'Europa nog
altijd achter
Duisenberg'
Alleen werk kan nieuwe rellen in Brussel voorkomen
Britse au pair weer op vrije voeten
Buitenland
Beyers Naudé overwoog
vlucht naar Nederland
'Sociale' Blüm nu schietschijf van dienst
Zuid
Zuid
-Amerikanen leerden
-Afrikanen martelen
washington john wanders
Archeologen vinden 'Stonehenge twee'
qnden Britse archeologen hebben in Zuid-Engeland de ruïnes
/an een prehistorische tempel opgegraven. De ruïnes zijn vol-
jens hen 'net zo oud en belangwekkend' als het beroemde Sto
nehenge. De gisteren bekendgemaakte vondst is wat de Britse
prehistorie aangaat de belangrijkste in dertig jaar tijd. Bij Bristol
iverden 5.000 jaar oude houten overblijfselen van een ringvor
mige tempel gevonden. Ze liggen onder de Stenen Ring van
Stanton Drew, een prehistorische ruïne van latere datum. De
houten bouwsels zijn twee keer zo groot als elk van de zeven tot
dusverre ontdekte houten tempelruïnes in Groot-Brittannië.
mij
m SFOR valt kamp Serviërs binnen
,ep)jl majevo Leden van de NAVO-veiligheidsmacht in Bosnië
SFOR) zijn gisteren een kamp van de speciale Servische politie
}en. binnengevallen om wapens, apparatuur en documenten in be
ten) s'aSte nemen. De militairen ondervonden geen tegenstand van
t en de ongeveer honderd agenten in het kamp te Doboj. Tot de actie
s. v werd besloten omdat de speciale politie de regels omtrent haar
/AAI inzet had overtreden. De commandant en enkele agenten tra-
;rblij den in september op als lijfwacht voor radicale Servische leiders
deoa inBanja Luka, zonder daarvoor toestemming te vragen. Ook wa-
5 te ren zij betrokken bij schermutselingen met aanhangers van Bil-
5 n« jana Plavsic, rivaal van de radicalen rond Radovan Karadzic.
brussel ton van lierop
anp
De politie durft er eigenlijk niet meer
te komen. Alleen in dringende geval
len doen de ordediensten Kuregem
nog aan, het liefst in groepjes. De ver
pauperde en troosteloze wijk rond het
Brusselse Zuidstation heet in de volks
mond niet voor niets 'Klein Chicago'.
Vrijdag en zaterdag brandde het in
Kuregem, in de deelgemeente An-
derlecht. Ongeveer 300 migrantenjon
geren, vooral van Marokkaanse origi
ne, bestookten de politie met projec
tielen. Uit woede om de dood van een
24-jarige landgenoot.
Ook in het voor een groot deel niet
minder vervallen Schaarbeek gingen
Marokkanen uit protest de straat op.
Geweld bleef daar goeddeels uit. Maar
vergeten en gefrusteerd Brussel roerde
zich.
Kuregem of Anderlecht staan niet op
zich. In de deelgemeente Vorst kwam
het al in 1991 tot rellen, gevolgd door
onlusten in Molenbeek in 1995. Eer
der dit jaar waren er nieuwe op
stootjes in Molenbeek na de dood van
een migrant bij een schietpartij.
Bij de ontdekking van het lichaam van
het Marokkaanse meisje Loubna Be-
naïssa gooiden jonge landgenoten af
gelopen voorjaar stenen naar het ge
meentehuis van het stadsdeel Elsene,
uit protest tegen de in hun ogen lakse
aanpak van rijkswacht en justitie, die
toch niets om Marokkanen geven.
Sterker nog: die hen ronduit discrimi
neren.
Met de spreiding van migranten is het
in België slecht gesteld. Steden als
Brussel, Antwerpen en Luik kennen
grote concentraties. Platteland en pro
vinciesteden blijven naar verhouding
sterk Vlaams of Waals getint.
Van de circa 925.000 buitenlanders in
België woont 31 procent in Brussel.
Naast gefortuneerde diplomaten en
Europese ambtenaren betreft het ook
veel Marokkanen en Turken zonder al
te veel perspectief. Ze zijn slecht ge
huisvest en dito onderwezen en ze
hebben geen lokaal stemrecht, hoe
lang ze vaak ook al in Brussel wonen.
Bij de jonge generatie kookten de ge
voelens van frustratie en uitzichtloos-
hei&afgelopen weekeinde opnieuw
over. Voor Marokkaanse jongeren is er
vaak nauwelijks uitzicht op werk. Zelf
wijten zij dat aan racisme onder werk
gevers. Van de iets oudere landgeno
ten zijn er die succes boeken via de
drugshandel. Hun snelle geld ver
blindt sommige jonge Marokkanen.
Zelf in drugs handelen lijkt hun enige
uitweg. Veel jonge dealers laten zich
daarom niet meer zien op school.
De dode van vrijdagavond was vol
gens de rijkswacht ook een drugsdea
ler, één van het type die model stond
voor jonge kansloze Marokkanen. Ou
dere leden van de Marokkaanse ge
meenschap zouden de rijkswacht zelfs
gevraagd hebben hem aan te pakken
wegens zijn slechte invloed op de
buurt. Bij verzet tegen zijn arrestatie
vielen de fatale schoten.
Het daaropvolgende protest is volgens
minister Van de Lanotte van binnen
landse zaken aangevuurd door drugs
bendes. Deze willen de situatie hand
haven waarbij politie en rijkswacht
zich nauwelijks nog in bepaalde buur
ten durven vertonen. De bewindsman
pleit echter voor een harde aanpak
van drugsbendes. Daar heeft het re
cente weekeinde niets aan veranderd.
Van de Lanotte streeft tegelijkertijd
naar meer preventie. De jongeren van
goede wil hoopt hij via jeugdwerk en
meer samenwerking met de politie
binnenboord te houden. De minister
wil ook niet alle migranten over één
kam scheren. Gisteren prees hij de
'waardigheid die de Marokkaanse ge
meenschap de afgelopen dagen over
het algemeen heeft getoond'. „Veel
mensen zijn beschaamd over wat is
voorgevallen. Met die mensen willen
we in contact blijven."
Jeugd- en buurthuizen zijn echter niet
genoeg om nieuwe rellen te voorko
men, meent Johan Leman, directeur
van het Belgisch Centrum voor Gelijke
Kansen en Racismebestrijding. Hij
pleit voor meer banen. Jongeren die
'schoolmoe' zijn, moeten via over
heidsbaantjes arbeidsritme opdoen,
een Belgische variant op de Melkert-
baan. „Alleen dat kan hen op termijn
perspectief bieden.
Leman wil daarnaast een strenge aan
pak van de harde kern die niet wil
meewerken. Om onnodig rondhangen
op straat en de kans op criminaliteit te
verkleinen, vraagt hij om een mel
dingsplicht van jongeren die niet
meedoen aan een opleidings- of ba-
nenproject. Wie zich niet meldt, wordt
doorverwezen naar justitie, die hard
moet optreden tegen deze 'rotte ap
pels'.
De prominentste tegenstander van
het extreem-rechtse Vlaams Blok
brengt een duidelijke nuance aan.
Toch kwam het Blok zaterdag al met
voorstellen die op het eerste oog wei
nig verschillen van de aanpak van Le
man. Wel gaat extreem-rechts verder,
door een avondklok te eisen voor alle
jeugdigen in stadsdelen als Kuregem.
Handhaving van de huidige situatie
zou het Vlaams Blok echter niet slecht
uitkomen. Het Blok hoopt na electora
le successen in Antwerpen nu op ze
telwinst in Brussel. Daarvoor is de
steun nodig van een andere aartsvij
and, die inmiddels druk wordt befol-
derd: de Brusselse Franstalige.
Afweging was 'stevige worsteling'
De Zuid-Afrikaanse anti-apart-
heidsstrijder ds. C.F. Beyers
Naudé (82) heeft in 1977 serieus
overwogen naar Nederland te
vluchten. Dit zegt hij in zijn
autobiografie 'My land van
hoop. Die lewe van Beyers Nau
dé'. De Nederlandse vertaling
Verzet en verzoening werd gis
teren in Den Haag op de am
bassade van Zuid-Afrika gepre
senteerd.
Wegens zijn verzet tegen de
apartheid werd Beyers Naudé
op 11 oktober 1977 'geband'.
Dat hield verregaande beper
king van zijn bewegingsvrijheid
in. Hij mocht niet meer dan één
persoon tegelijk spreken, niets
publiceren, niet aan politieke
discussies deelnemen en zich
wekelijks melden bij de politie.
De 'banning' werd op 26 sep
tember 1984 opgeheven.
De afweging of hij naar Ne
derland zou vluchten, was een
'stevige worsteling', schrijft
Beyers Naudé. Vrienden waren
al bezig met de voorbereiding
van de vlucht. Aanvankelijk
hield hij zijn vrouw Ilse buiten
de plannen. Toen hij haar van
zijn voornemen op de hoogte
stelde, zei ze dat ze zijn keuze
zou respecteren, maar dat hij
niet moest denken dat zij hem
zou volgen. „Ik kan Zuid-Afrika
en onze kinderen niet in de
steek laten." Daarmee was de
vlucht van de baan.
correspondent
Norbert Blüm mocht vorig jaar oktober
Helmut Kohl huldigen, omdat de bonds
kanselier de langst dienende Duitse rege
ringsleider was geworden. Blüm was de
voor de hand liggende feestredenaar. Niet
alleen omdat hij de stroopkwast virtuoos
hanteert, maar vooral omdat hij net zo lang
als Kohl aan het bewind is.
De kanselier en zijn minister van werkgele
genheid en sociale zaken waren veertien
jaar verenigd in een voor hun partij (CDU)
gunstig pact. Kohl zorgde voor de grote lij
nen en Blüm voor het 'sociale gezicht'. Met
name bij de bejaarden scoorde Blüm hoog.
Zijn lijfspreuk 'uw pensioen is veilig' gold
als garantie dat ze niet voor hun oude dag
hoefden te vrezen. Op hun beurt beloonden
ze de CDU daarvoor in het stemlokaal.
Die gouden tijd lijkt voorbij. Een jaar na zijn
feestrede heeft Blüm zijn collega Waigel van
financiën afgelost als schietschijf van
dienst. Blüm had slecht nieuws lang opge
zouten, maar moest er onlangs toch mee
voor de draad komen: de pensioenpremies
moeten worden opgetrokken tot record
hoogte, van 20,3 tot 21 procent.
Zijn grote beschermer was zeer ontsteld.
Een dergelijke verhoging is onacceptabel,
verklaarde Kohl. Premieverhoging zou ten
koste gaan van de werkgelegenheid, dus
Blüm moest maar iets anders verzinnen.
Dat deed hij, maar het was volgens de
kleinste regeringspartner, de liberale FDP,
niet veel beter: als de BTW met één procent
zou worden verhoogd, kon de premiestij
ging worden geschrapt. De FDP zei nee.
Onenigheid in de coalitie is altijd leuk voor
de oppositie, in dit geval de SPD. En om de
verdeeldheid aan te wakkeren, verklaarden
de sociaal-democraten dat ze de CDU wel
wilden helpen. Een monsterverbond tussen
CDU en SPD is echter het schrikbeeld van
iedere Duitser die iets wil veranderen, zeker
als het om het pensioenstelsel gaat. Nie
mand wil daar zijn vingers aan branden.
Het systeem werkte in de gouden jaren
goed. De overheid bepaalt hoeveel de socia
le partners afdragen aan een collectief
fonds. Daaruit worden de lopende pensioe
nen betaald. De premieplichtigen sparen
dus niet voor hun eigen oude dag. Dat heet
het 'generatiecontract'. Blüm noemt het
graag een solidariteitspact.
Maar nu het slecht gaat, dreigt de bodem
eruit te vallen. Bij tegenwind is men vooral
solidair met zichzelf. De logische conclusie,
drastische hervorming, werd echter niet ge
trokken. Blüm morrelde wat aan de hoogte
van de pensioenen en zei stralend dat 'ze
veilig zijn'. Waarschuwingen van experts
werden genegeerd en alternatief plan werd
energiek ondergeschoffeld.
Het resultaat is een vertrouwd beeld: nood
zakelijke hervorming strandt op de fatale
combinatie van onwil en onvermogen.
Blüm had natuurlijk zelf al lang met pen
sioen moeten zijn, maar Kohl wil in een
verkiezingsjaar zijn 'sociale gezicht' niet
missen. De kans dat de minister na de
stembusgang terugkeert, bezorgt de hervor
mers in de CDU nu echter al nachtmerries.
Van Mierlo na consultatie in Brussel:
Fransen op de been voor volk Algerije
iEJJs. Tienduizenden mensen hebben gisteravond in Parijs hun
olidariteit betuigd met het Algerijnse volk, dat al jaren door een
'loedig intern conflict wordt geteisterd. De Journée pour l'Algérie
Dag voor Algerije) was georganiseerd door verschillende organi
ses en beroemdheden. Tientallen acteurs, musici en sporters
'eden mee. Ook in andere Franse steden werden betogingen ge-
'°Uden. Algerije wordt al ruim vijfjaar geteisterd door slacht
ten onder de bevolking. Door het regime worden die toege-
chreven aan islamitische fundamentalisten, maar steeds vaker
•ordt ook beweerd dat het regime zelf een hand in de bloedba
an heeft. Bij de jongste slachtpartijen werden afgelopen week
je 56 mensen gedood.
foto epa joel robine
De steun voor Wim Duisenberg als eerste president van
de Europese Centrale Bank (ECB) is niet aan het afbrok
kelen. Dit heeft minister Van Mierlo (buitenlandse zaken)
gisteren geconcludeerd uit informele contacten met zijn
Europese collega's in Brussel. Tegelijkertijd maakte Van
Mierlo duidelijk dat Nederland bereid is tot een compro
mis met Frankrijk over de vacature voor de machtigste
bankier van Europa, waarvoor president Chirac vorige
week de Fransman Trichet in het strijdperk bracht.
brussel paul koopman
correspondent
„Er is geen reden voor onge
rustheid. Ik heb diverse colle
ga's gesproken en ik twijfel niet
aan de houding die zijn ten
aanzien van Duisenberg inne
men", zei de zichtbaar opge
luchte bewindsman gisteren.
Hij voegde daaraan toe met na
me te blijven rekenen op steun
van bondskanselier Kohl, omdat
de Duitse bevolking in Duisen
berg een garantie ziet voor het
behoud van een sterke munt.
De minister was bij zijn diplo
matieke initiatieven te Brussel
enigszins gehinderd doordat
zijn belangrijkste gesprekspart
ner, de Franse minister Vedrine,
in Parijs was gebleven voor een
onderhoud met de Iraakse vice-
premier Aziz. Een direct gesprek
over een mogelijke uitweg uit
de Frans-Nederlandse strijd om
de ECB-post was daardoor niet
mogelijk.
Niettemin deed Van Mierlo
Frankrijk al een bedekt aanbod.
Verwijzend naar het eveneens
vacante vice-presidentschap
van de ECB zei hij: „Er kan er
maar één op de voorzittersstoel
plaatsnemen, maar er zit ook
iemand naast." Premier Kok
zou de zaak bij president Chirac
willen aankaarten tijdens de
werkgelegenheidstop, volgende
week in Luxemburg.
Bundesbank-president Tiet-
meyer drong er onlangs op aan
snel knopen door te hakken
over de ECB-topbaan, omdat
het Frans-Nederlandse getouw
trek slecht zou zijn voor het ver
trouwen van de markten in de
eenheidsmunt euro. Volgens
Van Mierlo is een snel besluit
echter niet mogelijk. De ECB-
baas kan volgens hem pas wor
den benoemd nadat begin vol
gend jaar de landen zijn gese
lecteerd die aan de Economi
sche en Monetaire Unie deelne
men.
1NSDAG 11 NOVEMBER 1997
Geheim rapport dood Rabin openbaar
jtpiizALEAA Het Israëlische kabinet heeft gisteren besloten een
leheim deel van het rapport over de moordaanslag op premier
Yitzhak Rabin morgen openbaar te maken. Daarmee wil de re-
k gering geruchten de kop indrukken dat de geheime dienst Shin
B Beth een rol gespeeld zou hebben in de moord. Rabin werd in
november 1995 doodgeschoten door de joodse extremist Yigal
F Amir. Uit onderzoek bleek dat Amir de moord alleen had be-
[aamd. Een aanhangsel van het onderzoeksrapport, waarin werd
ingegaan op pogingen van Shin Bet om extreem-rechtse joodse
Jiingen te infiltreren, werd echter nooit vrijgegeven. In rechtse
prt kringen wordt sindsdien gefluisterd dat de dienst iets met de
n!j dood van Rabin te maken had.
Tsjechië wil leger naar Bosnië sturen
Washington Tsjechië is bereid deel te nemen aan een NAVO-
vredesmacht die in Bosnië blijft als het huidige SFOR-mandaat
in juni volgend jaar afloopt. Dat heeft de Tsjechische premier
Klaus gisteren bij een bezoek aan Washington gezegd. Tsjechië,
Hongarije en Polen werden deze zomer formeel uitgenodigd
voor het lidmaatschap van de NAVO. Volgens berichten zou
Tsjechië echter achterliggen op de twee andere voormalige
Oostbloklanden bij de voorbereidingen op het lidmaatschap.
Klaus zei gisteren dat Tsjechië op zijn begroting zo'n 60 miljoen
Iden heeft uitgetrokken voor de kosten van NAVO-operaties.
Berovers KLM-kantoor Belgrado vast
4.08 tfiGRADQDe politie in Belgrado heeft gisteren twee verdachten
gearresteerd van de roofoverval, afgelopen februari, op het KLM-
kantoor in de Joegoslavische hoofdstad. Het gaat om een 27-jari-
■rigeman en een 22-jarige vrouw. Bij de overval werd ruim een
half miljoen gulden buitgemaakt. Bij een huiszoeking bij het
jaar vond de politie ongeveer 140.000 gulden terug. De rest zou
zijn opgegaan aan auto's, juwelen en een reisje naar Tunesië.
et»
diss Turkije mag meepraten op conferentie
le j hussel Duitsland verzet zich niet langer tegen deelname van
;n al Turkije aan de conferentie waarin de Europese Unie en kandi-
pale iaat-landen overleggen over nauwere samenwerking. Minister
Prins Kinkel zei gisteren tegen zijn Europese collega's van buitenland-
ce n ie zaken dat het standpunt van Bonn over de positie van Turkije
onb verkeerd is begrepen'. Twee weken geleden pleitte Kinkel nog
onk voor een aparte regeling voor Turkije, dat sinds 1963 al ambities
:oestert om toe te treden tot de Europese Unie. Er moest erkend
vorden dat er 'een grote afstand' was tussen de kandidaat-lan-
djls den uit Midden- en Oost-Europa en Turkije, zei hij toen. De pro-
deni blemen rond Turkije leken een groot obstakel te vormen bij de
r® Europese top in december, waarop Europa moet beslissen met
welke landen gaat worden onderhandeld over toetreding.
verif
Squish-movies in Nederland onbekend
j3* wswuk Videofilms waarin dieren worden mishandeld en ge
dood, zijn in Nederland nog een onbekend verschijnsel. Zowel
de Dierenbescherming als de videobranche heeft geen enkele
lanwijzing dat deze films in Nederland worden verhuurd of aan
geboden. In Groot-Brittannië trekken deze zogeheten squish-
movies wel publiek. De Britse politie heeft het afgelopen jaar
Dentallen van deze videobanden in beslag genomen. In de vi
deofilms worden dieren op gruwelijke wijze mishandeld en ge-
1. Volgens een producent vinden met name mannen deze
janden 'opwindend'. De Nederlandse Video Detaillisten Organi
satie meldt dat zulke films niet in omloop zijn.
correspondent
De zaak tegen de Britse au pair Louise
Woodward heeft gisteren een verrassende
wending genomen. Woodward kwam op
vrije voeten, nadat rechter Hiller Zobel haar
veroordeelde tot een gevangenisstraf van
279 dagen, ofwel de duur van haar voorar
rest. In tegenstelling tot de jury acht Zobel
niet bewezen dat Woodward de aan haar
zorg toevertrouwde negen maanden oude
baby Matthew Eappen met opzet heeft ge
dood.
Het misdrijf vloeide volgens Zobel voort
uit 'een combinatie van frustratie en gebrek
aan ervaring met de zorg voor jonge kinde
ren'. Hij wijzigde het vonnis van de jury
daarom van 'moord' in 'dood door schuld'.
Woodward krijgt haar paspoort echter nog
niet terug, hetgeen betekent dat ze de VS
voorlopig niet kan verlaten. Ze zal moeten
wachten op de afhandeling van het hoger
beroep dat de aanklagers gisteren tegen de
uitspraak van Zobel hebben aangetekend.
„De verdediging heeft groot respect voor
hetgeen rechter Zobel heeft gedaan en voor
de moed die hij vandaag heeft getoond",
zei de zichtbaar opgeluchte advocaat van
Woodward, die zijn marktwaarde dankzij
de ingreep van de rechter met sprongen zag
stijgen. Woodward zelf kon ternauwernood
een glimlach onderdrukken toen ze het be
toog van Zobel aanho'orde.
In het Britse Elton, de woonplaats van
Woodward, werd het nieuws uit Massachu
setts met luid gejuich ontvangen. De bevol
king van het plaatsje had zich de afgelopen
weken massaal ingezet voor Woodward. De
ouders van het overleden jongetje zijn
kwaad. Ze zeiden tegen de BBC 'zeer ver
ontwaardigd en teleurgesteld' te zijn. Moe
der Deborah Eappen vroeg zich af of 'leef
tijd en onervarenheid belangrijker zijn dan
het leven van een kind'.
kaapstad runa hellinga
correspondent
De Zuid-Afrikaanse geheime
dienst heeft in het verleden
conferenties georganiseerd met
de Argentijnse geheime dienst
om martelmethodes uit te wis
selen. Ook met de Chilenen en
de Taiwanezen bestonden con
tacten. Verder hebben de Zuid-
Afrikanen martelmethoden ge
kopieerd die de Fransen in Al
gerije toepasten. Dat blijkt uit
een onderzoek dat het Neder
lands Instituut voor Zuidelijk
Afrika en de Werkgroep Kairos
deden in opdracht van de Zuid-
Afrikaanse Commissie van
Waarheid en Verzoening. Het
rapport, dat gisteren aan de
Commissie van de Waarheid
werd aangeboden door de on
derzoekers Peter Hermes en
Hans Hartman, is voornamelijk
gebaseerd op uitvoerig archief
onderzoek. Er komt een aantal
bekende aanslagen aan de orde
die de Zuid-Afrikaanse geheime
dienst in het verleden heeft ge
pleegd. Daaronder de poging
tot vergiftiging van Conny
Braam, één van de leidende fi
guren uit de Nederlandse anti
apartheidsbeweging en de aan
slag op de Zweedse premier
Olaf Palme.
Tranen van vreugde en grote opluchting in een Amerikaans café, waar zich tijdens de uitspraak van gisteren Britten hadden verzameld die het de
afgelopen weken opnamen voor Louise Woodward. foto ap victoria arocho
