Saddam tart VS en
staakt olie-export
Buitenland
Malle fratsen Jeltsin laten Russen koud
Soeharto zelf liet geld
uit premiefonds halen
Europa's hoogste
Baby weggegrist uit ziekenhuiswieg
ONTDEK DE NIEUWE
BUNGALOWPARKEN
Waarheidscommissie is niet op taak berekend
6 DECEMBER 1997
wacht op herrijzenis
<rr Petersburg Het beeld van de Russische schrijver/dichter Go-
ht 8°' 'n Petersburg klaar om op zijn definitieve stek te wor-
j! den gezet. Het monument dat is gemaakt door beeldhouwer Be
loven architect Vasilkovski wordt maandag officieel onthuld.
foto epa anatolymaltsev
Banenmachine VS loopt ais een trein
Washington Het aantal arbeidsplaatsen in de Verenigde Staten,
exlcusief de landbouw, is vorige maand onverwacht sterk toege
nomen met 404.000. Daardoor daalde het percentage werklozen
van 4,7 tot 4,6, het laagst sinds oktober 1973. De groei is bijna
a' twee keer zo groot als analisten hadden verwacht en duidt op
ianhoudend krachtige groei van de economie.
Ook Ierland doet 'kluifvlees' in de ban
iublin De Ierse regering heeft de verkoop van rundvlees aan
het bot afgeraden, in verband met mogelijke risico's op besmet
ting met de gekke-koeienziekte BSE. Het advies van de regering
is echter niet bindend. Dublin besloot tot de waarschuwing op
basis van Britse onderzoeken, die hebben uitgewezen dat het ei
wit dat de ziekte veroorzaakt, zich in de zenuweinden van de
lotten bevindt. In Londen leidde deze bevinding woensdag al
tot een verbod om nog langer rundvlees aan het bot te verkopen.
Kodak verliest WTO-zaak Japan
.new york Het Amerikaanse fotoconcern Kodak is in het onge-
ijk gesteld inzake zijn klacht over de slechte toegankelijkheid
van de Japanse markt. De Wereldhandelsorganisatie (WTO), die
de klacht behandelde, oordeelde dat er voor Kodak geen gron
den zijn om te claimen dat de Japanse overheid samen met het
""V apanse fotoconcern Fuji de markt gesloten houdt. Barshefsky,
de Amerikaanse handelsgezant, had geen goed woord over voor
de WTO-uitspraak. Alleen technische zaken zijn beoordeeld,
t niet waar het in werkelijkheid om gaat, zo zei zij. Volgens haar
zullen de VS een reeks van mogelijkheden overwegen, waaron
der eenzijdige sancties.
h Politiechef van zaak-Pandy gehaald
h irussel De leider van het onderzoek in de moordzaak rondom
le Hongaarse dominee Pandy moet zijn werk neerleggen. Justi
tie vraagt hem te stoppen om de afhandeling van de zaak niet in
n io ;evaar te brengen. Door deelname aan een tv-debat zou com-
oc nissaris Monsieur namelijk zijn te beschuldigen van schending
van het onderzoeksgeheim. Monsieur zei afgelopen zondag voor
de Franstalige televisie te hopen op een spoedige bekentenis van
vader Pandy. Volgens Pandy's advocaten heeft Monsieur daar-
nee zijn partijdigheid getoond.
3 Nieuw schandaal treft Mossad
eruzalem De Israëlische inlichtingendienst Mossad is getroffen
vei loor een nieuw schandaal. Een Israëlische agent wordt ervan
k herdacht in zijn rapporten over Syrië informatie te hebben ver
tonnen om meer geld te ontvangen en zijn prestige te vergroten,
zo meldden Israëlische media gisteren. De Israëlische militaire
censuur heeft de publicatie verboden van details over hoe hij
ipe irofiteerde van de namaak-rapporten. Premier Netanyahu wilde
jok geen details geven, maar zei dat Israël zich nooit baseert op
jevindingen van maar één bron.
Elke tien seconden dode door longkanker
1AMBURG Elke tien seconden sterft ergens ter wereld iemand
aan iongkanker. Jaarlijks bezwijken naar schatting 3,5 miljoen
rokers aan de gevolgen van hun verslaving. Dat blijkt uit cijfers
n on van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Als de huidige
trend aanhoudt zal het aantal sterfgevallen bij rokers in 2020 zijn
3lwj Dplopen tot tien miljoen. De Polen roken momenteel het meest
3 i net een jaarlijks gemiddelde van 3.650 sigaretten per inwoner.
VS eisen vrijlating 'spion'
Washington De Verenigde Staten hebben gisteravond de vrijla-
ing geëist van Richard Bliss, de 29-jarige Amerikaan die eerder
id op de dag in Moskou in staat van beschuldiging werd gesteld
wegens spionage. Washington waarschuwde voor 'zeer ernstige
jevolgen' voor de handelsbetrekkingen tussen beide landen,
atwi Bliss ontkent dat hij een spion is. Wel geeft de 29-jarige telefoon-
technicus volgens de geheime dienst FSB toe dat hij de Russi-
iche wet heeft overtreden. Hij heeft toegegeven een satellietont-
r )S 'anger illegaal Rusland te hebben binnengesmokkeld, maar ont
leent de ontvanger te hebben gebruikt voor spionagedoeleinden.
Lichte daling inflatie in EU
irussel De inflatie in de Europese Unie is in oktober weer licht
jedaald met 0,1 procent tot 1,7 procent. Alleen in Italië, Groot-
Irittannië, Zweden en Portugal steeg de geldontwaarding met
inkele tienden van procenten. Nederland lijkt weer op de goede
weg wat betreft de inflatie. Het percentage daalde met 0,2 tot
,4. Frankrijk en België zagen de inflatie met 0,4 procent dalen
tot 1,1 respectievelijk 1,2 procent. De inflatie is het laagst in Ier
and met over de maand oktober een percentage van 0,8 pro-
Frankrijk hield nazigoud achter'
parus Frankrijk heeft na de oorlog tonnen goud en andere buit
tchtergehouden terwijl het wist dat de nazi's dit hadden geroofd
van burgers en bedrijven. Dit meldde het blad Le Point gisteren.
)e Franse overheid deed met opzet geen poging de rechtmatige
ligenaars te achterhalen en gebruikte de opbrengst om de we-
leropbouw te financieren. Het blad zegt zich te baseren op do
cumenten uit de archieven van het ministerie van financiën. Het
ninisterie weigert vooralsnog elk commentaar.
Brazilië bewerkte leden Nobelcomité
i Oslo Brazilië heeft in de jaren zeventig leden van het Nobelco-
Ijtnité voor de vrede ervan weten te weerhouden de prijs aan de
ijBraziliaanse aartsbisschop Dom Helder Camara toe te kennen,
pit blijkt uit geheime documenten van de Braziliaanse ambassa-
1 de in Oslo, waarover de Actie Helder Camara Nederland be-
"pchikt. De Braziliaanse regering saboteerde volgens de toenmali
ge ambassadeur Jaime de Souza Gomes 'discreet en vruchtbaar'
i:jde kandidatuur van Helder Camara. De 'rode aartsbisschop' was
'jenkele jaren achtereen voorgedragen voor de Nobelprijs.
Luchtvaart in actie tegen verhuizing
.Milaan Acht Europese luchtvaarmaatschappijen hebben bij de
npuropese Commissie geprotesteerd tegen de gedwongen verhui
zing van de luchthaven Linate bij Milaan naar het verder weg
'gelegen Malpensa. De Italiaanse autoriteiten hebben bepaald
dat vrijwel alle luchtvaartmaatschappijen in oktober volgend
jaar vanaf Malpensa moeten vliegen. Dat ligt veertig kilometer
Van Milaan. Linate is er slechts tien kilometer van verwijderd,
wanaf Linate mag alleen nog maar naar Rome worden gevlogen
n die dienst wordt alleen onderhouden door Alitalia.
moskou dave carpenter
Vermoedelijk tot opluchting van zijn mede
werkers is Boris Jeltsin, de schrik van elke
pr-adviseur, gisteren teruggekeerd van een
buitenlandse reis waarin hij weer eens ou
derwets uit de bocht vloog. De Russen zijn
er inmiddels aan gewend.
De president deed verbazingwekkende
voorstellen over troepenverminderingen
die hij ter plekke leek te verzinnen en ver
warde Zweden met Finland. De meeste
Russen haalden geroutineerd hun schou
ders op. Een enkeling mompelde iets van
'daar gaat-ie weer', maar over het algemeen
riep Jeltsins gedrag helemaal geen reactie
op. Zeventien maanden na zijn herverkie
zing is Jeltsin zeer impopulair. Maar zijn
positie blijft onwrikbaar, want de Grond
wet, die Jeltsin zelf heeft helpen opstellen,
geeft de president veel armslag. Daardoor
kan hij zich best een buitenlands blundertje
veroorloven.
,,De Russen houden niet van het idee dat
het land wordt bestuurd door een onvoor
spelbare president", zegt politiek analist
Sergei Markov. „Maar de Russen zijn er al
aan gewend dat ze zo'n soort president
hebben."
Jeltsin nam gisteren zijn onvoorspelbaar
heid, die hij vaak bewaart voor het buiten
land, een keertje mee naar Moskou. Hij ver
scheen tot ieders verrassing in de Doema
om de afgevaardigden op te roepen de be
groting voor 1998 goed te keuren. Het was
de allereerste keer dat Jetsin op een zitting
van de Doema verscheen. In de Grondwet
staat namelijk dat de president weinig in
het parlement heeft te zoeken. Maar de be
groting werd goedgekeurd.
Jeltsin heeft het geluk dat de Russische
media meer op zijn hand zijn dan de stem
des volks doet vermoeden. De media zijn
vaak verlengstukken van de regering of van
de invloedrijke personen die de herverkie
zing van Jeltsin mede mogelijk hebben ge
maakt. De krant Nezavisimayci Gazeta stak
zelfs de loftrompet over Jeltsins reis, al
schreef ze wel over 'enkele foutjes'.
athene Twee waaghalzen leggen vanuit een hijskraanbak de laatste hand aan het optuigen van de
enorme kerstboom die op het Syntagma-plein in het centrum van de Griekse hoofdstad Athene is verre
zen. De boom is met zijn 36 meter de hoogste van Europa en heeft 180.000 lampjes. Nu maar hopen dat
ze het allemaal doen. foto reuters georcekarachalis
Man veroordeeld
tot 2.410 jaar cel
PRETORIA EFE
Een 33-jarige Zuid-Afrikaan is
gisteren veroordeeld tot 2.410
jaar cel wegens 38 moorden,
veertig verkrachtingen en zes
berovingen. De man kreeg vijf
tig jaar voor elke moord, twaalf
jaar per verkrachting en vijfjaar
per roofoverval. Hij komt in
aanmerking voor vervroegde
vrijlating nadat hij 25 jaar van
elke veroordeling voor moord
heeft uitgezeten. Hij kan zijn
gratieverzoek dus pas over 950
jaar indienen.
JAKARTA RONALD FRISART
CORRESPONDENT
Het was president Soeharto zelf
die opdracht gaf geld uit een
werknemersfonds te gebruiken
om de Arbeidswet door het
Indonesische parlement te
loodsen. Dat zegt minister Ab
dul Latief (arbeid). Verwacht
wordt dat het schandaal na die
mededeling snel uit de publici
teit zal verdwijnen.
De geruchtmakende zaak
barstte vorige maand los. Kran
ten citeerden documenten
waaruit bleek dat minister La
tief geld had onttrokken aan PT
Jamsostek, het staatsbedrijf dat
werknemerspremies voor socia
le verzekeringen beheert. Latief
zou 7,1 miljard rupiah (vier mil
joen gulden) hebben gevraagd.
Jamsostek stelde ruim twee mil
joen gulden beschikbaar.
De minister had het geld no
dig voor de parlementaire be
handeling van zijn Arbeidswet.
Velen beschouwen die wet als
een aanval op de rechten van
werknemers. Het parlement
nam de iets gewijzigde
wet in september aan.
Dat gebeurde nadat parle
mentariërs tijdens het zomerre
ces wekenlang hadden gelo
geerd en overlegd in een duur
hotel in Noord-Jakarta. Volgens
de media zouden 44 parle
mentsleden elk 25 miljoen ru
piah (destijds bijna 17.000 gul
den) hebben ontvangen. Giste
ren verklaarde Latief dat hij een
greep in de Jamsostek-kas heeft
gedaan in opdracht van presi
dent Soeharto.
Volgens de minister is al het
geld gebruikt om hotel-, trans-
port- en vergaderkosten te dek
ken. Aan parlementsleden zou
geen cent van de Jamsostek-
fondsen zijn uitgekeerd. Som
mige parlementariërs zeggen
dat ze wel degelijk geld hebben
gehad, al weigerden ze te zeg
gen hoeveel.
De Indonesische rekenkamer
en de hoogste openbare aankla
ger hebben de zaak in onder
zoek. Daarop doelend, zei Latief
gisteren dat de president diens
kabinetschef, Moerdiono, heeft
opgedragen 'problemen met
betrokken staatsinstellingen op
te lossen'.
In een interview met het blad
Gatra zei Latief vorige week dat
de herrie over het Jamsostek-
geld bedoeld is om zijn politieke
kop te laten rollen. In Jakarta
wordt gespeculeerd dat het uit
eindelijke mikpunt wel eens mi
nister Habibie (technologie) zou
kunnen zijn. Hem worden kan
sen toegedicht om in maart vol
gend jaar vice-president te wor
den. Latief wordt tot het Habi-
bie-kamp gerekend.
Clinton: 'Iraakse leider toont ware gezicht'
Irak heeft besloten de olie-export op te schorten totdat
de Verenigde Naties ervoor zorgen dat de olie-voor-voed-
selregeling beter werkt. Gisteravond lagen de pompen
die de Iraakse olie naar Turkije moeten brengen stil. De
Amerikaanse president Clinton hekelde de Iraakse beslis
sing. De Iraakse leider Saddam Hussein heeft hiermee
'zijn ware gezicht' laten zien, zo meent Clinton.
BAGDAD-WASHINGTON Rtr-AFP-DPA
_t zich erover dat
de Verenigde Naties nog geen
plan hebben opgesteld voor de
verspreiding van hulpgoederen,
als gevolg van Amerikaans en
Brits verzet. Volgens een zegs
man van het ministerie van bui
tenlandse zaken wacht Irak nog
steeds op de hulp die het van de
olie-opbrengsten van het afge
lopen halfjaar mocht kopen.
VN-functionarissen erkennen
dat het olie-voor-voedselplan
slecht werkt. Het is inefficiënt
en er treden grote vertragingen
op. Volgens hulporganisaties
krijgen kinderen onder de vijf
jaar nog steeds niet genoeg te
eten.
Met de maatregel hoopt Irak
druk uit te oefenen op de VN-
Veiligheidsraad. Die besloot
juist donderdag de regeling
voor Irak, die gisteren zou aflo
pen, met zes maanden te ver
lengen. Zodoende mag het land
opnieuw in een periode van zes
maanden voor twee miljard dol
lar olie verkopen.
De opbrengst daarvan moet
voor een deel worden gebruikt
om voedsel en medicijnen te
kopen. Een ander deel wordt
gereserveerd om vergoedingen
te betalen aan landen die scha
de hebben geleden door de
Iraakse bezetting van Koeweit.
Een besluit over een mogelij
ke verruiming van de regeling,
waarbij Bagdad meer olie zou
mogen verkopen, werd echter
uitgesteld. De vijftien leden wil
len eerst wachten op een ver
slag van secretaris-generaal An
nan over de situatie in het Gölf-
gebied. Dat wordt op 30 januari
verwacht.
Volgens Clinton wil Saddam
Hussein met het besluit de sen
timenten van de internationale
gemeenschap bespelen, „zelfs
als hij daarvoor onschuldige
kinderen moet laten sterven.
Zijn doel is te kunnen doorgaan
met zijn programma voor mas
savernietigingswapens", aldus
de Amerikaanse president.
londen» hans geleunse
correspondent
Een nog geen vier uur oude ba
by is gisteren ontvoerd uit een
ziekenhuis in het Engelse stadje
Basildon. Een onbekende vrouw
griste het meisje uit haar wiegje
terwijl de moedèr nog lag bij te
komen van de keizersnede-be
valling en de vader elders in het
ziekenhuis vrienden en familie
per telefoon op de hoogte
bracht van de geboorte.
Een vroedvrouw achtervolgde
de kidnapster, maar raakte het
spoor bijster. De gealarmeerde
politie hield daarop tevergeefs
een klopjacht in het ziekenhuis
en de directe omgeving. De po
litie vermoedt dat zij in een op
haar wachtende auto is ontko
men.
De opzienbarende babyroof
was extra dramatisch omdat de
baby werd geboren op de 30ste
verjaardag van de moeder. Bo
vendien had het kind de eerste
voeding nog niet gehad. Ver
pleegkundigen zeiden voor haar
leven te vrezen, ook al omdat de
baby slechts een katoenen zie
kenhuis-pakje aanhad en het
buiten bitter koud was.
De babyroof domineerde gis
teravond het tv-nieuws op de
Britse zenders. De staatssecre
taris van gezondheidszorg be
loofde onmiddellijk een onder
zoek naar de veiligheidssituatie
in het ziekenhuis. Er zijn slechts
overheidsadviezen op dit ter
rein, bijvoorbeeld voor het aan
brengen van camera's, maar
ziekenhuizen zijn niet verplicht
die op te volgen.
Sinds 1990 zijn er vijf zuige
lingen kort na de geboorte uit
ziekenhuizen geroofd. Al deze
baby's konden worden opge
spoord, sommigen in enkele
uren. Voor Karen Whitley uit
Nottingham duurde het in 1994
echter veertien dagen voordat
zij haar dochtertje weer in de
armen kon sluiten.
NU MET 75 AIR MILES KORTING
Nieuw in hel programma van Air Miles zijn de 14 bungalowparken van Landal GreenParks en 9
n Gran Dorado. Met een korting van maar lielst 75 Air Miles op ons standaardaanbod maken
e die ontdekking nu extra aantrekkelijk voor u.
Standaard: 50% korting op de huur van een bungalow (excl. toeslagen plus:
Buiten vakantieperioden Tijdens vakantieperioden
Weekend/midweek 250 Air Miles 475 Air Miles
Week 350 Air Miles 675 Air Miles
U kunt direct reserveren via Air Miles Klantenservice, telefoon (023) 56 99 111; minimaal 7
dagen en maximaal 70 dagen voor de aankomstdatum.
Deze aanbiedingen gelden per bungalow en op basis van beschikbaarheid. Bij
Gran Dorado geldt een minimale bijbetaling van f 250.- (excl. toeslagen). Het
introductieaanbod Is geldig bij een aankomstdatum tot en met 16 februari 1998
(met uitzondering van de kerstvakantie). Op de aanbiedingen zijn de Algemene
Voorwaarden van Air Miles van toepassing.
kaapstad runa hellinga
correspondent
Als de zitting van de Zuid-Afri
kaanse Commissie van Waar
heid en Verzoening (TRC) over
het doen en laten van Winnie
Mandela's beruchte voetbalclub
een ding heeft duidelijk ge
maakt, dan is het dat de com
missie eigenlijk niet op haar
taak is berekend. Negen dagen
van verhoor hebben voor veel
mediaspektakel gezorgd. Maar
de waarheid over de voetbal
club is nauwelijks dichterbij ge
komen.
De zaak Winnie Mandela had
voor een rechtbank waarschijn
lijk maanden in beslag geno
men. En zou zijn voorafgegaan
door een diepgaand politieon
derzoek, waarbij zelfs de onbe
langrijkste ooggetuige van de
gebeurtenissen negen jaar gele
den zouden zijn gehoord. Er
zou ook zijn gezocht naar aan
vullend bewijsmateriaal,
Maar in tegenstelling tot een
echte rechtbank moet de Waar
heidscommissie het doen met
wat een betrekkelijke gering
aantal mensen in het getuigen-
bankje vertellen. De commissie
beschikt weliswaar over een ei
gen onderzoeksteam, maar dat
heeft bij lange na niet de mens
kracht, middelen of tijd om zelf
een diepgaand onderzoek te
doen naar wat er negen jaar ge
leden gebeurde en moet zich
gelijktijdig bezighouden met tal
van andere zaken. Het team
spoort de belangrijkste getuigen
en documenten op en houdt
voorgesprekken, maar veel
meer ruimte is er niet.
Dat werd tijdens deze zitting
pijnlijk duidelijk gedemon
streerd, toen maandag Albertina
Sisulu, de vrouw van de inmid
dels gepensioneerde ANC-top-
man Walter Sisulu, in het getui-
genbankje stond. Haar man zat
jaren in de gevangenis, terwijl
zij, net als Winnie, buiten de
strijd gaande hield.
Zij werkte in die tijd bij dokter
Abu Bakr Asvat, een huisarts die
enkele weken na de dood van
Stompie Seipei waarschijnlijk in
opdracht van Winnie is ver
moord. Tijdens haar verhoor
werd Albertina een dokterskaart
getoond met de vraag of de
aantekeningen daarop in haar
handschrift waren. Eerder, tij
dens een documentaire van de
BBC, had zij dat beaamd. Nu,
onder ede, ontkende ze dat.
Het leek voor de hand te liggen
dat de commissie de kwestie
zou uitzoeken door de kaart te
vergelijken met een ander voor
beeld van Albertina Sisulu's
handschrift. Dat gebeurde ech
ter niet. Het was de advocaat
van de familie Asvat die afgelo
pen donderdag met het verlos
sende woord kwam: hij had de
dokterskaart vergeleken met
een andere kaart uit Asvats
praktijk en de twee handschrif
ten waren duidelijk niet gelijk.
Waarom Albertina voor de BBC
wat anders had verklaard, blijft
onduidelijk. Maar ze had onder
ede niet gelogen.
Uiteindelijk is de hele zitting
rond de voetbalclub niet meer
geworden dan oppervlakkig
snuffelen aan een verleden dat
verborgen gaat onder leugens,
halve waarheden en vergeet
achtigheid. Niemand kan seri
eus verwachten dat mensen in
1997 nog weten op welke dag in
1988 zij precies waar heen gin
gen, en Winnie Mandela maak
te van dat feit dankbaar ge
bruik.
Andere zaken die de TRC heeft
behandeld, hebben aanzienlijk
minder belangstelling getrok
ken, maar zonder enige twijfel
hebben daar dezelfde proble
men gespeeld als bij de zittin
gen rond Winnie. Dat is de TRC
niet kwalijk te nemen: de taak
waar de commissie zich voor
geplaatst ziet, is enorm. Je kunt
in anderhalfjaar tijd niet het
verleden van een land helemaal
opnieuw bekijken.
In dat licht is het hooguit ver
wonderlijk, dat de Waarheids
commissie zich niet beperkt tot
zijn aanvankelijke taak die al
moeilijk genoeg was: een on
derzoek naar de politieke mis
daden die tijdens de apartheid
zijn begaan. De commissie
heeft de krap bemeten tijd ook
nog eens gebruikt om hoorzit
tingen te houden over de rol
van de advocatuur, de artsen en
de media tijdens de apartheid.
Dat waren oppervlakkige zittin
gen, waarin bijvoorbeeld hoofd
redacteuren van kranten door
zwarte journalisten werd verwe
ten dat ze niet wisten dat de
werkster niet in vaste dienst
was.
Het gevaar is niet denkbeeldig
dat het eindrapport van de
commissie, dat in juli uitkomt,
als een soort ultieme waarheid
over de apartheidstijd gaat gel
den. En dat toekomstige histori
ci, die bijvoorbeeld op basis van
een diepgaand onderzoek naar
de uiterst gecompliceerde rol
van de Zuid-Afrikaanse media
tot de conclusie komen dat het
allemaal zo simpel niet ligt, hun
verhaal niet meer kwijt kunnen,
omdat 'de' waarheid nu een
maal vastligt in het TRC-rap
port.
Waalse partijbons
wist van geheime
bankrekening
brussel anp
De vroegere leiding van de
Waalse socialisten (PS) heeft
wel weet gehad van een gehei
me bankrekening in Luxem
burg. Ex-partijvoorzitter
Spitaels zegt nu spijt te hebben
van zijn goedkeuring aan de
opening van zo'n rekening,
waarop vermoedelijk smeergeld
(1,5 miljoen gulden) van de
Franse vliegtuigbouwer Das
sault is terechtgekomen.
Spitaels zei echter dat hij zich
niet schuldig heeft gemaakt aan
corruptie.
Justitie bereidt een strafzaak
voor tegen Spitaels. Hij zal zo
goed als zeker volgend jaar te
recht moeten staan. Binnenkort
moet het Waals regionaal parle
ment zijn politieke onschend
baarheid opheffen. Aan de
vooravond van die discussie
wilde Spitaels nogmaals zijn on
schuld benadrukken.
