Feministische vriendin en waakhond
Fiscus moet 'telewerken' en reizen per trein stimuleren»
Feiten &Meningen
Duistere
schuldenlast
nekt Yamaichi
Belastingdienst
MAANDAG 24 NOVEMBER 1997
De financiële wereld in Japan schudt op haar
grondvesten nu het faillissement dreigt van het
effectenhuis Yamaichi. De directie heeft dit
weekeinde de knoop doorgehakt en besloten de
deuren te sluiten. Yamaichi is het op drie na
grootste en oudste effectenhuis van het land. De
sluiting zou het grootste faillissement zijn in de
naoorlogse periode van Japan.
De enorme schuldenlast is het effectenhuis ken
nelijk fataal geworden. Die is opgelopen tot
meer dan drieduizend miljard yen (45,9 miljard
gulden). Volgens het Japanse ministerie van fi
nanciën is de daadwerkelijke schuld van Yamai
chi echter een veelvoud, namelijk bijna zeventig
keer zo groot. Deze verplichtingen stonden niet
officieel geboekt.
Na de eerste berichten over de dreigende on
dergang van Yamaichi gaf een topambtenaar
van financiën, Atsushi Nagano, zaterdag een in
derhaast belegde persconferentie. Hij onthulde
de duistere miljardenlast, maar verzekerde dat
Yamaichi niet insolvent is en zijn cliënten dus
niet de dupe hoeven te worden van de proble
men. De Japanse centrale bank zal zonodig te
hulp schieten met onbeperkte middelen, aldus
de Nihon Keizai.
Voor de tienduizend werknemers van de Ya-
maichi-groep ziet de toekomst er volgens ana
listen echter slecht uit. Zij zullen vermoedelijk
ander werk moeten zoeken. Het effectenhuis
heeft zo n veertig dochterondernemingen bin
nen en buiten Japan. Er zijn vestigingen in New
York en Londen.
Het effectenhuis heeft de duistere schulden
kennelijk kunnen verhullen door verliezen tel
kens tijdig door te schuiven van de ene naar de
andere dochteronderneming. In Japan zijn deze
praktijken 'tobashi' gedoopt.
Nagano ontkende niet dat de autoriteiten Ya
maichi van zulke illegale praktijken verdenken.
De ontdekking van de verliezen dateert van en
kele dagen geleden, ondanks het onderzoek van
de Japanse beurstoezichthouders naar betalin
gen door Yamaichi aan afpersers (sokaiya). Fi
nanciën verlangt van het effectenhuis nadere
informatie en houdt volgens Nagano de vinger
aan de pols.
De vraag is hoe de markten zullen reageren op
de val van weer een financieel bedrijf. Vorige
week werd bekend dat de Hokkaido Takushoku
Bank dichtgaat en begin deze maand viel het
doek voor het effectenhuis Sanyo. De financiële
markten in Japan zelf zijn vandaag wegens een
nationale feestdag dicht.
Het Japanse ministerie van financiën heeft al
vast contact gezocht met de Amerikaanse finan
ciële autoriteiten om turbulentie te voorkomen.
Yamaichi handelde vooral in Amerikaanse
staatsobligaties. Nagano wilde weinig kwijt over
de rol van de centrale bank, die naar verluidt
veel geld achter de hand houdt om bij te sprin
gen. De autoriteiten in Tokio Vrezen'dat Japanse
instellingen voor kredieten extra rente, een Ja
pan-premie, moeten betalen.
Yamaichi is al eens een keer onderuit gegaan, in
1965 maar na een reorganisatie en met steun
van de centrale bank weer op de been gehol
pen. Dit jaar ging het bergafwaarts, ook na ont
hullingen met zijn bemoeienissen met de so
kaiya. De beslissing van kredietbeoordelaar
Moody's om de beoordeling van Yamaichi te
verlagen, was vrijdag te veel van het goede.
Volgens de Japanse minister van buitenlandse
zaken Deizo Obuchi toont de sluiting van het
effectenhuis Yamaichi aan hoe ingrijpend de
economische veranderingen zijn die Japan op
dit moment doormaakt. Obuchi zei dat zondag
in Vancouver, waar de APEC-conferentie wordt
gehouden. De APEC is het economische samen
werkingsverband van de landen die grenzen
aan de Stille Oceaan. De Japanse minister sprak
er met zijn Amerikaanse collega Madeleine Al
bright. Albright benadrukte hoe belangrijk het
voor Japan is het vertrouwen in zijn financiële
stelsel te herstellen.
Obuchi meent dat Japan de klap aankan.,,Ik
denk dat Japan goed door deze periode heen zal
komen, en door verdere deregulering van de
economie. De economie zal in de toekomst be
ter worden", zei hij. Hij gaat er van uit dat Japan
economisch sterk genoeg zal blijven om zowel
zijn interne problemen op te lossen als hulp te
blijven geven aan de in financiële nood verke
rende Aziatische buurlanden.
TOKIO KRF-DPA-RTR-AFP
Opzij viert zilveren jubileum
Haar vrouwelijke charmes gooit
ze regelmatig in de strijd. Een
verleidelijke glimlach of zielige
huilbui komen goed van pas in
de mannenwereld waarin Fe-
mia Clijnk (40) werkt. „Opzij
benadrukt vaak de lasten voor
de vrouw in een mannenwereld.
Maar als we een beetje ons best
doen, winden we al die mannen
toch om onze vingers?"
Clijnk. coördinator in de ambu
lante psychiatrie in Amsterdam,
trakteerde zichzelf vier jaar ge
leden op een Opzij-abonne
ment, nadat ze het blad jaren
los had gekocht. „Ik herken veel
in Opzij. Omdat ik traditioneel
ben opgevoed, heb ik nooit ge
leerd voor mezelf op te komen.
Ik moest naar de huishoud
school omdat dat zo hoorde,
terwijl ik makkelijk atheneum
had kunnen doen. Met emanci
patie ben ik niet grootgebracht,
het werd eerder tegengewerkt.
Ik heb vanaf mijn puberteit zelf
ontdekt dat vrouwen wel dege
lijk iets voorstellen en iets kun
nen. Daarover heb ik mijn eigen
gedachten gevormd en die toets
ik aan Opzij. Lezen is een feest
van herkenning: zie je wel, wat
ik denk, klopt."
Hoewel ze de Opzij-lijn af en
toe niet helemaal volgt. „Opzij-
vrouwen zijn of slachtoffers van
hun echtgenoten, bazen en col
lega's of ze hanteren zelf man
nelijke uitgangspunten. Terwijl
daartussen volgens mij nog een
hele wereld ligt. Je kunt toch ge
woon vrouw blijven? Het na
tuurlijke spel tussen man en
vrouw wordt ontkend. Terwijl
dat nou net zo leuk is."
Clijnk is alleenstaand moeder
van een dochter (15) en een
zoontje (7 maanden). „Volgens
mij is emancipatie dat mijn kin
deren later kunnen doen wat ze
willen zonder dat ze belemmerd
worden door hun sekse. Maar
daarbij moeten ze wel gewoon
een vrouw en een man kunnen
blijven."
VOORUITSTREVEND
Je kunt natuurlijk overal een
probleem van maken. Dus ook
van de verschillen tussen man
nen en vrouwen. Maar Marie-
José van den Ende (30), pro
duct-manager bij een grote he
renmode-keten, bekijkt het lie
ver van de andere kant. „Man
nen deden vroeger alles ver
keerd en ze begrepen ons niet.
Maar nu is er prima met ze te
werken. Mannen en vrouwen
vullen elkaar aan."
Maar van gelijke rolverdeling is
nog lang geen sprake, weet Van
den Ende. „Ik deed laatst een
heel dure cursus in de reclame
wereld met bijna alleen maar
mannen. Van die hippe, snelle,
moderne jongens. Maar bij de
Vrouwen zijn baas in eigen buik, hebben een plek verworven op de ar
beidsmarkt en staan hun mannetje in de maatschappij. De emancipatie
beweging heeft haar vruchten afgeworpen. Niet in de laatste plaats
dankzij het gevecht van Opzij. Maar wat is de huidige rol van het femi
nistisch maandblad, dat deze maand 25 jaar bestaat? Van de radicale
Dolle Mina-spreekbuis tot het lijfblad van hoog opgeleide vrouwen, met
inmiddels 25 procent mannelijke abonnees. Lezeressen vertellen over
hun band met het vrouwelijk opinieblad, dat vrijdag zijn zilveren jubile
um viert.
FOTO CFD CEES ZORN
meesten zit de vrouw thuis, die
hoeft niet te werken. Dat wordt
gezien als luxe, maar ik kon het
bijna niet geloven. In de praktijk
vallen die vooruitstrevende
mannen dus erg tegen."
Zelf heeft Van den Ende er één
getroffen die later ook een deel
van de zorg voor eventuele kin
deren op zich wil nemen. „Ik
heb de leeftijd, hè? In mijn om
geving krijgt iedereen kinderen.
Ik denk er veel over na. Aan de
ene kant heb ik zon leuke baan,
aan de andere kant kan ik niet
te lang wachten met moeder
worden. Over dat dilemma lees
ik graag in Opzij. Hoe combi
neer je kinderen met een carriè
re? Dat maakt Opzij anders dan
alle andere bladen. Het is een
bron van informatie, maar ook
een toetssteen. Het gaat alle
maal wat dieper."
JONG
Nel Nijhof (85) spelt iedere
maand Voetbalinternational.
Ze is fan van Ajax, sport is haar
grote passie. Maar haar hart ligt
bij Opzij. „Ik lees het blad nooit
in één keer uit. Met Opzij moet
je zuinig doen."
Ze verfoeide ooit de traditionele
vrouwenbladen. Huis, tuin, mo
de en recepten: de inhoud paste
niet bij haar hang naar 'zwaar
dere kost', maar ze las ze wel,
de Margrieten de Libelle. In
Opzij vond ze uiteindelijk wat
ze zocht: „Een vriendin die niet
even op bezoek komt, maar met
wie je een echt gesprek kunt
voeren." Opzij biedt Nel Nijhof
stof tot nadenken en discussie.
„Dat houdt de geest jong",
vindt ze.
Voor Nel Nijhof is lezen geen
eenrichtingsverkeer. Opzij deel
de ze met vriendinnen en nu
die er niet meer zijn bespreekt
ze het blad met een verpleeg
ster. Bovendien klimt Nel Nijhof
in de pen als ze het ergens niet
mee eens is of juist wel. „Ik zoek
contact." Zo bouwde z,e een
band op met Opzij-hoofdredac
teur Cisca Dresselhuys. „En ik
heb naar aanleiding van verha
len in Opzij briefwisselingen ge
had met bisschop Muskens, Si
mon Carmiggelt en Renate Dor-
restein."
Nel Nijhof noemt zichzelf femi
niste, nog altijd. „Ik vind het
zo'n mooi woord. Het betekent
dat je jezelf kunt zijn als vrouw,
maar daarmee ben je geen
mannenhaatster.
STRIJD
De rol van Opzij is in 25 jaar
dan wel veranderd, maar nog
lang niet uitgespeeld. Eén stap
op weg naar emancipatie van
de vrouw is gezet, namelijk ar
beidsparticipatie. „Maarh
slechts één stap", zegt Cis
Dresselhuys, hoofdredacti
„Vrouwen zijn en massei
beidsmarkt op gegaan. M
mannen zijn niet met z'n
de keuken in getrokken.
er nog lang niet."
Eigenlijk is er niets bijzoni
aan Opzij. „Het is een bla
alle andere bladen", vindi
selhuys. „Vrouwen herkei
zich in de verhalen. Alleei
die bij ons over bredere p
men. Als je wilt weten hoe i
santen goed afsnijdt en o( i
gerprint nog wel in is, lees I
belle of Margriet. En voor i
gen over de combinatie v i
kind en carrière lees je Op i
Ze kent haar 80.000 lezers
Driekwart is vrouw en hoi
geleid. Meer dan de helft! I
een baan, de helft heeft ki
ren en de PvdA geniet de
ste politieke voorkeur om 1
abonnees van Opzij. „Opia
lend is dat er ook heel vee 1
zenbezitters bij zijn. Ik de1
een poes een makkelijker
dier is voor een werkende
vrouw dan een hond. Poe
redden zich wel als je err1
bent. Maar je kunt het oo
per zoeken. Renate Dorre p
zag ooit een belangrijke o
eenkomst tussen poezen sj
ministes: eigengereidheii éi
Huisdieren komen weini a
bod in Opzij. Betere verdi jg
van zorgtaken, het huishi <h
en arbeid blijft het stokpa s
„Helemaal nu de Emand zi
raad is opgeheven, moet u
voor waakhond spelen.
een gewoon blad, maarn n:
extra functie vanwege on
tergrond in de vrouwenb
ging. Als het moet, voere
actie voor verbetering va
positie van de vrouw.ld
Dat is volgens de hoofdre!e
teur ook het verschil tussiJ 1
emancipatie en feminisn e!
„Emancipatie is een zake or
strijd met als doel gelijke bi
ties voor mannen en vroi co
Als dat is bereikt, is de en
patie voltooid. Feminism sd
verder, het is een levensh
ding. Feministen leggen r(
niet neer bij hun positie,
willen er ook hun stempt )N)
drukken. De term is belai
ouderwets. Jonge Opzij-I iri
sen noemen zich liever g |,0
mancipeerd, maar ze ziji jrj
degelijk feminist. En dat ve'
niks te maken met het ge jet
over paarse tuinbroeken
ben ik in de feministisch
weging amper tegengekc jfj
en ik zou er nog niet doo
gevonden willen worden
om hoop ik dat jonge vri
zich feminist gaan noem bi
Dan kan iedereen zien:
ministe is best een joligt pel
in
AMSTERDAM. EVELIEN DEJACI iva
z lirr
BELASTING BELICHT
Eén van de fiscale voorstellen
die op dit moment bij de Twee
de Kamer ligt, is het wetsvoor
stel fiscale milieuversterking. De
naam van het wetsvoorstel zegt
het al: het voorstel bevat maat
regelen die 'goed' voor het
milieu zijn.
Een van de maatregelen die, als
alles goed gaat, per 1 januari
1998 ingevoerd wordt, is de mo
gelijkheid dat de werkgever een
belastingvrije vergoeding ver
strekt om thuis een eigen werk
plek te kunnen inrichten. Dat
thuiswerken wordt 'telewerken'
genoemd en de bedoeling is dat
dit telewerken leidt tot een ver
mindering van het woon-werk
verkeer van vooral de auto,
waardoor (hopelijk) de files in
de avond- en ochtendspits af-
Krijgen zelfstandigen te
maken met een verplichte
verzekering tegen
arbeidsongeschiktheid?
Op 1 januari 1998 verdwijnt de Algemene Arbeidson
geschiktheidswet (AAW). Om u als zelfstandige toch te
beschermen tegen de financiële risico's van arbeidsonge
schiktheid, heeft u voortaan te maken met een nieuwe
regeling: de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelf
standigen (Waz). De huidige AAW-prcmie, die u nu tegelijk
met de Inkomstenbelasting/Premie volksverzekeringen be
taalt, komt daardoor te vervallen. In plaats daarvan
ontvangt u voortaan een aparte Waz-aanslag.
"Voor wie geldt de wet eigenlijk?"
De wet geldt voor zelfstandigen, hun meewerkende part
ners, directeuren-grootaandeelhouder en beroepsbeoefe
naren. Van freelance journalisten tot wethouders. Van
geestelijken tot topsporters. Van schrijvers tot kunstenaars.
Ja, en meewerkende
echtgenoten, directeuren
grootaandeelhouder en
beroepsbeoefenaren ook.
"Hoeveel premie ga ik betalen?"
U betaalt een vast percentage van een gedeelte van uw
inkomsten.
De betaalde Waz-premie is overigens aftrekbaar voor de
Inkomstenbelasting.
"Hoe kom ik hier meer over te weten?"
Over de Waz is een aparte brochure gemaakt:
"Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen".
Daarin kunt u alles over de nieuwe, verplichte verzeke
ring lezen. U kunt de brochure gratis aanvragen via de
Belastingdienst Bestellijn: 0800-0043 (24 uur per dag
bereikbaar, 7 dagen in de week).
U kunt voor meer informatie ook kijken op Internet:
www.belastingdienst.nl
Leuker kunnen we 'yniet maken. Wel makkelijker.
nemen. Nu de computer op ve
le werkplekken inmiddels niet
meer is weg te denken, ziet de
regering haar kans schoon om
te stimuleren dat werknemers
meer thuis gaan werken. Via de
fax, de modem en internet is te
genwoordig een goed en snel
contact met de werkplek moge
lijk. Waarom zou je dan huis en
haard verlaten en iedere dag op
en neer reizen? Thuiswerken
biedt voor de werknemer voor
delen als minder reistijd en
flexibeler werktijden, waardoor
een betere keuze kan worden
gemaakt tussen de zorg voor
bijvoorbeeld de kinderen en het
werk. Voor de werkgever bete
kent het thuiswerken meestal
een hogere arbeidsproduktivi-
teit en minder kantoorruimte.
Tel uitje winst.
De fiscale regeling is zo vorm
gegeven dat de werkgever één
keer in de vijfjaar een onbelaste
vergoeding kan geven van
maximaal 4.000 gulden voor de
kosten van de inrichting van
een telewerkplek thuis. In een
schriftelijk contract tussen
werkgever en werknemer moet
worden overeengekomen dat de
werknemer minstens één dag in
de week thuis werkt. Daarnaast
worden er nog eisen gesteld aan
de inrichting van de werkplek
thuis. In deze regeling wordt in
ieder geval vastgelegd dat via
computer en modem tussen de
werkplek thuis en de werkgever
contact mogelijk moet zijn. Vo
rig jaar werd al een dergelijke
regeling getroffen voor de aan
schaf van een computer en toe
behoren. Daarvoor mogen
werkgevers hun werknemers
5.000 gulden belastingvrij ge
ven.
Andere fiscale maatregelen die
mensen uit de auto moet zien
te krijgen, zijn een verhoging
van het reiskostenforfait bij rei
zen met het openbaar vervoer
en een aanzienlijke vereenvou
diging èn verruiming van de fis
cale carpoolregelirig.
Deze fiscale carpoolregeling
wordt op dit moment door zón
40.000 belastingbetalers ge
bruikt. Daarnaast kan de werk
gever die carpoolen wil stimule
ren vanaf volgend jaar elke car
pooler een onbelaste 'meerijbo-
nus geven van maximaal dui-
zendgulden.
Uit de plannen blijkt dat de re
gering geld uittrekt om het file
probleem met fiscale regelingen
aan te pakken. Probleem is ech
ter dat het merendeel van de
Nederlandse bevolking geen
weet heeft van deze regelingen.
De duurdere trein- en buskaart
jes krijgen in de pers meer aan
dacht, en zijn voor velen juist de
reden om niet met het open
baar vervoer te gaan.
Het stimuleren via Fiscale maat
regelen van het openbaar ver
voer is aardig. De voordelen
hiervan zijn echter alleen weg
gelegd voor diegene die de be-
lastingalmanaken doorspitten,
en die er na veel rekenwerk ach
ter komen wat ze na aftrek van
de fiscale voordeeltjes nu echt
aan het openbaar vervoer beta
len. Dit rekenwerk is niet voor
iedereen weggelegd en dat is
niet zo verwonderlijk. Door de
wirwar van regels is door de bo
men het bos niet meer te zien.
Flet komt mij voor dat dl 'nei
ring het geld dat nu won IC^C
stoken in voordelige fisc1
gelingen, beter kan bestf
aan verlaging van de tari u
van het openbaar vervol
aan een verbetering van
reikbaarheid. Met derge!
maatregelen krijg je mei HA/1
sneller de auto uit dann
wirwar van voordelige, n
ook moeilijke, fiscale reg |zj
DENNIS WEBER
docent
belastingrecht
aan de UvA
TOM JANSSEN
„gnw?,
MlKS AAN pë IANP
Kir WARgN VIJAMPI#
S /AM# G&töOH M'M W-ZHf*si
coAimtttwMu.*
le je
hten
gsta
