Fuchs wil
bescherming
kunstwerken
Hooglandse Kerk aan voeten Ariel Ramirez
Liedjesfestival Volkshuis schot in roos
Juichend succes
voor Crescendo
Cultuur Kunst
'The Flying Duchess' in Warmond
Rock-'n-roll-held volgens boekje
'Kijken, kijken en niet kopen'
Levine nieuwe dirigent
Münchner Philharmoniker
AN DAG 24 NOVEMBER 1997
nriisoyu plv chef ad van kaam o7a
)nderzoek echtheid 'Zonnebloemen'
ist jSTERDAMDe Japanse verzekeringsmaatschappij Yasuda vvil
»P aag meewerken aan een vergelijkend wetenschappelijk onder-
jek naar drie Zonnebloemen-schilderijen van Vincent van
ogh. Het gaat om de versies in de National Gallery en het Van
ogh Museum en de 'Zonnebloemen' die Yasuda in 1987 kocht
T/m ior een recordprijs van 80 miljoen gulden. Volgens een woord-
jerster van het Van Gogh Museum moet dit onderzoek eens en
aor altijd de twijfel uit de wereld helpen over de echtheid van
f Japanse versie. Volgens onder meer de Britse journaliste Ge-
Idine Norman en de Fransman Benoit Landais zou dat een
«rvalsing van de gefrustreerde Franse kunstenaar Claude-Emile
rhuffenecker uit begin deze eeuw zijn.
an Sauers wint Camerettenfestival
itterdamHet Camaretten Cabaretfestival 1997 is gewonnen
jor Eric van Sauers. Zowel jury als publiek koos de Amster-
Vi immer Van Sauers zaterdagavond tot de beste cabaretier van
et Rotterdamse festival in het Luxor Theater. De jury. onder lei-
7 Ul ng van de journaliste Bernadette Neelissen, noemde Van
luers in haar rapport „een sterke persoonlijkheid met een ei-
is ee intijdse voorstelling." De juryleden waren vooral onder de in-
urer uk van Van Sauers „rake observaties en ijzersterke grappen."
tapzanger Coolio steelt kleren
.ingenDe Amerikaanse rapzanger Coolio heeft samen met
den van zijn begeleidingsband in het Zuid-Duitse Böblingen
lor 3500 mark kleren gestolen. De eigenares van de sportzaak
ene ende ook een klacht in wegens mishandeling omdat de artiest
do iar in de buik zou hebben gestompt. De 34-jarige Coolio, die in
uitsland op tournee is, gaf zichzelf aan in een politiebureau in
ankfurt. Hij kon gaan na het betalen van een borgsom van
1.000 mark. De zanger treedt de komende dagen in Nederland
ivi).
muziek
recensie li dy van der spek
Concert: 'Misa por la Paz y la Justida' van
Anel Ramirez, dirigent Wim de Ru, m m v
Javier Rodriguez, tenor. Peter Tuinman,
spreekstem. Ariel Ramirez, piano. Facundo
Ramirez, piano, Rodolfo Ruiz, charango,
Norberto Pereyra. gitaar. Obi Homer, gi
taar, Raul Olarte, fluit; Bernabe Mamani,
panfluit, Horacio Straijer, percussie Ge
hoord 22/11 en 23/11Hooglandse Kerk,
Leiden. Nog te horen: vanavond, Concert
gebouw, Amsterdam
Het Groot Schola Cantorum
wenst ons „een even verrassen
de kennismaking met de 'Misa
por la Paz y la Justicia' van de
Argentijn Aiiel Ramirez als zij
zelf hebben ondergaan." Dat
'ondergaan' verloopt voor de
luisteraar natuurlijk heel an
ders.
Zij wordt in één klap met mu
ziek, inhoud, diepgang gecon
fronteerd, terwijl het koor deze
confrontatie geleidelijk en
steeds intensiever ondergaat.
Dat is een van de redenen om
zaterdag én zondag te gaan luis
teren in de bomvolle, zalig ver
warmde Hooglandse Kerk
1700 mensen per uitvoering)
naar het concert voor vrede en
gerechtigheid, onder de krachti
ge en inspirerende directie van
Wim de Ru.
Composities
De mis wordt voorafgegaan
door Zuid-Amerikaanse mu
ziek, gedeeltelijk composities
van Ariel Ramirez zelf, de com
ponist van de wereldberoemde
'Misa Criolla'. Qua muzikale
sfeer komen we in de juiste
stemming. Met alle instrumen
ten wordt dwingend kennisge
maakt, weliswaar overwegend
in de volksmuziek en entertain
ment sfeer. De meest spectacu
laire muzikant, op de charango,
is Rodolfo Ruiz. Met een enorm
inlevingsvermogen en een ab
soluut gevoel voor ritme en dra
ma gooit hij zich op het kleine
snaarinstrument hoog tegen de
borst geklemd, als een innig
troeteldier.
In het Boliviaanse 'Rosa' wor
den via Ruiz' zeer eigen taal alle
universele gevoelens tentoonge
spreid, in zingende windflarden,
orkaanstoten, in het ruisen van
een zachte stilte. Zeventienhon
derd luisteraars laten zich zwij
melend meevoeren.
Maar alle negen muzikanten,
inclusief de componist aan de
vleugel, zijn rasartiest op eigen
instrument(en). De panfluit is
daar waar nodig tot op de bo
dem weemoedig, de gitaren zijn
hartstochtelijk aanwezig op de
achtergrond, de houten fluiten
zingen als vogels in een sprook
jeswoud. En Ramirez met z'n
zoon Facundo verheugen hart
en zinnen in een opzwepend
ritmische 'mood'.
Want dat staat voorop, ook in
de mis: vreugde door zang en
snarenspel. Als je een bood
schap wilt doorgeven, doe dat
dan met verve! En dót kan je
aan de Schola Cantorum van
Wim de Ru wel overlaten. Met
hart en ziel wordt gezongen. Te
gen het exotisch ritmegevoel en
dé taalvoorsprong van Ramirez
en zijn getrouwen is als nuchte
re Houtlander nauwelijks op te
boksen. Maar daar tegenover
staat rondborstige overgave aan
muziek én inhoud, door Rami
rez aan de Schola toevertrouwd.
En in die zekerheid van getui
gen slaat het koor zijn vleugels
uit als de brede goudgele duif
op het programmaboekje, gis
termiddag met nog meer en-
dot/n
muziek
recensie susanne lammers
fette Emmerich Kalman Die Csardas-
door Leids Operettegezelschap
y) :endo o l.v Bob Berkemeijer Regie,
ffking en vertaling George Ouwer-
Gehoord 22/11, Stadsgehoorzaal,
Leiden
verhaal is te simpel om na
ertellen, maar waar het om
lit is wel van alle eeuwen en
iedereen even spannend:
jen ze elkaar of krijgen ze el-
niet. Natuurlijk Hijgen ze
ar want het is een operette
?naan bovendien niet de slechtste
iet genre.
'Die Csardasfürstin' zit het
idsverschil tussen de hoofd-
ionen de liefde een paar
ijes in de weg. Zij is een vari-
meisje en hij is van adel en
kunnen zijn ouders een ver-
enis niet zo maar goed vin-
Totdat blijkt dat zijn eigen
fder in de prehistorie ook
zangeresje was. Dan komt
toch nog allemaal tot een
lend einde,
va et gaat echter niet om het
laai, het gaat om de muziek.
verwikkeling, elke stap
dt gezet met een aanspre-
aria, een hartveroverend
of een charmant ensem-
vaak met ondersteuning
het koor en dat maakt 'Die
rdasfürstin' tot een feest,
ok de voorstelling van het
>a ls Operettegezelschap Cres-
inaarr
Allan
0-18
2, do:
4-17
cendo was een feest: tot in de
puntjes verzorgd en met een
enthousiast orkest. Misschien
was het verstandig geweest om
de violen halverwege de eerste
acte even opnieuw te laten
stemmen, hoewel de zangpres
taties er niet echt onder leden.
Een ander minpuntje was de
toch-wel erg statische enscene
ring. Wie niet aan het zingen
was, had weinig te doen. Ook de
balletmeisjes waren niet bijster
functioneel. De dansjes van de
hoofdpersonen waren eigenlijk
leuker.
Maar hoe belangrijk orkest,
koor en aankleding ook zijn,
operette staat of valt rftet de so
listen. En wat dat aangaat, heeft
Crescendo niets te klagen. De
zware rol van de vorstin van de
Csardas zingt Margreet Schue-
mie, die werkelijk een beeld
schone stem heeft. Vol in de
diepte en jubelend in de hoog
te, en met een warmte waar
door je alle kilheid van novem
beravonden vergeet. Fred Muis,
als de verliefde vorstenzoon,
doet nauwelijks voor haar on
der.
Niet de beste zanger, maar
wel de beste acteur van het ge
zelschap was Wim Grens, die de
gangmaker graaf Boni gestalte
gaf. Maar dat de avond zo'n jui
chend succes werd, is uiteinde
lijk de verdienste van heel Cres
cendo, dat operette op hoog ni
veau brengt.
warmond De pianiste en zangeres Pia Beek, bijgenaamd 'The Flying Duchess', is op dit ogenblik in Nederland om haar nieuwe cd 'Back to
2000' te promoten. In het sportcentrum Dekker in Warmond begon zij gistermiddag alvast aan een 'warming up'. Pia's handen mogen dan mis
schien een wat oude en perkamentachtige aanblik bieden, ze gaan nog als jonge kreeftjes over de toetsen. The Grand Lady of Dutch Jazz speel
de de ene na de andere evergreen in het Warmondse sportcomplex. foto taco van der eb
Michael Hutchence 1960-1997
ven en dood van Michael
itchence bevatten alle ingre-
inten voor een boeiend seks,
Frans ugs rock-'n-roll-drama.
ettemin heeft het onver-
ichte overlijden van de
XS-zanger niet zo'n zelfde
i jen vi rbijsterende lading als bij -
m 4/i orbeeld de zelfmoord van
:a z° I ut Cobain, die met algemene
itemming meteen in het rij-
limi Hendrix, Janis Joplin,
Morrison, John Lennon
31/12 rd bijgezet als zoveelste tra-
1-16 ch slachtoffer van het wilde
psterrenbestaan. Behalve
n waarschijnlijk in Hutchen-
's vaderland Australië en in
oot-Brittannië, vanwege z'n
raakmakende relatie met te-
isiepersoonlijkheid Paula
Ad les. Elders in de wereld heeft
ster de afgelopen jaren
;t echt meer gestraald. Het
blijven van nieuwe succes-
)di T; i zou ook een van de voor-
amste oorzaken van zijn re
nte depressiviteit zijn ge
lest
Dtte Mi
wereld ontbrak. In wezen had
Hutch (voor intimi) maar wei
nig te klagen. Als popzanger
had hij meer bereikt dan hij als
jongetje in Sydney ooit voor
mogelijk had gehouden en pri
vé leek hij na mislukte affaires
met onder anderen Kylie Mi-
nogue en Helena Christensen
in Paula Yates eindelijk de
vrouw van zijn leven gevonden
te hebben: voor januari stond
een huwelijk van hem met de
ex van Bob Geldof op de agen
da.
Met INXS moest Hutchence
wel eerst flink ploeteren om
zich boven de kleurloze mid
delmaat te kunnen verheffen.
Toen rond 1984 Europa voor
het eerst op het dynamische
rocksextet werd gewezen had
het er al meer dan zes jaar in
tensief toeren in het Australi
sche pubcircuit opzitten. Dank
zij de productionele hulp van
Chic-genie Nile Rodgers ont
dekte INXS toen ook wat hitge
voeligheid was en hoe die ver
der moest wórden geëxploi
teerd. Met het vierde album
The Swing (waarop de eerste
internationale hit The Original
Sin) werd een toon gezet, die
eigenlijk altijd in het groepsge
luid is blijven doorklinken.
Tussentijds hebben Hutchence
en INXS goed gebruik gemaakt
van het enorme vertrouwen
dat hun platenmaatschappij
(Polygram) in hen stelde. Met
behulp van maximale marke-
ting-steun kon het frisse zestal
in vrijwel alle gewenste mark
ten doorbreken, waarbij de
goed ogende zanger zoveel
mogelijk naar voren werd ge
schoven als een eigentijds
sekssymbool. Hutchence liet
zich die ererol niet alleen maar
wat graag aanleunen.
Als gevolg daarvan moesten er
ook wel projecten zonder de
rest van de band komen. Zoals
filmrollen en muzikale avontu
ren met anderen, waarvan de
hobbyband Max Q (met punk
collega Ollie Olsen als belang-
rijkste partner) de meest ambi
tieuze was. Hoewel Hutchence
op het witte doek behoorlijk
tot de verbeelding sprak, zette
hij toch nooit zijn kaarten op
Hollywood, zoals Jon Bon Jovi
inmiddels doet. Zijn muzikale
escapades buiten INXS beperk
ten zich verder tot enkele ge
durfde hommages aan The
Stones en Elvis.
Deels vanwege de vriendschap
met de bandleden, maar zeker
ook omdat INXS hem een riant
platform bood als megaster
goed voor een totale afzet van
dertig miljoen albums, bleef
die groep zijn artistieke thuis
haven. De vijf resterende leden
van INXS onthouden zich van
elk commentaar Voor hen
staat in elk geval één ding vast:
de band heeft nu zeker geen
toekomst meer.
louis du moulin
noqrdwuk» henk van beek
„Nooit eerder vertoond. Vierdelig drumstel, in
clusief bekkens voor 108 gulden", roept veiling
meester Jan Aandewiel de zeventig potentiële ko
pers toe. Een Es-bass doet nog 155 gulden, maar
al snel stokt dan de verkoop. „Kijken, kijken, niet
kopen", verzucht een handelaar.
Ruim 1500 mensen bezochten afgelopen zater
dag het beursfestival van de 100-jarige Noord -
wijkse Harmoniekapel Crescendo in het congres
centrum Leeuwenhort in Noordwijkerhout. In de
grote zaal deden negen muziekorkesten mee aan
het concours, terwijl tegelijkertijd in het atrium
een beurs met veiling werd gehouden.
Winnaar van het concours in de grote zaal
werd Echo der Duinen uit Noordwijk. De kapel
speelde een gevarieerde set, waar de spontaniteit
van afstraalde. De jury loofde balans, baspartijen
en houtsectie van het orkest.
De veiling, vooraf een hoogtepunt genoemd,
kwam geen moment op gang. Het publiek leek
thousiasme en reikwijdte.
Meteen al de eerste lange tra
gische toon die ingezet wordt
weent intenser, klagender, is ge
woon mooier dan zaterdag
avond. Fel gekleurd 'staat' de
slotharmonie in 'Senor Dios',
Rev Celestial', Heer God, he
melse koning. Glansrijk waaie
ren akkoorden uit als de aarde
zich opent voor de Verlosser, El
Salvador.
Alles wat maar kan rammelen
of ritselen, kloppen of klingelen
gaat tekeer in het 'Halleluja', rit
misch heel moeilijk voor het
koor. met een onverstoorbaar
gemak opgevangen door de
briljante Argentijnse tenor Ja-
vier Rodriguez. Hij is een ver
haal apart, een uitzonderlijk na
tuurtalent met een stem als
glimmend geslagen koper.
Elk onderdeel van deze mis
heeft een eigen muziekstijl; een
malambo. bailecito (dansmelo-
dietje), zamba, lied uit de Pam
pas. In het laatste onderdeel, de
chacarera gooit de Schola alle
ingebouwde remmen los. In
psalm 150 klateren laaiende
muziek en stemgeschal de he
mel tegemoet. Niet met de harp
en cither, tamboerijn en fluit,
maar met de charango en bom-
bo, siku en guena wordt de
Heer uitbundig geprezen.
Echtheid
Acteur Peter Tuinman 'zegt' de
verbindende. veelzeggende
tekst, oprecht, met weinig pa
thos. maar zeer integer en be
trokken. met een Nederlands
stempel van echtheid. De
Hooglandse barstte na drie
spetterende toegiften waaron
der nóg eens psalm 150, uit zijn
monumentale voegen. Zonder
brokken, zonder puin.
Dader wilde 'Who's Afraid' vernielen
Directeur Rudi Fuchs van het Stedelijk Museum in Am
sterdam vindt dat kunstwerken een betere bescherming
verdienen van de wet. „Vernieling van een kunstwerk
staat nu ongeveer gelijk aan het beschadigen van een au
to", zei hij zaterdag bij Nova.
AMSTERDAM. ANP/GPD
meer geïnteresseerd in de veiling als voorstelling
dan in de aanbiedingen. Zelfs de 'koopjes', zoals
twee pauken voor 385 gulden, verwisselden niet
van eigenaar. Slechts een enkele professionele
handelaar keek tevreden terug.
Op de markt zelf overheersten de kraampjes
van Crescendo zelf. De prijzen van de 'Cresendo-
T-shirts' daalden met de minuut. Aan het eind
kostten ze nog maar een tientje. „Nee, dat is niet
omdat de verkoop slecht ging. Het is een trucje
om de mensen te laten denken dat het écht om
een koopje gaat", verdedigde een jonge verkoper
zich.
Het beursfestival gold als afsluiting van het
feestjaar van de vereniging. Organisator Ad Baljeu
is dik tevreden. „Het is een groot succes gewor
den. Het mooiste is nog dat we echt alles zelf re
gelden. Alleen jammer dat we weinig reacties kre
gen van korpsen uit de buurt. Volgend jaar doen
we het wat rustiger aan. Dan leggen we ons weer
meer toe op het maken van muziek."
Volgens Fuchs is het niet aan
hem het Nederlandse rechtssys
teem te veranderen maar een
discussie daarover zou in zijn
ogen op zijn plaats zijn. Boven
dien zint de museumdirecteur
op mogelijkheden om de man
die vrijdag voor de tweede keer
een schilderij van Barnett New
man ('Cathedra') vernielde, bui
ten de deur te houden. Of op
manieren om hem beter in de
gaten te houden. „Desnoods
hangen we een foto van hem op
bij de kassa, zodat we zijn ge
zicht kennen", aldus Fuchs.
Volgens het Nederlandse
strafrecht is het niet mogelijk ie
mand uit een openbaar gebouw
te weren. Als straf voor zijn ver
nieling van het doek Who's
afraid of Red, Yellow en Blue III
in 1986 kreeg de vernieler acht
maanden cel en een „museum
verbod" van een half jaar.
Sindsdien is hij al meer keren in
het Stedelijk gesignaleerd.
Fuchs blijft geschokt over de
vernieling. „De dader heeft het
schilderij niet alleen van de
kunstenaar afgenomen, maar
vooral ook van het publiek." Hij
weet nog niet wanneer de res
tauratie van het doek klaar is,
maar het zal een langdurig pro
ces worden. Fuchs vindt dat de
restauratie in huis moet plaats
hebben met eventueel hulp van
buitenaf. Geld is volgens de di
recteur dit keer ook geen pro
bleem omdat het museum voor
vernielingen een verzekering
heeft afgesloten.
De dader wilde behalve Bar
nett Newmans 'Cathedra' op
nieuw ook Newmans 'Who's
afraid of red, yellow and blue'
vernielen. „Ik ben ernaar op
zoek gegaan maar kon het niet
vinden. Toen ik dat schilderij
stuk had gemaakt, was het een
meesterwerk. Ik heb er elf jaar
lang over lopen tobben dat ze
het hebben opgeknapt. Daar
mee is het weer vernietigd", al
dus Van B. zaterdagavond in
een interview in het Radio 1-
journaal.
Volgens een politiewoord
voerder maakte Van B. vrijdag
bij zijn aanhouding 'een ver
warde en/of depressieve in
druk'. Deze indruk werd beves
tigd in het radio-interview. „Ik
kan me voorstellen dat men
boos is. Maar daarom kan ik
nog wel gelijk hebben", aldus
Van B.
„In 1986 vond ik de museum
wereld veel te abstract. Dat
werd een soort plaag. Intussen
heb ik ook de pest gekregen aan
het realisme waar ik toen nog
warm voor liep. Ik weet nu wat
het mooist is: kapotte abstractie
en kapot realisme." De dader
vertelde verder dat hij 'uit zelf
destructie' ook zijn eigen schil
derijen vernietigt.
munchen ap
De Amerikaan James Levine wordt de nieuwe dirigent van het Fil
harmonisch Orkest van München. De 54-jarige Levine, de muzikaal
leider van de New-Yorkse Metropolitan Opera, werd al maanden
beschouwd als favoriete kandidaat voor de opvolging van de een
jaar geleden overleden Sergiu Celibidache. Zijn kandidatuur raakte
echter omstreden nadat vorige maand bekend werd dat hij 60.000
mark (ruim 67.000 gulden) per optreden vroeg, bovenop een jaar
salaris van 500.000 mark. Levine wordt contractueel verplicht in de
seizoenen 1999-2000 24 keer met het Münchner Philharmoniker op
te treden. I lij blijft ook voor de Metropolitan Opera werken.
leiden «arjan van puk
Voor de deur van het Leidse
Volkshuis staat een orgeldraaier
met de handen diep in z'n zak
ken gestoken. Stampend met
zijn voeten blaast hij een wolkje
damp uit, terwijl langs hem
heen verscheidene ouderen het
Volkshuis binnenwandelen.
Daar wacht hen een tweede
draaiorgel, dat evenals het orgel
buiten nostalgische deuntjes
laat weerklinken.
Nostalgie is waar het allemaal
om draaide gisteren in het
Volkshuis. Voor het eerst werd
daar het 'nostalgisch liedjesfes
tival voor 50-plussers' gehou
den, met bijdrages van nie
mand minder dan Eddy Chris-
tiani en Leidse Kees. Het initia
tief was duidelijk aangeslagen,
want het festival was geheel uit
verkocht. Een enkele pechvogel
zonder kaartje moest bij de
deur zelfs rechtsomkeert ma
ken.
Al voor het begin van het fes
tival zat de stemming er goed
in. Orgeldraaister Maria Knijn
kreeg met haar ouderwetse, ei
genhandig aangeslingerde or
geltje de handen snel op elkaar
en de monden open. Het over
wegend vrouwelijke publiek
zong elke noot uit volle borst
mee, zonder haperen.
Zoals pubers tijdens een pop
concert op een imaginaire gi
taar hun helden op het podium
nabootsen, deed een drietal da
mes op het balkon met grote
armdraaien de orgelspeelster
na. Die moet overigens een
goed getrainde arm hebben,
want gedurende een half uur
zwengelde ze haar museumstuk
onvermoeibaar aan.
Onder het motto 'zoals de ou
den zongen, piepen de jongen',
volgde daarna een optreden van
het Ot en Sien kinderkoor uit
Leiden. Verkleed als boertjes en
boerinnetjes brachten de kinde
ren liedjes als 'In Holland staat
een huis', 'Ik zag twee beren
broodjes smeren' en 'Drie maal
drie is negen' ten gehore Ge
heel in stijl kregen ze als dank
een jojo en een stuiterbal ca
deau.
Behalve het oprakelen van
lang vervlogen tijden had het
liedjesfestival nog een ander
doel. De organisatie had het pu
bliek namelijk aangespoord om
Nederlandstalige liedjes van
vóór 1950 in te sturen, zodat die
gebundeld kunnen worden en
daardoor bewaard blijven voor
het nageslacht.
De plussers hadden aan die
uitnodiging massaal gehoor ge
geven, met als gevolg dat een
bundel 'Liedjes uit de oude
doos' dat een kleine dertig, bij
na vergeten versjes telt.
Omdat het merendeel van de
liedjes onbekend was, moesten
de inzenders ze zelf op het po
dium voorzingen. Een accor
deonist en een gitarist zorgden
voor muzikale begeleiding. Om
beurten zongen veertien deel
nemers vrolijke, droevige, mo
ralistische en ondeugende vers
jes. Als het aan de organisatie ligt,
Ee'n deelnemer had maar krijgt ook het festival een ver
liefst dertig liedjes ingestuurd, volg, want 'dat het zo'n succes
zodat er zeker een 'Liedjes uit zou worden, hadden we niet
de oude doos 2' komt. verwacht'.
ZATCADAG 6 DECEMBER
op de avond van de
4c leidse VSB Theatermarathon
Nog 100 plaatsen voor een
FDNTflSTISCHC
geheime VOORSTCUING
'Om maar met de deur in huis te vallen...
is de beste voorstelling in zijn soort
die ik ooit heb gezien'
(Zwolsche Courant).
Aanvang 20.45 uur (Engelstalig)
na afloop feestelijk programma tot 01.00 uur.
Leidse Schouwburg
Reserveren 071-5131943/4
