Denksport
•■mil I
m
ft
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1997
'0%
BRIDGE
Oskam PUZZEL
Vorig weekend werd voor de 25e keer het
Coenstadtoernooi in Hoorn gehouden.
Het hele toernooi werd met grote voor
sprong gewonnen door Willem Alkemade
en Hans Grootjen. De tweede zitting scoor
den ze liefst 67,14%! In de B-afdeling wer
den Van Donge-Wilgenkamp uit Hoorn de
grote winnaars. Het waren terechte win
naars, zoals te zien is aan dit spel, dat door
de drie eerste paren in hetzelfde contract
van 3 SA afgespeeld moest worden. Waar de
drie faalde, maakten Willem Alke-
i Geke Grobben dit spel wel (ge-
West
Oost
V 8 7
H 10 5 2
1073
A 8 5
A VB
H 6 5 3
10875
AV
Oost opende steeds met 1 SA en OW bereik
ten daarna 3 SA. Zuid kwam uit met kl 4, de
derde of de vijfde van boven. In West werd
de 8 gelegd en bij Noord kwam de 3. Toen
de leider de 8 overnam met de vrouw wist
Zuid natuurlijk, dat Oost maai- twee klave
rens had. In schoppen kan de achtste slag
ontwikkeld worden door een kleinje naar de
vrouw te spelen of de heer. Maar de negen
de slag moet ook uit de schoppens komen
en wel voordat Zuid aan slag komt om zijn
vrije klaverens te incasseren. Het grootste
gevaar dreigt als Zuid vijf klaverens heeft.
Als Noord schoppenboer heeft met of zon
der het aas, is het spel altijd gemaakt. Als
Zuid beide schoppen honneurs heeft, zijn
er geen negen slagen te maken. En wat als
Zuid schoppenboer heeft en Noord schop-
juist, dan moet Zuid eerst met de boer aan
slag gebracht moeten worden. Je hoopt dan
maar, dat Zuid geen harten inspeelt. Als
dan in tweede instantie Noord aan slag is
met schoppenaas, heeft deze geen klave
rens meer. De nummers 1 en 2 speelden
daarom een ruiten naar de boer in slag 2.
Daarna kwam een kleine schoppen. De 10
werd gelegd en Zuid mocht de boer maken.
Aan slag met klaverenaas werd nu opnieuw
schoppen gespeeld naar de vrouw en het
aas van Noord. Die had geen klaveren
meer. De negen slagen waren binnen, want
dit was het spel:
A9
4-
Zo maakten zij zelfs 10 slagen, want ze had
den zorgvuldig eerst de ruitenhonneurs in
west meegenomen en toen pas voor de
tweede keer schoppen gespeeld. Zuid had
eerst schoppenboer gemaakt en moest
daarna op de ruitens iets afgooien. Zuid
kon niet vermoeden, dat sch 6 nog een slag
zou kunnen maken en gooide schoppen
af.In het meest spectaculaire spel moest
Zuid uitkomen voor een beslissing tussen
'zaaltop of zaalnul met: sch 76 4; ha VB 107
4 2; ru H 6 4; kl 4.
Oost was de gever en NZ kwetsbaar. Oost
begon met 1 sch; Zuid pas; West 2 kl; Noord
pas; Oost 2 ha; Zuid doublet; West redou
bled Noord 3 ru; Oost 4 ru (cuebod in rui
ten, sleminvite); Zuid pas; West 4 sch; Oost
5 sch; West 6 sch. Gedoubleerd door Noord!
En geredoubleerd door Oost. Meestal geeft
een doublet op een slem aan, dat degene,
die doubleert een renonce of een singleton
heeft. Moet Zuid nu klaveren starten om
zelf een introever te krijgen of harten, om
dat Noord een renonce harten heeft? Na
een lange denkpauze kwam Zuid met har
ten en dit was het spel:
B1098753
1.10653
N *HVB1098
A953
w 4-°:a.9
H64
Het werd de top voor OW. Noord had niet
moeten doubleren, want daardoor werd
Zuid op het verkeerde been gezet. Zuid had
echter ook 2 ha niet moeten doubleren,
want dat contract gaat geredoubleerd over
tafel. Oost had niet moeten redoubleren,
want het slem kan down. En na het doublet
op 6 sch had West 6 SA moeten bieden,
want dat contract geeft bij elke start 12 sla
gen. Plus 990 was overigens ook al de zaal-
top geweest. Slechts 6 paren boden en
maakten slem. Het laatste spel toont de uit
stekende tegenspeeltechniek van de win-
H B63
m 10 9 8 6 3
4-o ::h98
In de meeste gevallen opende West met 1
ru; Noord 1 sch; Oost doublet (negatief);
Zuid redoublet (schoppen honneur); West 2
ha, het eindbod. Aan sommige tafels had
den OW 4 ha geboden en waren na de uit
komst met schoppenaas met moeite een
down gegaan. Hier waren OW mooi laag
gebleven. Willem Alkemade als Noord
kwam uit met sch 2!! Na schoppenheer
speelde Zuid klaveren. West pakte het aas
in de tweede klaverenronde en speelde
schoppenboer. Die mocht Zuid aftroeven.
Klaveren werd door Noord genomen, die
ruitenheer speelde en daarna troef. OW
kwamen niet verder dan zeven slagen. De
NZ top was voor 3 ru gedoubleerd contract.
Een kwart eeuw Coenstad heeft veel bridge-
plezier gebracht.
De uitslag van het 25e Coenstadtoernooi:
A-groep: l.Alkemade-Grootjen 61%; 2.Mw-
.Grobben-Toeset 56,1%; 3.Klesser-Oskam
55,7%; 4.Holleman-Gerber 55,3%; 5.Doo-
per-Frantzen 54,5%;
B-groep: l.Van Donge-Wilgenkamp 61%;
2.Stoelinga-Smit 60%; 3.Van Griensven-Ol-
richs 59,3%; 4.Boukens-Heuvel 59%;
5.Houthuyzen-partner 57,3%;
1^^^Hl4 1^
16 17 m 19 ■■20 21
22 ■^■■24
25
JHFO 31 3^
36 ^M37 38 ^M39 40^H41
42 43 ■■44 45 ■■46 47
48
51 5^*53
■■56 57 ■■58 59 Hl
Hpo L^m
Nummer 48
Horizontaal:
1. Go-cart; 5. grievend; 10. gedoofd; 11.
aansporing; 12. buitensporigheid; 14. be
geerte; 16. gast; 18. niets; 20. wenteling; 22.
plomp; 23. zandheuvel; 24. mannelijk dier;
25. insecteneter; 27. persoon van adel; 29.
kledingstuk; 30. sierheester; 32. houtsoort;
34. bloeiwijze; 35. gedwee; 37. breuk; 39.
opslagplaats; 42. slotwoord; 44. slurfdier;
46. rekening; 48. hoofddeksel; 49. straf
werktuig; 50. gevangenis; 51. vaststaand ge
geven; 53. Europees land; 55. warme drank;
56. genotmiddel; 58. gebak; 60. modegek;
61. nagerecht; 62. herintrede; 63. bijge
recht.
Verticaal:
1. Schouwburgrang; 2. weelde; 3. raar aan
wensel; 4. nuttigen; 6. koraaleiland; 7. in
sect; 8. droogplaats; 9. kameraad; 12. ie
mand die egt; 13. sedert; 14. kruiderij; 15.
hoog bouwwerk; 17. gezichtsorgaan; 19. op
welke wijze; 21. vertragingsmiddel; 26. slin
gerplant; 27. aanvankelijk; 28. organische
verbinding; 29. boze geest; 31. drankgele
genheid; 33. vruchtennat; 36. edelsteen; 37.
eigendom;* 38. oud kaartspel; 39. leefregel;
40. reisje; 41. pompoen; 43. honingdrank;
45. aardkluit; 47. Trans-Europa-express;
52. soort stof; 53. verflaag van een schilde
rij; 54. Atlantisch bondgenootschap; 55.
metselspecie; 57. drankgelegenheid; 59. En
gels bier.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters in de volgende vakjes:
37 59 39 19 42 18 29 14 17
14 17 10 50 5 25 31 8 10 30
Oplossing
nummer 47.
De twee woorden van de opgave van vorige
week waren:
SPOORRAILS en TREINSTELLEN.
Winnaars
dominospel zijn:
T. Vaneman, Oudadeselaan 24
Rijpwetering (kruiswoord).
C. Schmidt-Meerpoel,
Menneweg 65, Sassenheim
(cryptogram).
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, per briefkaart, dienen ui
terlijk woensdag a.s. in ons bezit te zijn. Indien per post wordt ingezonden, als volgt
adresseren: Redactiesecretariaat Leidsch Dagblad, Postbus 54,2300 AB Leiden.
Cryptogram nummer 48.
Horizontaal:
3. Men slaat geen drank af op dit feest (7); 7. Afgevuurd
voor een beginnende Europeaan? (10); 9. Voortreffelijk
kantoor voor een octrooi (12); 11. Voor deze muziek
gaat men op de loop (4); 12. Op welke wijze doven het
formuleren (10); 13. Het dessert bekijken? (7); 14. Een
verkeerde kinderziekte is een tegenvaller (6); 15. Plant
die in het donker nadelig is (11); 18. Die neerslag is
goed (9); 19. Denkbeeldige actie van de vijand (5).
Verticaal:
1. Prachtige muziek op de radio (11); 2. Buitenspelers?
(16); 4. Relaxen is het werk van een reder (9); 5. Baardi
ge malloten hebben ze nodig (13); 6. Dier met kleintjes
in de archipel (8); 8. Zanger en zangeres zijn keihard
(6); 10. Niet ziek na een bezoek aan het solarium (6);
16. Vermaakt hij mensen in de tuin met z'n grappen?
(6); 17. Hoofddeksel om een jongen tegen te houden
(4).
Oplossing
cryptogram 47
Horizontaal:
3. Backhand; 6. voertaal; 8. boe
renjongens; 11. draaicirkel; 12.
uithaal; 13. naief; 16. telinstru-
ment; 18. hardhandig; 20. diva;
21. dracht.
Vertikaal:
1. Wasverzachter; 2. Anna; 4.
kleinschaligheid; 5. allerlei; 7.
vooruit; 9. niksnut; 10. sloof; 14.
Emmen; 15. inzicht; 17. straal;
19. air.
DAMMEN
De opgave van Ben Springer die
ik u vorige week ter oplossing
aanbood kende de volgende cij-
ferstand: wit 21, 25, 26, 27, 29.
34, 39, 42, 43, 47; zwart 7, 8 en
12 t/m 19. Omdat de afwikke
ling 18-22 niet meer dan remise
oplevert, was de vraag of zwart
17-22 mocht spelen. Het ant
woord op die vraag ligt opgeslo
ten in de oplossing: 17-22, 29-23
18x40, 27x20 15x24 ad lib., 43-
38 16x27, 39-34 40x29, 25-20
24x15, 38-32 27x38, 42x11 12-
17, 11x22 15-20, 22-18 20-24,
18-12 24-29. 12-8 29-34. 8-2 34-
39. 2-35 39-43, 35-49 43-48, 47-
41 48-25, 49-43 25x48 en 41-37
uit. Vooral het eindspelletje
heeft menige lezer bezig gehou
den. En zo hoort het. Drie we
ken geleden had ik het op deze
plaats over Ben Springer naar
aanleiding van een artikel van
Arie van der Stoep in het
KNDB-blad. Vervolgens ontving
ik een reactie van een trouw le
zer, de heer Draijer uit Zand-
voort. Daarbij voegde hij onder
meer een fragment uit een tien
tallen jaren geleden gespeelde
partij tussen de broers Möllen-
kamp (zie diagram 1).
Deze stand is eveneens terug te
vinden in het boekje Schaap
over de dam' dat Philip de
Schaap ooit schreef. Zwart
meende in de diagramstand
een schijf te kunnen winnen
door 13-19 te spelen. Aan u de
vraag hoe wit de partij toen uit
maakte. Met dank aan de in
zender. Voor leuke fragmenten
hoef je bij het dammen niet al
tijd terug te keren naar vroegere
Diagram 1
tijden. Zo toonde Frans Elzenga
mij onlangs een leuk fragment
uit zijn partij tegen Jan Kloes uit
de competitiewedstrijd Heem
stede 2-Beverwijk. Ik geef u de
cijferstand: wit 15, 25,32, 36, 42,
43; zwart 9, 12, 13, 14. 16 en 18.
Kijkend naar de dreigende
doorbraak mag Kloes maar nau
welijks hopen op een puntje.
Hij speelde 13-19 waarna wit
inderdaad via een offer naar de
damlijn oprukt: 25-20 1 1x25,
15-10 9-14, 10-4 en zwart kwam
in de partij goed weg na 19-23,
4x22 12-18, 22x20 25x14 omdat
Elzenga op dit moment ver
zuimde te winnen. Immers, na
32-28 23x32 en 43-39 wint wit
steeds door oppositie. Zelfs na
het offer 32-37 42x31 16-21 31-
26 21-27 26-21 27x16 en 36-31.
Dan nu iets anders. Vorige week
werd in Amsterdam het Bijl-
mertoernooi gespeeld. Omdat
er vooraf maar bitter weinig be
kend werd gemaakt over dit in-
vitatietoernooi kan ik er nu pas
aandacht aan besteden. Op zich
Diagr
jammer, want de première van
een evenement waaraan spelers
als Jansen. Mogiljanski,
Schwarzman, Ba en Kouassi
meedoen verdient beter. Op het
moment dat deze rubriek ge
maakt werd waren er vier ron
den in de grootmeester- en
meestergroep gespeeld. In de
vierde ronde won Kees Thijssen
verrassend maar daarom nog
niet minder fraai van nationaal
kampioen Hans Jansen. Hoe dat
in z'n werk ging toont u de vol
gende notatie. Wit: II. Jansen;
zwart: K. Thijssen (Bijlmer '97).
Partij: 1. 32-28 18-23 2. 38-32
12-18 3. 42-38 7-12 4 47-42 20-
24 5. 34-29 23x34 6. 40x20 15x24
7. 32-27 18-23 8. 37-32 14-20 9.
41-37 10-14 10. 45-40 5-10 11.
40-34 1-7 12. 44-40 10-15 13.
50-45 23-29 14. 34x23 24-30 15
35x24 20x18 16. 49-44 18-23 17.
40-34 14-20 18. 44-40 20-24 19.
34-29 23x34 20. 40x20 15x24 21.
39-34 17-21 22. 45-40 21-26 23.
40-35 4-10 24. 43-39 9-14 25.
28-22 14-20 26. 34-30 10-15 27.
Diagram 3
39-34 20-25 28. 32-28 12-18 (zie
diagram 2) 29. 37-32 26x37 30.
42x31 7-12 31. 46-41 12-17 32.
41-37 8-12 33. 48-42 3-8 34. 31-
26 2-7 35.37-31 19-23 36.30x19
23x14 37 42-37 14-20 38. 26-21
17x26 19 14 30 25x34 40. 33-29
34x23 41. 28x19 13x24 42. 22x2
20*25 43. 2x30 2 ix34 11 it: 33
12 -17 45. 35-30 34x25 16 13 29
17-21 47. 29-24 25-30 48. 24x35
7-12 en wit gaf het op. De opga
ve waarmee we vandaag afron
den kent wel niet zo'n natuurlij
ke aanvangsstand maar de ont
knoping is zeer de moeite
waard (zie diagram 3).
Het betreft hier een compositie
van Monsma waarin wit speelt
en wint. Voor de zekerheid geef
ik u ook de cijferstand: wit 11
26, 30. 32. 36. 37. 38. 42. 43, 50;
zwart 6, 12. 13, 17, 18, 22.23,25.
28 en 45. Volgende week hoop
ik wat te kunnen vertellen over
het WK-kandidatentoernooi dat
vanaf 6 december in Stadska
naal van start gaat.
SCHAKEN
Paul Bierenbroodspot
Recentelijk hebben vele r
tevergeefs gezocht naar infor
matie over het Frigem-toernooi
op Internet. Ter gelegenheid
van het 150-jarig bestaan van
Philidor Leeuwarden werd in
Leeuwarden een sterk open
toernooi georganiseerd. Sterke
grootmeesters als Sokolov, van
Wely, Speelman en Lobron
stonden garant voor een inte
ressante strijd. Op teletekst wa
ren de uitslagen te volgen, maar
verder leek er wel een publici
taire windstilte te zijn gevallen
over dit toch boeiende evene
ment. Daar is de organisatie na
tuurlijk ook gedeeltelijk schul
dig aan. Door medewerking van
Rini Kuijf heb ik toch wat partij
enmateriaal kunnen opdiepen,
waarvoor mijn dank.
Na vier ronden leek Ivan Soko
lov de toekomstige toernooi-
winnaar te worden. Hij had nog
een 100 procent score en stond
daarmee een punt voor op de
rest van het veld. Voor de vijfde
ronde stond de partij Sokolov-
Delemarre op het programma.
Slechts weinigen zullen er reke
ning mee hebben gehouden dat
de gerenommeerde groot
meester niet zou winnen van de
jonge Nederlandse meester.
Sokolov- Delmarre
Slavisch
I.d4 d5 2.c4c6 3.Pc3 e5
Het zogenaamde Winawer-te-
gengambiet.
4.dxe5 d4 5.Pe4 Da5+ 6.Ld2
Dxe5 7.Pg3 Pf6 8.Pf3 Dd6
9.Dc2 Le7 10.0-0-0 0-0 1 l.e3
Een zet waarmee Kasparov in
1992 P.Nikolic mee verraste. Na
II.Lc3 dxc3 12.Txd6 cxb2+
13.Kbl Lxd6 heeft zwart volgens
Kasparov voldoende compensa
tie.
1 l...dxe3 12.Lc3 Dc7 13.fxe3
Pa6
In genoemde partij Kasparov-
Nikolic werd 13...Lg4 gespeeld.
Na 14.Ld3 Pbd7 15.Lf5 Lxf5
16.Pxf5 Tfe8 17.Pxg7! Kxg7
18.Df5 Pf8 19.h4! h6 had wit
groot voordeel. Kasparov speel
de 20.g4?!, waarna zwart nog
kon vechten, maar na 20.Dg4+
Pg6 21.h5 Db6 22.hxg6 Dxe3+
23.Kbl fxg6 24.Dh4 is het uit.
14.a3 Td8
Mogelijk een nieuwtje. Bekend
waren 14...Pc5? 15.b4 Pe6 16.Pf5
met voordeel voor wit en
14...Pg4 15.Tel met onduidelijk
spel.
15.Txd8+ Dxd8 16.Le2 Pc5
17.Tdl De8 18.Kbl
Rini Kuijf geeft 18.b4 Pe6 19.Ld3
g6 20.Db2 als verbetering.
18...Pg4 19.1x14 Pe6 (Zie dia
gram 1)
20.Tel?
Wat Sokolov hier bezielde is on
duidelijk. De tekstzet kost mate
riaal, terwijl de witte konings-
aanval niet van de grond komt.
Met 20.Pf5 had wit het even
wicht kunnen bewaren.
20...C5 21.1x3 Pxe3 22.De4
Pxg2 23.1x13 g6 24.Ph5
Dit lijkt al op wanhoop. Jop
Delemarre doet terecht of zijn
neus bloed en slaat alles weg
wat hem voor de voeten komt.
24...Pxel 25.Dxel
Bekend ongelijk. 25.De5 f6
26.Pxf6+ Lxf6 27.Dxf6 Pd4
28.Pxd4 DfB 29.De5 Pxd3
30.Dd5+ Le6 31.Pxe6 Df7 (Kuijf)
is het ook niet voor wit. de rest
X
III
w
1!
1
V
i
1
i
1
III
Pi
yl
H
fl
1
Ti'
1
1
1
n
S
l!&'l
|P|
ill
III
-
a
is niet moeilijk meer voor zwart.
Sokolov speelt nog door tot de
tijdcontrole.
25...Dd8 26.1x4 gxh5 27.Dg3+
KfB 28.Le5 h4 29.l)gl UB
30.1)f2 Pd4 31. Lx 1)7 Lf5+
32.Ka2 Lxe5 33.Pxe5 I)b6
34.1x4 Te8 35.Df4 Dd6 36.Lxf5
Dxe5 37.DH6+ Ke7 38.1 d3 Tb8
39.Da6 Dc7 40.1)h6 De5 0-1
Daarmee was de spanning in
het toernooi terug en lag Jop
Delemarre op koers van een
grootmeesterresultaal. Dit lukte
uiteindelijk niet door een ne
derlaag tegen Gleizerov, uitein
delijk gedeeld toernooiwinnaar
met Ivan Sokolov.
Op de gedeelde derde plaats
vinden we Bosboom, Speelman,
van Wely en Lobron. Een gewel
dige prestatie van Manuel Bos
boom, die zijn eerste groot
meesterresultaat behaalde. Het
lijkt erop dat de Zaankanter dit
jaar duidelijk vooruit is gegaan
in spcelsterkte. In de zomer dol
de hij ook al een aantal groot
meesters tijdens het AKN-toer-
nooi te Haarlem. In Leeuwar
den bleek zijn sterke tijdnood-
spel weer goud waard. Dvoirys
moest dit aan den lijve onder
vinden. (Zie diagram 2)
Zwart heeft inmiddels ope
ningsvoordeel verspeeld en nu
komt de fase waar de tijd begint
te dringen. Eerst haalt wit zijn
pion terug.
26.Dc2 1x3
Zwarts probleem is dat 26...Ld4
faalt 27 Dc44
27.Td3 1x5 28.1)xc7 Tfc8
29.Dd7 Tcl+ 30.RH2 KhH
3I.DH3
Wit richt alvast naar de zwarte
koningstelling.
31...Dg6 32.TI3 Tc5 33.Ta4 Tg8
34.Th4 Tc7 35.TR Tf7?
Zwart wordt geconfronteerd
mei lastige dreigingen en gaat
direkt de fout in. Met 35...Dg7
had hij kunnen standhouden.
36.1x4
Wit wint. omdat er een dubbele
dreiging inzit. De eerst in het
oog vallende (37.Txf7) pareert
Dvoirys nog, aan de tweede
(37.Txe5) gaat hij ten onder.
36...Tgg7 37.Txc\5 1-0
FILATELIE
Duitsland, dat voor 1997 toch al
een behoorlijk uitgifteprogram
ma had af te werken (ca. 60 ze
gels) heeft de laatste maanden
van het jaar, als gevolg van de
tariefsverhoging per 1 septem
ber van 100 naar 110 pfennig
helemaal flink in de bus moeten
blazen. Na de augustus- (totaal
15,40 Dm.) en september-emis-
sies (9,60 Dm.), kwam in okto
ber en november nog eens in
totaal voor 24,20 Dm. aan zegels
uit. Is het een wonder dat de
Duitsland-verzamelaar in al zijn
voegen kraakt?
Om de vloed enigszins in te
dammen volsta ik deze keer dan
ook met een beknopte opsom
ming. Op 9 oktober verschenen
twee emissies:
De jaarlijkse Wohlfartsmarken
met in pasteltinten afbeeldin
gen van water- en windmolens
in Duitsland: 100 50 pf., wa
termolen (Zwarte Woud), 110
50 pf., watermolen (Hessen),
110 50 pf., watermolen
(Nederrijn), 110 50 pf., wind
molen (Sleeswijk-Holstein) en
op de hoogste waarde (220
80 pf.) een zgn. Hollandse stel
lingmolen.
Een 110 pf.-portret-zegels
(plus deel partituur) ter herden
king van de 150-ste sterfdag van
de componist Felix Mendels
sohn Bartoldy (1809-1847).
Op 16 oktober werd de serie
Frauen der deutschen Ge-
schichte uitgebreid met portret
zegels van twee politica: 100 pf.,
Elizabeth Schwarzhaupt (1901-
1986) en 300 pf., Maria Probst
(1902-1967). Verder verscheen
de reeds gemelde 110pf.-Saar-
Lor-Lux-zegel (drieling met
Luxemburg en Frankrijk) en de
derde zegel in de reeks Duitse
voetbalkampioenen (110 pf.)
deze keer met spelers van
Bayern München.
II
TfffTffAR^ 410
Het jaar werd 6 november afge
rond met de twee reeds gemel
de kerstzegel en vier 110 pf.-ze-
gels gewijd aan:
de 300-ste geboortedag van de
Nederlands-Duitse dichter en
mysticus Gerhard Tersteegen
(1697-1769). Motief: begin van
het kerklied 'Ich bete an die
Macht der Liebe';
de 200-ste geboortedag van de
dichter Heinrich Heine (1797-
1856; portret);
de 100-ste geboortedag van de
politicus Thomas Dehler (1897-
1967; portret);
honderd jaar Duitse Caritas-
bond (embleem en mensen
massa).
In totaal heeft Duitsland het af
gelopen jaar 69 zegels uitge
bracht (inclusief zegels in velle
tjes). Als je dit ZO bekijkt stellen
de postadministraties van
Aland, Faroer, Groenland en IJs
land, die alle vier onder het
Skandinavië-verzamelgebied
resorteren, zich gelukkig nog al
tijd heel bescheiden op. Met
zijn vieren hebben ze in 1997
ook exact 69 zegels uitgegeven.
De uitgiften van de vier in de af
gelopen maanden zijn:
Aland: 9 juni, 75 jaar zelfbe
stuur, velletje met 20,00 Fm.-
hologramzegel; 8 september,
stoomschepen, 2,80 en 3,50 Fm.
en 9 oktober, uitbreiding ker-
kenserie, kerk van Mariehamn,
1,90 Fmark. Totaal in 1997: 14
zegels.
Faroer: 20 mei, Europa, 4,50 en
7,50 kr.; 20 mei, 600 jaar Unie
van Kalmar, 4,50 kr.,; 20 mei,
perm, zegels landkaarten, 11,00
en 18,00 kr.; 15 september, pre
mière van de film Barbara, 4,50,
6,50, 7,50 en 9,00 kr. en 15 sep
tember, kerk van llvalik, 2 x
4,50 kr. Totaal in 1997: 18 ze
gels.
Groenland: 5 mei, Groenlandse
walvissen, 5,00, 5,75, 6,00 en
8,00 kr.; 5 mei, Europa, 4,75 kr.;
15 augustus, 100-ste geboorte
dag van de schilder Aage Gitz-
Johansen (1897-1977), 10,00 en
16,00 kr.; 15 augustus, 200 jaar
plaatsje Nanortalik, 4,50 kr. en 6
november, kerst, hondeslecën,
1,50 <'M 1,75 ki Totaal ln 1997:
16 zegels.
Ijsland: 13 mei, spelen van klei
ne staatjes/eilanden, 35 en
45 kr.; 13 mei, Europa, 45 en
65 kr.; 3 september, 100 jaar
grafische bond. 90 kr.; 3 sep
tember, 100 jaar theatervereni
ging Reykjavik, 100 kr.; 9 okto
ber, Dag van de postzegel, oude
scheepjes, velletje met zegels
van 35, 100 en 65 kr.; 5 novem
ber, postbode te paard, 50 kr. en
5 november, kerst, Driekonin
gen (35 r.) en de Heilige Familie
(45 kr.). Totaal: 20 zegels.
Telefoonkaart--Speciaal voor
Sinterklaas heeft PTT Telecom
22 november een telefoonkaart
uitgegeven die naar pepernoten
ruikt. Op de ene zijde staat de
Sint afgebeeld die aan peperno
ten ruikt en op de andere zijde
alleen pepernoten met het bij
behorende recept. De kaart
heeft een waarde van tien gul
den en is aangemaakt in een
oplage van 250.000 stuks
