Internet per
satelliet voor
fijnproevers
Met vette knipoog naar massatoerisme
Multi Media
jopruiming
fotovak
q engel
cn
Sonars, radars en
de hele reutemeteut
Encyclopedieën op cd-rom: appels en peren
Gezond blijven achter computer
'Hatchoo!' neemt niets en niemand serieus
DINSDAG 25 NOVEMBER 1997
Televisie ontvangen met je ei
gen schotel is hiets bijzonders
meer, Internet per satelliet
daarentegen wèl. Surfen op In
ternet wordt dan volledig onaf
hankelijk van een kabelnetwerk
en het gaat bovendien erg snel:
tien keer zo snel als met een di
gitale ISDN-lijn. De Leidse fir
ma Powerstar Computers biedt
deze mogelijkheid aan voor 100
gulden per maand. „Het is leuk
voor de fijnproever, maar door
de grote capaciteit is het vooral
interessant voor bedrijven, die
veel werknemers aan het sys
teem kunnen hangen", zegt
Wijnand Schouten van Powers
tar Computers.
Powerstar bestaat inmiddels
twee jaar. Door de sterke groei
van de activiteiten is het winkel
pand op de hoek van Zoeter-
woudsesingel en Herenstraat in
Leiden inmiddels veel te klein
geworden en op korte termijn
zal het bedrijf naar de Haarlem
merstraat verkassen.
Een kleine, onopvallende satel
lietschotel aan de achterkant
van het huidige bedrijfspand
maakt de verbinding naar Inter
net. „We hebben ruimte ge
kocht op de Orionsat, een com
merciële Amerikaanse satelliet
die zich helemaal op Europa
richt. De zogenaamde transp
onder kost ons 10.000 gulden
per maand, maar daarmee kun
nen we omstreeks 500 klanten
bedienen. Een complete uitrus
ting met satellietschotel kost
omstreeks 3.000 gulden, maar
voor 100 gulden per maand is
van diverse demo-modellen
digitale fotocamera's
(m. volle gar)
vanaf f 450,"
^3 IN ONZE ZAAK
Binnenweg 151
heemstede
alles inbegrepen, inclusief de
huur van de schotel. Daarmee
ben je dan volledig onafhanke
lijk van de PTT, het kabelbedrijf
of wat voor netwerk dan ook.
Alleen de weersomstandighe
den kunnen nog een rol spelen
bij de verbinding. Verder kan de
snelheid nog wat worden ge
remd door een lokaal druk be
zet netwerk, met name in de
Verenigde Staten. Maar in prin
cipe gaat het allemaal razend
snel. Het is echt iets voor het
midden- en kleinbedrijf, voor
werkgevers die hun personeel
vlot willen kunnen laten wer
ken. Maar een particulier kan
natuurlijk ook bij ons terecht",
zegt Schouten.
Pariculieren zijn straks wellicht
beter af met Internet op het ka
belnet, dat ook hoge snelheden
belooft. „Zodra het kan willen
we gelijk aan de slag met kabel
modems. Dat is ook snel en
weer een stuk goedkoper dan
satelliet. En verder hebben we
natuurlijk onze gewone verbin
dingen via de telefoonlijn. In
middels hebben we 3.000 Inter-
net-abonnees in Leiden en dat
aantal groeit snel, omdat we
een goede prijs/kwaliteit-ver
houding kunnen bieden", stelt
Schouten. Powerstar beweert in
advertenties de snelste Internet-
provider van Nederland te zijn.
Dat is mogelijk dat is mogelijk
omdat gebruik wordt gemaakt
van de nieuwste digitale net
werken. „Veel mensen stappen
over naar ons omdat grote In
ternet-providers vaak al lang
niet meer de sendee en snelheid
bieden die wij als klein bedrijf
nog wel kunnen leveren", zegt
Schouten.
Powerstar Computers wil van
alle markten thuis zijn, vandaar
dat het bedrijf verder complete
computersystemen levert, on
derdelen verkoopt, computers
repareert en ook netwerken in
stalleert.
Voor informatie: Powerstar
Computers, tel. 071-5162020.
Internet-adres:www.powers-
tar.nl.
FB
U
BlueByte, de vermaarde maker uit
Duitsland van The Settlers, Battle Is
le en Archimedian Dynasty, kennen
we inmiddels. Van het evenmin erg
Duits klinkende Sunflowers hadden
we nog niet eerder gehoord, al is ze
bij onze Oosterburen een van de
marktleiders met Aufschwung Ost en
Die Fugger. Duitse titels dus voor
een Duitse markt.
Met Holiday Island richt Sunflowers
voor het eerst de blik over de gren
zen, een managementspel in de tra
ditie van SimCity. Een alleraardigste
internationale entree, die wordt
overschaduwd door slechts één be
langrijk punt van kritiek: het lijkt hier
en daar wel een beetje erg veel op
SimCity.
In Holiday Island is het de bedoeling
een ongerept eiland of stil atolletje
om te toveren in een dynamische en
vooral winstgevende vakantiekolonie
met hotels, kampeerterreinen, bars,
discotheken, supermarkten en vlieg
velden. Alles gaat uit de kast om de
van zonnecrème glanzende badgas
ten de tijd van hun leven te bezor
gen: volleybalveldjes, ijstentjes, hot-
dogstalletjes en al die andere fraaie,
het liefst veel lawaai producerende
Simulaties van onderzeeboten behoren niet tot de po
pulairste. Oorlogsvoering ter zee is er één van voorzich
tig manoeuvreren, van tijdig detecteren, van onzicht
baar blijven, van radars, sonars en de hele reutemeteut.
Kortom, stil en geruisloos en erg technisch. Toch ver
schijnen er regeltnatig duikbootsimulaties. 688(1]
Hunter Killer is de nieuwste: gebaseerd op een hyper
moderne Amerikaanse aanvalsonderzeeboot. Gemaakt
door het team van Jane's, bekend en misschien ook wel
berucht vanwege het perfectionisme. De gebruiksaan-
wijzinging beslaat meer 400 pagina's, maar die hoefje
gelukkig niet helemaal door te worstelen, want het pro
gramma zelf bevat ook de nodige hulp.
Het voordeel van een onderzeeboot is dat niemand je
ziet. Nadeel is evenwel datje zelf ook niets ziet, 300 me
ter onder het wateroppervlak. En dat dus je hele wereld
wordt gevormd door een massief batterij aan sensoren,
allemaal met een eigen specifieke functie. Hunter Killer
is met andere woorden een heel zware jongen, waarin
alle technische details van de onderzeeboot-oorlog aan
bod komen: ESM, to wed array, demon, lowband en
highband sonars, cavitatie, waterlayers, baffles - het is
een heel kleine greep uit de veelheid aan technische
termen en grepen die je je eigen moet maken wil de reis
niet direct buiten de baai op de zeebodem eindigen.
Wij raden je aan om een stalen buis met een diameter
van drie meter op de kop te tikken, de computer er in te
rampen voordoen, zoals een olievl
op zee die je stranden bedreigt, m;
die mogelijkheid kun je tevens we;
vinken (wederom nogal SimCity).
Zoals gebruikelijk langs de Costa
Brava is er geen ander doel dan po
binnenhalen, maar dat betekent
geenszins dat je ins blaue hinein
kunt bouwen. Bij te veel overnach-
tingsmogelijkheden en te weinig ei
gelegenheden zullen de gasten el
kaar de koppen inslaan om een taf
tje te bemachtigen. Omgekeerd zal
er geen hond in je net gebouwde
luxe bistro verschijnen.
Prima vondst is de mogelijkheid oi
je tegenstander te saboteren. Dat
kan natuurlijk heel traditioneel do<
een van zijn hotels op te blazen. V<
leuker en wat minder rücksichtslos
een stinkbom te gooien in zijn disc
Of nog beter: piranha's los te laten
zijn zwembaden.
Min.systeemeisen: 486 DX4 100 MHz, 8 MB R/
4 MB vrije schijfruimte, double speed cd-rom,
100% Soundblaster compatibel geluidskaart, W
dows 3.x of Windows 95. Prijs: 99,95.
Beschikbaar gesteld door Bomico.
CPD
plaatsen mét twee flinke luidsprekers en de uiteinden dicht te lassen. En o j;
neem de manual vooral mee en een boel plakken brood en corned beef in t
voelt je gegarandeerd Sean Connery in The Hunt For The Red October.
m-speler, Windows 95. Prijs: 99,95.
Ze zijn eigenlijk niet eerlijk te
vergelijken, de twee nieuwste,
vrijwel tegelijkertijd verschenen
encyclopedieën op cd-rom van
Microsoft en Easy Computing.
Maar het zijn wel prachtige ein-
dejaarscadeautjes allebei. Beide
zijn volledig Nederlandstalig,
vrij eenvoudig in gebruik, en
goed voor vele uren klik-plezier.
Microsofts Encarta 98 - Winkler
Prins Editie kost alleen meer
dan het dubbele (199 gulden)
van De Grote Encyclopedie '98
van EatTy Computing, die op
twee cd's de winkel uit mag
voor 79 gulden. Een beoorde
ling is een kwestie van appels
en peren dus.
Beide hebben dan wel 'toeval
lig' meer dan 50.000 artikelen
aan boord, bij de Encarta kan
dat gaan om vele pagina's per
stuk, waar De Grote Encyclope
die een enkel regeltje soms al
genoeg vindt. Een item over de
Berlijnse Muur bijvoorbeeld be
helst bij de eerste een indruk
wekkende serie animaties, film
beelden en historische context,
terwijl de tweede de hele ge
schiedenis tot en met de val van
de muur in tien seconden er
door jaagt.
Easy Computing
In De Grote Encyclopedie '98
ben je na een vlekkeloze set up
53 Mb aan opslagruimte kwijt!
Een snelkoppeling wordt zon
der dat te vragen brutaalweg op
het bureaublad geplaatst, voor
uit maar. Een flitsend intro met
stevige muziek brengt je op de
startpagina, waar je kunt kiezen
uit onderdelen als Tijdslijn, In
teractiviteiten, 3D-Modellen,-
Magische Kaarten, en Interac
tieve Homepages. Hierin ko
men tal van onderwerpen aan
bod, het ene wat interactiever
dan het andere, maar met be
slist leuke vondsten, samen
IZOEKVENSTER MMWM*
Typ een ucrwcad
Titels niWdcn
f "'BB
«te
e»
Het is inmiddels algemeen bekend dat
werken met de computer blessures kan
veroorzaken aan vooral handen, polsen,
armen en nek. Deze aandoeningen van
pezen en spieren vallen onder de noe
mer RSI, oftwel repetitive strain injuries.
Dit is wat in in vroeger eeuwen al
schrijfkramp werd genoemd, en voor
kwam bij monniken die steeds dezelfde
bewegingen moesten maken.
Miljoenen mensen werken tegenwoor
dig niet meer met de ganzeveer of pen,
maar met muis en toetsenbord. Geschat
wordt dat 4 procent van de werknemers
die arbeidsongeschikt raken het slacht
offer van RSI is geworden. Dit had yoor-
komen kunnen worden door een betere
werkhouding achter de computer, bete
re kantoormeubelen (tegenwoordig vaak
verplicht) en afwisseling van werkzaam
heden.
Het boek Gezond blijven achter de com
putervan Don Sellers, uitgegeven door
Addison Wesley geeft aan hoe RSI be
streden kan worden. Een werkgever kan
veel doen om RSI terug te dringen, maar
een werknemer zal zelf moeten onder
kennen dat urenlang 'aan het beeld
scherm vastgeplakt zitten' op den duur
schade oplevert. In het boek wordt ove
rigens niet alleen RSI behandeld, maar
ook oogklachten die samenhangen met
beeldschermgebruik. En verder de span
ningshoofdpijn die het gevolg kan zijn
van een verkeerde houding achter de
computer.,
Don Sellers raadt aan om bij niet inten
sief computergebruik in ieder geval elke
twee uur tien minuten pauze te nemen.
Bij intensief computergebruik zou elk
halfuur vijf minuten pauze verplicht
moeten zijn. Verder zijn er bepaalde oe
feningen die je tijdens het werk kan
doen om de overbelasting van spieren
en pezen te voorkomen. Handen in de
nek leggen, benen strekken en cirkels er
mee draaien, heupen naar voren en
naar achteren kantelen, om maar een
paar voorbeelden te noemen. Je colle
ga's zullen je misschien vreemd aankij
ken wanneer je regelmatig hevig be
weegt achter je computer, maar toch is
dat de manier om gezond te blijven.
Het boek van Don Sellers geeft in 25
stappen aan hoe je klachten kan voorko
men en eigenlijk zou iedere computer
gebruiker een exemplaar in zijn la moe
ten hebben.
Een van de leukste sites op het Internet is
Hatchoo! (http:/1 www.hatchoo.nl). In au
gustus 1996 publiceerden Mare de Hond en
Mark Götz deze 'Eerste Nederlandse Inter
net Parodie', waarin ze soms grof, dan
banaal, zo nu en dan flauw, meestal grappig
en af en toe wild om zich heen slaand de
tekortkomingen van Nederlandse Internet
aanbieders en andere gebeurtenissen in de
samenleving op de hak namen. De oude
versie is nog steeds te bezoeken op het
adreshttp://www.xs4all.nl/-Ucontrol/ar-
chief.html.
De nieuwe welkomstpagina toont een ani
matie van twee heren die voor een compu
ter staan. Om de een of andere reden
springt de een op de ander af en beiden val
len uit beeld. Een variatie is dat de een de
ander een vuurtje aanbiedt, waarna de boel
ontploft. De bedoeling is niet duidelijk,
maar klikken op 'knock, knock' brengt de
Hatchool-pagina in beeld, opgemaakt zoals
de welkomstpagina van de zoekmachine
Yahoo! http: www. yahoo.com)
Hij biedt keus uit 22 onderwerpen, waar
voor vaak het origineel wordt nagebootst.
De Hond en Götz blijken dat onderdeel uit
stekend te beheersen. Ze bieden zichzelf
dan ook aan als ontwerpers van Internet
pagina's.
Een van de opvallendste satires betreft de
affaire-Kluivert, naar aanleiding van de al
dan niet gedwongen groepsseks met Sin-
ners-bezoekster Sandra, waar de rechter
geen brood in zag. Hatchoo! biedt de moge
lijkheid digitaal een aanklacht in te dienen
via een keuzemenu, waarin de dubieuze
opstelling van beide partijen in alle variaties
aan de orde komt. Zo vond het misdrijf
(naar keuze) 'in koelen bloede/per ongeluk-
zonder er bij na te denken/opzettelijk/on
verwacht' plaats en werd Patrick geholpen
door 'drie van zijn vrienden/Winston Bio-
garde/Louis van Baal/Jos Verstoppen/advo-
caat Spong/zijn moeder/zijn vriendin/Erica
Tirpstra/niemand'; het zijn wat flauwe
woordgrappen. Sterk is weer de keus uit ad
vocaten: A. t/m E. Moszkovietsch. Om bij
het voetballen te blijven: het BAN-AMRO
('The Nutwork Bank') Seedorf-spel draait
erom dat Clarence Seedorf een strafschop
moet nemen.
Aan Peter Olsthoorn, de samensteller van
Planet Multimedia (http: /www.pi.net)
waarin dagelijks (en verdienstelijk!) nieuws
uit de wereld van Internet en de informatie
technologie wordt vermeld, hebben De
Hond en Götz overduidelijk een hekel, zo
blijkt uit hun 'Peter Olsthorn Fanclub'-pagi-
na. Olsthoorn zelf loopt trouwens ook niet
over van bewondering voor hun humor; hij
noemde de Kluivert-satire beschamend ('in
Nederland veroordeelt de rechter en niet d
vox populi') en hun site 'een aaneenschaki
ling van flauwe (woord) grappen, deels ingi
geven door een verongelijkt familielid en
een te kort schietende opvoeding qua hu
mor'.
In de 'Fanclub' gaat de oorlog door; nogal
bitter en op de persoonlijke toer, wat dit-1
maal inderdaad ten koste gaat van de hu-J
mor en alleen wordt goedgemaakt met eei
laatste link: 'Terug naar dat stomme, flau
we, irritante Hatchoo!'.
Met het 'verongelijkte familielid' bedoelt
Olsthoorn Mare de Hond; inderdaad 'de
zoon van...'. Dat gaat ook aan Hatchoo! ni
ongemerkt voorbij. De oude versie bevattf
al een satire op 'Met de snelheid van het
licht' van vader Maurice (http://www2.ne
cast.nl/maurice), over de toekomst van In
temet. In de nieuwe is die herzien net:
het boek, nu versie 2.0. De inhoudsopgavf
van 'Met de schnikkel van een nicht', vers
5.01b, door Martien Graus, is net zo inge
deeld als 'Met de snelheid': naast de hoofi
stukken wordt kort aangegeven wat per oi
derdeel wordt besproken. Alleen gaat het
hier om alle mogelijke seksuele variaties.
GPD
van het Paaseiland sieren dan je
atolletje. Al met al is het een vette
knipoog naar het massatoerisme.
Er zijn twaalf scenario's (ook weer
erg SimCity-achtig) waarbij je tegen
een of meer computergestuurde te
genstanders speelt. Er kunnen zich
dingen die de Costa Brava tot zo'n
verrukkelijk oord maken...
Wat minder realistisch, maar wel
grappig, is de mogelijkheid om af en
toe een wereldwonder te kopen om
nog meer mensen te lokken. De Eif-
feltoren, Stonehenge of de beelden
meer dan vier uur aan geluid en
video, de beelden op de aparte
tweede cd.
De zoekfunctie, een niet geheel
onbelangrijk onderdeel bij een
encyclopedie, vereist wel enige
bestudering. Er zit gelukkig een
uitgebreide handleiding bij.
Want om op een heel klein vlag
getje te klikken om het zoeken
naar een op te vragen onder
werp te beginnen, verzin je echt
niet zomaar zelf. De onderwer
pen worden zeer beknopt be
handeld, en zijn ook nogal op
België georiënteerd, omdatde
hoofdvestiging van Easy Com
puting nu eenmaal in Brussel
zetelt.
De Grote Encyclopedie '98 is,
samengevat, een ietwat opper
vlakkig, maar beslist toch aardig
staaltje multimedia, waarmee je
op een speelse manier vele uren
zoet kunt zijn. Voor slechts 79
gulden mag dat toch een koopje
heten.
Min.systeemeisen: 486DX2/66MHz, 16Mb
RAM, 50 Mb vrij, Windows 95 of NT 4.0.
Prijs: 79,00.
ngens.
De installatie levert slechts 3.1
Mb gegevens op de harde schijf
op, waaronder MacroMedia
ShockWave, voor nog meer
multimedia-geweld. Het intro is
meteen al een overdonderende
kennismaking, qua geluid en
beeld, maar blijkt nog slechts
een voorproefje. De interface
werkt zeer gebruikersvriende
lijk, je klikt intuïtief maar een
eind weg. De informatie is gro
tendeels gebaseerd op de 26-
delige Grote Winkler Prins,
maar is door tientallen redac
teuren ook nog eens uitgebreid
met honderden nieuwe artike
len. Zeer gedegen soms: en zijn
items die vele, vele pagina's be
slaan! Het even
eens compleet op-
genomen Kramers
Woordenboek Ne
derlands zorgt er
voor dat ze te be
grijpen zijn ook
nog.
De Encarta doet
ook duidelijk veel
beter zijn best
een 'echte' ency
clopedie te zijn,
en hoopt daar
mee vooral het
voortgezet on
derwijs van
dienst te kun
nen zijn. Tek
sten en afbeel
dingen afdruk
ken gaat moei
teloos, expor
teren naar an
dere program
ma's ook. Maar natuurlijk valt
er behalve veel te leren nog
heerlijk te spelen ook, gelukkig.
Kijk eens naar de beslist zeer
spectaculairepanoramafoto's,
waarin je als kijker 360 graden
rond kunt draaien, of je er zelf
midden in staat. Loepzuiver
beeld ook nog, zelfs op een 16-
kleurenscherm. De videofrag
menten zijn ook niet meer op
het formaat dubbele postzegel,
maar beslaan toch zeker een
half scherm.
Andere leuke speeltjes zijn in
teractieve quizzen, muziekin
strumenten in het land van her
komst plaatsen, dierengeluiden
beluisteren, en zinnetjes in tien
tallen talen horen uitspreken.
Min.systeemelsen: Windows 95 of NT 4.0,
16 Mb RAM, 30 Mb vrij op harde schijf
(voor latere aanvullingen via Internet). Prijs:
199,00.
RONALD HOOI JENGA/GPD
Microsoft
toch al
niet voor- v
aan in de -■■.„tw
rij gestaan
toen de deugd
Bescheidenheid werd uitge
deeld bombardeert de eerste
Nederlandse versie van Encarta
meteen maar zelf tot: 'De stan
daard in multimedia-encyclo-
pedieën.' Nou zit daar ook wel
weer iets in, want de al jaren
bestaande Encarta-serie is nog
steeds een ongeëvenaard pro
duct.
De vorige edities waren wel wat
heel erg Amerikaans, deze sa
men met de redactie van de
Winkler Prins gemaakte Neder-
kmdsc uitgave behelst alles wat
je van een encyclopedie op je
computer mag verwachten. En
ver buiten je computer trou
wens ook nog, want door dui
zenden webkoppelingen surf je
vanuit een artikel in de encyclo
pedie zo Internet op. Daar kqn-
nen ook nieuwe en bijgewerkte
artikelen worden opgehaald,
net als bij Easy Computing ove-
Encarta
