Si
Leiden'
Om te zoenen
934
Willem van Oranje schonk de
stad haar Universiteit, maar
wie gaf Leiden die goeie ouwe
scheve schouwburg, die mij in
mijn veertigjarige toneelloopbaan
zo dierbaar is geworden? Eens
moet ook deze schouwburg nieuw
zijn geweest. Eens moet een trotse
burgervader, een minister, of wie
weet zelfs een koning van Oranje
hem op een feestelijke avond heb
ben geopend met een dcwerende
speech over het vooruitstrevende
gemeentebestuur, dat niet heeft
geschroomd de stad een schouw
burg te geven van alle moderne
gemakken voorzien - van nood
uitgangen met gaslicht, tot fraai
gebogen balcons, kleine liefdeslo-
ges en zelfs een artiestenfoyer.
Wim Kan - God hebbe zijn humor
- is de auteur van deze lieflijke re
gels over onze schouwburg. Ze
vormen de opmaat voor een stuk
je dat hij in de zeventiger jaren
schreef ter gelegenheid van een
verbouwing.
Wat die artiestenfoyer betreft -
dat is nog steeds een soort jeugd
honk. Ik heb dat kunnen vaststel
len toen ik er Freek de Jonge eens
bezocht. Maar in de liefdesloges,
gelooft u mij, zoent het nog net zo
lekker als voorheen.
Kan debuteerde in de Leidse
Schouwburg. Hij schreef daar
over: "Veertig jaar geleden kwam
ik hier als leerling eerste klas to
neelschool Amsterdam huiverig
en bevreesd de eerste maal voor
het voetlicht. Het rook er naar
schminken ouwe successen. In de
foyers keken portretten van Theo-
Mann Bouwmeester, Jan C. de
Vos en Alida Tartaud-Klein mee
warig op ons neer'.
Uit wat de cabaretier destijds no
teerde, blijkt dat de Leidse
Schouwburg een vast plekje in
zijn hart had veroverd. Met oog
op de planologische kaalslag in
die tijd. verzuchtte Kan: 'Ach, ik
hou rn'n hart vast, als ik aan je
toekomst denk. goeie, ouwe sche
ve Leidse Schouwburg'.
Kan mag gerust zijn. De Leidse
Schouwburg is mooier dan ooit
tevoren en zal de komende tijden
kaarsrecht trotseren. En daarbij
heeft het gebouw in zijn binnen
ste de harteklop behouden van al
die grote mensen die er ooit op de
planken hebben gestaan.
Ga maar rustig slapen, Wim.
CEES VAN HOORE
Nieuw opgeschilderde ornamenten langs het balkon.
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1997
Een doorkijkje in de gangen, vanaf de trap naar de eerste verdieping.
De 'oude dame' gezien vanuit haar eigen optiek. Weer lekker strak in
het vel.
Dineren in de foyer
Eerst gezellig samen een vorkje prikken, dan
achterover zakken in het pluche en de voor
stelling van die avond op je af laten komen.
Die mogelijkheid - diner en theater - biedt de
Schouwburg vanaf 5 december.
In de geheel vernieuwde foyer op de eerste
etage is er gelegenheid voor maxitnaal 40
personen om voorafgaande aan een aantal
voorstellingen de maaltijd te gebruiken. Het
diner, d raison van f 37,50, wordt geserveerd
vanaf 18.00 uur. Reserveren verplicht.
tureel
ije uit 1705
ivburg heeft in de loop der eeuwen een
ide face-lifts ondergaan. Hoewel, face-
it verkeerde woord. Dat zou namelijk
ids 1705 alleen aan de buitenkant iets
zeker niet het geval. Met de huidige
1976, heeft het interieur een me-
der podiumkunsten nu vergelijkt met
;e gebouwtje dat in 1705 werd ge-
wel denken dat men last heeft van
Ie sjieke schouwburg van nu, lijkt in
.ultureel pakhuisje dat destijds aan de
ergezet, een ruimte waarin je, om het
iven te zeggen, bij het applaudiseren
kalk van de muren stootte,
tan de 29ste april 1705', zo schrijft
het theaterhandboek 'Een theaterge-
erlanden', 'was het druk aan de Oude
een schouwburg gekregen - en die
het eerst in de geschiedenis de dub-
oor het publiek'.
architect en hoofdaannemer, had in
laanden het gebouw opgetrokken op
n een afgebrande mouterij. Het ge-
Jacob van Rijndorp, acteur, toneel
van de schouwburg, 'dienen om al-
il te vertoonen ende te speelen aller-
zedige, deftige en onaanstootelycke
ilen ende geen andere...' Als Jacob van
n dat een cabaretier als Youp van 't
zijn vitrioolachtige sarcasmen zou
og de deuren sluiten,
in die tijd een beroemd acteur en to-
een eigen gezelschap. Ook in Den
schikking over een schouwburg voor
ap dat luisterde naar de naam 'Groote
van de Haagse en Leidse Schouw-
niet met zijn gezelschap in de Leidse
verhuurde hij de ruimte aan ande-
november tot en met 18 december
ichap onder leiding van ene Augustus
k. Er mochten van Van Rijndorp geen
igevoerd over godsdienstige of politie-
?ek mochten er maar twaalf vrijkaart -
orp begon aan zijn laatste drama in
ember 1720: zijn eigen sterfbed. In
rd de schouwburg ingrijpend ver-
d de zo karakteristieke negentiende-
tand gebracht. Die fagade waarachter
lende harttransplantatie heeft plaats-
ulei uw blijven. In
I !rij nu al 'De
htw nd.
a d< eubilair uit de
Pim Wallis de
s h )urg met een
ldei ichilder Peter
em: n telefoontje,
hai en van Leidse
lder e op mij. Hij
i is iets van mij
sc moet zeggen:
nogen er toch
uit{ tot diep in de
id
i childerij wor-
V! ige voorwaar
de die Pim stelde, was dat de schouwburg er
op voorkwam. Ik heb gekozen voor de klas
sieke balkonscène. Er staan een aantal be
kende mensen uit Leiden en omgeving op,
maar ook de kapster en de schoonheidsspe
cialiste uit de Morsstraat hebben een plaats
op het balkon gekregen. Daarnaast heb ik er
nog een aantal fictieve figuren aan toege
voegd. Dat werkt heel vervreemdend, maar ik
vond het goed passen bij een schilderij voor
een schouwburg, waarin toch elke avond
wordt gespeeld met illusie en werkelijkheid.
De illusie krijgt bij mij dus een prominente
plaats naast het echte leven.
Ik vond het heerlijk om dit doek te maken.
Ikzelf en mijn vrouw Joyce staan er ook op.
En ik heb nog een alter egootje van mijzelf
aangebracht in de vorm van een aapje. Dat
aapje symboliseert mijn onrust, het altijd
maar zoeken naar nieuwe dingen."
De 'Leidse Nachtwacht' van Peter Willems. Het doek hangt in de foyer/dinerzaal op de eerste verdieping.
