Met olie besmeurde
vogels kansloos
Boeren eerder weg
van Tiengemeten
Natuur Milieu
OPGAVE
OPLOSSING
CRYPTOGRAM
Horizontaal: 3. Oprisping van een
kleine zelfstandige (7); 6. Ze
worden gespeeld om te buitelen
(6); 8. Vulmateriaal voor een vo
gelverschrikker (4); 11Na oude
jaarsavond (5); 13. Spoedig is
het een compleet soort (5); 14.
Dieren die de resten overhoopha
len (6).
Verticaal: 1Hij zit als de keeper
erin staat (4); 2. Van zichzelf
weet hij geen kwaad (5); 4. Tijd
om een voertuig te bevestigen
(4); 5. Wordt gepresenteerd tij-
dens een bijeenkomst (7); 7. Bij'
voorkeur meer dan schattig (6):
9. Het blijft een romp, ook als er
niets bijkomt (4); 10. Het vijfde
deel van een Engelse munteen
heid (3); 12. Het is goed, maar
op welke plaats? (4).
Buitendijks mag op Tiengemeten de natuur al haar gang gaan. Ook als dat het leven van een boom of struik kost. Als alle boeren weg zijn, krijgt
de natuur binnendijks eveneens de vrije loop. foto martijn de jonge
Tiengemeten, van akker-
bouwparadijs op weg naar
een natuureldorado. Natuur
monumenten denkt dat over
niet al te lange tijd alle zes
boerenfamilies het eiland in
het Haringvliet zullen hebben
verlaten. Dat is veel eerder
dan verwacht. Met vier fami
lies is reeds overeenstemming
bereikt over hun vertrek, vol
gend jaar. Ze hebben op het
vasteland nieuwe agrarische
grond aangeboden gekregen
en aanvaard. Onder andere in
de Wieringermeer.
Tiengemeten telt binnendijks
zo'n 700 hectare cultuur
grond, nu nog in gebruik als
vruchtbare groeiplek voor
piepers, suikerbieten en gra
nen. Plus 300 hectare buiten
dijkse verruigde riet- en bie-
zengorzen. Het buitendijkse
gebied was al in beheer bij
Natuurmonumenten. Vorig
jaar nam Natuurmonumen
ten ook het binnendijkse deel
over van verzekeringsmaat
schappij Amev. De boeren
protesteerden, maar beseffen
nu dat er voor hen op Tienge
meten geen toekomst meer is.
Natuurmonumenten wil van
Tiengemeten een afwisselend
brok natuur maken, met natte
laagtes, rietruigtes en rivier
begeleidend bos. Onder meer
zullen dijken verlaagd worden
om af en toe Haringvlietwater
in staat te stellen delen van
het eiland tijdelijk te over
vloeien. De natuur mag veel
zelf doen. Natuurmonumen
ten wil zich in hoofdzaak be
perken tot het scheppen van
voorwaarden. Om er niet één
bos van te maken wordt wel
overwogen grote grazers in te
zetten, zoals wilde paarden of
koeien.
Tiengemeten is voorbestemd
een belangrijke stapsteen in
de ecologische hoofdstruc
tuur te worden. Wegen en
boerderijen zullen worden
opgeruimd/om plaats te ma
ken voor voetpaden en voge
lobservatiehutten. Want de
natuurgerichte recreant moet
van al dat moois kunnen ge
nieten.
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1997
HET WEER
DOOR JAN VISSER
Oceaandepressies hebben de afgelopen dagen veel regen vero
zaakt in het zuidwesten van Europa. In Malaga viel dinsdag 4;
mm. Bij ons bleef het droog maar daar komt nu verandering in
Zachte luchtmassa's dringen naar onze omgeving op en dat pr
ces gaat gepaard met een verdere toename van de bewolking
waaruit het morgen gaat regenen. De verwachting is dat de tei
peraturen in het zuiden van het land al gaan oplopen tot zo'n
graden. u
Bij ons is het nog koud. De maximumtemperaturen, die waar- jc
schijnlijk pas tegen of tijdens de avonduren worden bereikt, kt
men uit op 6 graden. De wind ruimt geleidelijk van oost naar z
oost tot zuid en is meest matig van sterkte.
Aan de noordflank van een krachtig hogedrukgebied bij Spanj
(het wordt daar eindelijk droog) bereiken op vrijdag en zaterdc
meer storingen met bewolking en regen ons land. De temperat
ren lopen op tot gemiddeld 9 graden en de wind gaat uit richti
gen tussen zuid en west waaien. Ook begin volgende week zitt
we aan de zachte kant van de scheidslijn tussen vrieskou bove
noordelijk Europa en milde temperaturen boven West Europa.
Daarna, halverwege volgende week, zwelt het Scandinavische
gedrukgebied aan en stroomt de koude lucht richting ons lanc
Ten opzichte van eerdere verwachtingen is er dus weer sprake
een vertraging: zou uitstel wellicht toch afstel betekenen?
Gisteren was het minder onaangenaam dan maandag. Gedure
een groot deel van de dag was er een wazig schijnende zon en
temperaturen kwamen daardoor op een wat hoger niveau uit. I
Bloemendaal steeg het kwik naar 6,4 graad, Valkenburg 6,3 e
Schiphol 6,2. Van de neerslagstations van het KNMI isOvervc
in oktober de natste plaats van Nederland geweest. Er viel da;
130 mm. Eerder had ik u al bericht dat Haarlem-West op 13?
mm was uitgekomen. Dat sluit dus mooi op elkaar aan.
WÊmmÊÊÊÊÊÊm
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Noorwegen:
Rustig weer met wolken
velden, ook hier en daar
Vrijwel overal droog,
zee middagtempera-
tuur enkele graden boven
nul, landinwaarts lichte, in
de bergen matige vorst.
Zweden:
Eerst op veel plaatsen be
wolkt en hier en daar
sneeuw, maar geleidelijk
i overgang naar droog
5r met vooral in het zui
den opklaringen In het
noorden matige tot stren-
vorst, in het zuiden
axima rond het vries-
Denemarken:
Wolkenvelden, soms ook
zon en droog. Er waait een
koude oostenwind. Mid-
dagtemperatuur om
streeks^ graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Overwegend veel bewolking,en af en toe
regen. In het zuidoosten vandaag op de
meeste plaatsen droog en af en toe zon.
Middagtemperatuur van 7 graden in het
zuidoosten van Engeland tot 12 in het
zuidwesten van Ierland
België en Luxemburg:
Wolkenvelden, vooral vandaag ook wat
zon. In de loop van morgen toenemende
kans op wat regen. Middagtemperatuur
omstreeks 6 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wolkenvelden, ook af en toe wat zon.
Plaatselijk wat lichte regen. Middagtem
peratuur uiteenlopend van zo'n 6 graden
rond Straatsburg tot circa 12 in de Ven
en Bretagne.
Portugal:
Vandaag eerst nog bewolkt en enkele
buien bij een stevige noordwestenwind.
In de loop van de dag rustiger en vooral
in het zuiden opklaringen. Morgen op
nieuw toenemende bewolking en vooral
in het noordwesten later wat regen of
motregen. Maxima landinwaarts rond
13 graden, aan zee van 15 in het noor
den tot 19 in het zuiden.
Madeira:
Wolkenvelden en af en toe wat regen.
Ook af en toe zon. Minder wind Middag
temperatuur ongeveer 21 graden, mor
gen wat zachter.
Spanje:
Vandaag perioden met regen, soms ook
onweer In de loop van de middag aan
de Costa's in het zuiden flinke opklarin
gen. Tamelijk veel wind. Morgen aan de
zuidelijke Costa's vrij zonnig. In de rest
van het land meer wolkenvelden, maar
op veel plaatsen droog. In Galicie in de
loop van de dag wel regen of motregen.
Maxima tussen 10 en 15 graden, in het
zuiden 18. Morgen zachter.
Canarische Eilanden:
Vandaag wolkenvelden, morgen meer
zon. Droog. Middagtemperatuur onge
veer 23 graden, morgen iets warmer
Marokko:
Westkust: Vandaag vooral in het noor
den eerst nog flinke buien, later opkla
ringen. Morgen in het zuiden flink wat
zon, in het noorden wat meer wolkenvel
den, maar vrijwel overal droog. Maxima
in het noorden rond 18 graden, in het
zuiden vooral morgen warmer.
Tunesië:
Zonnige perioden, morgen toenemende
kans op een regen- of onweersbui. Maxi
ma iets boven de 20 graden
Zuid-Frankrijk:
Meest bewolkt en op veel plaatsen re
gen. Morgen overwegend droog en voor
al in het zuidoosten meer zon. Tamelijk
veel wind. Maxima uiteenlopend van
een graad of 9 in de omgeving van Lyon
tot een graad of 15 in het uiterste zui-
Mallorca en Ibiza:
Overwegend veel bewolking en perioden
met regen, soms ook onweer In de loop
i morgen droog en enkele opklarin
gen, wel een opstekende noordenwind.
Middagtemperatuur omstreeks 17 gra
den.
Italië:
Wisselvallig weer met tamelijk veel wol
ken en af en toe regen, soms ook on-
r. In het noorden morgen vrijwel
overal droog, maar wel kans op mist.
Middagtemperatuur uiteenlopend van
een graad of 10 in het noorden tot
dichtbij de 20 graden op Sicilië
Corsica en Sardinië:
Half tot zwaar bewolkt en nu en dan re
gen, soms ook onweer. Tamelijk veel
wind. Morgenmiddag enkele opklarin
gen. Middagtemperatuur omstreeks 17
graden.
Malta:
Vandaag droog en zonnige perioden.
Morgen wat meer bewolking en kans op
een regen- of onweersbui. Middagtem
peratuur in de buurt van 20 graden.
Griekenland en Kreta:
Half tot zwaar bewolkt en vandaag voor
al in het zuiden, morgen in het westen
buiig; ook kans op onweer. Middagtem
peratuur tussen 13 graden in het noor
den tot 19 in het zuiden.
Turkije en Cyprus:
Kusten: af en toe zon, maar vooral in het
zuidwesten van Turkije vandaag ook en
kele buien, mogelijk met onweer. Mor
gen bijna overal droog en meer zon.
Maxima van 15 graden bij de Dardanel-
len tot iets boven de 20 aan de Turkse
zuidkust en op Cyprus.
Duitsland:
Nevelig weer met wolkenvelder
in het zuiden ook hier en daar zi
ma van iets bove'n nul in het noc
8 in het zuiden.
Zwitserland:
In de dalen hier en daar mist of
gende bewolking. In de bergen;
zon, maar aan de zuidkant va
penmassief vandaag bewolkt e
regen, boven 1500 meter snee
ma in de dalen tussen 5 en li
bij hardnekkige mist lager.
Oostenrijk:
Wolkenvelden en plaatselijk v
regen, in de bergen sneeuw Mi
de dalen enkele graden boven ni
Polen:
Wolkenvelden en plaatselijk v
sneeuw of ijzel. Ook hier en d;
Morgen in het noorden enkele i
gen. Middagtemperatuur rond h
punt, in het zuiden iets minder I
Tsjechië en Slowakije:
Vandaag hier en daar z
meeste plaatsen droog. Morgen
en plaatselijk regen, sneeuw of
beide dagen kans op mist. Mnj
peratuur in het algemeen iets fcx
Hongarije:
Wolkenvelden, ook hier en d
Plaatselijk mist. Morgen bewo
nu en dan regen of motregen
temperatuur ongeveer 5 graden
DONDERDAG 27 NOVEMBER 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 08.20 Zon onder
Maan op 05.01 Maa
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 01.45* 14 09 01 18
Laag 09 55*21.56 09.36
Weerrapporten 26 november 07 u
station
weer
wind
Amsterdam
onbew,
o4
De Bilt
Deelen
half bew.
Eelde
zwaar bew.
o 5
Eindhoven
o2
Den Helder
o 7
Rotterdam
onbew
nol
Vhssmgen
06
zwaar bew.
o4
regen
ozo7
regen
no 3
Barcelona
tegen
zwaar bew.
Boedapest
zo 3
half bew
Brussel
o3
nno2
Dublin
regen
Frankfurt
half bew.
no 2
zwaar bew
wl
Helsinki
nnw2
ver. 1
Istanbul
no 4
Klagenlurt
mistbanken
Kopenhagen
ono 7
Las Palmas
w.s.O
Lissabon
regenbui
nw6
Londen
na»bm
ono'2
Luxemburg
ono 3
Madrid
zwaar bew
nnwl
Malaga
half bew
Mallorca
regen
zo 3
Malta
licht bew
w.s.O
Moskou
zwaar bew.
zl
München
no 2
Nice
nnw3
Oslo
nnwl
Pari|s
half bew.
ozo3
Praag
motregen
wl
w.s.0
Split
licht bew
nl
Stockholm
sneeuw
Warschau
zzo3
Zurich
no2
Bangkok
hall bew
wzw2
Buenos Aires
onbew.
zo 1
Casablanca
regenbui
w4
Johannesburg
o2
Los Angeles
w.s.O
New Orleans
®3
New York
Tel Aviv
Tokyo
regen
m2
Tunis
half bew.
w.s.0
Vancouver
0Z0 4
Het opvangen, schoonmaken en
weer loslaten van met olie besmeur
de zeevogels heeft niet zoveel zin. Uit
gegevens van enkele vogelasiels langs
de kust blijkt dat van de paar duizend
zeekoeten die vrijwilligers de afgelo
pen jaren afleverden bij opvangcen
tra slechts een derde het verblijf over
leefde.
Van de pakweg zeshonderd zeekoe
ten die na die opknapperiode in vrij
heid konden worden gesteld, over
leefde hooguit twintig procent. Van
elke vijf losgelaten zeekoeten stierven
er al binnen een maand vier. Het
sterftepercentage ligt minstens 10
maal hoger dan bij niet-opgevangen
gezonde zeekoeien.
Dit gegeven sterkt critici die vinden
dat het opvangen van olieslachtoffers
verspilling van tijd. geld en energie is.
Een klinische analyse, met als con
clusie dat olievogels beter direct uit
hun lijden kunnen worden verlost.
Vermoedelijk gaan opvangvogels
door het verblijf in de asiels, ondanks
het feit dat hun gevangenschap zo
kort mogelijk wordt gehouden, toch
geblikt onder stress. En de olievervui
ling heeft mogelijk hun weerstand te
gen ziekten in de meeste gevallen
blijvend aangetast. De gerehabiliteer
de vogels hebben in elk geval grote
moeite zich in de natuur, die weinig
mededogen kent, te handhaven.
De meeste zeekoeten die de opvang
in opvangcentra overleven, worden
voor ze de vrijheid herkrijgen ge
ringd. Aan de hand van teruggevon
den dode zeekoeten met ringen kon
den de onderzoekers C. Camphuy-
sen, P. Duiven en M. Leopold, werk
zaam bij het Nederlands Instituut
voor Onderzoek van de Zee (NIOZ)
en het Instituut voor Bos- en Natuur
onderzoek (IBN) op Texel, vaststellen
dat veel losgelaten zeekoeten het
slechts één tot circa veertien dagen
volhouden. Het is voor het eerst dat
de overlevingskansen van asielkoeten
is onderzocht.
Helemaal zinloos is opvang niet. Uit
oogpunt van dierenbescherming is
elke geredde vogel er per slot van re
kening één. Opvang heeft bovendien
belangrijke educatieve waaide. Het
vergroot het draagvlak onder de orga
nisaties die zich inzetten voor een zee
zonder plassen olie en chemicaliën
en het vergroot de betrokkenheid van
het publiek bij de zeevervuiling.
Bovendien blijken een paar weer los
gelaten zeekdeten het wél goed te
doen. Ze zijn zelfs broedend terugge
vonden in broedkolonies aan de
oostkust van Schotland. En dat is
toch een gegeven dat degenen die bij
de vogelopvang betrokken zijn een
warm gevoel geeft. Vogels die het eer
ste jaar van hernieuwde vrijheid goed
Toen Tom Poes peinzend de weg
naar huis weer insloeg werd zijn aan
dacht getrokken door een stuitend
toneeltje aan de wegkant. „Ze wor
den steeds brutaler!" mompelde hij.
„Nu hebben ze de bestelwagen van
meneer Grootgrutomgestraald!" En
ja hoor! Daar zat de kruidenier te
midden van een gelei-achtige massa,
die hem draderig beplakte. Voor hem
stond een van de vreemde ventjes
die we nu reeds enkele malen aan
het werk hebben gezien. Het maakte
juist zijn tasje dicht en trachtte de
beproefde middenstander te kalme
ren. „Ep-lep, de waarnemer, is al
klaar", zo sprak hij sussend. „Hij
heeft het getal van uw kukel geme
ten. Helaas, het is een min kukel."
„Dat kan wel zijn!" riep de heer
Grootgrut handenwringend. „Maar
dit is toch geen mqnier! Het was toch
niet nodig om mijn auto zo te ver
flodderen? Ik ben mijn klanten altijd
graag van dienst en als u gezegd
had wat u wilde was ik wel even uit
gestegen! Maar dit?! Mijn wagen en
mijn grutsprits zijn naar de maan!"
De vreemdeling, die juist op het punt
stond heen te gaan, keerde zich weer
om. „Grutsprits?" herhaalde hij vra
gend. „Wat anders?" riep de komes-
tibleshandelaar uit. „Overheerlijke
grutsprits is mijn specialiteit. Daar
staat nog een mand. Proef maar
eens, dan kunt u zien wat u gedaan
hebt!" Ep-lep boog zich over de krui-
deniersmand en snoof hoorbaar. Het
was duidelijk, dat hij door de geur
van het baksel getroffen werd, want
hij vergat voor een ogenbik zijn valie
sje om aandachtig te kunnen proe
ven. Daar maakte Tom Poes gebruik
van.
doorkomen, blijken ook daarna nor
male levenskansen te hebben.
Over de opvangproblematiek heeft de
Nederlandse Zeevogelwerkgroep een
speciaal nummer van het tijdschrift
'Sula' uitgebracht. Aan het onderzoek
hebben niet alle asiels meegewerkt.
Dat heeft de resultaten van het on
derzoek niet beïnvloed. De auteurs
van het zeekoetenverhaal in Sula roe
pen herinneringen op aan de ramp
met de olietanker Torrey Canyon, in
1968.
Vrijwilligers plukten destijds zo'n
8000 met olie besmeurde zeekoeten
van de stranden aan de Britse zuid
westkust. Slechts een kleine honderd
overleefden de opvang, ook daarvan
ging het gros na in vrijheidstelling
binnen de kortste keren toch dood.
Sindsdien is er wel het een en ander
veranderd. Meer vogels dan voorheen
worden er in asiels doorheen ge
sleept. Nederlandse asiels doen het
ook beter dan soortgelijke opvang
centra in Engeland en Amerika. Toch
blijft de waag of er scherper geslec-
teerd kan/moet worden op kansarme
en kansrijke opvangvogels. En welke
vogels zijn kansarm/kansrijk? Want
de discussie over de zin van opvang
van vogels die na hun rehabilitatie
slechts enkele dagen overleven blijft,
hoe gevoelig dit onderwerp ook is.
TOMPOES
Tom Poes en het Kukel
De kans dat een met olie besmeurde zeekoet de opvang in een asiel en hernieuwde vrijheid
daarna overleeft is zeer gering. foto martijn de jonge
