Meer olie door OPEC
Economie Beurs
De efficiëntie van de gezondheidszorg
Friese springplank naar Oost-Europa
1»
1
as
lis
fc
MAANDAG 1 DECEMBER 1997
159
ECONOMISCH KORT ECONOMIE WIJZER
Wekelijkse rubriek o
ZUID-KOREA heeft met het In
ternationaal Monetair Fonds
(IMF) een akkoord gesloten
over een lening om het land uit
het financiële moeras te halen.
Het zou gaan om een bedrag
tussen de 100 en 120 miljard
gulden.
Het personeel van overslagbe
drijf European Bulk Services
(EBS) is weer aan het werk ge
gaan. Afgelopen weekeinde
brak een wilde staking uit nadat
bekend was geworden dat de
leiding het werk van de techni
sche dienst wilde uitbesteden.
Morgen praat de leiding met de
bonden over een voorgenomen
reorganisatieplan.
Het Italiaanse concern PIRELLI
vooral bekend als bandenpro
ducent, wil zijn activiteiten in
de telecomsector uitbreiden via
de overneming van het bedrijf
Sirti voor 1,55 miljard gulden.
Pirelli heeft al een belang van 3
procent in Sirti. Het concern
neemt een pakket van 39 pro
cent over van Telecom Italia en
brengt een bod uit op de 48
procent die wordt verhandeld
op de effectenbeurs in Milaan.
Het detailhandelsconcern KBB
verkoopt onderdeel Decorette
aan het management. Decoret
te is een franchiseorganisatie
met 93 winkels op het gebied
van verf, behang en woningtex
tiel. De verkoop van Decorette
is onderdeel van een grote her
structurering bij KBB die de
winstgevendheid van het con
cern moeten herstellen. Overi
gens zijn maar drie Decorette-
zaken eigendom van KBB.
Nog altijd heb ik het niet helemaal onder de
knie, de post. Het grote reikhalzen is eraf,
dat wel. Er zitten niet langer salmiaksnoe-
ren, tientjes of liefdesverklaringen in. Naar
mate een mens ouder wordt, wordt zijn
postbode minder Kerstman. Toch is er altijd
nog een vaag gevoel van verwachting, van
wat zal er nou weer eens voor een verras
sing in zitten. Een hardnekkig optimisme
dat kant noch wal raakt, de doorgewinterde
geadresseerde hoort 'geen nieuws - goed
nieuws' te vinden en domweg gelukkig op
zijn lege deurmat te staan.
Maar afgelopen week kwam ik een heel
eind in de goede richting. Daar waren, op
donderdag, drie brieven met statistieken
van het CBS, een verhuiskaart je uit Maas
tricht, en twee rekeningen, die ik voor het
laatst bewaarde. Deze rekeningen waren
iets bijzonders. Daar werd, voor een routi-
ne-onderzoekje in de maand oktober, uit
gevoerd door een specialist in een zieken
huis in iets meer dan vijftien minuten tijd,
de som van 823,50 gulden in rekening ge
bracht. De ene rekening kwam van het zie
kenhuis, de andere van een vereniging van
specialisten.
Van de schok bekomen, bekeek ik ze wat
beter. Het eerste wat opviel was, dat de ge
zondheidszorg de bedragen tegenwoordig
haarfijn weet uit te splitsen. Het tweede wat
opviel was, dat dit uitsplitsen het er niet
goedkoper op maakt, integendeel. Eerst wil
de het ziekenhuis 530 gulden voor het ge
bruik van apparatuur en ruimte. Voorts 25
gulden voor de behandeling. Daar bovenop
wilde de specialist 268,50 gulden voor het
onderzoek. Inclusief 178 gulden voor iets
dat 'korte kaart' heette, en dat aanmerkelijk
goedkoper was toen het nog 'consult' heet
te.
Wat is een korte kaart, vroeg ik de specia
listenvereniging. Dat is een soort strippen
kaart mevrouw. Daarmee kunt u, afhanke
lijk van het specialisme, nog één of twee
maanden bij dezelfde specialist terecht
voor vervolgonderzoeken. Dat kost u niks
extra. Ik wil geen vervolgonderzoek, zei ik.
Dan hebt u pech, want goedkoper kan het
niet. Ik wil een consult. Consult? Eén con
sult? Dat bestaat niet meer.
Wie eenmalig de specialist bezoekt, be
taalt tegenwoordig voor één of twee maan
den bulkonderzoek. Vergelijk het met ie
mand die bij zijn bakker een krentenbrood
koopt, en het alleen maar mee krijgt als hij
de eventueel nog in de volgende twee
maanden door hem te betrekken krenten
broden nu alvast afrekent. Tegen korting,
maar toch, een duur broodje. En ook een
vonn van gedwongen winkelnering, want je
stapt niet makkelijk naar een concurrent
over. 'Overstappen heeft geen zin', zei de
mevrouw van de specialistenvereniging. 'U
betaalt overal hetzelfde.' Maar de kwaliteit,
zei ik, is niet overal hetzelfde!
Vrijdag, de post. Het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Een verhuiskaart je uit
Parijs. Eén rekening, weer bewaard tot het
laatst. In deze envelop zit een rekening voor
twee gesprekjes met verpleegkundigen en
één met een specialist. De gesprekjes waren
niet erg informatief en ze resulteerden dan
ook niet in een erfelijkheidsonderzoek. To
tale tijdsbeslag: ongeveer een uur.
'Erfelijkheidsadvies, sluittariefstond er.
Hier geen uitsplitsing, maar in één krachti
ge streek de som van 2.363 gulden op het
vel gesmeten. Toch niet toevallig weer een
standaardtarief? 'Jawel', zegt dezelfde me
vrouw van de specialistenvereniging. 'Bij
erfelijkheidsonderzoek is er namelijk veel
onderzoek achter de schermen. Dat wisselt
sterk en daarom is er een standaardtarief.
Een grillige redenering, maar goed, in dit
geval was er helemaal geen onderzoek.
Desgevraagd erkende ook de afdeling dat
het wel meeviel met dat onderzoek, maar
dat blijkt opeens niet meer maatgevend
voor het tarief.
'Bij het intake-gesprek bepalen wij of er
technisch gesproken aanleiding is voor zo'n
onderzoek', legt de verpleegkundige uit.
'Die was er beslist. Als er dan ook nog een
vervolgconsult is...' Wij snappen het. Zodra
bij de afdeling klinische genetica iemand
over de drempel stapt met meer dan 50
procent kans op een overdraagbare aan
doening, rinkelt de kassa. Dat had u wei
eens vooruit mogen zeggen, zei ik. Ja, dat
vond men daar eigenlijk ook wel. Een mis
verstand. Excuus. Het geeft niet hoor, zegt
de mevrouw van de specialistenvereniging.
Dat zit nog, zei ik, want bij de rekening in
gesloten zat een machtiging voor de verze
keraar. Gedateerd op half juni, vijf maan
den geleden. Die is daar dus nooit inge
diend. 'Ach gooit u die rekening nou maar
rustig weg. En die machtiging ook. Wij stu
ren hem door. De verzekeraar betaalt het.
Die kent de tarieven. Het is allemaal stan
daard'. Om het goedkoper te maken?
'Zo is het, mevrouw. Allemaal om het
goedkoper te maken'.
PAULINE VAN DE VEN
Econome en publiciste
Saudi-Arabië heeft zijn zin: zaterdag besloten de OPEC-
landen hun gezamenlijke olieproductie te verhogen van
25 tot 27,5 miljoen vaten per dag. Hoe de markt reageert
op de verhoging met tien procent moet vandaag blijken.
De Indonesische specialist Subroto, zelf voormalig
OPEC-topman, verwacht dat de olieprijs eerst wat zal da
len om daarna weer aan te trekken en te stabiliseren.
JAKARTA .RONALD FRISART
CORRESPONDENT
Afgelopen woensdag schaarden
ministers van de elf lidstaten
van de Organisatie van Olie Ex
porterende Landen (OPEC) zich
in Jakarta om de tafel. De ge
sprekken verliepen zo moei
zaam dat een toeristisch dagje
Bali werd geschrapt ten gunste
van extra vergadertijd, 's We
relds grootste olie-exporteur,
Saudi-Arabië, vond het na ruim
vier jaar tijd de OPEC-quota op
te trekken. De Golfstaatjes Koe
weit en de Verenigde Arabische
Emiraten steunden dat stand
punt.
Tegen een hoger productie
plafond was vooral Iran, ge
steund door Libië en Algerije.
Iran hangt al sinds de jaren vijf
tig de theorie aan dat wat in het
vat zit niet verzuurt. Tehera
laat liever wat meer in de gr on
zitten om voor de wel geprodi
ceerde olie een zo hoog mogi
lijke prijs te krijgen. Zaterd<
ging echter ook Iran door t
bocht.
Volgens analisten ligt hl
nieuwe plafond nog geen ha
miljoen vaten boven de werki
lijke OPEC-productie van <j
moment. Vrijwel alle lidstate
produceren namelijk meer da
afgesproken. De grootste ove
treder is Venezuela, dat bijna
helft meer olie oppompt da
zijn quotum toestaat. Al jaren
het OPEC-plafond niet meer g
loofwaardig. Saudi-Arabië zt
daarin een extra argument a
het op te trekken.
HEERENVEEN GPD
Tienduizenden computers zul
len vanaf 1998 maandelijks uit
de nieuwe fabriek van het Ame
rikaanse Hewlett Packard in
Heerenveen rollen. Ze zijn be
doeld voor de Noord- en Oost-
Europese markt. Hewlett
Packard heeft nu slechts één fa
briek in Europa. Die staat in het
Franse Grenoble. Maar de vraag
naar computers stijgt zo sterk,
dat die vestiging te klein is. „We
hebben grote haast om in Leek
van start te gaan", aldus Neder
lands directeur Hans van der
Velde.
Hewlett Packard boekte het
afgelopen boekjaar een jaarom
zet in Nederland van 1,7 miljard
gulden. Dat was 23 procent
meer dan het voorgaande jaar.
In Nederland staat het met IBM
op een gedeelde eerste plaats.
In heel Europa heeft de fabri
kant 10 procent van de pc-
markt in handen. De helft van
dat aantal computers komt dus
straks uit Heerenveen.
De grootste markt voor de
personal computers is, nu nog,
Duitsland. Daarnaast geldt
Scandinavië voor Hewlett
Packard als belangrijke groei
markt. De fabrikant gokt er stil
letjes op dat ook de verkopen in
Oost-Europa zullen floreren. Als
dat inderdaad gebeurt, vertelt
Van der Velde, is het denkbaar
dat Hewlett Packard over ef
aantal jaren een derde Europe
fabriek opricht in Oost-Europs
In de Heerenveense fabrii
worden de personal compute
alleen in elkaar gezet. De ondj
delen komen uit de Verenig!
Staten. Ze arriveren in Rotte
dam (boot) of Amsterdai
(vliegtuig) en zullen over de w
of het water naar Heerenvei
worden getransporteerd.
Hewlett Packard is wereldwi
de derde speler op de compi
termarkt. Het concern ti
12.000 medewerkers in 120 la
den. Het afgelopen jaar haak
het een omzet van 65 milja
gulden.
NOTERINGEN BIJGEWERKT TOT 11.00 UUR
BINNENLANDSE AANDELEN
50.50 51.20 f
6.10e 6.10e
146.00A 149.00A
45ÜX) 44^20
1I2.50A
24.00 e 24,00e
2730 27^50
630,00A 630,00A
61.10 60,00
33,90e 34.25
6,70 f 6.80 f
21,301 21,60
102,20 102,10 f
120,00 122,00
free record shop
gamma hold.pr
grolsch, Kon. c.
groothandelsgeb.
29.00 29.20
60.50 60,50
27,90 27,50e
98,80 99,50
127,00 127.00A
240,00 240,00 f
68,00 e 68.20A
20.20 f 20,00e
10.80 f 10.60
198,80A 198.80A
2370e 2430 f
44,40 44,70
19.90 A 19.90A
67,80
6,00 298,00 opgce
17,70 A polynorm
34.80
90.50 91.90
83.70A 84,20
19.90 20,40
32.00A 31,50
38,90 38,90A mendesgans
29.00A
17,70
15830 158,00A reesin 1
36.00 37,00 rood te
35.80 35.80 rato srr
161.00 f 161.00 slipobeneer
132.00 f 132.50 smit int eert
112.00 112.00A smit trafo c
61.10 62.30 telegraaf c.
35.50A 35.50A text.groeptw
141,00 142.50A toole* alpha
125,50 127.00 tulip computer
78.50 79,00 twent kabel c
35.80 35.80 ubbink
in sphinxgustavsb 19,90 f 19,80e
4,20e
5,00A
17150,OOA
174.00A
3310.00A 3
43800,00A44
47100,00A47400,OOA
56,50
46.00A
'4,00 A 177.50A
0.00A 3390.00A
IO,OOA44400,OOA
2.50
BUITENLANDSE AANDELEN
730.00A
76,00 e 77,00A
55,00A 55.00A
75.50A 76,00A
63,OOA 63,00A
63,OOA 63,00A
24.50A 23,00
81.50A 81.50A
81,00A -
53.50A 54,00A
9.50A 9,50 A
■np 52.10A 53.00A
hk$ 3,00 b
41,00 42,00A
79.80A 80.10A
119,00A 119,80 A
65.00A 65.50A
par bfr 1055.00A
task gr 30.50A -
ink yen 1400.00A
jr.ty yen 1470,00A
.cal 95.50A 98.70A
r ïaiaOA 18.80A
chkS 7.00A -
35.80A
42.40A 43,00A
mds 35.90A 36.00A
equity S 17.00A 17.00A
gil lette
goodyear
29.70A 29.50A
STAATSLENINGEN
112,45 112,40
1,95 nl 7 891-11-99
109.85 109.85
105,25 105,20
104,50 104,40
103,75 103,70
102,10 102.10
nlgrb31/2d
nl beiert 3 l/4h
nl beiert 31/4v
107.65 107.60 nl 63/4 95-05
120,00 119.90 nl 61/2 93-03
700.00A 700.00A
56.30 56.40
218130A 2181 OOA
12,00 12,OOA
192,00 192,50
34.80A 35.00
115,00 115.00A
7330 7370
92.50 92.00
96.30A 96.30A
4,50 e 470A
3800.00A -
46.00 46.50
226.50 226.70
25.00A
38.20
37.50A
65,50A
3640A
MEEST ACTIEVE FONDSEN
1011.62 07/08/97 f
I 125.30 128
06/12/96 83.7
I 06/12/96 68.30
81,60 06/08/97
74,00 14/10/97
73,20 20/08/97
266,50 07/08/97
.76,90 10/07/97
79.10
80,80
71,50
08/08/97 69,40
06/10/97
08/08/97
21/08/97
03/10/97
31/07/97
9,92 890,32 896.78
9.40 38.60 39,10
104.00 10
40 73,80 7
266,00 263.00
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
hj hoogste koers in 12 mnd.
Ij laagste koers in 12 mnd.
vk vorige koers (slotkoers)
Ik laatste koers
A advieskoers
b bieden
d ex dividend
e gedaan en bieden
f gedaan en laten
g bieden en ex dividend
h latén en ex dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
ho hoogste koers
la laagste koers
s stopkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
140 MEEST VERHANDELDE OBLIGATIES
aabaus 7 93a$
aab b 61/2 95
aab 61/8 94-07
aab 6 9709
100.05 A 100,05 A
103,60 A 103,80 A
112.00 A 112,00A
6,09 101,80 A 101,80 gen bnk 5 97lfr
5.28 104,40 104.75 gen el.cap45/897
5.81 102.80 103.00 A i3db87/8 91-98
5,66 102.95 A 103.25 A ladb 65/8 93-03
5.35 104,00 105.00 A itxd 91/4 90-00
31/495
ing bnk 91/892
ing bnk 9 90-00
ingbnk bb 61/2 95
ing bnk 63/8 96-06
mg bnk 61/4 96-06
ing bnk 61/4 9611
ing bnk 6 97-07
- 101.05 101.03
5.22 101.00 A 101.00
- 116,00 A 116.00 A ing bnk 9 90-00
g 43/4 96
rid 092-04
110,00 110,80
105,60 A 105,60 A
102,15A 102,15A
106,80 A 106,90
100,90 100,90 A
102,80 A 102,90 A
103,60 A 103,70
102,00 A 101,90
4.97 102.30 A 102
102,90 A 103,00 A
107.60 107,90 A
4.83 103.00 A 102.90
5.11 102.90 103.10
ik b 51/2 9'
ing groep 10 91
ing mere.71/4 97nz$
kansaielec. 53/4 97
kfwint.f 596
k hoogov 7 95-02
lans 3 96-06
Ikb fin 53/4 94
meesp 81/2 91-01
meesp 088-98
nib 81/4 97-07
nib 73/4 95-03
nib 6 96-02
nib 53/4 93-99
ns 57/8 93-03
nwb51/897
océ 63/8 96-06
101.65 101.65 phil
100,90 A 100,90 A
4,90 58,50 A 98,50 A
4,95 78,70 A 78,75
5,45 68,40 A 68,70 A
5,39 105,25 A 105,35 A
5,67 100,30 A 100,55 A
4,91 101,40 101,60
100,75 100,90 A
lr 61/2 9;
oster.p 61/893
79608
81/291
892
rabo 67/8 94-99
rabo 61/2 87-99
rabo 63/8 9601
rabo 8 92
0 67/89'
0 61/287-9!
0 63/8 960;
061/8 93-01
rabo 57/8 94-02
rabo 57/8 94-04
rabo 53/8 96-01
shv 93/8901-11
shv 8 93-03
snsgr 73/4 95-02
112,10 swd Ibnk.c
A 100,00 A
>A 105^00 A
104.60 A
10735
11030 A
A 103,65
101,00
104,55 A
103JD0 A
10190
109^00 A
A 109,40
A 109,40
A 108,50
A 101,40 A
105.65 A
102.20
105.30 A 105.30 A
OPTIEBEURS
37.50 60
37^50 74
40,00 143
42.50 81
37.50 25
40.00 88
45,00 128
50,00 114
45^00 26
17.50 66
25^00 45
31.30 55
42Ï50 79
50.00 145
40!00 33
50,00 68
40,00 250
50,00 38
40!00 518
155,00 25
165Ï00 23
170.00 146
175.00 23
180.00 81
oOl 140.00
jan 170.00
dec 880,00
930.00 132
940.00
90CL00 34
800,00 26
830,00 145
840,00 38
850,00 44
860,00 82
880,00 77
890,00 62
900,00 79
780,00 36
880,00 59
900.00 28
50.00 80
58.00 357
55.00 28
60.00 59
50!00 46
70.00 117
50!00 70
60.00 44
30]00 103
30.00 100
35.00 210
100 2.80
30 6,50 a
30 5,50
22.30
4,80
12]80
200,00 25
32,00 104 2.50
33.00 43 1.70
34.00 292 1.30
30.00 514 4.70
35.00 141 1.70
20,00 58 13.90
30.00 151 7.00
35.00 214 7.00
32.00 30 0,70
34.00 25 1,50
25.00 40 0.70
67.50 30 2.80
320,00 48 22,00
80,00 30 11.80 a
95,00 63 2.60
100,00 48 2,00 a
i 95,00
110.00
135^00
140,00
i i5o!oo
200.00
164O!OO
1680,00
120.00
i 110.00 500
i 120.00
122,50
46,30
i 105.00
i 110,00
115,00 602
25 1
120^00
22.50 35 5.50
46.30 40 71,00 a
,00 62 1.20
,00 853 2,10
v- C
i S
6.: k-
110,0
0 21,50
18^50
37.50
54^00
100,00
105]00
115!00
65,00
||oo
!oo
Ü'oo
II
95*00
90!00
135^00
57,50
24 1,70 b
103 6,00
25 4,90
100 4,80
100 19,00
109 0.30
70
26 1.60
145 3.80
40 34.50
27 10.80
186 20,60 a
60 15.00
52 10.70
136 6.00
26 9.60
44 15,00
131 4.60
45
0.60
48 5,30
93 18,60
30 28,50
30 55,00
7,50 112 4,50
0,00 133 3,20
7,50 25 0,80 a
0,00 100 5,40
0!00 41 1^80
0,00 110 2,70
60.00
60!00
noioo
12a00
100 4,70 5,50
50 3.20
50 4.50
42 5.20
68 3,00
29 6,00
50 40.00 a
EDELMETALEN He.
18.680-19.280
18.670-19.270
20.880
20.870
CONTANT VREEMD GELD
deense kroon (100)
duitse mark (100)
engelse pond
finse mark (100)
franse frank (100)
grieksedr. (100)
hongkongdlr(lOO)
BELEGGINGSFONDSEN
139,00 139,00A
109^80 HOilO
164,70 166,00
168,70 169,70
73,20 74,90
11430 114,10
86,50 86,00
194,50 194,60
281,00 282,00
241,20 241,80
157,50 157,50
79,20 79,70
94.40 95.10A
79.70 80,10
12930A 13230
5.20A 5.20A
76,30 -
78,80 78.80A 4
327,80e 328.40
927,00A 930.00
1&50A
7530
88,80
11930A
15030
13930A
122.00A
1930 f
1030 f
175,00A
32,00A
157,00A 158
66,90
128,00e
9.80A
9.80A
2.50e
9.50A
8630
90A ing bnk glob fu
00A ing bnk rentegr f
14.30A 14.30A
30,60 30.60A
146^ 10 14630A
10830 108J0A
124,00A -
51,10 51,00
78,60 78.60A
141.70 141.50
15230 15230
17830 17830e
123.50 123,50
13230 13330
le beleggf 50,80 50,90
88,10
120!00
64,00A
8230A
uy,/UA rgzelfs.usa
59,1 OA rg zelfs zwiti
64100A rohnco"0
68.70A rohnco pret
82,70 rorento
51.00A royal mm I
85.40A royal plus f
lanschot gl e<
100.70
71^00
29,30
37,90
161,50
4330
46530
73^30
105,80
530,00A
18,00 I
92.70A
19,90
14130A
5550A
6730
11130
100,80 postb.beleggf.
104,50 104,50
301,00e 304,6i
10530 10531
tgoliehaven
tg petroleumhaven
tokyo'pafhold
wereldhave
world prop f
Ivrij
SafvA
sjari
10 t0P
flaas
5 did
i«bel(
..was
,war
iken
