Onderwijs in eigen taal
niet meer in schooltijd
e ïeen seksueel misbruik
!>p school in Emmen
Binnenland
Delors in de prijzen
Poetsen in de hoogte
'Pestepidemie
is in februari
uitgewoed'
Onderzoek naar aantasten
privacy van werkzoekende
Veel depressie ven zoeken geen hulp
Crimineel betert leven niet door snelrecht
Nog geen landelijke
staking busvervoer
DONDERDAG 27 NOVEMBER 1997
Vrouw (71) schopt insluiper huis uit
enschede» Een 71 -jarige Enschedese heeft gisteravond een in
sluiper letterlijk het huis uitgeschopt. De man 'bezocht' haar
woning maar werd betrapt doordat de vrouw poolshoogte kwam
nemen toen ze een vreemd geluid bij de voordeur hoorde. In de
gang kwam ze oog in oog te staan met de insluiper. De vrouw
bleek echter niet voor een kleintje vervaard te zijn want zij gaf de
indringer een fikse schop tussen zijn benen. Die blies daarna de
aftocht. Er wordt niets vermist.
Mariniers jagen toeristen schrik aan
Willemstad Een groep Nederlandse mariniers op oefening in de
wateren rond Curasao heeft gisteren veel toeristen schrik aange
jaagd. Door een nog onduidelijke oorzaak schoten de militairen
met losse flodders buiten het afgebakende gebied waarbinnen
de oefening zou plaatshebben. Volgens ooggetuigen zochten
toeristen in paniek een veilig heenkomen. De mariniers waren
in de buurt van vier cruiseschepen die samen zo'n vijfduizend
passagiers vervoerden. De marine onderzoekt het voorval.
Actie voor sinterklaascadeautjes
deventer» Dit jaar hebben al meer dan vierduizend instellingen
bij het Nationaal Fonds Kinderhulp (NFK) in Deventer aange
klopt voor een sinterklaasbijdrage. Dat is bijna drie keer zoveel
als in 1996. Daarom start het NKF een inzamelingsactie om kin
deren die op de hulpverlening zijn aangewezen een sinterklaas
cadeautje te bezorgen. Volgens een woordvoerster van het NFK
blijkt uit het hoge aantal aanvragen voor een sinterklaasbijdrage
hoe schrijnend de financiële situatie binnen de jeugdhulpverle
ning is. „Een sinterklaascadeautje is voor deze kinderen allesbe
halve vanzelfsprekend." Het NFK wijst op een recente NIPO-en-
quête waaruit blijkt dat in 93 procent van de Nederlandse gezin
nen met kinderen tot 6 jaar, de goedheiligman dit jaar langs
komt.
Politiek spotje straks ook bij STER
den haag De directie van de STER-reclame wil spotjes voor po
litieke partijen niet langer zonder meer weigeren. Directeur
C. Vis wil de richtlijn die de STER dertig jaar geleden bij zijn op
richting meekreeg, om spotjes van politieke of levensbeschou
welijke aard altijd te weigeren, niet langer zo maar toepassen.
Als een politieke partij, bijvoorbeeld bij de komende verkiezings
campagnes (gemeenteraad in maart, Kamerverkiezingen in mei)
aanldopt om advertentieruimte, wil Vis naar zijn bestuur stap
pen. Die kan de huidige regels wijzigen. De STER-leiding rea
geert met deze opstelling op de commerciële omroepen die hun
advertentieruimte openstellen voor politieke partijen.
i
J'
Razende hond maakt drie slachtoffers
Groningen Een woedende hond heeft dinsdagavond in Gronin
gen flink huisgehouden. De Bull Mastiff maakte drie slachtoffers,
van wie één gisteren nog met ernstige verwondingen in het zie
kenhuis verblijft. De Groninger politie kreeg in de loop van de
avond een melding van een vrouw die in haar hoofd gebeten
zou zijn door een hond. De 32-jarige aangeschoten eigenaar zou
zijn hond tegen haar hebben opgehitst. Ambulancepersoneel
kreeg vervolgens ook te maken met het razende beest. De hond
belette hen hulp te verlenen. Toen de politie kwam, was de hond
nergens meer te bekennen. Agenten hielden wel de eigenaar
aan. Ondertussen sloeg een voorbijganger alarm die zag dat de
hond een inmiddels op de grond liggende man aanviel. Toen
een poging om het razende dier te pakken mislukte, schoot een
agent het dier dood. Later bleek een 18-jarige voorbijganger ook
door de hond te zijn gebeten.
Loopstoeltjes gevaarlijk voor kinderen
den haag Loopstoeltjes zijn gevaarlijk voor baby's en peuters.
Dat blijkt uit onderzoek van veertien Europese consumentenor
ganisaties. Alle onderzochte stoeltjes krijgen het predikaat
slecht. Doordat de kinderen zich heel snel kunnen verplaatsen
in de stoeltjes doen zich veel ernstige ongelukken voor. Het gaat
om schedel- en beenfracturen, hersenschuddingen, snijwonden,
blauwe plekken, gebroken tanden en verbrandingen. In Neder-
lland worden jaarlijks enkele duizenden loopstoeltjes verkocht,
vooral voor baby's in de leeftijd van 6 tot 14 maanden. Overigens
liggen de loopstoeltjes ook uit de gezondheidshoek al enige tijd
onder vuur. Volgens deze organisaties belemmeren de stoeltjes
het leren lopen. Producenten beweren precies het tegenoverge
stelde.
Stemmen per telefoon niet populair
Apeldoorn Het experiment met telefonische verkiezingen bij
het Waterschap Veluwe in Apeldoorn is erg tegengevallen. Die
conclusie trekken het schap, het ministerie van binnenlandse
zaken en PTT Telecom nu gisteren is gebleken dat maar 10 pro
cent van de telefonische stemmers heeft gebeld. Het opkomst
percentage voor de verkiezingen bij het waterschap ligt op 30,
zegt woordvoerder H. Rademaker. Volgens hem vaJt dat cijfer
helemaal niet tegen, gezien de belangstelling voor deze verkie
zing. Dat maar 10 procent van de telefonische kiezers heeft ge
stemd noemt Rademaker in vergelijking met het totaalcijfer heel
erg laag.
Douceurtje voor pabo-studenten
zoetermeer Enkele honderden pabo-studenten die nu geen
recht hebben op studiefinanciering krijgen straks toch geld voor
hun studie. Minister Ritzen van onderwijs wilop deze manier
meer studenten naar de pabo-opleidingen trekken. Het is de be
doeling dat de studenten 1.872 gulden per jaar krijgen. Met dit
geld kunnen ze een deel van het jaarlijkse collegegeld betalen.
De komende jaren wordt een groot tekort aan leraren verwacht.
s Door de klassenverkleining in het basisonderwijs en de vergrij-
V zing onder docenten zijn naar verwachting 27.500 nieuwe leer
krachten nodig. Ritzen hoopt met deze maatregel in het ver
wachte tekort te voorzien.
elijl
■let''men «anp
kdir is geen sprake geweest van
Usueel misbruik van leerlin-
;n van basisschool De Dreef in
i Emmer dorpsgemeenschap
itatirfscheidenveen. Dat blijkt uit
tepnderzoek van politie en justi-
in t e. Medio oktober deden acht
n e( uderparen uit het dorp aangif-
n van seksueel misbruik van
ge un kinderen door leerkrachten
idpn de school.
De twaalf kinderen van rond
t vijf jaar, die volgens hun ou-
i aa ers misbruikt zouden zijn, zijn
itgebreid verhoord. Ze zijn vol-
Ik 'ns de politie 'in hun uitlatin-
in gestuurd' door hun ouders,
urgemeester P. van der Velden
m Emmen heeft naar aanlei-
mdiing van de uitkomst de hulp
'geroepen van het Instituut
aor Psychotrauma. Dat moet
taan bijdragen dat de onder-
tige betrekkingen binnen de
"elq eine en sterk verdeelde dorps-
"Vieenschap weer normalise-
n.
De aangiften van de acht ou-
d< frparen leidden tot de wildste
aan sschuldigingen jegens de
Groen Links vreest voor invloed fundamentalisten
den haag anp
Allochtone kinderen kunnen straks buiten schooltijd les
krijgen in de eigen taal. Een meerderheid van de Tweede
Kamer bestaande uit CDA, WD en D66 stemt in met dit
plan van staatssecretaris Netelenbos om het onderwijs
aan allochtone kinderen in hun eigen taal te veranderen.
De PvdA plaatst kanttekeningen bij het voorstel, Groen-
Links is tegen.
de Nederlandse samenleving
vertegenwoordigd.
Voortaan krijgen de gemeen
ten geld voor deze lessen, vroe
ger ontvingen de scholen het
geld rechtstreeks. Voor het on
derwijs in allochtone talen is 85
miljoen gulden beschikbaar.
Dat is tien miljoen meer dan
voorheen.
Netelenbos beklemtoonde
dat voor les buiten school de-
Het kabinet ziet het onderwijs
in de eigen taal als cultuurbe
leid en niet als een manier om
achterstanden bij buitenlandse
kinderen weg te werken. In de
praktijk zou het namelijk niet
mogelijk zijn alle kinderen bin
nen de school les in hun eigen
taal te geven. Inmiddels zijn
meer dan tweehonderd talen in
zelfde eisen gelden als er bin
nen. Zij vergeleek deze vorm
van onderwijs met die op mu
ziekscholen. Een beoordeling
door de gemeenteraden is vol
gens de bewindsvrouw een ex
tra controle op de kwaliteit van
de instelling.
Het Kamerlid Comielje (WD)
wil toe naar een situatie waarin
het onderwijs in de eigen taal in
buurthuizen en dergelijke kan
worden gegeven. Dat zou ook
moeten open staan voor men
sen van buiten de minderheden
en onder toezicht moeten staan
van de onderwijsinspectie.
Groen Links vreest voor funda
mentalisme als scholen de les
sen in allochtone talen door
buitenstaanders laten verzor
gen. Rabbae (Groen Links)
denkt dat 'duistere organisaties'
onder buitenlandse invloed op
deze manier greep kunnen krij
gen op de minderheden.
De overheid bevorderde vroe
ger het onderwijs in eigen taal
en cultuur om de terugkeer
naar het land van herkomst be
ter mogelijk te maken. Later
werd dit soort onderwijs gege
ven omdat het een voorwaarde
was om beter Nederlands te
kunnen leren en dus beter te
kunnen integreren in de Neder
landse samenleving. De doel
stelling is nu veel meer om min
derheden niet te laten ver
vreemden van hun eigen cul
tuur.
Prinses Juliana en prins Bemhard luisteren naar de dankwoorden van de
voormalige voorzitter van de Europese Commissie Jacques Delors.
foto anp herman pie terse
amsterdam. anp
den haag anp
De directeur van het Instituut
voor Dierhouderij en Dierge
zondheid (ID-DLO) in Lelystad,
C. Wensing, verwacht dat de
varkenspestepidemie begin fe
bruari zal zijn uitgewoed. Tot
die tijd verwacht hij nog vijf tot
zes uitbraken. Voorwaarde voor
dit scenario is wel dat alle be
trokkenen zich aan de regels
houden, aldus de directeur van
het wetenschappelijke instituut.
De onderzoekers in Lelystad
hebben aan de hand van allerlei
onderzoeksmodellen uitgere
kend hoe de epidemie zich zal
ontwikkelen. Voor hen kwamen
de twee uitbraken begin deze
week dan ook niet onverwacht.
Wel was het een kleine tegen
valler dat de eerste uitbraak van
begin deze week van acute aard
was.
Verder wijst Wensing er op
dat er altijd tegenvallers kunnen
zijn, ook als gevolg van mense
lijk handelen. „Elk systeem is zo
zwak als de zwakste schakel",
aldus de directeur. Hij doelt
daarmee ook op het risico dat
zeugen wel drager zijn van het
pestvirus, maar zelf geen ziekte
verschijnselen vertonen en dus
niet worden afgemaakt. De big
gen die ze voortbrengen kun
nen de gevreesde ziekte echter
wel hebben. „Aangezien het
fokverbod een aantal keren is
overtreden, vormen die zeugen
een onbekende risico-factor",
meent Wensing.
Prins Bernhard (86) heeft de
voormalige voorzitter van de
Europese Commissie Jacques
Delors gisteren de Erasmusprijs
overhandigd. De 72-jarige Del
ors kreeg de onderscheiding,
een oorkonde en 300.000 gul
den, voor de manier waarop hij
naar de Europese eenwording
heeft gestreefd.
Delors was voorzitter van
1985 tot 1995. Delors weet heel
goed dat de Europese Gemeen
schap meer is dan één munt en
één markt, betoogde prins
Bernhard. „Er zal ook gedacht
moeten worden aan een soci
aal- en een milieubeleid. Wan
neer daarbij de Europese Unie
te weinig waarde hecht aan de
publieke opinie en de identifi
catie van de burgers met de Eu
ropese instellingen, plaatst zij
zich buiten het culturele kli
maat en het bereik van de be
volking. Wij raken hier overi
gens aan het probleem van de
non-participatie, het algemene
euvel van de moderne demo
cratie", waarschuwde Bernhard.
Delors noemde de toekenning
van de Erasmusprijs een grote
den haag»anp
gegevens prijs te geven.
Een woordvoerder van de ar
beidsbureaus erkent het pro
bleem met de computers. De
huidige programmatuur kan
geen onderscheid maken tussen
mensen die wel en geen toe
stemming hebben gegeven.
„Maar daarover hebben wij
contact gehad met de Registra
tiekamer. Die keurde het goed.
mits wij uiterlijk aan het einde
van het jaar een nieuw systeem
hebben dat het onderscheid wel
kan maken", aldus de woord
voerder. De nieuwe program
matuur komt begin volgend jaar
gereed.
Voor het overige wil hij de re
sultaten van het onderzoek af
wachten. Hij stelt dat als een
werkzoekende weigert dal gege
vens naar een uitzendbureau
worden doorgespeeld, dat ver
zoek wordt gerespecteerd.
Overigens worden de dossiers
wel ter inzage gegeven aan uit
keringsinstanties, als die daar
om vragen. „In dat dossier staat
dan dat die persoon geen ge
bruik wil maken van de moge
lijkheid via een uitzendbureau
te worden bemiddeld. Wat de
uitkeringsinstantie met die in
formatie doet, daar staan wij
verder buiten", aldus de woord
voerder van het arbeidsbureau.
De Registratiekamer vermoedt
dat arbeidsbureaus de gegevens
van werkzoekenden niet goed
beschermen. In een aantal ge
vallen is geconstateerd dat ge
gevens zijn doorgespeeld naar
commerciële uitzendbureaus.
Het controle-orgaan is bezig
met een onderzoek.
Het Centraal Bureau Arbeids
voorziening, de koepel van de
arbeidsbureaus, heeft een con
tract gesloten met de uitzend
bureaus Start en Vedior. Die
mogen in de kaartenbakken van
de arbeidsbureaus snuffelen op
voorwaarde dat ze jaarlijks
30.000 mensen aan werk hel
pen. De dossiers van werkzoe
kenden die niet willen dat hun
gegevens bij Start en Vedior te
rechtkomen, blijven geheim.
Dat is althans de bedoeling.
Bij de Registratiekamer zijn
klachten binnengekomen dat
de gegevens toch worden door
gespeeld. Het orgaan onder
zoekt of dat een landelijk pro
bleem is. Verder komt het voor
dat de uitzendbureaus recht
streeks in de computer van het
arbeidsbureau kunnen kijken.
Ze zien dan zowel de werkzoe
kenden die geen bezwaar heb
ben tegen een uitzendbaan, als
de mensen die weigeren hun
amsterdam anp
utrecht Hoog in de Utrechtse Domtoren smeren gemeentewerkers het leer van de klepel van de door anti-
roestmiddel verontreinigde luidklokken. Europa's grootste groep middeleeuwse klokken blijkt gevoelig te zijn
voor het middeltje dat vijftien jaar geleden op de klokken werd gesmeerd om aantasting door zure regen te
voorkomen. Volgens het Utrêchtse Klokkenluiders Gilde, dat elke zondag met de hand de klokken luidt, krij
gen de klokken een nare uitslag en minuscule uitstulpingen van het smeerseltje. De gemeente Utrecht is be
zig met het opstellen van een schoonmaakplan. foto anp
Meer dan 40 procent van de Nederlanders met
een depressie zoekt geen hulp bij een huisarts,
maatschappelijk werker of het RIAGG. Met name
ouderen, mensen met kinderen en mensen die
depressie als een teken van zwakte zien, blijven
teneergeslagen rondlopen.
Onderzoeksbureau NIPO heeft voor de Depres
sie Stichting tweeduizend Nederlanders van zes
tien jaar en ouder geïnterviewd. Gisteren maakte
het de resultaten van het onderzoek bekend. De
Depressie Stichting zei vorige weck al dat veel
mensen met een depressie geen hulp zoeken. De
cijfers van het NIPO bevestigen dit nu.
De Nederlanders hebben ook weinig vertrou
wen in medicijnen als remedie tegen depressivi
teit. Eenderde van de ondervraagden weet dat de
pressies met medicijnen zijn te behandelen, maar
slechts 4 procent ziet het als de beste behandel
methode. Een meerderheid ziet gesprekken met
een arts, psycholoog of psychiater als een veel be
tere therapie.
Het meest vertrouwen geniet nog steeds de
huisarts. Maar mensen die al eens depressief zijn
geweest, vinden de huisarts niet langer de aange
wezen persoon voor een behandeling. Eenderde
van de depressieven krijgt bij hulpverlening ook
de verkeerde diagnose. Uil het onderzoek blijkt
voorts dat tweederde van de ondervraagden de
pressie als een ziekte beschouwt die niet vanzelf
overgaat. Maar ze zijn nog niet snel geneigd naar
de huisarts te stappen. Vooral mannen geven aan
liever zelf naar een oplossing te zoeken.
Volgens de onderzoekers krijgt één op de vijf
Nederlanders een keer in zijn leven een depres
sie. Verschil tussen mannen en vrouwen op dit
gebied is er amper. Mensen die al eens depressief
zijn geweest mffken met 80 procent een verhoog
de kans om opnieuw door somberte te worden
geveld.
school en een aantal leerkrach
ten. Uit het onderzoek blijkt dat
deze aantijgingen iedere grond
missen. Dat de aangiftes tegen
de school en haar leerkrachten
meer bizarre details bevatten,
blijkt ook uit de mededeling van
Justitie dat er geen stoffelijke
resten van mensen in de nabij
heid van de school zijn begra
ven. Ook is gebleken dat op
geen van de computers uit de
school naaktfoto's aanwezig
waren zoals in de aangiften was
gesteld.
Officier van justitie S. Tempel
is niet van plan de ouders te be
schuldigen van valse aangifte.
„Ze hebben gehandeld uit grote
bezorgdheid en betrokkenheid
bij hun kinderen." Die waren
mede ingegeven door de ge
beurtenissen kort voor de zo
mer toen vijf oudere leerlingen
ontuchtige handelingen pleeg
den met kinderen uit de kleu
terklassen. De dadertjes moes
ten van Justitie strafregels
schrijven. Omdat ze allemaal
jonger waren dan 12 jaar wer
den ze niet vervolgd.
Groningse OM woest over kritisch onderzoek
groningen gpd
De criminaliteit daalt niet door het toe
passen van steeds meer snelrecht. Dat
concludeert de criminoloog Okko Jan Bos-
ker (32) in zijn proefschrift waarop hij over
een week promoveert tot doctor in de
rechtsgeleerdheid. Bosker heeft in Drente
in samenwerking met het Assense open
baar ministerie (OM), onderzoek naar het
effect gedaan. Daarvoor volgde hij een
groep van achthonderd mensen die zich
hadden schuldig gemaakt aan diefstal, in
braken, geweldpleging, mishandelingen
rijden onder invloed. Zijn conclusies wor
den echter nog voor zijn promotie bestre
den door het OM in Groningen.
Het OM in Groningen had, net als alle
parketten van Nederland, het proefschrift
toegestuurd gekregen. Alleen het Groning
se OM heeft tot nog toe forse kritiek geuit
bij monde van M. van Capelle, plaatsver
vangend hoofdofficier van justitie. Die
heeft Bosker in een brief laten weten door
de conclusies te zijn 'verrast'. Van Capelle
verwijt Bosker vooral algemene conclusies
te hebben getrokken uit een model zoals
dat in Drente werkt. „In heel Nederland
wordt snelrecht toegepast zegt Van Ca
pelle. „In het ene gebied sta je binnen
veertien dagen voor de rechter, in het an
dere na vier maanden. Over welke vorm
van snelrecht heb je het dan. Alleen maar
over de vorm van Drente waar de mensen
na twee maanden voor de rechter staan.
Het kan best zijn dat snelrecht wel werkt
als iedereen binnen tien dagen voor de
rechter staat. Onderzoek dat ook eens. Het
is mij bovendien te smal om het systeem
alleen maar af te rekenen op de kans op
herhaling van een misdrijf. Wij weten ge
woon dat het goed werkt. Zeker voor onze
bedrijfsvoering. Ik ben dan ook niet van
plan ook maar een letter te veranderen
aan onze snelrechtprocedures."
De criminoloog Bosker heeft wel een
beetje begrip voor de Groningse kritiek.
„Als je zelf het idee hebt dat je met iets
goeds bezig bent en een onderzoeker
haalt dat onderuit, dan is dat niet prettig."
Overigens keek Bosker zelf ook wel een
beetje op toen tijdens zijn onderzoek
bleek dat snelrecht niet helpt om de crimi
naliteit bij volwassenen te bestrijden. Niet
dat hij had gedacht dat snelrecht zoveel
zou helpen, maar net als de meeste men
sen had hij wel het idee dat er enig effect
was. En dat bleek dus niet het geval. De
kans op herhaling van een misdrijf ver
mindert niet en de totale omvang van de
criminaliteit neemt ook niet af.
Desondanks vindt Bosker het niet wense
lijk dat het snelrecht weer zou verdwijnen
omdat hij nu heeft ontdekt dat het pre
ventief niet helpt. „Het hele justitiële be
leid is erop gericht steeds meer snelrecht
toe te passen. Over een paar jaar wordt de
helft van de strafzaken op die manier afge
daan. Het is ook een efficiënte manier van
werken. Die moet je handhaven. Als je
maar niet denkt dat de criminaliteit af
neemt."
Het idee dat de criminaliteit kan dalen via
snelrecht is volgens Bosker voortgekomen
uit de psychologie en pedagogiek. Daar
heerst de opvatting dat snel straffen effec
tief is. „Maar", zegt Bosker, „die vergelij
king gaat niet op. Bij kinderen zit er tussen
het vergrijp en de straf een paar minuten.
In het strafrecht duurt het weken. Het is
niet correct je geloof in snelrecht te onder
bouwen met verwijzingen naar deze vak
gebieden."
Bosker heeft niet onderzocht wat wel cri
minaliteit kan voorkomen. „Ik geloof dat
het verhogen van de pakkans het enige is
dat echt helpt. Bij misdrijven is dat alleen
onbetaalbaar. Maar in het verkeer is al wel
gebleken dat het werkt
woerden anp-gpd
Er komen voorlopig nog geen
landelijke acties in het streek
vervoer. Eerst moet het con
flict tussen vervoersbonden
en minister van verkeer Jorri-
tsma over het behoud van ba
nen, op 4 december voor de
Haagse rechter worden uitge
vochten. Dan dient het kort
geding waarin de vakbonden
de zekerheid voor de bus
chauffeurs en ander perso
neel eisen dat zij hun baan
niet kwijtraken als andere on
dernemingen de buslijnen
De Vervoersbond FNV en
CNV willen zekerheid dat een
voor' de chauffeurs gunstige
uitspraak ook werkelijk zal
worden uitgevoerd. De bon
den eisen daarom een
dwangsom van tien miljoen
gulden voor elke dag dat er
niet aan de eisen van de vak
beweging wordt tegemoetge
komen.
De zaak is op scherp komen
te staan doordat in Groningen
en Drente binnenkort delen
van het openbaar vervoer
door andere ondernemingen
kunnen worden uitgevoerd.
Aanbevelingen van de zoge
heten commissie-Laan dat
personeel van de bussen door
de nieuwe exploitant moet
worden overgenomen tegen
dezelfde arbeidsvoorwaarden,
zijn in de aanbestedingsvoor
waarden niet overgenomen.
Uit protest daartegen leg
den chauffeurs maandag en
kele uren het werk neer. In
het verlengde van deze acties
zouden landelijke stakingen
kunnen volgen. De vervoers
bonden hebben echter al wel
toegezegd dat er verder geen
(stakings)acties zullen wor
den gevoerd tot de rechter in
Den Haag uitspraak heeft ge
daan. Wel sluiten de bonden
wilde acties in het noordelijk
streekvervoer niet uit.