Stalking wordt strafbaar
ch
Onze Top 10
van deze week.
Jonge potvis raakt makkelijk de kluts kwijt
Status Marilène
nog onduidelijk
Binnenland
Zes doden in verkeer
5)
1.69
9.98
2.89
1.99
jutter 11.90
nar 9.99
- 4.38
99
6.95
Topper van de week
Maak'ns wat Anders!
!.n«n
■aerdenhout» Rechter G.W.M. Bodewes uit Aerdenhout is in de
■nacht van zaterdag op zondag op 60-jarige leeftijd plotseling
(overleden. Bodewes was vice-president van de Haagse recht-
ibank en voorzitter van de Raad voor de Luchtvaart. In die laatste
(hoedanigheid was hij betrokken bij het onderzoek naar onder
(jtneer de ramp met de DC-10 van Martinair in Faro en dat met
en Cityhopper van de KLM op Schiphol. Met de ramp met de
)akota DC-3 van de DDA hield Bodewes zich niet bezig vanwe-
ge zijn lidmaatschap van die club. Er is geschokt gereageerd op
li| zijn overlijden.
archieffoto anp
Dochters Timmerman bedreigd
.chtmaal De zusjes Sandra en Sheila Timmerman, dochters
het zangduo Gert en Hermien, zijn het afgelopen weekeinde
niet ongeschonden teruggekomen van een optreden in het
iVest-Brabantse dorp Achtmaal. Sheila Timmerman liep door
agressie van het publiek bloeduitstortingen aan een been en een
gescheurde mondhoek op. Een geluidstechnicus werd tegen de
;rond op kapotte bierglazen geworpen. Hun theaterbureau doet
andaag aangifte van poging tot mishandeling, vernieling en be-
.glji, dreiging. Aanleiding voor de bedreiging was een slecht werken-
tect jde geluidsinstallatie,
nada
HKleuter haalt zwemdiploma B
ussELMUiPEN. De 4-jarige Melissa Vos uit IJsselmuiden heeft za-
:it daterdag in haar woonplaats haar zwemdiploma B behaald. Vol-
trof- gens de leiding van het zwembad waar ze eerder al met succes
ide- voor haar A-diploma zwom, komt het zelden voor dat kinderen
rege-op zo jonge leeftijd al twee zwemdiploma's bezitten. Melissa
aan verdronk op haar derde jaar bijna in een sloot. Die gebeurtenis
leeldmaakte diepe indruk op de familie Vos. De dag dat het meisje
eken vier werd, ging ze op zwemles.
"i nBcdrijvtn doelwit criminelen
- Amsterdam Nederlandse en Belgische bedrijven zijn de afgelo-
'pen drie jaar het slachtoffer geworden van circa 33 sabotage-, af-
persings- of ontvoeringszaken. In dertien gevallen kon de politie
de daders aanhouden. Dit blijkt zaterdag uit gegevens van Con-
rec trol Risks Benelux. Deze gespecialiseerde internationale beveili-
"^^gingsdienst staat ondernemingen bij in het tegengaan van cri-
minaliteit. Het bedrijf werkt daarbij nauw samen met de politie.
Je Volgens de woordvoerder van Control Risks, oud-politiecom-
Jnissaris K. Sietsma, zijn de cijfers voor de Benelux niet zorgwek-
^f^Jcend. Volgens hem steken Nederland en België niet negatief af
1 LS' ten opzichte van andere landen.
JPaling dreigt uit te sterven'
fiiLVERSUMDe paling dreigt in Europa uit te sterven. Dat zei
bioloog W. Dekker van het Rijksinstituut voor Visserij Onderzoek
IiRIVO) gisteren voor de radio. Overal in Europa is de achteruit
gang van de palingstand al vastgesteld, vooral in Nederland.
Sinds het midden van de jaren tachtig komt er negentig procent
minder aal het land binnen. De resterende 3 procent aal wordt
pinnen Europa uitgezet. Otters en aalscholvers eten van het res-
'rwiil no8 een derde °P- Slechts 2 procent van de paling 'overleeft'
|et en zwemt op geslachtsrijpe leeftijd naar zee om zich voort te
gmofflanten-
Drontenaar ongedeerd na ontvoering
;t de twoLLE Een 34-jarige man uit Drorïten is zaterdagavond door
den. twee gewapende mannen in Zwolle ontvoerd. De daders be-
vdendreigden hem met 'een op een vuurwapen gelijkend voorwerp'
rige en dwongen hem naar een betaalautomaat te rijden, waar ze het
entiejlachtoffer geld lieten pinnen. De man is gekneveld in de koffer-
f gaatpak gelegd maar heeft zich bevrijd.
heb-L
Voorstel van D66 'er Boris Dittrich krijgt Kamerbrede steun
Wie stelselmatig een ander lastig valt of hinderlijk volgt,
loopt vanaf eind volgend jaar de kans op een celstraf van
maximaal drie jaar. Tegen dit verschijnsel, de laatste tijd
kortweg aangeduid met de Engelse term 'stalking', is tot
nu toe niets te doen, maar op initiatief van Kamerlid Bo-
ris Dittrich van D66 gaat dat vrijwel zeker veranderen.
De indiening van het initia
tief-wetsvoorstel van Dittrich
ging vandaag gepaard met de
aanbieding van een zwartboek
van de stichting Anti-Stalking
aan een topambtenaar van het
ministerie van justitie. In dit
boek worden 25 gevallen van
stalking beschreven. Ze zijn al
leen bestemd voor de beleids
makers en mogen op uitdrukke
lijk verzoek van de slachtoffers
niet in de publiciteit worden ge
bracht.
Dittrich heeft
voorstel ingediend om stalking
strafbaar te maken. Daarvoor
krijgt hij de steun van de coali
tiepartners PvdA en WD, zodat
er een meerderheid voor is in
het parlement en het bijna niet
kan missen dat het wetboek van
strafrecht wordt aangepast.
Door alle noodzakelijke proce
dures zal invoering nog onge
veer een jaar op zich laten
wachten.
Een woordvoerster van de
stichting Anti-Stalking schat dat
één op de twintig vrouwen las
tig wordt gevallen. „Wij hebben
een onderzoek gedaan, maar de
uitkomsten daarvan zijn niet
voor honderd procent betrouw
baar. Wij moeten namelijk met
beperkte middelen werken en
lang niet iedereen wil er voor
uitkomen dat hij of zij constant
wordt lastiggevallen. Want dan
worden er doorgaans allerlei in
tieme details openbaar en daar
hebben veel slachtoffers geen
trek in, ondanks de horror-ach-
tige situatie waarin ze zitten",
zegt de woordvoerster.
Dat laatste is ook het grote
bezwaar dat minister Sorgdra-
ger van justitie heeft tegen het
strafbaar stellen; zij vindt de be
reidheid tot aangifte onder de
slachtoffers te gering. De
woordvoerster van de stichting
en Kamerlid Dittrich stellen
echter dat slachtoffers van stal
king eerder aangifte zullen doen
als ze weten dat er ook werkelijk
iets tegen te doen is.
Negen van de tien stalkers
zijn mannen. De slachtoffers
zijn overwegend vrouwen, veel
al tussen dertig en vijftig jaar,
die zonder uitzondering te ma
ken krijgen met enige vorm van
lichamelijke, seksuele en/of
psychische mishandeling. Eén
van de meest bekende slachtof
fers van stalking is Astrid Tille-
ma uit Hoogezand wier leven
volledig is geruïneerd door een
man die zegt op haar verliefd te
zijn. Ten einde raad zocht ze de
publiciteit en werd daarmee de
drijvende kracht achter het ini
tiatief van Dittrich.
Bij verkeersongevallen zijn dit
weekeinde zes mensen om
hetjeven gekomen. Het ern
stigste ongeval deed zich voor
op de A 12 tussen Reeuwijk
en Woerden waar drie men
sen de dood vonden. Door
nog onbekende oorzaak raak
te de auto waarin de drie za
ten ter hoogte van de afslag
Nieuwerbrug van de weg. Het
voertuig belandde op de kop
in een sloot zodat alleen de
wielen nog zichtbaar waren.
De toedracht van het ongeval
is onbekend. De slachtoffers
waren gisteravond nog niet
geïdentificeerd.
Door een ongeval in
Overijsselse Enter zijn in de
nacht van zaterdag op zondag
een dode en vier zwaar ge
wonden gevallen. Bij een in
haalmanoeuvre verloor de 18-
jarige chauffeur de macht
over het stuur. De auto botste
tegen een boom en brak
doormidden. Een 18-jarige
inzittende overleefde het on
geval niet. De chauffeur en
drie andere jongeren zijn met
ernstige verwondingen naar
ziekenhuizen in Almelo, Hen
gelo en Enschede overge
bracht. De slachtoffers komen
uit Enter.
Een 34-jarige vrouw uit het
Brabantse Bergen op Zoom is
zaterdag in haar woonplaats
om het leven gekomen toen
ze per fiets onder een trein
kwam. Haar man bleef onge
deerd. In het Groningse Ter
Wisch botste gistermorgen
een 21-jarige inwoner van
Musselkanaal tegen een
boom nadat de auto met de
rechterwielen in de berm was
terechtgekomen en daardoor
was geslipt. De man bezweek
een paar uur later in een zie
kenhuis in Stadskanaal.
wassenaar-leiden
Het stranden van portassen op de kust
en van de Noordzee behoort tot de nor
male risico's waaraan jonge potvisman
netjes blootstaan. Het aanspoelen van
vijf van deze gigantische dieren in de
afgelopen dagen illustreert het herstel
van de soort sinds het stopzetten van
de walvisjacht. Het is in die zin een
gunstig teken. Tot deze conclusie komt
C. Smeenk, conservator zoogdieren van
Naturalis, het voormalig Natuurhisto
risch Museum in Leiden.
Sinds 1560 is het aantal strandingen
van potvissen aan de Nederlandse kust
nauwkeurig bijgehouden. Uit die cijfers
blijkt dat de dramatische stranding van
afgedwaalde mannetjes allerminst tot
de zeldzaamheden behoort maar juist
'heel gewoon' is.
Smeenk dook in de archieven na het
aanspoelen van een tiental potvissen in
de winter van '94 en '95 op de Neder
landse, Belgische en Duitse stranden.
Daaruit bleek tot zijn verbazing dat de
massastrandingen ook in het verleden
geregeld voorkwamen. De afgelopen
decennia echter gebeurde dat nauwe
lijks om de doodeenvoudige reden dat
het aantal potvissen sterk was terugge
lopen als gevolg van de walvisjacht. De
walvisvaart is begin jaren zestig verbo
den en sindsdien hebben de potvissen
zich goed hersteld. „In de tussenliggen
de jaren is een nieuwe generatie opge
groeid", verklaart Smeenk, „en daar
hebben we nu mee te maken."
Schattingen van het aantal van deze
tandwalvissen dat de wereldzeeën
doorkruist, lopen uiteen van twee tot
drie miljoen. Gedetailleerde cijfers over
de populatie in de Atlantische Oceaan
ontbreken, maar er zijn sterke aanwij
zingen dat er veel meer dieren rond
zwemmen dan dertig, veertig jaar gele
den. Ze worden veel vaker gezien ten
zuidwesten van IJsland en ten westen
van Noorwegen, waar ze elkaar het
voedsel betwisten.
De potvis leeft in de oceanen en jaagt
op diepten van drie- tot zeshonderd
meter op inktvissen. In de Atlantische
Oceaan houden de vrouwtjes zich
groepsgewijs op in de warme wateren
ter hoogte van de Azoren. Als de jonge
stieren vijf tot tien jaar oud zijn. worden
ze verstoten en zwermen ze uit in noor
delijke richting. Pas in het najaar als het
kouder wordt, keren ze terug naar het
zuiden. Dat verklaart waarom strandin
gen altijd in de wintermaanden plaats
vinden en waarom het altijd mannelijke
Van de potvis die vrijdag aanspoelde op het Wassenaarse strand, was zaterdag niet veel meer over dan een bloederige klomp. Onder
zoekers waren de avond tevoren tot drie uur 's nachts bezig geweest om het dier uit elkaar te halen. Ze namen stukken mee voor na
der onderzoek en wat ze niet konden gebruiken verdween in twee enorme containers. foto dick hogewoning
dieren betreft. Meestal zijn het beesten
van een jaar of twintig die nog niet vol
ledig uitgegroeid zijn.
Smeenk meent dat ze in de strijd om
voldoende voedsel door volwassen stie
ren, die een gewicht van zestigduizend
kilo en een lengte van achttien meter
halen, naar de randen van hun leefge
bied worden gedrongen. Daar lopen ze
een veel groter risico af te dwalen en te
verongelukken. De trekroute naar het
zuiden loopt ten westen van de Shet-
landeilanden bij Schotland langs de lijn
waar de oceaan zo'n duizend meter
diep is.
Omdat de dieren op die reis geen 'so
nar' gebruiken, maar zich mogelijk ori
ënteren op het aardmagnetisch veld,
ligt een ongeluk in een klein hoekje.
Mist een potvis bij de Shetlands de af
slag en passeert hij de archipel aan de
kant van de Noordzee, dan is vrijwel ze
ker zijn doodvonnis getekend. De bees
ten komen letterlijk in een fuik terecht
die steeds ondieper wordt. „Veertig me
ter is niets voor een potvis die zelf al
zo'n vijftien meter lang is", benadrukt
Smeenk. „Op sommige plekken is de
Noordzee zelfs niet dieper dan vijftien
meter." Dieren die daar terecht komen,
raken in de war omdat ze de juiste rou
te niet meer terug kunnen vinden en
uiteindelijk stranden ze als paniekerige
vogeltjes op de langzaam oplopende
zandstranden die de Noordzee omzo
men.
Jonge stieren trekken in groepjes met
elkaar op. Dat verklaart ook dat een
stranding zelden een individuele aan
gelegenheid is. Vorig jaar verongelukten
zo maar liefst zestien dieren bij het
Deense Waddeneiland Römö. In de
winter daarvoor strandden er drie bij
Scheveningen, vier op de Belgische
kust, één op Ameland en één bij het
Duitse Waddeneiland Norderney. In
Schotland liepen er elf op het strand.
Smeenk ziet in de landing van de vier
Amelandse portassen, afgelopen zater
dag, die theorie opnieuw bevestigd. „De
dieren die in november 1994 en januari
1995 op de Belgische en Nederlandse
kust liepen, behoorden waarschijnlijk
ook tot dezelfde groep", zo reconstru
eert de zoöloog. „De Nederlandse die
ren waren in een veel slechtere condi
tie. Waarschijnlijk hebben ze enkele
maanden langer zonder voedsel in de
Noordzee rondgezwommen.
"reldö
Ie lan^
satiesB^
lorstejg^
igave
'eTo©
-tegod
i
•35T
Elstar,
stevige sappige handappel, kilo
Rundergehakt,
500 grarru725'5.25 kilo
01 Roomboter braadham,
100 gram
Mona Puddingen, diverse soorten,
oa. chipolata pudding bak 450 ml
01 Zaanlander pikant 48+,
kilo ®s®
01 Ultra of Color,
navulzak 1.7 kilo
Nu 3 halen, 2 betalen:
Seven Up, Sisi of Pepsi,
3 flessen 1.5 liter, b.v. Sisi orange
01 Macaroni elleboogjes of spaghetti,
pak 500 gram ,JL29"
Kleenex Quilted toiletpapier, 71 ft ft
3-laags, pak 6 rollen
Swartland Cape red, Pinotage rosé
of Sauvignon blanc,
fles 0.75 liter Nu
m haag
E NEEFJES-^
GRATIS D.E Grand Café Cappuccino, navulpak
tw.v. 5.79 bij aankoop van 2 pakken Douwe
Egberts Aroma Rood, snelfilter of "7 ft ft
grove maling. Pak 500 gram «7
Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 6 december a
Ze heet straks prinses Marilène van Oranje of ge
woon mevrouw Van Vollenhoven. De status van
Marilène van den Broek, de aanstaande echtge
note van prins Maurits, de oudste zoon van prin
ses Margriet en Pieter van Vollenhoven, is nog
onduidelijk. Maurits Prins van Oranje Nassau is
immers een persoonlijke titel die hij bij Koninklijk
Besluit heeft gekregen.
Of Marilène zich straks prinses mag noemen,
hangt af van Maurits' tante koningin Beatrix. Die
bepaalt of Marilène zich straks prinses mag noe
men. Daarover wordt de koningin geadviseerd
door de Hoge Raad van Adel en de ministerraad.
Bij het huwelijk van prinses Margriet in 1967 be
sloot het kabinet dat haar echtgenoot Pieter niet
de titel van prins zou krijgen.
Vooralsnog lijkt het erop dat het verloofde stel
een zo gewoon mogelijk bestaan wil opbouwen.
„Er komt weinig verandering in dit leven", zei
prins Maurits zaterdag op Paleis 't Loo in Apel
doorn waar zijn verloving met Marilène werd be
kendgemaakt.
Maurits (29) is de eerste van de veertien klein
kinderen van prins Bernhard en prinses Juliana
die officieel aankondigt dat hij gaat trouwen. Hij
kent zijn geliefde, Marilène van den Broek (27),
inmiddels vier jaar en twee maanden. De op
Schiphol werkende prins wil met zijn bij Ahold
werkende vrouw 'een gewoon leven leiden'.
Maurits weet nog niet of hij voor zijn huwelijk
toestemming zal vragen aan het parlement. De
prins staat op nummer vijf in de lijn van troonop
volging, na zijn neven Willem-Alexander, Friso,
Constantijn en z'n moeder Margriet. Als hij geen
parlementaire goedkeuring vraagt, verliest Mau
rits automatisch zijn rechten op de troon en is hij
verzekerd van zijn zo gewenste normale leven.
Zijn tantes prinses Irene en- prinses Christina
trouwden ook zonder toestemming. Behalve voor
de troonopvolging werden zij daarmee ook uitge
schakeld voor talrijke andere koninklijke verplich
tingen. Aan een klompendans en zakloopwed-
strijd op Koninginnedag hoeven Irene. Christina
en hun kinderen bijvoorbeeld niet mee te doen.
Maurits' moeder prinses Margriet nam de toe
stemming voor haar huwelijk echter wel bloedse
rieus. In een televisie-interview ter gelegenheid
van haar 25-jarig huwelijksfeest liet' de prinses
weten dat zij niet met Pieter vah Vollenhoven zou
zijn getrouwd als het parlement hem had afgewe
zen. Van Vollenhoven was destijds zichtbaar ver
rast door die uitspraak van zijn vrouw.
Dat Marilène van katholieken huize is, levert
naar verwachting geen problemen op voor haar
huwelijk met de hervormde prins. Als het stel hun
huwelijk volgend jaar kerkelijk wil inzegenen, be
staat de mogelijkheid van een 'oecumenische hu
welijkssluiting'. Dat zegt dr. K. Blei, voormalig se
cretaris-generaal van de Nederlandse Hervormde
Kerk. Het verlangen van het aanstaande bruids
paar staat echter voorop, meent Blei. Het is na
melijk nog niet duidelijk of het stel een kerkelijk
huwelijk wil sluiten.
Gebruik dit keer eens voorgekookte aarcljppelschijtjes.
doe ze in een ovenschaal en bedek ze met Aardappel
Anders Kruiden-Knot'look. Zet de schaal 30 minuten in
de oven op de voorgeschreven temperatuur. Ser\'eren
met een frisse salade en tartaartjes.
Is dat even lekker anders! Nieuws
gierig naar de volgende tip? Kijk
volgende week dinsdag.
Meer kinderen krijgen aids
stateerd. In veruit de meeste ge
vallen komt tenminste één van
de ouders uit een land beneden
de Sahara of het Caribisch ge
bied. Dat blijkt uit onderzoek
van de Pieter Clement Stichting
die helpt in de zorg voor kinde
ren met HIV of aids.
Het aantal kinderen in ons land
met HIV of aids is toegenomen.
De laatste drie jaar waren er 41
kinderen met aids. In de tien
jaar daarvoor werd bij in totaal
57 kinderen HIV of aids gecon-
Helft van alle
PvdA-kandidaten
is een vrouw
AMSTERDAM ANP
De PvdA heeft zaterdag als
laatste van de vier grote partijen
haar ontwerp-kandidatenlijst
voor de Kamerverkiezingen ge
presenteerd. Bijna de helft (23)
van de eerste vijftig kandidaten
is vrouw. Ook het aantal nieuw
komers is groot. Van de huidige
fractie van 37 personen komen
tien leden niet meer voor op de
lijst.
Op nummer 1 staat premier
Kok. de tweede plaats is voor
fractieleider Wallage, op drie
staat partijvoorzitter Adelmund.
Op vier en vijf staan de minis
ters De Boer (milieu) en Melkert
(sociale zaken). Ook de be
windslieden Netelenbos (onder
wijs), Pronk (ontwikkelingssa
menwerking) staan bij de eerste
tien. Staatssecretaris Van Dok
van economische zaken is als
vijftiende genoteerd.
De hoogste nieuwkomer is
J. Belinfante, directeur van het
Joods Historisch Museum, met
een tiende plaats. Andere
nieuwkomers met een hoge no
tering zijn K. Arib, die van al
lochtone herkomst is. Zij staan
op twaalf en veertien.
Van de tien zittende kamerle
den hebben M. Sterk en A. de
Jong de selectieprocedure niet
doorstaan. De andere acht. on
der wie W. van Gelder, S. Huys
en H. Vos, bedankten om uit
eenlopende redenen zelf voor
de eer.
Van de zittende Kamerleden
die de lijst wel hebben gehaald,
heeft een aantal een lage note
ring gekregen. Volgens de pei
lingen haalt de PvdA ruim veer
tig zetels en bij regeringsdeelna
me schuift een aantal kandida
ten door naar het kabinet. In de
partij wordt aangenomen dat de
eerste vijftig plaatsen verkies
baar zijn.
Lijstsamensteller Dunning
heeft zaterdag in het PvdA-
Vlugschrift toegegeven dat er
een meningsverschil bestond
tussen Adelmund en Wallage
over de vernieuwing van de
fractie. De commissie heeft zich
uiteindelijk neergelegd bij de eis
van Wallage om een aantal Ka
merleden dat op de wip zat als
nog op een verkiesbare plaats te
zetten. Dat resulteerde in een
lage, maar verkiesbare plaats
voor G. Valk (42e), J. Feenstra
(43e), VV. Swildens (44e),
T. Apostolou (46) en T. Witte-
veen. Premier Kok noemde de
lijst in een reactie 'een goede
politieke ervaring en
irs bloed.'
Iraniërs gaan
opnieuw in de
asielprocedure
RUSBERGEN ANP
De uitgeprocedeerde Iraanse
asielzoekers die in de afgelopen
maanden in kerken verbleven,
worden opnieuw tot de asiel
procedure toegelaten. Dit heeft
een woordvoerder van Justitie
gisteren bevestigd. Het Steun
punt Kerkasiel Iraanse Asielzoe
kers (SKIA) schort zijn acties
met onmiddellijke ingang op.
De Iraniërs gaan begin deze
week naar een opvangcentrum.
Het SKIA heeft het besluit geno
men nadat een medewerker van
de Immigratie- en Naturalisa
tiedienst (IND) telefonisch had
laten weten dat Justitie de asiel
aanvragen van de Iraniërs op
nieuw in behandeling neemt. In
de nieuwe procedure bekijkt
Justitie of er sprake is van nieu
we feiten na de laatste afwijzen
de beschikking op het asielver
zoek.
Het SKIA spreekt overigens niet
over een definitieve stopzetting
van het kerkasiel. Als Justitie
binnenkort toch weer gaat uit
zetten naar Iran zullen er op
nieuw kerken zijn die hen on
derdak willen bieden zegt SKIA-
woordvoerder Pouri.
