een andere
zoals Dave Versteeg." De ge-
met de Lissese shorttracker die al
van een ticket voor Nagano
dan over, hoe kan het anders, Spelen
schaatsen. „Het is leuk om zijn program
met dat van mij te vergelijken. Hoewel
een heel andere sport is, zie je
dat de krachttraining bijna gelijk is."
Het zijn die kleine dingetjes die ervoor
dat Hersman zijn hoofd 'helemaal
maken' voor komende week. Dan
tijdens het NK zowel op de 1000
meter slechts één kans om zich te
voor Nagano. „Je moet dan een
concentratieniveau zien te halen,
doe ik door de race te visualiseren. Je
je dan op een paar factoren, de bocht,
rustig houden van het bovenlichaam,
de techniek. De overige' factoren moet je
Voor de Sassenheimer is dat
even gemakkelijk. „Ik raak snel
dat zit toch in je karakter. Maar op
die dag moet je je wereld nog kleiner zien te
maken dan die al is. Je moet je volledig fo
cussen op de race en intussen oppassen dat
je niet overgeconcentreerd raakt, maar daar
heb ik nog nooit last van gehad. Zo'n dag
word je ook gek van de spanning. Het is
niet één jaar training, maar je hebt hier drie
jaar naartoe gewerkt. Als ik tijdens het NK
op de 1500 meter niet bij de eerste vier zit,
doe ik het gewoon slecht."
Rintje Ritsma, Erben Wennemars, Jan
Bos, Ids Postma en Jeroen Straathof zijn de
concurrenten waarmee Hersman - Falko
Zandstra is in zijn ogen afgevallen - op de
1500 meter rekening moet houden. Colle
ga's zijn dan voor even concurrenten. „Je
hebt elkaar nodig om beter te worden, maar
tijdens dergelijke belangrijke competities ga
je elkaar geen geheimen meer vertellen. Als
ik zie dat een andere rijder een dag voor het
NK een technische fout maakt, dan zeg je
daar niets meer van, terwijl je dat in de zo
mer wel doet."
Jarenlang richtte Hersman zich als all-
rounder op alle disciplines, in dit olympi
sche jaar week hij daarvan af. „Voor mij is
dit veel prettiger. Als allrounder heb je veel
meer aandachtspunten. Je weet nu waar je
de kracht- en duurtraining voor doet. De
trainingsschema's zijn ook gemakkelijker
op te bouwen." In Berlijn kon hij met een
tweede plaats op de 1500 meter daarvan de
vruchten plukken, maar het vorige week
einde bleef Hersman met een vierde stek
(terwijl ook Wennemars buiten mededin
ging sneller reed dan zijn 1.51.05) onder de
maat. Hij maakt zich er niet onnodig druk
over.
„Berlijn was goed, maar in Heerenveen
reed ik tegen Ids Postma." En dat werd een
onberekenbare rit tegen een Fries die door
gaans zeer snel opent. „Nu opende ik voor
hem en ik dacht daardoor te hard van start
te zijn gegaan. Ik hield me daarom in."
Maar de tussentijd leerde Hersman dat de
opening helemaal niet zo snel was. „Een
domme fout die me komende week niet
mag overkomen." Een race waarin hij voor
al van zijn eigen krachten wil uitgaan. „Al
moet je wel bedacht zijn op Wennemars en
Postma. Gaan zij snel van start dan kun je
problemen bij de kruising krijgen. Ritsma,
Bos en Straathof rijden meer hun eigen ra
ce." Om in aanmerking te komen voor een
25
Unentschieden
Omdat Nederlandse televisie
zenders in mijn Bochumse
hotelkamer niet waren te ont
vangen, restte mij woensdag
avond niets anders dan genoe
gen te nemen meteen Duits
avondje Champions League.
RTL+ zond Bayer Leverkusen-AS
Monaco uit
(Mooi, want eerlijk gezegd was
mijn nieuwsgierigheid naar deze
wedstrijd groter dan mijn angst
later te moeten vernemen een
ouderwets van de toren blazende
Barcelona-trainer -Ben ik zo
slim of zijn jullie zo dom?" - mis
te zijn gelopen. Juist als je daar
naar verlangt, zul je zien dat hij
zijn best doet uit te blinken in
voorkomendheden).
De wedstrijd begon.
Van tevoren stond vast dat een
gelijkspel beide elftallen zou ge
rieven. Dan was Monaco groeps
winnaar en zouden de Duitsers
als beste nummer tivee mee naar
de kwartfinales gaan.
Een 'Unentschieden' stond dus
vast. Maar met hoeveel zou het
Unentschieden worden?
Je denkt aan PEC Zwolle tegen
Volendam (de dupe.AZ '67) en
houdt het op 0-0.
Maar 1-1 (Nederland-Ierland,
niet-aanvalsverdrag na de Ierse
gelijkmaker, WK 1990) kan ook.
Waarom geen 5-5?
Twintig minuten waren onder
tussen voorbij. Er was nog niet
op doel geschoten. De verzorgers
lazen de krant.
Zou de commentator van de
Duitse commerciële zender al
een luchtje ruiken?
Ja, dat rook hij.
Maar hij rook een ander luchtje.
Hij wees ons kijkers erop dat de
scheidsrechter (die kale Italiaan,
Collina) woonachtig is in het
zelfde stadje als Marcello Lippi,
trainer van Juventus, namelijk
Viareggio.Het zal dus wel géén
gelijkspel worden", legde de
commentator uit, „wantdat
komt Juventus niet van pas en
de macht van Juve reikt ver.
(Een opvallende redenatie - als
het gelijk wordt, liebe
Zuschauer, dan is dit in geen ge
val de schuld van de spelers - die
onopvallend de aandacht afleidt
van waar het hier om gaat: de
clubs betrappen op hun (dat ge
loof ik best, desnoods stilzwij
gend gemaakte) afspraak gelijk
te spelen.
De wedstrijd was inmiddels een
uur oud.
De Franse keeper Barthez had
wonderen verricht in het doel
van Monaco, want inmiddels
werd er wél geschoten, maar ook
hij had treffers van Beinlich en
Meijer niet kunnen voorkomen.
Twee-nul, een stand die AS
Monaco hoogst onwelkom was!
Een halfuurtje nog maar, maar
niemand aan Franse kant
maakte zich sappel. Afspraak is
afspraak. De Franse coach leun
de lui achterover, de verzorgers
waren in slaap gedommeld en ja
hoor, daar was het al 2-1. Zes
Duitse spelers hadden deze goal
naar mijn overtuiging kunnen
voorkomen (in de herhaling al
moest ik mijzelf corrigeren: 9
spelers droegen 'schuld').
Het wachten was nu op 2-2.
Even scheen Erik Meijer nog 3-1
te gaan maken. Op het laatste
moment hield hij sympathiek in,
de keeper kon ter nauwernood
een treffer voorkomen. Schalks
lachje van Meijer (alsof hij zeg
gen wilde: „Geintje!"); eerst nors
kijkende, dan lachende keeper
(„Okay, moet kunnen!").
De Duitsers hielden vanaf nu
weergaloos open huis, blonken
uit in slechte passes, waren
meesters in dekkingsfouten en de
Duitse keeper besloot er geen
hand meer aan vuil te maken.
„Zou Leverkusen zich met de
voorsprong geen raad weten?",
vroeg de commentator zich be
zorgd af. Antwoord: inderdaad,
want een deal is een deal en de
tijd begon te dringen.
.Alsof de Leverkusers door angst
zijn overmand", stond het hui
len onze commentator nu nader
dan het lachen. Antivoord: bang
waren ze vooral dat Meijer per
ongeluk toch 3-1 maken zou,
Meijer kreeg daarom geen bal
meer.
„Je moet er niet aan denken, lie
be Zuschauer, maar als dit zo
doorgaat, dan wordt het straks
nog Unentschieden. "Antwoord:
daar moet je juist wél aan den
ken.
„Zie je nou wel!", gilde de com
mentator her uit in de 81 -ste mi
nuut.
Antivoord: zie je nou wel.
