Beurswaakhond gaat blaffei
Ambitieuze vrouw heeft wel kansen in Egypt
Op het
uiteinde
van een ra
Kamer hoeft geen
excuus-allochtoon
Feiten &Meningen
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1997
Eind december 1944 werd ik door mijn grootmoeder te Maassluis
de Zuiderkerk ingedragen om gedoopt te worden. De hele dienst
van anderhalf uur, heb ik, amper een maand oud, bijgewoond zon
der ook maar 'een kik te geven' zoals mijn grootmoeder achteraf
trots meldde. Hoe had ze dat voor elkaar gekregen?
Wel, voorafgaande aan de dienst had ze mij een in brandewijn
gedrenkte dot suiker in de mond gestopt. Dat was indertijd een al
gemeen aanvaard middel om dopelingen stil te houden. Ik mag
mezelf wel gelukkig prijzen dat mijn tanden toen nog niet waren
doorgekomen, want anders had men waarschijnlijk mijn hele kin-
dergebitje na de doop weg kunnen gooien.
Niettemin vraag je je af waarom indertijd nooit de vraag is gere
zen of het wel goed is om een baby stomdronken naar het doop
vont te voeren. Al gauw kwam er toch een half glaasje brandewijn
aan te pas. Geef je een baby van acht pond een half glaasje, dan
slaat dat gelijk aan tien volle glaasjes voor een man van tachtig kilo.
Tien glaasjes brandewijn, daar kun je een os mee vellen!
Het is daarom niet verwonderlijk dat vroeger al die slrenggelovi-
gen aan de drank waren. De basis ervoor
werd tijdens de doop gelegd.
Mijn hele leven lang verbaas ik mij er al
over dat de mannenbroeders, terwijl je nog
niet eens op zondag een postzegel mocht
plakken, nooit hun stem hebben verheven
tegen sterkedrank. Integendeel. Mijn erva
ring is: hoe strenger in de leer, des te gevul
der de drankkast. En dat terwijl alcohol toch
de beste smeerolie van de zonde blijkt!
Hoe komt dat nou? Waarom kun je er
donder op zeggen dat Henk Binnendijk en
Andries Knevel stevige pimpelaars zijn? Is
dat omdat Jezus indertijd tijdens een brui
loft al het slechte voorbeeld gegeven heeft
door water niet in Rivella, maar in Chablis
te veranderen?
Maar de bijbel is wat alcohol betreft ver
der tamelijk onverbiddelijk. Op diverse plaatsen waarschuwt de
apostel Paulus voor sterkedrank. Zo zegt hij in Epheziërs 5 vers 18:
'En bedrinkt u niet aan wijn, waarin bandeloosheid is.' En in het
Oude Testament wordt herhaaldelijk krachtig stelling genomen te
gen drankzucht. De mooiste passage vind je in het bijbelboek
Spreuken.
In hoofdstuk 23 lees je: 'Bij wie is ach? Bij wie is wee? Bij wie is
twist? Bij wie geklaag? Bij wie zijn woorden zonder reden? Bij wie
troebele ogen? Bij hen die laat opzitten bij de wijn, die komen om
de gemengde drank te proeven. Ziet niet naar de wijn, wanneer hij
roodachtig fonkelt, wanneer hij in de beker parelt; vlot glijdt hij
naar binnen, tenslotte bijt hij als een slang, en spuwt gif als een ad
der. Dan zien uw ogen vreemde dingen en uw hart spreekt wartaal;
gij zijt als één, die in het hart der zee ligt, als één die op het uiteinde
van een ra ligt.'
Dat liegt er toch allemaal niet om. Waarom hoorde je daar nou
nooit over preken? Waarom kwam er op zondag na de kerkdienst
en de koffie al snel een glaasje Keizerbitter op tafel? Welke dominee
wil dit raadsel voor mij oplossen?
Meer samenwerking met justitie Foute handelaren op de zwarte lijst
De waakhond van de beurs, de Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE),
komt met nieuwe wapens in de strijd tegen dubieuze handel op de
beurs. Er komt een zwarte lijst van 'foute handelaren' die directies van
ondernemingen onder bepaalde voorwaarden mogen inzien. Daarmee
weten beursbedrijven veel beter wie ze in huis halen. Werkgevers die
personeel ontslaan wegens fraude, moeten de STE precies vertellen wat
er aan de hand is. Verder wordt er nauw samengewerkt met politie en
justitie om foute handel aan te pakken.
De zwarte lijst moet voorkomen
dat dubieuze handelaren op
nieuw aan de slag komen. Zo
werd de hoofdverdachte in de
beursfraude in 1993 door Van
Meer James Capel (VMJC) op
staande voet ontslagen wegens
gerommel met coderekeningen.
Maar toch kwam deze man, bij
genaamd 'de Handelaar' weer
aan het werk op een hoge post
bij het van witwassen en beurs
fraude verdachte effectenkan
toor Leemhuis Van Loon.
,,We eisen dat elk bedrijf mee
deelt wanneer iemand weg
moet wegens fraude", licht STE-
secretaris mr. B. Cannemantoe.
„Doen ze dat niet, dan volgt er
mogelijk een boete. En dan heb
je het niet over duizend gul
den."
Een andere uitbreiding van het
toezicht betreft het aantal con
troleurs. Dat stijgt nog dit jaar
van veertig naar zestig. Het gaat
om jonge academici met een
juridische of economische op
leiding. De nieuwe werknemers
gaan onder meer registers van
politiekorpsen lichten een
uitbreiding van de bevoegdhe
den die naar verwachting bin
nenkort door de Tweede Kamer
wordt goedgekeurd. „Daardoor
kunnen we beter nagaan of een
handelaar iets op zijn kerfstok
heeft", meent Canneman.
De STE wil na een wetswijziging
de politiecomputers gebruiken
om iedereen op de beurs regel
matig te screenen op betrouw
baarheid. De toezichthouder
van de beurs krijgt zelfs inzage
in justitie-onderzoeken die
nooit tot een veroordeling heb
ben geleid. Blijkt de handelaar
in meer of mindere mate niet
'schoon', dan volgt een uitput
tend onderzoek. Dat kan resul
teren in schorsing van of boete
voor de werkgever. Canneman
zegt dat de controle geen een
malige zaak wordt. „We gaan
waarschijnlijk elke drie jaar de
politieregisters lichten. Met na
me de leiding wordt bekeken,
maar bij tijd en wijle ook de
man op de werkvloer."
De STE krijgt bovendien vrijwel
zeker het toezicht in handen op
alle transacties die beurshande
laren privé of voor hun bedrijf
doen. Een Kamermeerderheid
wil dat aard en omvang van de
handel in opties en aandelen
aan de STE wordt gemeld.
Daarmee moet gebruik van
voorkennis een stuk moeilijker
worden. Maar Canneman waar
schuwt voor te veel optimisme
in de strijd tegen frontrunning
het 'meeliften' van beurs
handelaren op grote orders om
er zelf rijker van te worden. Dat
betekent dat de beurshandelaar
zelf ook een pakketje aandelen
koopt om er zelf beter van te
worden. „Grote orders vallen
op. Maar als de handel over
meerdere commissionairs
wordt verspreid, dan is de con
trole een stuk moeilijker."
De STE krijgt steun van de SEC,
de Amerikaanse superwaak
hond van de beurs. Personeel
volgt cursussen bij hun over
zeese collega's, die veel meer
bevoegdheden hebben dan de
Nederlandse waakhond van de
beurs. „Dat zal ook wel zo blij
ven", zegt Canneman. „De con
trole in ons land mag dan wel
scherper worden, maar ze
wordt nooit lucht- en water
dicht. Er zijn geen garanties te
gen misstanden. De markt is
een levend organisme met een
grote dynamiek. Dat moet ook
zo blijven. We willen de zaak
niet dichtplamuren met regels."
Canneman vindt dat de STE in
middels geen 'schoothondje'
meer is, maar een pitbull wordt
de toezichthouder nooit. „Pit
bulls bijten zonder aanleiding.
Dat willen wij juist niet doen.
We grijpen hard in wanneer tij
dens de controles misstanden
zijn geconstateerd. Hiermee ho
pen we dat een handelaar zich
twee keer bedenkt voordat hij
over de schreef gaat."
Probleem voor de STE is dat ge
schoold personeel nauwelijks
voorhanden is. Jonge academici
worden daarom intern opgeleid
tot controleur. Het kan nog eni
ge jaren duren voordat de ken
nis van het personeel gelijk
waardig is aan die van dubieuze
handelaren. Nog steeds is er de
kritiek dat mensen van het ou
de, falende controle-apparaat
werkzaam zijn bij de STE-nieu-
we-stijl.
Volgens STE-secretaris Canne
man valt dat wel mee. „Er zijn
maar vier mensen van het oude
systeem overgenomen op een
personeelsbestand van straks
zestig mensen." Kamerlid
T. Witteveen (PvdA): „Je kunt je
afvragen of het wel zo'n geluk
kige greep is om bijvoorbeeld
Francis Loudon tot voorzitter
van de STE te maken, een voor
malig bestuurslid van de Ver
eniging voor de Effectenhandel.
Deze club blonk nou niet be-
'De Islam is net zo onderdrukkend als men zelf toelaat'
Hamid Houda kan zich weer
geheel aan zijn bedrijf Houda
Textiel wijden. Het PvdA-Ka
merlid is uiteindelijk bezweken
voor de druk die zijn partij op
hem uitoefende om op te stap
pen. Dat zijn vertrek nog zoveel
moeite kostte, was verbazing
wekkend. Want Houda heeft ge
sjoemeld, zo bleek al eerder. En
zodra dat over een Kamerlid
eenmaal vast staat, is er geen
houden meer aan.
Zijn vertrek uit het parlement
betekende het einde van de po
litieke carrière van een maat
schappelijk succesvol alloch
toon. Houda was eigenaar van
een goed draaiend bedrijf en
had het via de gemeentepolitiek
geschopt tot landelijk volksver
tegenwoordiger. Houda, op de
top van de PvdA-vernieuwings-
golf in 1994 in de Kamer terecht
gekomen, zou de allochtonen
een stem geven.
Daarom is het des te pijnlijker
om te zien hoe deze man nu het
Binnenhof verlaat, want voor
Kamerleden geldt nu eenmaal
dat ze materieel en ethisch een
voorbeeldfunctie hebben. Voor
allochtonen in de politiek ligt
dat nog scherper en zo voelen
ze dat meestal zelf ook. Onlangs
zei het allochtone D66-fractieIid
Fermina dat aldus: „Ik vind het
van het grootste belang dat wij
positief overkomen. Niets lijkt
me daarom erger dan een mis
lukte allochtone politicus. Dat
wordt hem of haar veel zwaar
der aangerekend. Ook de ach
terban wordt daar de dupe
van."
Houda had (en heeft?) dit he
laas niet begrepen. Hij kreeg de
kans een voorbeeld te zijn voor
de honderdduizenden allochto
nen in ons land van wie velen
het moeilijk hebben. En faalde.
Voor die honderdduizenden is
dat slecht: voor je het weet krijgt
deze hele bevolkingsgroep het
negatieve stempel dal alleen
voor Houda is bedoeld.
Na Houda's vertrek zitten er
nog zes mensen van buiten
landse afkomst in de Tweede
Kamer. Drie jaar geleden kreeg
zo de groei en de betekenis van
de allochtone bevolking in Ne
derland ook zijn neerslag in de
landelijke politiek. Nu, bijna
vier jaar verder, tekent zich toch
een klein drama af rond deze
groep. Twee van hen ruimden
voortijdig het veld omdat ze
zich niet aan de regels hielden.
PvdA'er Rozenblad bleek zijn
curriculum vitae nogal te heb
ben opgerekt - de man had
minder diploma's dan hij had
opgegeven. Kort na zijn aantre
den kon hij vertrekken. Bij
Houda lagen de zaken ernstiger:
hij had inkomsten uit zijn eigen
bedrijf verzwegen voor de fis
cus, waardoor hij ook niet werd
gekort op zijn salaris als Kamer
lid. Bovendien zou Houda twee
van zijn personeelsleden onder
druk hebben gezet om zijn
voortgaande bemoeienis met
zijn textielbedrijf te verbloe
men.
De overige zes zijn Kamerleden
zonder smetten. Maar behalve
wellicht van Groen Linkser Rab-
bae halen ze nauwelijks een vol
doende. Lilipaly, Cherribi,
Apostolou, Singh Varma, Fermi
na: het zijn laagvliegers in de
politiek die er nooit in zijn ge
slaagd een vooraanstaande rol
te spelen op de terreinen die
hen waren ^toebedeeld.
WD'er Cherribi zag dit najaar al
aankomen, dat hij een vrije val
zou maken op de liberale kandi
datenlijst. Maar, zo merkte
Cherribi onlangs luchtigjes op,
hij is dan ook tenminste niet
meer de 'Ali Alibi' van de WD.
Een onthullende opmerking!
Cherribi voelde zich sinds '94
dus blijkbaar wél een soort ex
cuus-allochtoon in de fractie.
De vraag dringt zich op of het
voorkeursbeleid van de politie
ke partijen wel zo productief is.
Met een allochtoon in de fractie
ben je er niet, zoveel is wel dui
delijk. Dat dat trouwens ook
voor veel autochtone backben
chers geldt, is al evenzeer pro
blematisch. Het is niet gewaagd
te veronderstellen dat ook daar
het voorkeursbeleid zich
wreekt. Want de roep om meer
Limburgers, meer vrouwen of
meer ondernemers levert ook
niet per definitie goede Kamer
leden op.
Voor de komende verkiezingen
staan ze er ook weer op. Zelfs
het CDA heeft zijn eigen alloch
toon, Cörüz. Een moslim tussen
de christenen en alweer iemand
over wie de verwachtingen
hoog gespannen zijn. Kan
Cörüz zich meten met Rabbae?
Dat zou winst zijn. Maar veel
grotere winst zou het zijn als
dat voorkeursbeleid overboord
werd gezet. De emancipatie van
de allochtonen in Nederland is
in volle gang en levert uiteinde
lijk vanzelf kwalitatief goede po
litici op, net zoals goede zaken
lui, wetenschappers en bestuur
ders.
Dat levert uiteindelijk de kriti
sche (allochtone) achterban op
die politieke vertegenwoordi
gers van niveau eist. Geen seri
euze landelijke partij zal zich
daarvoor afsluiten.
DEN HAAG MAURICE WILBRINK
Ook binnen de Moslimgemeenschap hebben vrouwen, gesluierd en wel, meer invloed gekregen, foto epa
Als koningin Beatrix in Egypte is
voor een staatsbezoek, komt ze
niet zoveel seksegenoten in ho
ge openbare functies tegen. De
Arabische wereld is nog vooral
een mannenwereld. Maar een
ambitieuze vrouw is in Egypte
bepaald niet kansloos, zegt
Djüke Poppinga, arabiste en
vertaalster van boeken van on
der anderen Egyptische vrou
wen.
Vraag een Nederlander naar een
bekende en ondernemende
Egyptische vrouw, dan komt hij
niet veel verder dan Cleopatra.
Maar het Noord-Afrikaanse
land bracht ook deze eeuw di
verse pittige tantes voort, zoals
Latiefa az-Zajjaat, strijdster voor
vrouwenemancipatie van het
eerste uur. Zajjaat, die twee keer
in het gevang belandde, be
kleedde tal van functies in cul
turele en politieke sfeer. „Geen
enkele misdaad is ernstiger dan
jezelf levend begraven", schreef
de activiste in haar laatste boek
'Het onderzoek'.
Menige Egyptische denkt er net
zo over: De zes of zeven deel
neemsters aan het vrouwelijke
advocatencollectief in Cairo,
bijvoorbeeld. Dergelijke initia
tieven komen meer en meer
voor. De overheid maakt het
vooruitstrevende vrouwen niet
zo moeilijk meer, vertelt Pop
pinga, die driejaar in Egypte
woonde. „Meisjes zijn net zo
goed leerplichtig. Als ze op de
middelbare school genoeg pun
ten halen kunnen ze - gesluierd
of niet - naar de universiteit, dat
systeem wordt precies zo op
jongens toegepast. En voor
meisjes èn jongens geldt dat ze
bij een bepaald aantal studie
punten ook in aanmerking ko
men voor een beurs. Afgestu
deerden kunnen door de slech
te economische situatie moei
lijk aan een goede baan komen,
maar daarmee heeft óók ieder
een te kampen."
Niet dat alles van een leien dak
je gaat voor de vrouwen. „Er
zijn vaak conflicten, zoals de rel
om die professor die een stu
dente haar sluier afrukte omdat
hij wilde zien wie hij tentamen
afnam."
De positie van de Egyptische
vrouw wordt in hoofdzaak be
paald door haar sociale klasse,
zegt Poppinga. „De vrouwen
die deel uitmaken van de mid
denklasse, de bourgeoisie, heb-
Geen 'cadeautje' voor Egyptenaren
Als koningin Beatrix en prins Claus volgende week een staatsbezoek aan Egypte
brengen, willen de Egyptenaren van het eerste tot het laatste ogenblik de gastheren
zijn. Ze accepteren niet dat Beatrix op een concert of een tentoonstelling trakteert,
als 'contraprestatie' voor het door het gastland aangeboden staatsdiner.
Zo'n contraprestatie is gebruikelijk tijdens staatsbezoeken. Tijdens het recente
staatsbezoek aan Griekenland vergastte de Nederlandse vorstin de Grieken op het
Loeki Stardust Quartet. Tijdens het roemruchte staatsbezoek aan Japan (1991) nan
ze zelfs het Concertgebouworkest mee. In Jordanië (1994) liet ze de Amsterdamse
schilderes Bierenbroodspot haar in Jordanië vervaardigde werk exposeren.
In vroeger tijden werd het staatsdiner op de dag van aankomst altijd beantwoord
met een contradiner de volgende dag, maar dat vond Beatrix eigenlijk een beetje
flauw. Het leek haar beter iets van de cultuur van ons eigen land te tonen. Maar de
Egyptenaren zijn liever geen gast in eigen land, aldus de Rijksvoorlichtingsdienst.
Een Egyptische vrouw rookt de traditionele waterpijp in café in Cairo.
schrijft dat vrouwen c
mogen worden in hel
en dat wouwen er oo!
genoegen aan mogen
Haar boeken zijn zwa
eel geladen."
Er zijn dus mensen di
heel progressieve mai
de islam omgaan, er;
ter ook die er bijna te
maken. Als je starre, f
talistische ouders het
kansen als vrouw in I
steeds gering. Geen b
hechten aan onderwi
meisjes, uithuwelijkii
vrouwenbesnijdenis,!
nog allemaal voor. Vn
snijdenis is aan de ka;
door Nawal El Saadav
vrouwelijke arts. Geb<
dorpje Kafr Tahla, hai
maal geen zin in eeni
le vrouwenrol. Behalv
en psychiater, bracht
schrijfster van verzon
ware verhalen waarin
sche vrouw haar weg
Poppinga vertaalde 'I
tocht van Fouada', he
Nederland verschenei
Saadawi.
Egypte heeft een actie
re wereld en daarin di
vrouwen nadrukkelijk
spreken, zo blijkt wel.
is natuurlijk altijd een
gemakkelijke uitlaatld
weest: meer dan pent
heb je niet nodig en je
deur niet uit. Er is inn
zelfs een progressief,!
üjk literair vrouwentij:
Egypte, Noer. SalwaB
wie 'Wachten op de zt
Nederlands verscheel
van de stuwende krac
de redactie (die overig
enkele mannen telt). I
twee afleveringen wei
de Novib bekostigd, n
vond Bakr eigenlijk ni
blad moest zichzelf m
zen, modern manage;
Jammer dat drukkerijt
tributeurs in Egypte n
doortastend aan de si
Daaronder heeft hetb
gens. Poppinga nogali
Wie in Nederland met
Egyptische vrouw wil
heeft bij de bibliothek
boekhandels redelijk)
Zo zijn er van de beke
gieb Mahfoez zeker ze
vertaald. 'Ongesluierd
men' is een bundel m
len van vrouwen uitd
Arabische wereld.
CAIRO BARENDA GRUTTE!
ANP
ben het het moeilijkst wat
emancipatie betreft. In die krin
gen vinden ze het niet echt no
dig dat vrouwen werken. De
volksvrouwen móeten wel wer
ken. En al staan ze met fruit op
de markt of al lopen ze achter
de melkkar, ze tellen mee en
hebben een zekere vrijheid in
het gezin."
In dë volkswijken, waar het me
rendeel van de Egyptenaren zijn
dagen slijt, is niettemin veel be
langstelling voor de ideeën van
de almaar groeiende, strenge
Moslimbroedergemeenschap,
die vindt dat vrouwen thuis ho
ren te blijven, gesluierd moeten
gaan en hun man toestemming
moeten vragen als ze toch iets
willen ondernemen. Toch ver
oorzaakt die Moslimbroederge
meenschap niet alleen kommer
en kwel onder het zwakke ge
slacht, zegt Poppinga: „Er is
toch weer een vrouwenafdeling,
met grote invloed. De voorzit
ster, Zainab al-Ghazzali, staat
zeer hoog aangeschreven." Zij
archieffoto anp
is een voorbeeld voor jonge
meisjes.
De meeste Egyptenaren zijn
nergens bij aangesloten. Ze zijn
wel islamitisch, maar dat is vaak
meer een kwestie van cultuur
dan van pure religie. De islam is
ook net zo onderdrukkend als
men zelf toelaat. „De schrijfster
Alifarifaat hanteert alle normen
en waarden van de islam, gaat
zelfs gesluierd. Maar ze vindt
dat de islam nergens voor-
