'Automobilist vogelvrij verklaard'
Kerk Samenleving
Braziliaanse indianen
centraal in Vastenactie
Dienaren
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1997
Gift voor restauratie voorhang
leiden De Joodse Gemeente Leiden heeft van het Anjer Fonds
Zuid-Holland een bedrag van 2750 gulden gekregen voor de res
tauratie en conservatie van een in verval geraakte voorhang uit
Heenvliet. Het doek, dat dateert uit 1859, is de laaste uit een col
lectie van zeven antieke exemplaren die nog om een opknap
beurt vraagt. De andere voorhangen in de Leidse synagoge zijn
al geconserveerd door de Stichting Werkplaats tot Herstel van
Antiek Textiel in Haarlem. Het doek uit Heenvliet is begin 1998
aan de beurt. De geschiedenis en het restauratieproces van deze
antieke textilia is beschreven in het eerder dit jaar verschenen
boek 'Leidse Parochot, voor de glorie van de synagoge', een uit
gave van de Joodse Gemeente Leiden. De uitgave (prijs 49,50
gulden) is nog verkrijgbaar bij deze gemeente of bij de erkende
boekhandel.
Bisschoppen steunen EDCS
utrecht De Nederlandse bisschoppenconferentie gaat deelne
men in de oecumenische ontwikkelingsbank EDCS. Daartoe
hebben de bisschoppen een symbolisch bedrag van 20.000 gul
den op de rekening van de coöperatie gestort, zo heeft het secre
tariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap laten weten.
De Wereldraad van Kerken en de Raad van Kerken in Nederland
richtten de EDCS in 1975 op om kerken de mogelijkheid te ge
ven hun geld op een aanvaardbare manier te beleggen. De inter
nationale organisatie verstrekt leningen aan ondernemingen
van groepen armen over de hele wereld. Het aandelenkapitaal
van EDCS bedraagt op dit moment zo'n 180 miljoen gulden.
Applaus van synode voor Den Heyer
lunteren Met een luid applaus onderstreepte de gereformeerde
synode gisteren haar waardering voor de Kamper theoloog prof.
dr. C. den Heyer, wiens boek over verzoening ter discussie
stond. Behoudende gereformeerden hadden de synode gewaagd
hem te ontslaan, omdat zijn opvattingen in strijd met het belij
den van de kerk zouden zijn. De synode sprak met grote meer
derheid uit dat er geen aanleiding is maatregelen tegen Den
Heyer te nemen. Met zijn bijbeluitleg volgens moderne weten
schappelijke methoden is hij binnen de grenzen van weten
schappelijke vrijheid gebleven waarmee hij als hoogleraar aan
de gereformeerde Theologische Universiteit heeft ingestemd.
Twaalf van de 68 synodeleden stemden tegen het besluit. Drie
waren voor maatregelen. In zijn boek 'Verzoening, bijbelse noti
ties bij een omstreden thema' zegt de Kamper nieuwtestamenti-
cus onder meer dat de traditionele verzoeningsleer niet in het
Nieuwe Testament voorkomt. Volgens die leer heeft Jezus door
aan het kruis te sterven de zonden van de gehele wereld op zich
genomen. Een opgeluchte Den Heyer zei na afloop dat het over
wegend positieve oordeel van de synode overeenkomt met wat
hij in den lande hoort. ,,Maar ik had niet gedacht dat ik applaus
zou krijgen."
Theoloog prof. dr. C. den Heyer.
'Recht op land en onderwijs'
duin-en bollenstreek.
monique witteman
De Vastenactie 1998 staat in de
Bollenstreek in het teken van de
Tupinikim- en Guaram-india-
nen uit Brazilië. Inmiddels heb
ben alle parochies van de streek
de informatie-pakketten toege
stuurd gekregen. Ook de katho
lieke tehuizen en enkele scho
len zetten zich in voor de india
nen in Brazilië. De doelstelling
van de Vastenactie is het bevor
deren van de zelfstandigheid
van groeperingen in de Derde
Wereld.
De dekenale servicegroep
Missie, Ontwikkeling en Vrede
(MOV) van het Dekenaat Bol
lenstreek maakt zich sterk voor
het project 'Recht op land en
onderwijs voor Tupinikim- en
Guarani-indianen in Espirito
Santo (Brazilië)' een goede is.
Door de eeuwen heen zijn deze
indianen door kolonisten van
hun grond verdreven, maar ze
bleven steeds in de buurt. De
oppervlakte van de grond die ze
nu nog bezitten, is niet groot
genoeg om van rond te komen.
Daarom zijn deze indianen een
officiële procedure begonnen,
om meer land van de overheid
toegewezen te krijgen. Ook strij
den ze voor de bevestiging van
hun identiteit en voor de erken
ning van hun rechten. Verder is
de behoefte aan onderwijs in dit
gebied groot.
Vanaf 25 februari (aswoens-
dag) staan er twee tonnen in de
katholieke kerken van de streek,
zodat iedereen een bijdrage aan
het project kan geven. Ook zal
dit jaar voor het eerst in het hele
land met machtigingen worden
gewerkt. Het kerkbezoek loopt
immers terug en om toch zoveel
mogelijk mensen te bereiken, is
daartoe besloten.
Geld blijft belangrijk om de
mensen te helpen. Maar het is
niet het enige aspect aan de
Vastenactie. „Het gaat om de
mentaliteit. Het is niet meer het
'afkopen van schuld ten opzich
te van de derdewereldlanden',
het is niet meer het winnen van
zieltjes," zegt P. Noordhuizen,
voorzitter van de servicegroep
MOV in de Bollenstreek. „De
parochies, de tehuizen, instel
lingen en scholen kunnen elk
op de eigen manier vorm geven
aan het project. Zo werken
sommige met hongerdoeken,
waarop een stuk van de lijdens
weg van Christus uitgebeeld
wordt en worden er zogenoem
de sobere maaltijden gehou
den."
Al het geld komt op de goede
plek terecht. Daar staat het bu
reau Bilance in Oegstgeest, dat
de coördinatie uitvoert, garant
voor. Vorig jaar heeft de Bollen
streek zich ingezet voor het pro
ject 'lampen op zonne-energie
voor dorpsonderwijzers in Irian
Jaya (Indonesië)'. Dat project
loopt inmiddels volop. Zo'n 330
lampen zijn aangeschaft en
voor het eerst was er licht in de
scholen...
hilversum «anp
Oud-katholieken beslissen volgend
jaar over vrouwelijke priesters
Vooral de Poolse, Tsjechische
en Amerikaanse lidkerken van
de Unie zijn felle tegenstanders
van vrouwen in het ambt. De
internationale bisschoppencon
ferentie (IBC) besloot in juli dat
oud-katholieke kerken mogen
besluiten om vrouwen tot pries
ter te wijden zonder dat de Unie
daarmee in gevaar komt.
De Oud-Katholieke Kerk ont
stond in Nederland als reactie
op de concentratie van de
macht in de Rooms-Katholieke
Kerk bij de paus. Wereldwijd
zijn er ongeveer 500.000 oud
katholieken. De Nederlandse
kerk telt 8000 leden en twee bis
schoppen.
De synode van de Oud-Katho
lieke Kerk beslist volgend najaar
over de toelating van vrouwen
tot het priesterambt. Dat be
sloot de kerkvergadering giste
ren tijdens haar jaarlijkse zit
ting.
Voorafgaand aan de zitting
van volgend najaar zal de syno
de zich in een aparte bijeen
komst over de heikele kwestie
buigen. De keuze voor vrouwe
lijke priesters heeft namelijk ge
volgen voor de samenwerking
met zusterkerken in de Unie
van Utrecht, het internationale
samenwerkingsverband van
oud-katholieken.
„Sint Jeroen was een Ierse monnik. Hij is
hier in Noordwijk aan land gestapt, heeft
kort zijn werk gedaan en werd toen ont
hoofd door 'de heidenen van de Lage Lan
den'. Dat was twaalf tot dertien eeuwen
geleden", vertelt BAM. van der Helm. Hij
is pastoor van de Parochie van de Heilige
Jeroen in Noordwijk-Binnen en de Paro
chie van Maria ter Zee in Noordwijk aan
Zee.
„De naam van Sint Jeroen leeft nog steeds
in Noordwijk. Vroeger was hier een bede
vaartsoord." De parochie beschikt nog al
tijd over een onderarm die van de Heilige
Jeroen zou zijn geweest. Het relikwie ligt
inmiddels veilig opgeborgen. De pastoor
opent de deuren van een biechtstoel voor
in de kerk. Er is een vitrine in gemaakt.
„Hier willen we het, samen met andere
mooie dingen van de gemeente, ter be
zichtiging leggen."
De kerk heeft zes biechtstoelen. Daarvan
zijn er nog twee in gebruik. „Het komt nog
maar sporadisch voor dat iemand wil
biechten. Dat zijn vooral ouderen. Jonge
mensen weten vaak niet meer precies hoe
ze dat moeten doen. Die gaan eerder naar
de psycholoog."
Van der Helm is pas sinds begin oktober
werkzaam in Noordwijk. Zijn vorige stand
plaats was Vlaardingen, waar hij zeven jaar
heeft gewerkt. „Het valt me op dat er hier
ontzettend veel vrijwilligers actief zijn. Dat
is goed, mensen hebben dan ook oog voor
elkaar. Vlaardingen was drie keer zo groot
als Noordwijk. Daar speelde het sociale
element veel minder. Het kon gebeuren
dat iemand zeven hoog in een flat eei
week lang dood bleef liggen, zonder d
een mens het merkte."
Hij ziet het als één van zijn taken om
vrijwilligerswerk levend te houden.
me inzetten voor een goede gang van i_
ken hier in Noordwijk. Momenteel lijl
nauwelijks nodig, maar over een paar1 fi
zullen er waarschijnlijk alweer minde F
willigers zijn. Ook hier zal de individu n,
ring toeslaan. Dat is nu eenmaal de t( >cl
dens in de samenleving en Noordwijk c
maakt daar deel van uit."
De maatschappelijke rol van de kerk
waarschijnlijk niet vervuld worden do
andere spirituele stromingen. „Iets al
New Age is heel individueel, daarom
het aan kracht. Zodoende heeft deze
weging' geen maatschappelijke conse
quenties. De kerk heeft iets gezamenlc
en heeft daardoor heel wat meer pool
aan de grond. Denk maar aan de zorg
armen of de opvang van vluchtelingei.'
iele
u tdeLeidsch Dagblad
ANN01897
Vrijdag 26 November
ADVERTENTIËN
Rijtuigen, Arresleden, nieuw of gebruikt, Victoria, Omm-
busbreack, Utrechtse Wagentjes in soorten, Tentwagen, Pa
nier, Dogcart, Tilbury's, Rijkarretjes, Koopmans-of Slagers-
kar voor Hit, Driewildekar, Kaasbrik, een- en twee-persoons-
Arresleden, bij J.H. Van den Berg, Oudshoorn.
Proeflokaal Langebrug 71Van af Zaterdag 27 November
e.k. verkrijgbaar: Van Waveren's Bock-Bier, Tafeldrank van
Z.M. Cambrinus. Verder eiken avond: Mosselen, Mosselpud
ding, gebakken Zee- of Riviervisch, Garnalen, Leverworst in 't
Zuur, Bouillon, Gemarineerde Haring, enz. Zie verder het Me
nu. Gedurende deze maand: Prijs-Smousjassen om een Vet
Varken, kostelooze deelneming. Aanbevelend, UEd. dw. die
naar, G.S. Popp. Uitstekend ingericht Bovenlokaal, disponi
bel voor Vergaderingen, Gezellige Bijeenkomsten, enz.
St.-Nicolaasü Groote Collectie Sigaren, keurig verpakt in
kistjes van 25, 50 en 100 stuks. Weinthal Co., Maars-
manssteeg.
Meubelmakers-, Timmerlieden-, Houtdraaiers-IJpenhout.
Op maat gezaagd voor zes Stoven ƒ1.-, van Teakhout 2.-.
Op maat gezaagd voor 4 Tafelpooten 0.60, van Teakhout
1.-. Van 's morgens 9 tot 's middags 5 uren te bekomen:
Hoogewoerd 55 te Leiden. Mede worden aldaar bestellingen
aangenomen op Teakhout voor Meubelen, Winkelpuien, Ra
men, Deuren, enz., enz., alles op maat
ANN01972
zaterdag 25 november
KATWIJK AAN DEN RIJN De AVRO was gistermiddag in
het Verpleeghuis "De Wilbert" om opnamen te maken voor
het programma ,,Met muziek op stap", dat dinsdagavond de
lucht in gaat. Het werd voor de Wilbert-bewoners een uur van
muzikaal onthaal, waaraan vele bekende artiesten medewerk
ten. Ze genoten en uitten dat dooreen gul applaus. ,,Met mu
ziek op stap" is een programma met een grote luister-dicht
heid. Vooral bij de ouderen. Verpleeg- en bejaardentehuizen
staan als het ware in de rij om zo'n uitzending binnen de te
huismuren te krijgen. Aan de aflevering die dinsdag wordt
uitgezonden werken mee het Kwintet Piet Zonneveld, de zan
geres Annie Palmen, de bekende Italiaanse tenor Michelan
gelo Verso, de pianist Gerard van Krevelen en Los Rancheros.
ADVERTENTIE Makelaarskantoor J. van Iterson, Oude
Singel 188, Leiden, Tel. 01710-46441. Te koop: Haarlem
merweg: Benedenwoning met afzonderlijk verhuurd boven
huis (huur ca. 900 p.j.) bestaande uit voorkamer, alkoof,
achterkamer, keuken, toilet en zonnige achtertuin.
40.000,- k.k.
Oude Varkenmarkt: een voormalig winkelpand ook uitermate
geschikt voor woonhuis, bevattende een zestal kamers,
schuur, toilet en plaats. In goede staat van onderhoud.
65.000,-k.k.
L O
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
LEIDEN» HENK V
PABLO CABENDA
Een fietser komt van links en
klapt tegen een auto op. De fiet
ser breekt zijn arm, de automo
bilist moet betalen. Mag dat?
Als het aan minister Sorgdrager
ligt, worden automobilisten
aansprakelijk als ze een fietser
of voetganger bij een ongeluk
verwonden. Alleen als het onge
luk duidelijk door roekeloos ge
drag van de fietser of wandelaar
is, hoeft de bestuurder van de
auto geen schadevergoeding te
betalen. De schuld doet niet
meer ter zake, alleen de aan
sprakelijkheid. Wat leert een
rondvraag in de regio?
Nico Korpershoek, een Valken-
burgse fietsliefhebber en fiet
senmaker in Katwijk: „Ik vind
het terecht dat fietsers worden
beschermd. Het is de enige ma
nier om automobilisten te
dwingen rustiger te rijden. Per
dag kom ik drie, vier keer in een
gevaarlijke situatie. Het langza
me verkeer is een kwetsbare
groep. Alleen daarom al moet
het worden beschermd. Een au
tomobilist gaat niet dood als hij
wordt aangereden door een fiet
ser. Andersom is de kans veel
groter. Ik geef toe dat ik zelf roe
keloos door de stad rijd. Dat
doe ik expres. Door de drukte in
de stad word ik gedwongen om
zo te rijden."
Ronald Benschop, Leids auto
mobilist: „Het is een beetje
vreemd. Laten we duidelijk zijn:
mensen hebben hun eigen ver
antwoordelijkheid, maar ik
moet toegeven dat in geval van
twijfel de zwakkeren in het ver
keer het voordeel behoren te
krijgen. Heeft zo'n wet wel in
vloed op het gedrag van auto
mobilisten en fietsers? Tot nu
toe heb ik weinig last gehad. Ik
ben dan ook geen agressieve rij
der. Wel een snelle. Als het even
kan, druk ik mijn gaspedaal in.
Ik rijd harder dan de meeste
weggebruikers. Dat komt waar
schijnlijk ook door m'n auto.
Die trekt lekker door.
W. de Jong, directeur Voetgan-
KANTOOR
Rooseveltstraat82
Postadres Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18 00-19.30 ui
Zaterdag 10.00-12.00 uur
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
J. Kiel (ad/und)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
r. van Brussel (adjunct)
REDACTIE
071-5128030 Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot 1
071 roi
RUBRIEKSADVERTENTIES, jj,
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 1
071-5128030 071
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging li-
verstrekken tot het automatisch ai| i
van het abonnementsgeld, oi
korting per betaling.
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETltnC
Voor mensen die moeilijk lezen, sl( or
ogen hebben of blind zijn (ofeeni ra(-
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst leeshandicap hebben).
J Preenen chef red Groot Leiden het regionale nieuws uit het Leidsch
A J.B.M. Brandenburg, chef eindred. regio geluidscassettebeschikbaar Voorinfa
F Blok, chef eindredactie algemeen 0486-486486 (Centrum voor Gesprol
W.F Wegman, chef red Duin en Bollenstreek Lectuur, Crave)
W Spierdijk, chef sportredactie
T Brouwer de Koning chef Rijn-en
Veenstreek
K
N H U I
gersvereniging Nederland:
„Hier lobbyen we al jaren voor.
De kwetsbare verkeersdeelne
mers, fietsers en voetgangers,
moeten meer aandacht krijgen.
Het gemotoriseerde verkeer
heeft letterlijk en figuurlijk veel
terrein gewonnen. Verkeers
deelnemers die voor het meeste
gevaar zorgen zijn meer aan
sprakelijk dan anderen. De risi
co's moeten op een eerlijke ma
nier verdeeld worden. Dat een
voetganger een automobilist
doodliep, heb ik nog nooit ge
hoord. Slachtoffers door auto's
komen daarentegen wél vaak
voor. De autolobby voelt zich
bedreigd en denkt dat nu overal
maniakken zich voor auto's
gaan gooien. Zo werkt het niet.
Als zoiets opzettelijk gebeurt, zit
de automobilist niet fout. Maar
bij twijfel moeten fietsers en
voetgangers het voordeel van de
twijfel krijgen."
A. Vonk voorlichter ANWB:
„We zijn het in grote lijnen eens
met het wetsvoorstel van minis
ter Sorgdrager. Wat wel duide
lijk moet worden gemaakt is dat
aansprakelijkheid iets anders is
dan schuld. Het kost soms
moeite om dat de automobilist
duidelijk te maken. Die ervaart
het niet als rechtvaardig. Daar
om pleiten we ook voor een si
tuatie waarin alle verkeersdeel
nemers, dus ook voetgangers en
fietsers, meebetalen aan een al
gemene verkeersverzekering.
Dan betaalt de verzekerings
maatschappij van elke partij ge
woon uit."
Pex Langenberg wethouder
verkeer van Leiden: „Het wets
voorstel van Sorgdrager sluit
goed aan bij de voorzorgsmaat
regelen die we treffen in Leiden
en die gericht zijn op een grote
re bescherming van fietsers en
voetgangers. Dertig kilometer
woongebieden, verkeersdrem
pels. Ik kan me wel vinden in
het feit dat de aansprakelijkheid
grotendeels bij de automobilist
komt te liggen. Met natuurlijk
de uitzondering van duidelijk
roekeloos en verwijtbaar gedrag
van de voetganger of fietser.
J. Posthumus, marketing
manager Crab-assurantiën:
„Vroeger werd schade tussen
twee partijen onderling gere
geld. Gewoon fifty-fifty. Door
deze maatregel zou de hele 100
procent op de schouders van de
automobilist komen. Recht
streeks gevolg is dat de premie
omhoog gaat. Aan de ene kant
kan ik me voorstellen dat de
zwakkeren in het verkeer moe
ten worden beschermd. Maar ik
denk dat er veel onbegrip zal
zijn bij automobilisten. In Lei
den zijn veel fietsen. Vaak heb
ben die geen licht. In het sche
merdonker zijn ze moeilijk te
zien. Dat wordt niet gezien als
roekeloos. Zo'n fietser raakt me
in de flank. Het is niet mijn
schuld. Moet ik dan betalen? De
logica is er een beetje van af. En
wij kunnen er niets aan doen.
We zijn met handen en voeten
gebonden aan de wet. Het is
wachten op de jurisprudentie."
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd fei
Academisch Ziekenhuis: zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 en vanaf woensd
13 00 t/m vrijdag 13.00 u
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord geen ongevallendienst lk\
'Ier
BEZOEKUREN F'CI
DIACONESSENHUIS
(tel 071-5178178) dagelijks 14 30-15.15 u en 19 00-19 45 u
Verloskunde en Gynaecologie: naast de gewone bezoektijden, voor partnen irs
bovendien van 10 30-11 15 en van 19 45-21 00 u
Special Care Unit 10 30-11 00 u 15 00-15 30en 19.00-19 30 u ennz
Kinderafdeling 10 30-12 00 en 14 00-19 00 u. (ouders de gehele dag).
0mi
list
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545) dagelijks 14 00-15.00 u. en 18 30-19 30 u klasse I e
daarnaast ook 11 15-12 00 u
Verloskunde en Gynaecologie 14 30-15 30 u. en 18.30-19.30 u (voor part1111
27 00u
Kinderafdeling: 14.30-19.00 u (voor ouders de gehele dag)
Afdeling Hartbewaking (CCU) en intensive care (IC): 14 00-14 30 en 18 30
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord JOH
(tel. 0172-463131): bezoek is bijna de gehele dag welkom, behalve tussen
14.00 u.
Geopend van maandag 7.00 tot vrijdag 19.00 u.
