Aanpak 'rotte appelen' schrikt beurs O
De coalitie verbijt zich in stilte
Mulisch
Feiten &Meningen
Kogelgaatje
Hermans: 'Alleen Ritzf
gelooft nog in dit stels^
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1997
Vorige week ben ik samen met een twintigtal collega's
naar de boekenbeurs in Gothenborg geweest om daar de
Nederlandse en de Vlaamse literatuur onder de aandacht
van de Scandinaviërs te brengen. Dat is ook wel nodig,
want van zo'n groot schrijver als Harry Mulisch is alleen
'De aanslag' in het Zweedse vertaald. Mijn Zweedse uit
gever zei dan ook: „Van alle kanten wordt er druk op mij
uitgeoefend om 'De ontdekking van de hemel' in verta
ling te brengen. Ik ben blij dat ik die man nu eens te zien
krijg. Wat vind je trouwens van dat boek? Is het goed?"
„Het is een boeiende, wat wijdlopige, ouderwetse fa
milieroman", zei ik, „in de trant van Ina Boudier-Bakker.
Het doet erg denken aan haar boek 'De klop op de deur'.
Als ik het goed heb is dat onder de titel 'Det blaser nya
vindar' in het Zweeds vertaald."
M „Dat heb ik gelezen", zei mijn uit-
1 gever, „dat is een prachtboek, aha,
daar lijkt het dus op."
-„Tot zo'n beetje pagina 700",
zei ik, „want dan wordt de hoofd
persoon dodelijk getroffen door
een steen uit het heelal, en volgt
opeens een totaal ander verhaal
over een vader en een zoon die
heilige stenen stelen uit het Vati-
caan en daarmee naar Israël rei
zen. Spannend gedeelte, net Jules
Veme."
Mijn uitgever en ik liepen naar
de grote Nederlands-Vlaamse
stand op de boekenbeurs. „We
treffen het", zei ik, „daar staat Mulisch." „Die vlezige
reus met die grijze krullen?" vroeg mijn uitgever. „Nee,
dat is Van Dis", zei ik, „het is de man daarnaast met die
wijze bril op zijn kolossale neus." „O, jammer", zei mijn
uitgever, „die ziet er een beetje arrogant uit."
Mulisch werd vervolgens geïnterviewd door een lieftal
lige Zweedse. Wat hem bezielde weet ik niet, misschien
had hij nog steeds de pest in over het feit dat hij in het
vliegtuig op een goedkope plaats (economy class) had
moeten zitten, terwijl zijn uitgever duur in de business-
class vertoefde, maar hij behandelde dat meisje ronduit
honds. Het zweet brak haar uit, ze was bijna in tranen.
Mijn uitgever zat het allemaal met grote ogen aan te
zien. Hij werd steeds bleker om de neus.
Na afloop van het interview zei hij: „We gaan." „Wacht
even, laat ik je nu aan Mulisch voorstellen." „Nee", zei
hij, „dat hoeft niet, van die man zal ik nooit, nooit, nooit
en nooit enig boek uitgeven, die man is verschrikkelijk,
dat is een onbeschofte vlerk, een lompe hork, een ho
vaardige snoeshaan, daar wil ik nimmer iets mee van
doen hebben."
Later op de dag zat ik met mijn uitgever aan een tafel
tje waar ook nog een drietal andere Zweedse uitgevers
hadden plaatsgenomen. Ook zij hadden het interview
knarsetandend aanschouwd. Zij waren unaniem van me
ning: Mulisch nog niet over mijn lijk. Het is verbazing
wekkend dat iemand die ik althans ken als hoffelijk,
vriendelijk, voorkomend, daar op die boekenbeurs in een
halfuurtje tijd zo onherroepelijk al zijn Zweedse glazen
ingegooid heeft.
Weet u wie daar veel indruk heeft gemaakt? Connie
Palmen. Zoals zij als een kleine gibbon in Adriaan van
Dis omhoog klimt! Alleen al daarmee heeft zij het hart
van al die Scandinaviërs gestolen!
Vuile was vim algemeen bekend
„Ojee strèèèèss!" Vliegensvlug ma
noeuvreert de taxichauffeur de auto
schuin naast de weg. Al het andere ver
keer zoekt daar eveneens een goed
heenkomen. In een mum van tijd is op
onze helft van deze gewoonlijk ver
stopte verkeersader in Zuid-Jakarta
geen auto meer te zien.
Midden op straat rent een scholier voorbij. Zijn ge
zicht staat op onweer. Zijn rechterhand omklemt een
riem met een indrukwekkende gesp. Tientallen ande
re jongens volgen in zijn kielzog. Stuk voor stuk dra
gen ze een wit overhemd en een lichtgrijze broek -
het uniform van de SMA, de bovenbouw van de mid
delbare school. Sommigen hebben een riem bij zich,
anderen een stuk steen. Een kei vliegt door de lucht.
De horde heeft het voorzien op enkele andere
scholieren. Die wringen zich hals over kop in een
buurtbusje. Door flink gas te geven, houdt de chauf
feur zijn nieuwe passagiers uit de greep van hun be
lagers. Teleurgesteld staken de achtervolgers hun
jacht. Op de rijbaan maken ze weer plaats voor het
verkeer.
„Niet goed", luidt het onderkoelde commentaar
van mijn taxichauffeur. Inderdaad niet zo fraai, maar
het had veel erger gekund. In Jakarta en andere grote
Indonesische steden heerst al jaren rivaliteit tussen
leerlingen van middelbare scholen. Maar zo heftig als
nu ging het er niet eerder aan toe.
Stenen en riemen zijn bij de school-tegen-school-
gevechten nog vrij onschuldige wapens. In wat lang
zamerhand is uitgegroeid tot een ware bendeoorlog,
schuwt de jeugd ook het gebruik van ijzeren staven
en messen niet. Al bijna een dozijn scholieren liet
daarbij dit jaar het leven en het aantal gewonden is
nauwelijks meer te tellen.
Hoewel minder dan hun jongere broeders, geven
ook universitaire studenten hem soms aardig van
jetje. In Ujungpandang (Sulawesi) moesten er laatst
47 naar het ziekenhuis na een kloppartij tussen stu
denten van twee faculteiten van de Hasanuddin Uni
versiteit. Hun vete schijnt te dateren van een grote
vechtpartij in 1992, al blijft duister waarover die ging.
Overheid en opvoeders zitten nogal in hun maag
met het pubergeweld. Over oorzaken en oplossingen
wordt bij vlagen driftig gedebatteerd. Slechts weini
gen komen echter op de gedachte dat volwassenen in
dit land niet direct stralende voorbeelden zijn van ge
weldloosheid. Geregeld komen de media met mel
dingen van het type: buurtbewoners betrappen in
breker en slaan hem dood. Kleine berichtjes, waar
over niemand zich erg druk lijkt te maken.
Wat meer beroering wekt het geweld van de staat.
Velen hebben er best begrip voor dat de politie stevig
optreedt tegen de groeiende criminaliteit. Temeer
omdat het geboefte, zeker in Jakarta, zich steeds va
ker van vuurwapens bedient. Vraagtekens worden
echter gezet bij het feit dat politiekogels zoveel kleine
boefjes vellen. Autodieven en vandalen bijvoorbeeld.
in heel 1996 hielp de politie in Groot-Jakarta 89
verdachten naar de eeuwige jachtvelden. In april van
dit jaar stond de teller volgens het weekblad Sinar al
op 110.
Toch is er volgens Jakarta's politiebaas, generaal-
majoor Hamami, geen reden voor bezorgdheid. Zijn
mensen, zegt hij, vuren altijd eerst de drie verplichte
waarschuwingsschoten af en ze schieten alleen ge
richt als verdachten hen bedreigen.
Gelukkig maar. Al blijft het wel een beetje vreemd
dat veel verdachten ter aarde storten met een kogel
gaatje in hun rug. Misschien is hard weglopen bij na
der inzien wel ontzettend bedreigend.
RONALD FRISART CORRESPONDENT
„De mensen die nu vast zitten, heb ik allemaal
meegemaakt tijdens mijn werk als commissaris
op de beurs. Ik heb diep medelijden met die
jongens dat ze zich zo hebben laten meeslepen
door hun hebzucht. Ik denk dat ze langzaam in
het web van de criminaliteit terecht zijn geko
men. Iedereen op de vloer wist dat er klanten
meegenomen werden naar sekshuizen. Zelf
nam ik mijn klanten vroeger mee uit eten. Met
oud en nieuw gaven we een fles wijn of cham
pagne."
De tijden en gebruiken zijn ver
anderd, constateert Piet van
Outersterp hoofdschuddend. In
38 jaar leerde hij elk krasje op
de beursvloer kennen. Vele ja
ren werkte hij als commissaris
van de notering, zeg maar de
marktmeester, de man die erop
toeziet dat de handel eerlijk ver
loopt. De 70-jarige Amstelvener
veronderstelt dat in de huizen
van lichte zeden 'wel eens ver
teld werd dat er een grote order
zat aan te komen of zo'. De rot
te appelen in de beursmand
hoe veel dat er zijn, is momen
teel Justities best bewaarde ge
heim vinden we tegenwoor
dig bij Yab Yum, op de golfbaan
en in de skyboxen van de he
dendaagse voetbaltempels.
De hele beurswereld schreeuwt
moord en brand en voelt zich
ten onrechte als groep bezwad
derd. De verdenkingen van Jus
titie zijn immers niet misselijk:
witwassen, beursfraude, steek
penningen, valsheid in geschrif
te, belastingontduiking, oplich
ting en, als klap op de vuurpijl,
lidmaatschap van een criminele
organisatie. Met als kantteke
ning dat één verdachte, een be
legger van het Philips Pensioen
fonds, tot dusver uitsluitend de
belastinginspecteur een oor
heeft aangenaaid.
„Het gaat om een beperkt aan
tal mensen", klinkt het vrijwel
in koor bij directeur George
Möller van Amsterdam Exchan
ges, bankier Chris Bierman (La-
bouchere) en Peter van der Lugt
(hoekmansbedrijf Van der
Moolen). Namen noemen is er
echter niet bij. Iedereen in het
circuit zegt te weten dat er
scheve schaatsen worden gere
den, maar 'niet bij ons'. Het ei
gen nest bevuilen, doet men
niet. Want hoezeer de effecten
beurs ook met zijn tijd is mee
gegaan, dat zijn mores die het
keurige gilde in stand wenst te
houden.
„Ons kent ons, ons dekt ons",
verwoordde directeur Dirk de
Jong, van effectenhuis HBSC
Van Meer James Capel het stil
zwijgend pact dat alle stormen
in de zelfbenoemde elite van de
effectenwereld heeft doorstaan.
Elkaar klanten afpikken mag,
belazeren, geld aftroggelen of
iemand met peperdure misko
pen opzadelen zijn gebruik.
„Snijden en gesneden worden",
schetste bijvoorbeeld directeur
Hans Brouwer van de effecten
beurs het eens.
Schurken en schelmen staan in
aanzien in de wereld van het
grote geld, snelle auto's, dure
kostuums ('uiterlijk is alles'),
seks en drugs. Over de gearres
teerde handelaren van commis
sionair Gestion en van Leem
huis Van Loon werd daarom
op de vloer met een mengeling
van bewondering en afgunst ge
sproken. Je nek uitsteken en er
mee wegkomen, petje af.
De coryfeeën zijn in de ogen
van de beursbengels nu dan
ook niet zo zeer van hun voet
stuk gevallen, maar ze zijn eer
der een fenomenale dreiging
voor hun luxe en o zo opwin
dende leventje. „De handelaar
van Van Leem Van Loon is
een volstrekt onberekenbare
man. Hij weet veel. Als die het
in zijn kop haalt om tegen Justi
tie te zingen, dan hangt bijna
iedereen", zoemt het rond op
de beursvloer. En hoewel ieder
een hardnekkig volhoudt geen
vuile was binnenshuis te heb
ben, waren de praktijken van de
twee handelaren in de wilde ja
ren zo goed als gemeengoed.
De handel heeft de gelederen
inmiddels ook gesloten. Buiten
staanders worden minder dan
mondjesmaat te woord gestaan.
Terwijl vroeger de geruchten en
verhalen over van alles en nog
wat vrolijk werden verder ver
teld. Verhalen brengen aande
len in beweging en in koers
schommelingen zit de handel,
de goedbelegde boterham en
alle andere dingen die het leven
aangenaam maken.
De aanpak van overtredingen
op de beursvloer was lange tijd
in handen van de effectenhan
delaren zelf. De Vereniging voor
de Effectenhandel (VvdE) plukte
slechts een handjevol rotte ap-
Handelaren op de Amsterdamse beurs terwijl de fraudes op het televisiescherm worden bekendgemaakt. Even
is er meer aandacht voor televisietoestel dan voor de eigen beeldschermen. foto gpd rob keeris
pels uit de mand en hield die
liefst in de eigen boezem ver
borgen. De stukken van de in
terne rechtbank, de Commissie
van Orde, dragen het stempel
'vertrouwelijk' en liggen achter
sloten en grendels.
Ingrijpende zuiveringen werden
omzichtig omzeild. Zo wist een
toezichtcommissie van de beurs
al in 1993 precies op welk du
bieuze manier de hoofdver
dachte van Van Leemhuis
Van Loon, alias de Handelaar,
zaken deed. Dat blijkt uit een
vertrouwelijk rapport waarop
deze krant beslag wist te leggen.
De Handelaar maakte zich vol
gens de commissie schuldig aan
ernstige en minder ernstige vor
men van fraude en oplichting.
Hij verklaarde doodleuk dat hij
in 'dezelfde omstandigheden'
opnieuw zo zou handelen. „Dit
past een lid van de Vereniging
niet', schreef de commissie in
1993 streng.
Maar in het 'ons-kent-ons'-cir-
cuit van de beurs werd hij met
fluwelen handschoenen aange
pakt. De Handelaar was een
vooraanstaand bestuurslid van
de Vereniging. Iemand met zo'n
reputatie laatje niet zomaar
vallen, moetde beurscommissie
hebben gedacht. De Handelaar
kreeg slechts een vcj
ke straf: z'n beurspf
worden ingetrokkei F
hij weer in de fout ze<
Inmiddels is de Vvd^
deel van haar bevo^g
kwijt. De controle iga
deels in handen vaF
ting Toezicht Effects
(STE) in Amsterdan
ben nog een lange w
gaan", zegt een wo<*
van de STE. „Als all^,
mogen we straks pc^
inkijken en boetes
sommen opleggen.$c
echte waakhond zijL
wanneer we de volli^,
krijgen." jt
Het streven van de ija
een echte pitbull uit
oogst in beurskringi
ge geluiden. „Mede;
het toenmalige Con|£
van de beurs zitten;
telposities bij de Stif1
konden er toen niks31
gaan het nu ook verf11
pakken", zegt een hp
meermalen met beF
ties in aanraking kWa
bankdirecteur in de?s
lijke grachtengordel
homerisch gelach ute
voor zichzelf de ove
van het Controlebuiri
STE op een rijtje zet
re jongens met een^
appel in de strot, difer
lemaal niet hoe hetj?
hebben geen versta) h
handel." gr
Het schort mede notQc
delijke regels, merkje
Integrity Consulting
veen. Dit bedrijf heli
bij het opstellen ent I
van (ethische) regel
J. ten Wolde: „De b^
gels zijn niet concre?3'
bijvoorbeeld op het|s
frontrunning ('meer*
grote orders, red.). \r(
ren dat in de beurs-P
le wereld de weinigt11
nog eens niet goed
Leidinggevenden g^
dien soms het slechi
beeld."
De beurshandel hee
we tijden en de nieiWi
lang buiten de deun. 1
houden. Het wordt La
strakker, strenger enai
Dat merken ook dei p
nairs die Justitie opta.
hebben gehad. Dooie
geknakte reputatiesi
minder handel en or
aantal analisten en 1
ziet de bui hangen éP
naarstig een nieuwe
„De beurs lijkt wel
rï*" iel
ito
AMSTERDAM HENK VAf(
RAYMOND PEIL- PEET VOi
Nu het kabinet officieel opdracht heeft
gegeven tot een onderzoek naar een
veel groter Schiphol dan 44 miljoen
passagiers (dat overigens al sinds begin
dit jaar wordt uitgevoerd door de Rijks
luchtvaartdienst) doemt de vraag wie
dit kabinet eigenlijk vertegenwoordigt.
In het verleden hebben PvdA noch D66
veel enthousiasme getoond voor een
verdere uitbreiding van Schiphol. Ster
ker nog, ze achtten die onmogelijk ge
zien de enorme milieudruk die dat met
zich mee zou brengen. Alleen de WD
bleek een pleitbezorger voor groei,
maar zelfs die zag de milieugrenzen als
moeilijk te nemen barrière.
De lobby van luchtvaartmaatschappijen
en luchthaven, gesteund door ambtena
ren van de ministeries van verkeer en
waterstaat en economische zaken, blijkt
binnen het kabinet echter meer effect te
hebben dan de politieke opvattingen
van de regeringspartijen. De nadirik op
het mislopen van werkgelegenheid als
Schiphol niet tot pakweg 60 miljoen
passagiers mag groeien, legde daarbij
veel gewicht in de schaal. In het huidige
paarse kabinet is het 'werk, werk, werk'
nog heilig. Zelfs als dat leidt tot een voor
iedereen zichtbare kloof tussen het ka
binet en de regeringspartijen.
Bij de meeste onderwerpen die te ma
ken hebben met ruimtelijke ordening,
infrastructuur en milieubeleid lopen de
paarse fracties hijgend achter kabinets
standpunten aan. Alleen omdat de poli
tieke verhoudingen niet toestaan dat af
stand wordt genomen van de eigen be
windslieden, wordt ingestemd met die
standpunten. Alle fraaie woorden over
dualisme ten spijt.
Met name PvdA en D66 hebben het
daarbij uiterst moeilijk. Het tandenge
knars binnen beide fracties over de stel-
lingnames van 'hun' bewindslieden op
de hierboven genoemde onderwerpen,
wordt inmiddels ook buiten de Kamer
hoorbaar. Voor de PvdA geldt dat al te
fors aangezette kritiek op het milieuge
halte van paars onmiddellijk wordt ver
taald als een aanval op de steeds popu
lairder wordende politieke leider Wim
Kok. En hoewel zelfdestructie tot een
van de natuurlijke eigenschappen van
de sociaal-democraten lijkt te horen,
gaat verzet tegen Kok zelfs hen te ver.
D66 zit in hetzelfde schuitje, met een
minister die tot een van de best gewaar
deerde aandelen op de politieke markt
behoort. Waar de Democratische fractie
en achterban zich graag laten kennen
van hun 'groene' kant, toont Hans Wij-
ers als minister van economische zaken
alle begrip voor de captains of industry
die milieu alleen kennen als iets waarin
ze geboren zijn. Maar zolang de buiten
wacht roept dat die Wijers het zo gewel
dig doet, hoeden ook de Democraten
zich voor al te veel kritiek. Zo goed gaat
het immers toch al niet in de peilingen.
De WD is de enige die volop in zijn
nopjes lijkt met de huidige gang van za
ken, en terecht. Het 'meer, meer, meer'
van deze partij wordt door paars volop
in praktijk gebracht. De middelen om
dat 'meer' te bereiken, zoals wegen en
vliegvelden, worden door WD-coryfee
Annemarie Jorritsma in hoog tempo ge
pland en uitgevoerd. Wil buiten de Ka
mer nog wel eens een WD'er voor een
camera opduiken, binnen de Tweede
Kamer zijn ze muisstil. Er is immers
geen reden voor kritiek.
De onvrede bij PvdA en D66 neemt ech
ter bijna dagelijks toe. Binnen de PvdA-
fractie is een groot deel het meer dan
zat dat milieuminister Margreet de Boer
telkens het onderspit delft in de discus
sies met haar collega Jorritsma. Het is
slecht voor De Boer. voor het milieu en
voor de PvdA zelf. En dat deel van de
fractie neemt het Kok ook kwalijk dat hij
zijn milieu-collega en partijgenoot De
Boer niet beter steunt.
Deze frustratie werpt inmiddels ook zijn
schaduw vooruit over de wens tot een
tweede paarse kabinet. Binnen de PvdA
klinkt steeds luider de roep zelf eens het
ministerie van verkeer en waterstaat te
bestieren, in plaats van het moeizaam
strijdende departement van milieube
heer. De laatste keer dat een PvdA'er op
verkeer zat was in 1965. Dat kan een
aardig probleem opleveren bij de for
matie, want de WD zal dit veel publici
teit opleverende ministerie niet zonder
slag of stoot prijsgeven.
Hoezeer de paarse coalitie momenteel
al worstelt met milieu en infrastructuur,
mag naast de voortdurende discussies
over Schiphol ook nog eens blijken uit
de onderwerpen die aan het begin van
de rit al leken te zijn afgehandeld. Vlieg
veld Beek (geen nachtvluchten) en de
snelweg A73 (met een stem verschil op
de oostoever van de Maas terechtgeko
men) staan opnieuw op de agenda. Bin
nen de coalitie blijkt nauwelijks steun
voor de toen gekozen oplossingen. Het
geen opnieuw de vraag doet rijzen:
wiens kabinet is dit eigenlijk?
DEN HAAG KOOS VAN WEES
Hons Wijers
Over voetbal, het weer én over de
studiefinanciering heeft elke Ne
derlander een mening. En ieder
een denkt verschillend, consta
teert Loek Hermans een paar da
gen na het uitkomen van 'zijn'
rapport over de toekomst van de
studiefinanciering. Er is veel kri
tiek op gekomen. Té veel krtitiek,
vindt Hermans: „Doordat enkele
punten tot schietschijf zijn ge
maakt, dreigen andere voorstellen
uit beeld te verdwijnen".
Ritzen installeerde vorig jaar onder
druk van de Tweede Kamer de
commissie-Hermans om nieuwe
ideeën aan te dragen voor de stu
diefinanciering. Maar het lijkt er op
dat de minister eigenlijk niet op
veranderingen zit te wachten, aldus
Hermans. „Voor Ritzen hoeft het
allemaal niet zo nodig, denk ik.
Maar intussen is er nog slechts één
man die gelooft in het huidig stel
sel: Ritzen."
De minister keerde zich meteen te
gen het plan om de studiefinancie
ring voor leerlingen in het voortge
zet onderwijs en middelbaar be
roepsonderwijs af te schaffen. PvdA
en D66 zijn tegen het voorstel om
ouders voortaan verplicht te laten
meebetalen aan de studie van hun
kinderen op hbo of universiteit, ter
wijl de WD de huidige prestatie
beurs nog een kans wil geven. Ook
de studentenorganisaties reageer
den sceptisch op de voorstellen van
de commissie.
Hermans had geen lauwerkransen
verwacht. Daarvoor is de materie te
ingewikkeld en zijn te veel partijen
betrokken bij de studiefinanciering.
„Maar als je het niet eens bent met
een aantal punten, kun je niet zeg
gen dat het rapport slecht is." De
commissie moest grondslagen ge
ven en hoefde geen afgerond stelsel
te bedenken. „Dan moet het niet zo
zijn dat kritiek op een aantal onder
delen er voor zorgt dat er verder
geen discussie meer komt."
Gaan mbo'ers er 400 gulden op
achteruit, omdat zij rond moeten
komen van de kinderbijslag voor
hun ouders en geen studiefinancie
ring meer krijgen? „Dan kan de po
litiek beslissen om met een beurs
dat gat te dichten". Dat isPY'
tieke keus. „Maar intusseiflv
alle partijen die nu kritiek?®1
de afgelopen jaren wel eniP a
kort op de studiefinancier/er
als iedereen wat anders bllna
pen, verandert er uiteindeF'
Maar uiteindelijk zal de stilte
nanciering vasüopen, vooi!8f
Hermans.
„Het huidige stelsel is te s|n
denten kunnen kiezen tusr^
blauwe Volkswagen en eer^j
Volkswagen". De beurs m<jjn
denten dan in theorie onafi j<
maken van hun ouders, mgvj
zitten vast aan alle overheij Sj
Bovendien is de beurs zo li\vi
zij toch bij hun ouders mohs
aankloppen. en
In het plan.van Hermans 1) m
studenten een beurs van 2fai
gulden, die zij kunnen opiMi
een periode van tien jaar. ,1
nen zij hun studie heel fle)|
ganiseren." Met de hogescr-
universiteit kunnen ze afsp)
maken over hun studierouC(
sluit aan bij het streven ink
onderwijs om opleidingen»!
rentiëren." Bovendien doe
commissie voorstellen, die£
drempels om te lenen lagei
„Maar daarvan zie ik in allfïü
niets terug."
Zo is er meer, dat bij een vf1^
lezing van het rapport blijfM
De commissie stelt voor dF
af te schaffen. Zo'n voorzie) w
voor vervoer past niet in
stelsel van studiefinancieripb
meent Hermans. En vervoe^1
ven zullen dan razendsneljte
gen studentenkaarten in dFai
springen, verwacht hij. Ln
Door alle kritiek op het rap|j®'.
de toon voor de komende F11
al gezet, vreest Hermans. /FVI
cus is hij wel wat gewend. ,1
die game." Hij blijft nuchtFF
niet-politici van de commi) 11
men de reacties na al het n?8
werk veel harder aan. Maai*er
mans hoopt dat sommiger*®
len op den duur toch een sP115
kans krijgen. en
5te<
LEEUWARDEN JAN DUKSMA y°0
