Speelgoed:
koopjes en
keuze tussen
kwaliteit
1
Sjzz
HiE
IOEi
(fi| 1-
Autoracen op tafe
Spellen in zakformaat
Yali speelt met
zwaartekracht
Schatzoeken onder de piramides
Consument
Bordspel voor kaarters
VRIJDAG 21 NOVEMBER 1997
Bij het spel Formula Dé ontbreekt alleen het geluid van het racen. fok
Zeventig procent van de omzet
in speelgoed wordt gemaakt in
de laatste vier maanden van het
jaar. Gemiddeld geven Neder
landers ouder dan 12 jaar jaar
lijks 140 gulden aan speelgoed
uit. De jaarlijkse omzet (rond de
1,25 miljard gulden) zal naar
verwachting dit jaar net als de
voorgaande jaren met 6 tot 7
procent stijgen.
Wensen van tweehonderd gul
den en duurder zijn geen uit
zondering meer. Het is de prijs
van een goede pop of een basis
doos voor een elektrische trein-
set. Kinderen kiezen op kleur,
grootte (van de doos en de in
houd), licht, beweging, geluid
en aantal losse onderdelen en
details. Ze vragen niet in de eer
ste plaats speelgoed om mee te
spelen, maar naar speelgoed dat
interessant is om te hebben. De
verlanglijsten worden samenge
steld met behulp van de kleuri
ge folders en boekwerken van
de bekende speelgoedzaken.
Ouders kiezen óf voor het voor
deel óf voor de kwaliteit. In het
eerste geval zijn zij uit op goed
kope aanbiedingen en het vaak
merkloze speelgoed dat lijkt op
het speelgoed van een bekend
merk. De meer kwaliteitsbewus
te ouders gaan welbewust op
zoek naar 'iets anders', gemaakt
van natuurlijke materialen en
goede kwaliteit.
Fabrikanten en importeurs
maakt het steeds minder uit
waar hun handel te koop is. Bij
drogisterijen (zoals het Kruid
vat), zaken voor huishoudelijke
artikelen (Blokker) of babyspe
ciaalzaken (Prénatal). Grote
partijen speelgoed, zonder veel
uitleg, kosten minder.
Uit het aanbod van nieuwe arti
kelen blijken dezelfde trends. In
de reguliere speelgoedwinkels is
een enorm aanbod van merkar
tikelen met daarnaast soortge
lijk speelgoed in een goedkope
re uitvoering van een onbekend
merk. Veel Ideur, bijna alles van
kunststof, verpakt in enorme
dozen vol drukke afbeeldingen.
Wat nieuw lijkt of als nieuw
wordt aangeprezen, is dikwijls
slechts een variant op wat er al
was. Veel wordt verwacht van
de dure speel-leercompulers.
De duurste van VTech, de Whiz
Kid Precomputers 6000 SLX
kost 349,95 gulden. Het is een
Formula Dé maar een eindl
wegscheuren. Want tijdens
racen gelden allerlei beped
gen. Je mag geen versnellin
overslaan behalve om st
af te remmen, maar dat vee
zaakt extra slijtage en boi
ten moeten in fasen wordei
nomen. Wie dat niet doet,v
uit de bocht en kan in één!
al zijn banden verliezen. Je
gen kan ook geblokkeerd w
den door een andere, en oi
een botsing te vermijden ka
een noodstop noodzakelijk
wat de remmen doet slijten
Blikschade en motorpechk
nen eveneens voorkomen.
Naast de eenvoudige versie
een race over één ronde k
versies voor gevorderden et
langere races worden gered
Daarbij gaan ook zaken als
weersomstandigheden, tyjx
banden, slipstream en pil
een rol spelen.
Het panel heeft ervaren d
meer aspecten er tellen, de,
leuker dit autoracespel won
De simpelste versie duurt o
veer anderhalf uur. De prijs
89,50 gulden. Inmiddels isv
Zandvoort een uitbreidings
beschikbaar die het circuits
bel zo groot maakt. Op de a
terkant daarvan staat de
van Spa/Francorchamps.
37,50 gulden.
Racen om de Grand Prix van
Monaco of de Grote Prijs van
Zandvoort, het kan nu gewoon
op de tafel thuis. In het spel
Formula Dé laten twee tot tien
spelers bolides van plastic rij
den, waarbij ook schakelen,
bandenslijtage en andere as
pecten meetellen voor het re
sultaat.
In de grote doos zitten twee uit
klapbare kartonnen borden. Te
gen elkaar geschoven toont de
voorzijde het circuit van
Monaco, de achterzijde dat van
Zandvoort. De uitvoering is heel
kleurrijk. Elke speler/coureur
krijgt een racewagen en een for
mulier waarop via puntenvakjes
de staat van banden, remmen,
benzine, carrosserie en motor
wordt aangegeven. Net als in
het echt moet er tijdens het rij
den worden geschakeld. Er zijn
zes versnellingen. Deze worden
gesymboliseerd door zes spe
ciale dobbelstenen. Als een bo
lide in een bepaalde versnelling
rijdt, gooit de coureur de desbe
treffende dobbelsteen en ver
plaatst zijn wagen vervolgens
het aantal vakjes dat de dobbel
steen aangeeft. In de eerste ver
snelling kunnen dat er hooguit
2 zijn, maar in de vijfde bijvoor
beeld 11 tot en met 20.
Het is bepaald niet zo dat je in
Op de Whiz Kid
Precomputer zijn
42 taal-, reken
en weet-spelletjes
te spelen met een
eenvoudig basic en
tekstverwerkings
programma.
foto gpd
ging: de Lego Technic Scanner
Truc met codeerunit waarmee
barcodes zijn af te lezen om be
wegingen, geluid, snelheid en
tijdsduur van de bewegingen
van de truck te programmeren.
De indrukwekkende doos kost
ongeveer 325 gulden.
Het teken met de letters CE op
speelgoed staat voor de garantie
van de fabrikant en/of impor
teur dat het betreffende speel
goed voldoet aan de wettelijke
veiligheidseisen zoals afgespro
ken in Europees verband.
Informarie over mogelijkheden,
speelwaarden en speclgoedkenmer-
ken bevat Het Speelgoedboek, eerste
hulp bij het kiezen van speelgoed. Ge
schreven door Marianne de Valck.
Uitgeverij Vroegindcweij 39,90 gul
den, ISBN90-803209-1 -9.
De Lego Technic Scanner Truc is voor technici de ultieme uitdaging.
stuk speelgoed waarop 42 taal-,
reken- en weet-spelletjes te spe
len zijn, met een eenvoudig ba
sic en tekstverwerkingspro
gramma. Het scherm is te be
dienen met toetsenbord en
muis. Een van de accessoires is
een speciale printer. De spelle
tjes sluiten aan bij wat kinderen
vanaf een jaar of acht op school
Ieren. De moeilijkste wiskunde-
sommen zijn een kluif voor
vwo-examenkandidaten. Mak
kelijker uitvoeringen zijn er
voor kinderen vanaf drie jaar.
In steeds meer speelgoedwin
kels zijn naast cd-romspellen
eenvoudige computers te koop.
De keus in kinderspellen, in alle
variaties van leerzaam tot agres
sief, groeit gestaag. De grootste
groei zit in de cd-romspellen
waarmee peuters en kleuters
spelend kunnen leren. De 'ech-
I te' computer heeft de spelcom
puter waarmee 'op de televisie'
j werd gespeeld overvleugeld.
Nintendo en Sega lijken zichzelf
voorbijgestreefd te zijn met de
opvoering van het aantal bits.
Hierdoor werden de spelletjes
mooier om te zien, maar ook
sneller en gecompliceerder om
te spelen.
Voor peuters en kleuters zijn
bijna alle lotto's, memory's, do
mino's en puzzels voorzien van
afbeeldingen uit films (Walt
Disneyfiguren), van televisie
(Dikkie Dik) of van Dick Bruna
illustraties. Een realistische
hond, poes of eend is nauwe
lijks nog te vinden.
De voorliefde van schoolkinde
ren gaat uit naar actiespelen als
Fireballs en Gorilla Grijpgraag.
Altijd een succes mits het me
chaniek simpel en het effect di
rect is, de spelregels eenvoudig
zijn en het spel hooguit tien mi
nuten duurt.
De klad zit in de actiepoppen
(Activ Man en J.R Joe's) met alle
bijbehorende attributen. Alleen
de dinosaurussen zijn dank zij
de nieuwe Spielbergfilm terug
in de belangstelling.
De grootste verandering bij het
constructiespeelgoed is een toe
nemende belangstelling voor
systemen. Lego brengt haar
producten in steeds meer varia
ties afgestemd op een doel
groep: meisjes of jongens van
een bepaalde leeftijd. Steeds
weer nieuwe 'one-item' dozen
waarmee de voorplaat van de
doos is na te bouwen. Voor de
technici is er de ultieme uitda-
Pas op voor de gier, een gok- en rekenspel, waarbij muizen en gieren een grote rol spelen. foto gpd
Bij Ravensburger zijn dit jaar
enkele compacte kaartspellen
verschenen van goede kwaliteit.
Een der aardigste is Pas op voor
de gier. Dit is een snel gok- en
rekenspel, waarbij je goed moet
opletten welke kaarten de te
genstanders hebben uitge
speeld. De twee tot vijf spelers
ontvangen ieder een complete
set cijferkaarten in hun eigen
kleur. Deze kaarten zijn genum
merd van 1 tot en met 15.
Voorts zijn er nog muis- en gier-
kaarten. Die met muizen heb
ben een positieve waarde, die
met de gieren een negatieve.
Deze kaarten worden geschud
en omgekeerd neergelegd. In el
ke ronde draait men de boven
ste kaart van dit stapeltje om.
Vervolgens gaan de spelers bie
den. Muiskaarten willen ze na
tuurlijk graag hebben liefst
de hoogste waarden en gier-
kaarten zo weinig mogelijk. Het
bieden gebeurt door een eigen
cijferkaart te kiezen en blind op
tafel te leggen. Wanneer ieder
een dit gedaan heeft, worden de
biedkaarten tegelijk omge
draaid. Het hoogste cijfer wint
de muiskaart, het laagste cijfer
krijgt de gierkaart. Nadat alle
rondjes, in totaal 15, zijn ge
speeld, wordt de eindscore be
rekend door muisplussen en
gierminnen op- en af te trekken.
Een compleet spelletje duurt
ongeveer een kwartier: leuk dus
voor een tussendoortje. Prijs 16
a 17 gulden. De andere titels
van deze serie zijn Koehandel,
Ex Hopp en Paultje Paniek.
Uit de Sequence-doos komt een opklap
baar kartonnen speelbord, waarop korte
en lange series kaarten in willekeurige
volgorde klein staan afgebeeld. In totaal
toont het veld 96 speelkaarten. Alle soor
ten komen voor, twee keer zelfs, behalve
de boeren. De hoeken van het rechthoe
kige kaartenveld tonen neutrale afbeel
dingen. Sequence is bestemd voor twee
of drie personen dan wel teams. In totaal
kunnen twaalf mensen meedoen; de
leeftijdsgrens ligt op een jaar of acht.
Voordat het spel begint, ontvangen de
deelnemers speelkaarten en ronde schij
ven in de kleur van hun team. Wie aan
de beurt is, legt een van zijn kaarten
open voor zich, en plaatst daarna op een
vakje met die kaart een schijf. Doel is om
als eerste speler dan wel team vijf eigen
schijven op een rechte of diagonale rij te
krijgen. De hoekvakken tellen mee zon
der dat er een schijf op hoeft te liggen.
Wanneer een speler een kaart en een
schijf heeft uitgespeeld, pakt hij of zij
van de reststapel een nieuwe kaart. De
meest gewilde kaarten zijn die met een
boer. Daarvan bestaan twee versies: de
ene toont een boer met één oog, de an
dere een boer met twee ogen. Wie de
eenogige uitlegt mag een willekeurige
schijf van het bord halen. Dit is de ma
nier om de tegenstander dwars te zitten.
Een boer met twee ogen heeft de functie
van een joker, en kan dus gebruikt wor
den om een eigen reeks van vijf te com
pleteren. In de standaardversie van Se
quence mogen alleen schijven van in
complete series worden verwijderd,
maar in de variant voor gevorderden kan
men een bestaande serie afbreken. Een
gewoon spelletje Sequence duurt onge
veer een kwartier, terwijl de gevorder-
denversie wat meer tijd vraagt. De richt
prijs is 49,95 gulden.
xs
mj
m
Een gewoon spelletje Sequence duurt ongeveer een kwartier.
Ramses II wordt gespeeld met kleine
plastic piramides Twee tot vijf spelers
vanaf ongeveer acht jaar kunnen
deelnemen aan Ramses II. Zij scharen
zich rond het in de doos aangebrach
te speelbord. Daarin zijn 48 vakjes
aangebracht. Voordat het spel begint,
worden over de vakjes schijfjes ver
deeld: 36 zonder afbeelding en 12 met
een schat erop. Het plaatsen ge
schiedt willekeurig, met dien verstan
de dat per vier vakjes (samen een
vierkant) altijd één schatschijf komt te
liggen. Vervolgens worden alle vakjes
op één na afgedekt door kleine pira
mides van plastic.
Het spelverloop wordt bepaald door
drie sets kaarten. Per set wordt steeds
een ronde gespeeld. Achterop de
kaarten van elke set staan de num
mers 1, 2 of 3. De speler die begint,
draait de eerste kaart van set 1 om, en
ziet daarop welke schat gezocht moet
worden en wat deze waard is. Vervol
gens gaat deze speler met een pirami
de schuiven. Als in het vrijgekomen
vakje een neutraal schijfje ligt, mag de
speler een volgende piramide ver
schuiven. Zodra er een schat ver
schijnt, wordt bekeken of dit de ge
wenste is. Mocht dit niet zo zijn, dan
verliest de speler zijn beurt en gaat
degene links van hem aan het schui
ven. Is het wel de gezochte schat, dan
ontvangt de vinder de schatkaart.
Winnaar is wie na afloop de meeste
schatpunten heeft.
Om Yali te winnen moet de balans definitief ten eigen voordele dö
slaan. foto
vanaf acht a negen jaar —1
gen beiden een eigen kleui
ver respectievelijk goud. Do
van het spel is om de achtf
knikkers vanuit je eigen stal
als eerste naar het startvak'
de tegenpartij te krijgen, aa
overzijde van het rechthoe)
veld. Zwaartekracht speelti
bij een belangrijke rol. Omi
de onderzijde van het plan
ovaalvormig is, bepaalt hei
wicht van de knikkers naai
ke zijde het veld doorslaat
gene naar wiens kant hetu
helt, is aan zet en blijft a
zet, totdat het veld de ande
kant op gaat.
Knikkers mogen alleen naai
ren worden geplaatst, rechi
vooruit of schuin. Een zetk
bestaan uit het één kuiltje»
voren bewegen of uit het sp
gen over andere knikkers (i
de eigen als die van de tege
stander).
Bij de startopstelling worde
van beide spelers vier kniti
aan de zijkant van het veld
legd, in de daarvoor besten
speciale kuiltjes. Deze vierl
kers liggen aan de kant van
tegenstander. Zodra een va
gewone knikkers het eindv
heeft bereikt, mag een zijta
ker naar de kant van de sp<
die aan zet is worden verpla
wat het overhellen positiefl
vloedt.
De adviesprijs is 45 gulden
De jury die jaarlijks prijzen geeft
voor het beste speelgoed heeft
in de categorie Spellen en Puz
zels Yali als winnaar uitgeroe
pen. Dit spel van het jaar wordt
niet gespeeld op een gewoon
kartonnen bord, maar op een
uit kunststof gemaakte halve
ovaal, die door het plaatsen van
speelstukken heen en weer be
weegt.
Het speelveld van Yali bestaat
uit een donkergrijs platvorm
waarin op symmetrische wijze
kuiltjes zijn aangebracht, be
stemd voor kleine, metalen
knikkers. De twee spelers
Nadat alle kaarten van set 1 gespeeld
zijn, worden de schatschijfjes terug
gelegd en komt set 2 ter tafel. De
schatten hebben nu meer waarde én
tussen de schatkaarten zitten pech-
en gelukkaarten. Bij kaartset 3 stijgt
de waarde van de schatten opnieuw.
Maar wie nu een verkeerde schat
schijf bloot legt, is onmiddellijk uitge
schakeld. Bovendien zit in het stapel
tje een kaart die het hele spel abrupt
beëindigt. Ramses II kost doorgaans
39,95 gulden.
Ramses II, schatzoeken onder plastic piramides.
