Steenrijk' centrum
traks 'Straatarm'
Leiden
'Bollenbajes' vangt jeugdige crimineel op
Hier kijken geen professorenmannetjes op je
ST ij gebrek
5n olifant
^rundvlees
Agressieve Leidenaar
wil niet in therapie
Leiden Regio
k prima'
j. CATHELIJNE VAN VLIET
itste stenen worden ge-
l het modderige stuk
dat de weg naar de in-
noet worden. Bulldozers
af en aan. Komende vrij-
loet het af zijn. Dan krijgt
dse Instrumentmakers-
I door sinterklaas de sleu-
riiandigd van haar nieu-
derkomen, temidden van
oratoria aan de Einstein-
:eur J. Gonggrijp wijst ver-
luldigend op de pommel,
n en buiten het gebouw,
komt tegelijk. Vandaag
:n de laatste plantjes en
n verhuisd uit het oude
w en langzamerhand
gr weer orde komen."
s hij trots, want op de dag
b opening zal het exact
ar geleden zijn dat hij de
kuil heeft gegraven om er
iial in te plaatsen. Het is
g snel gegaan. Hij heeft
er 'losweken'. „Zowel
lij als voor de leerlingen
't losweken van een oude
ying beter snel gebeuren,
Is levert het vertraging op.
be.wust die losweekperio-
:ort mogelijk gemaakt."
:school voor precisietech-
le enige in haar soort in
[land, is opgericht in 1901
lamerlingh Onnes. Vanaf
ichting was de school ge-
:st in het Kamerlingh On-
iboratorium in de Nieuw-
|in het oude centrum van
Het verschil tussen het
ge^e en oude gebouw kan
roter zijn. Modern en ui-
r(j(^mctioneel in plaats van
ierpi knus. Grasvelden en la-
Directeur J. Gonggrijp: „We zitten midden in een technische omgeving. De stageplaatsen zijn dichtbij."
boratoria als uitzicht in plaats
van de Leidse binnenstad.
Docent Navis geeft toe dat hij
met deze veranderingen meer
moeite heeft dan zijn collega's.
Hij was zelf leerling aan de
Nieuwsteeg en kwam later terug
als docent. Hij geeft aan
heimwee te hebben naar het
oude gebouw. „Als ik nu voor
de laatste keer door die gangen
loop, word ik wel een beetje
emotioneel, al weet ik dat het
nieuwe onderkomen functione
ler is." Er is overigens aan Navis
en gelijkgestemden gedacht.
Een beeld van het hoofd van
Kamerlingh Onnes is meegeno-
,ekVoners op de bres voor oude klinkers in binnenstad
kl
ie W o emione
en jitruste bewoners van de Leidse binnenstad hebben
ictiegroep opgericht tegen de herbestratingsplannen
pp gemeente. De nieuwe Werkgroep 'Steenrijk of
ggJtarm' maakt zich grote zorgen over de herinrichting
Pieterswijk, de omgeving van de Hooglandse kerk,
ircht en De Camp.
CAROLINE VAN OVERBEEKE
erkgroep wil de krachten
071>len van bewoners, wijk-
023igingen en monumenten-
023isaties. Op 15 december
°^3ert Steenrijk of straatarm-
071llen de leden komen tot
tot gezamenlijk plan tot be-
07ijvan een aantal historisch
roeide elementen in de oude
07lfS,ad'
gemeente wil in de Pie-
ik onder meer het waaier
en van de kinderkopjes
eggen en straatprofielen
aantal karakteristieke
JL
stegen drastisch veranderen. De
bewoners vrezen, op grond van
ervaringen in het verleden, dat
de klassieke oude Rijnformaat-
steentjes aan beide zijden van
de kinderkopjes worden vervan
gen dóór de nieuwe rode bak
steen die overal langs de kades
van de Rijn opduikt. Deze steen
is van mindere kwaliteit en le
vert een heel ander straatbeeld
op. „Er zijn nog maar weinig
steden waar nog iets over is van
het oude, historisch gegroeide
stadsgezicht. In Leiden dreigt
dus iets heel bijzonders te ver
dwijnen."
Over de gemeentelijke plan
nen zegt de werkgroep:
„Proporties tellen in de uitwer
king niet, kleur speelt geen rol,
het waaierpatroon verdwijnt.
Een eeuwenoude binnenstad is
geen eenheidsworst, die heeft
karakter omdat er sprake is van
wat wel 'bricolage' wordt ge
noemd: het voortdurend op
kleine schaal herstellen en repa
reren. Niet het op grote schaal
kamerbreed tapijt neerleggen,
maar maatwerk.
„Aan een beschermd stadsge
zicht mag niemand, ook niet de
gemeente zelf, iets veranderen
zonder instemming van de ge
meentelijke Monumentencom
missie", vindt de werkgroep.
Deze commissie heeft het colle
ge van B en W inmiddels laten
weten niets te zien in de herbe
stratingsplannen. Ook de Ver
eniging Heemschut in Amster-
foto henk bouwman
men, een herinnering aan vroe
gere tijden.
Ondanks het verlies van de ou
derwetse sfeer valt voor Gong
grijp de vergelijking uit in het
voordeel van het nieuwe onder
komen. „Ik ben blij met de
nieuwe huisvesting. Deze sluit
meer aan bij de moderne maat
schappij en daar gaat het ten
slotte om. We moeten leerlin
gen naar die moderne maat
schappij sturen. Bovendien zit
ten we midden in een techni
sche omgeving en zijn de stage
plaatsen dichtbij.
Op de eerste verdieping komen
de werkruimten van de oudere
jaars. Een enkele trillende ma
chine wordt al gebruikt. „Dit
zijn ingewikkelde exemplaren,
bestemd voor oudere jaars",
legt Gonggrijp uit. „Voor men
sen die niet zo snel hun vingers
zullen verliezen of er met hun
haren tussen zullen zitten." Op
de begane grond zijn de lokalen
voor de eerstejaars een week
geleden al ingewijd.
Eén van de eerstejaars is Carly
Verhul, één van de vijf meisjes
tussen veertig jongens. „Jam
mer dat we nu in de 'middle of
nowhere' zitten, maar hij is wel
erg mooi", is haar reactie op de
nieuwe school. „In de oude
ruimte zaten we eigenlijk als
gasten-. Dit is echt ons eigen ge
bouw." Haar vriendin Mazitta
van Hal voegt er aan toe: „De
plek in de binnenstad was leu
ker, je kon gemakkelijk in de
pauze iets te eten halen. Maar
dit is een gebouw zonder pro
fessorenmannetjes van de uni
versiteit die vanuit de hoogte op
je neerkijken. Prettig."
Buiten het lokaal wordt verder
gesjouwd, getelefoneerd en
overlegd. Er is haast bij. Over
twee dagen moet de school
kunnen pronken met haar nieu
we, zelfstandige uiterlijk.
dam, die tot doel heeft 'cultuur
monumenten en het historisch
ruimtelijk karakter' in Neder
land te beschermen, heeft zich
achter de bezorgde Leidenaren
geschaard.
De werkgroep wil bereiken
dat de herinrichting van de ou
de wijken gebeurt 'in overleg
met de monumentencommis
sie' en 'dat de diversiteit van de
bestrating gehandhaafd blijft en
het oude materiaal daarbij op
nieuw wordt gebruikt, de bewo
ners niet alleen worden geïnfor
meerd, maar ook gehoord." De
werkgroep wil zo snel mogelijk
met verantwoordelijk wethou
der Tj. van Rij rond de tafel
gaan zitten.
De vergadering van Steenrijk
of Straatarm op 15 december
wordt gehouden aan het Ra
penburg 49 en begint om 20.00
uur.
'Er wordt op mij geëxperimenteerd'
PERSBUREAU CERBERUS
Een 34-jarige Leidenaar ont
kende gisteren voor de Haagse
rechtbank psychotherapeuti
sche hulp nodig te hebben. Hij
stond terecht voor niet minder
dan vijftien delicten, waarbij
agressie aan de dag werd ge
legd.
Officier van justitie mr. S.
van der Kallen achtte op grond
van verklaringen van getuigen
bewezen dat de man - toen hij
in een supermarkt werd be
trapt op diefstal van douche-
schuim en deodorant - een
meisje een fles naar het hoofd
had gegooid. In een andere
zaak zou de man rondom zich
heen hebben geslagen en ge
schopt toen hij met een fles
Martini de winkel wilde verla
ten.
Meestal richtte hij alleen
materiële schade aan. Toen de
man uit het opvanghuis aan
de Rembrandtstraat werd ge
zet, vulde hij een beugelfles
met benzine én gooide deze
tegen de raam. Door het dub
bele glas werd de fles echter
geweerd. Inandere situaties
reageerde de nian zijn woede
eveneens af op ruiten en gla
zen deuren.
Voor officier Van der Kallen
was duidelijk dat de man hulp
nodig had. Daarom eiste zij
ontslag van rechtsvervolging
en plaatsing in een psychia
trisch ziekenhuis. Met deze eis
volgde zij het advies van re
classering. psycholoog en psy
chiater. Maar dat was tegen
het zere been van de Leide
naar.
„Ik weet zeker dat ik geen
ziekenhuis nodig heb", zei de
man. „Ik heb alleen het gevoel
dat mensen een complot te
gen mij smeden. Er wordt
vierentwintig uur per dag op
mij geëxperimenteerd door ie
mand, die mij goed kent".
De rechtbank doet over
twee weken uitspraak.
WIJKLADDER Nieuws en berichten uit en over de Leidse wijken,
uit de buurthuizen en van de wijkverenigingen, gerangschikt
naar stadsdeel. Persberichten en wijkbladen kunnen worden
gestuurd naar Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden. Fax:
071-5321921; e-mail: leidschdagblad@hdc.nl.
BOS- EN GASTHUIS De Vogelvrienden Leiden e.o. tonen tijdens hun
jaarlijkse tentoonstelling kanaries, parkieten en andere tropische
vogels in allerlei soorten. Naast de tentoonstelling in het Vijf Ho-
venhuis, Hoflaan 169, verzorgen de Vogelvrienden ook een tombo
la, een grote verloting en een rommelmarkt. Vrijdagavond is ieder
een welkom van acht tot tien uur en op zaterdag en zondag van
tien tot vijf uur.
RIJNDIJKBUURT De gemeente is begonnen met de definitieve ver
harding van gedeelten van de De Goejestraat en de Roomburger
laan. Het autoverkeer moet rekening houden met omleidingen en
het huisvuil moet worden aangeboden op een plaats waar de vuil
niswagen kan komen. De werkzaamheden aan de De Goejestraat,
tussen de Hartmanstraat en de Roomburgerlaan, en de Roombur
gerlaan, tussen de De Goejestraat en de Kanaalweg, dtlren nog zo'n
drie weken.
MEREN WUK In buurthuis Op Eigen Wieken staan zondag de tafels
en bakken klaar voor een middag klaverjassen en sjoelen. Tevens is
er een loterij met leuke prijzen. Vanaf één uur is het buurthuis, Val
kenpad 5, geopend. De toegang is drie gulden.
DE KOOI Buurtcentrum De Kooi houdt zondag een rommelmarkt.
Naast de vele kraampjes met goedkope spulletjes kunnen bezoe
kers genieten van een drankje, de traditionele soep of een broodje
kringloop. Het buurthuis, Driftstraat 49, opent zijn deuren van tien
tot vier uur. Wie een kraampje wil huren, kan bellen: tel. 071-
5211407 of 071-5214185.
DE KOOI De plannen voor de nieuwe.sporthal en het buitenbad
voor peuters en kleuters bij zwembad De Zijl zijn al een tijdje be
kend. Tot 8 december zijn ze nog in te zien op de afdeling Bouw
en Woningtoezicht van de gemeente, kamer 021 in het Stadsbouw-
huis, Langegracht 72. Wie bezwaar wil aantekenen tegen de bouw
plannen kan dit eveneens tot 8 december doen. De brief dient te
zijn gericht aan Burgemeester en Wethouders van Leiden, Postbus
9100, 2300 PC Leiden.
HOUTKWARTIER Het gigantische Indiase spoorwegnet, 60.000 kilo
meter lang, staat centraal tijdens een dialezing door W. Verver en
H. den Duik. De lezing, georganiseerd door de Nederlandse Vereni
ging van Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen, wordt
gehouden op woensdagavond 17 december. Vanaf acht uur kun
nen belangstellenden terecht in de ZWN-zaal aan de Rijnsburger-
weg 1. De toegang bedraagt drie gulden.
BINNENSTAD De Algemene Vergadering van de VN ondertekende
bijna vijftig jaar geleden de Universele Verklaring van de Rechten
van de Mens- Amnesty International, werkgroep Leiden, viert dit
elk jaar met een fakkeltocht. Dit jaar heeft de falckeltocht plaats op
woensdagavond 10 december. De route loopt van het Stadhuis
plein naar het Van der Werfpark. De tocht, opgeluisterd door een
spreker en muziek, vertrekt om vijf uur.
BINNENSTAD 'Goden, engelen en mensen' is de titel van een lezing
door Het Theosofische Genootschap. De waag wordt beantwoord
of mensen kunnen uitgroeien tot goden. De lezing is op dinsdag 9
december in de Pieterskerk, Kloksteeg 16, en begint om kwart over
acht. De toegang is gratis.
STEVENSHOF De kerst dient zich aan. Het ouderenkoor van buurt
huis Stevenshof zingt zondagmiddag liederen tijdens een kerstvie
ring voor 50-plussers. Ook leest M. Goudzwaard een kerstverhaal
voor. De bijeenkomst in het buurthuis, TrixTerwindtstraat 4. be
gint om half drie. De toegang is gratis.
POELGEEST Leiden Atletiek houdt zaterdag 6 december de Specu
laasloop. De prestatieloop over 1,4, 7,10 of 12,5 kilometer voert
door de Leidse Hout. De start is om elf uur bij het clubhuis van de
atletiekvereniging aan de Anthony Duyklaan, waar ook kleedgele
genheid en douches zijn. Bij het clubhuis kunnen de deelnemers
vanaf tien uur inschrijven. Het inschrijfgeld bedraagt 2,50 gulden.
Onderwijs moet nieuwe kans bieden op plek in inaatschappij
JNSDAG 3 DECEMBER 1997
|uw onderkomen voor Leidse Instrumentmakersschool
pg|i oer-Hollandse andijvie-
^pot te gewoon is, of als de
eeën van Joop Braakhek-
ïgewikkeld zijn, is er voor'
ïprinsen en -prinsessen
nieuwe inspiratiebron
te putten. Het boekje
rkookkunst en Cultuur'
55 recepten, afkomstig
ideren van asielzoekers,
inderen zijn bovendien
ief betrokken geweest bij
tandkoming ervan,
okboekje bevat gerechten
Ier meer Armenië, Bosnië
e. Ontbijten op z'nAr-
betekent rijst of tarwe
in scheutje kwark erover
.artM gebakken uitje erbij.
|ch kan een met rundge-
'vulde paprika worden
igd en als kooksuggestie
warme hap kan de Zaï-
ïbakken olifant dienen,
irek aan olifant in Neder -
rundvlees prima als
:uut voor het zoogdier
i, raadt Nadine uit Zaïre
lentink van de Leidse
isorganisatie begeleidde
met Steven Koelewijn,
1 biologie aan het Leonar-
'inci College, de 28 kin
lij het maken van het re-
jboek. Het idee ervoor
ideiJde op toen Koelewijn tij-
én van zijn lessen rond
De omslag van het boekje 'Kinderkookkunst en Cultuur'.
het thema gezonde voeding de
kinderen vroeg hun favoriete
maaltijd uit het thuisland op te
schrijven met daarbij de ingre
diënten en de bereidingswijze.
„Het unieke aan dit boekje is
dat het meer bevat dan alleen
buitenlandse recepten", zegt El-
win Mentink, die uitermate te
vreden is over het eindresultaat.
„De maaltijdtips worden afge
wisseld met emotionele verha
len van tieners uit het asielzoe
kerscentrum. Het doel van het
kookboekje was cultuur- en
kennisoverdracht. Ik denk dat
we daarin zijn geslaagd."
'Kinderkookkunst en Cultuur' is
in een oplage van drieduizend
verschenen. Het boekje is voor
tien gulden te koop in het
Volkshuis aan de Apothekers-
dijk 33, bij de Leidse Welzijns
organisatie en bij een aantal
Leidse boekwinkels. De op
brengst van het kookboek komt
ten goede aan culturele activi
teiten voor kinderen.
Bewoners van de wijk Meer
burg, de 'buren' van het asiel
zoekerscentrum, kunnen een
gratis exemplaar van het recep
tenboekje ophalen in het AZC.
SASSENHEIM IRENE NIEUWENHUIJSE
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Teylingereind, de nieuwe jeugd
gevangenis in Sassenheim, is
bedoeld als eerste opvang voor
jongens nadat ze de politiecel
hebben verlaten. Ze wachten
dan op hun rechtszaak. De
jeugdige gevangenen zullen er
gemiddeld drie tot zes maanden
verblijven en de populatie zal
voor 75 procent bestaan uit al
lochtonen, voornamelijk afkom
stig uit de grote steden.
De jongens hebben meestal een
ernstig geweldsmisdrijf op hun
kerfstok. „Voor een fietsendief
stalletje kom je hier niet", con
stateert W. Tulleners, de direc
teur van het onderwijsinstituut
in de Sassenheimse 'Bollenba
jes'.
De jongens moeten in Teylin
gereind naar school. Of ze nu
willen of niet, aan de leerplicht
valt in de penitentiaire inrich
ting niet te tornen. Omdat veel
van hen een leerachterstand
van twee jaar hebben, wordt
snel - binnen drie dagen - een
'leerdiagnose' gemaakt, Een
team van twintig leerkrachten
zal de leerlingen zoveel moge
lijk op hun eigen niveau bege
leiden.
Tijdens de lessen mag niet wor
den gerookt, maar aan het eind
van ieder lesuur wordt er een
rookpauze ingelast. De leer
kracht zal de leerlingen vuur
verstrekken. „We vinden dit zelf
een moeilijk punt, maar we we
Directeur W. Tulleners in de gymzaal. Met man en macht wordt gewerkt om de gevangenis op tijd - vandaag
is de officiële opening - klaar te krijgen. foto hielco kuipers
ten dat onze klantjes manische
rokers zijn. Door dit beleid
houd je rekening met een be
paalde leefwijze van hen."
In de huiskamer (voor iedere
groep van twaalf jeugdigen is er
een ruimte) en buiten gelden
weer andere rookregels. In de
cel, waar de jongens om half
tien ingaan, is roken verboden.
Drugs zijn nergens toegestaan.
De jongens moeten tijdens hun
verblijf in de gevangenis verder
leren dat niet de omgeving,
maar zij zelf verantwoordelijk
zijn voor hun situatie. „Als ik dit
aan twee van de tien kan over
brengen, ben ik geslaagd", is de
filosofie van Tulleners.
Voor Tulleners is het niet rele
vant om de luxe van Teylinger
eind te vergelijken met zorgin
stellingen, maar hij vindt het
wel 'cynisch' dat er in het regu
liere onderwijs steeds minder
geld beschikbaar komt. Ten
minste, voor de randgroepjon
geren. Tulleners heeft in Am
sterdamjaren met deze jeugd
gewerkt. „Het is net alsof deze
groep door de overheid wordt
ontkend, terwijl daar vaak de
jongens zijn die weer hier te
rechtkomen. De randgroepjon
geren worden ook steeds meer
in slechtere locaties onderge
bracht. Ik noem dat maar hon
denhokken. Terwijl hier, als het
kwaad al is geschied, wel alles
mogelijk is."
Tulleners noemt zichzelf geen
wereldverbeteraar, maar opti
mist en realist. „De jongens die
hier komen, zijn niet slecht: ze
vertonen slecht gedrag. Ze zijn
verstrikt geraakt in de normen
en de waarden die deze maat
schappij eist."
In Sassenheim zal het nooit
voorkomen dat de gestraften
geestelijk worden gekleineerd.
Tulleners is daarnaast ook geen
voorstander van gevangenissen,
waar de gedetineerden lichame
lijk worden afgebeuld. „Dat
werkt niet. Maar, we zijn niet
soft. Er wordt stevig onderwijs
gegeven, de regels zijn duidelijk
en de sancties ook.
„We laten ze kennis maken met
een andere wereld. Dat leren
ook leuk kan zijn. Dat als ze
goed zijn in lassen, ze mis
schien wel een diploma in die
richting kunnen halen. Dat ze
op die wijze ook in de maat
schappij kunnen overleven,
zonder weer gelijk een tanksta
tion te overvallen of een oud
vrouwtje een klap op haar
