I
Veel meer vrouwen
blijven kinderloos
Uitsluitend
bij Libertel: naast
Regiovoordeel
nu ook
f 99,99 voordeel.
Elektrische auto was te goed voor deze wereld
Binnenland
Voorwerk
Tien jaar geëist voor moord op dochtertje (8)
Lerarenactie tegen hoge
werkdruk en lage lonen
Complexe regelgeving frustreert
bouw van verpleeghuisplaatsen
Sporten ook gezond
voor chronisch zieke
Libertel Life
ERDAG 6 NOVEMBER 1997
5
bod van oplosmiddelen uitgebreid
tG- Het verbod op het gebruik van gevaarlijke oplosmid-
Is thinner en terpentine gaat niet alleen gelden voor het
irsbedrijf en de tapijtleggers. Staatssecretaris De Grave
iale zaken en werkgelegenheid breidt het verbod zo snel
jk uit tot de autospuiterijen en de grafische industrie. De
icretaris deed deze toezegging gisteren tijdens een over-
de Kamer over de hersenziekte Organisch Psycho Syn-
(OPS). Deze ziekte, die vooral bij schilders voorkomt,
^^t door contact met gevaarlijke oplosmiddelen als thinner
^entine.
Ujiemse 'spijbelscholen' vervolgd
L« De gemeente Arnhem dreigt de directies van een aan-
II ooien voor de rechter te slepen als ze hun leerlingenregi-
)j|janiet snel op orde brengen. De leerlingenregistratie is een
(rijk middel om spijbelen tegen te gaan. Sommige 'spijbel-
n' verzuimen al jaren om de gegevens bij te houden. Dat
en woordvoerder van de gemeente gisteren bevestigd.
aal wil hardere aanpak inflatie
Wjki Een inflatie die zo snel mogelijk onder de één procent
'in goed technisch onderwijs dat aansluit op de arbeids-
ur Die twee zaken moet het kabinet snel aanpakken. Het is
m akelijk voor de internationale concurrentiepositie van de
[industrie. Dit betoogde H. van den Akker, voorzitter van
-|WM, de vereniging van metaalwerkgevers, tijdens de
IjUjgadering van zijn club. Volgens hem moet de geldont-
ing, die momenteel 2,5 procent bedraagt, in de kiem wor-
2, jsmoord. Inflatie drijft de kosten op. De bonden vragen
1iabvenop een loonsverhoging van 1,5 procent. Volgens Van
lt|iker kan de metaalsector, waar het op zich goed mee gaat
jie afzet steeg met acht procent, dat niet compenseren.
adsdienstles op school achterhaald'
■A)am_* Godsdienstlessen op school kunnen worden afge-
r|j Ze moeten worden vervangen door een soort algemeen
^jigsuur na schooltijd waarin aandacht wordt besteed aan
jjjjvan het leven, kunst en religie. Dat zegt Theoloog Kees
^n de stichting Leerhuis en Liturgie. Hij vindt religieuze
een taak van de kerk en niet van het onderwijs. De kerk
le bijbelverhalen vertellen. ,,De godsdienstlessen zijn nu
f dogmatisch kerkelijke manier ingevuld. De jeugd kan
lemaal niks mee."
ord jackpot in Staatsloterij
g ir
efiAGDe jackpot in de Staatsloterij stevent af op een re-
71>ogte van dertien miljoen gulden. Omdat de jackpot van
^|joen gulden dinsdag niet viel, schuift hij automatisch op
e trekking van 2 december. De Staatsloterij verwacht dat
s jdertien miljoen gulden in zit. De winnaar krijgt dit bedrag
-jjn handen. De Staatsloterij houdt automatisch al de 25
jt kansspelbelasting in. De hoogste jackpot die tot nu toe
pkeerd was (twee keer) twaalf miljoen gulden.
lingin viert 60-ste verjaardag
ftG_i Koningin Beatrix wil haar 60-ste verjaardag volgend
l®reri in de week rond 31 januari, in gezelschap van haar
fge familie. De Rijksvoorlichtingsdienst heeft gisterep he
rmaakt dat de koningin ook een groot aantal gasten uit
en buitenland heeft uitgenodigd. Behalve enkele beslo-
Iderdelen omvat de viering ook tal van culturele evene-
|n met een publiek karakter. In Amsterdam nemen het
irtgebouw, het Stedelijk Museum, het Koninklijk Paleis,
Liziektheater en de Westerkerk aan de viering deel, in Apel-
Museum Paleis Het Loo Apeldoorn en in Otterlo het mu-
kröller-Müller.
ritsma wil één miljoen carpoolers
it* Minister Jorritsma (verkeer) wil het aantal carpoolers
|ren naar één miljoen. Nu rijden ruim driekwart miljoen
landers gezamenlijk naar het werk. De bewindsvrouw zei
teren in Drunen tijdens een congres over het samenrijden.
jnister wil het carpoolen aanmoedigen door fiscale maatre-
"^door doelgroepstroken ook voor carpoolers open te stel-
i door het bieden van hulp bij het vinden van carpool-part-
bamen zorgen de carpoolers ervoor, dat er 450.000 auto's
Ir in de ochtendspits rijden, dat er jaarlijks vijf miljard au-
ïeters worden vermeden en 25 miljoen liter brandstof
Ibespaard.
Eén op de vijf jonge vrouwen wordt nooit moeder
Steeds minder vrouwen krijgen kinderen. Van de vrou
wen die in 1970 geboren zijn, krijgt 21 procent geen kin
deren. Dit aantal neemt waarschijnlijk nog toe. Van de
generatie 1945 bleef nog twaalf procent kinderloos. Dit
staat in het vandaag verschenen gezinsrapport van het
Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
den haag anp-gpd
den bosch anp
den haag In de supermarkten liggen al weken grote stapels voor de grijp. De chocoladeletters die bij geen
enkel Sinterklaasfeest ontbreken, kondigen de komst van de Goedheiligman al lang van te voren aan. De
banketbakkers en chocolatiers hebben het dan ook druk om te zorgen dat tegen de tijd dat de Sint echt arri
veert, nog steeds letters in de winkels te vinden zijn. Bonbonmaker John Kohier uit Den Haag maakt gedeel
telijk met de hand letters voor het feest van de kindervriend. foto gpd roland de bruin
wen de vrouw als 'een ernstig zieke vrouw' en
achten haar verminderd toerekeningsvatbaar.
Toch adviseerden zij geen tbs met dwangverple
ging omdat de kans op herhaling van het delict
zeer klein is. De vrouw kan namelijk geen kinde
ren meer krijgen.
De verdachte, haar advocaat B. Lemmen en de
familie vinden tbs een betere straf. De vrouw zou
in een isolement hebben verkeerd en zeer ver
knocht aan haar dochtertje zijn geweest. Toen het
kind wat ouder werd en afstand begon te nemen
van haar overbezorgde moeder, en allengs meer
naar haar vader trok, zou de vrouw dat niet heb
ben kunnen verkroppen.
Het hof wijst arrest op 19 november.
Voor het gerechtshof in Den Bosch is gisteren te
gen een 36-jarige vrouw uit Echt tien jaar onvoor
waardelijke gevangenisstraf geëist voor moord in
januari op haar 8-jarige dochtertje.
De vrouw legde aanvankelijk een volledige be
kentenis af. Zij zou haar ziekelijke dochtertje heb
ben gewurgd om haar uit haar lijden te verlossen
en te verdoezelen dat ze het kind mishandelde.
Zowel voor de rechtbank, waar na een eis van
twaalf jaar tien jaar werd opgelegd, als nu bij het
Hof zei ze zich niets meer te herinneren. Volgens
een psychiater is het mogelijk dat zij haar schuld
heeft verdrongen en zich echt niets herinnert.
De psychiater en andere deskundigen beschou-
In veel gevallen kiezen vrouwen
volgens het SCP er bewust voor
om geen kinderen te krijgen.
Doordat vrouwen steeds vaker
de keuze voor het al dan niet
krijgen van kinderen uitstellen,
wordt de kans groter dat het
niet lukt. Oudere vrouwen ra
ken minder makkelijk zwanger.
,,De keuze voor uitstel van
moederschap kan dus ongewild
overgaan in definitieve kinder
loosheid. Voor veel vrouwen die
uiteindelijk wel een kind wen
sen, is dat een grote teleurstel
ling, die het welzijn ernstig aan
tast", aldus het SCP.
Nederlandse vrouwen krijgen
steeds later hun eerste kind. Dit
komt doordat vrouwen willen
werken, er goede voorbehoed
middelen beschikbaar zijn en
door de emancipatie. Hoe ho
ger de opleiding van de vrouw,
hoe later zij een kind ter wereld
Agenten bureau
Warmoesstraat
op vrije voeten
amsterdam anp
De twee Amsterdamse
hoofdagenten van bureau
Warmoesstraat die vastza
ten in verband met de dood
van A. van Driel staan weer
op vrije voeten. De raadka
mer heeft hun voorlopige
hechtenis geschorst op
grond van de persoonlijke
omstandigheden van de
verdachten, zo meldde Jus
titie gisteren.
De 38-jarige hoofdagent
en zijn 26-jarige collega
moeten wel beschikbaar
blijven voor Justitie omdat
het gerechtelijk vooronder
zoek nog loopt. De twee
agenten worden verdacht
van doodslag of zware mis
handeling met als gevolg de
dood. Ook tegen een derde
29-jarige politieagent loopt
nog een onderzoek.
De 48-jarige Van Driel
overleed 22 september aan
hersenletsel nadat agenten
hem het bureau Warmoes
straat hadden uitgezet. Vol
gens getuigen gebeurde dat
op een hardhandige ma-
brengt. In 1996 was de gemid
delde leeftijd van vrouwen die
voor het eerst moeder werden,
bijna 29 jaar. Het Centraal Bu
reau voor de Statistiek (CBS) re
gistreerde in 1970 nog een ge
middelde leeftijd van 24,3 jaar.
De koopkracht van mensen
die hun eerste kind krijgen,
daalt met 18,4 procent. Bij de
komst van het tweede of derde
kind, neemt de koopkracht
minder af. De kinderbijslag dekt
gerpiddeld 26 procent van de
kosten die ouders maken.
Uit het rappoit blijkt dat ge
zinsvorming tegenwoordig aar-
zelender tot stand komt. longe
ren zijn langer alleenstaand dan
hun ouders. Als jongeren een
relatie krijgen, gaan zij na ver
loop van tijd samenwonen.
Lang niet iedereen besluit ver
volgens om te gaan trouwen.
De kans dat een huwelijk ein
digt in een echtscheiding is op
gelopen van bijna acht procent
in 1960 tot 34 procent in 1994.
Desondanks behoudt het gezin
zijn grote sociale betekenis, ,,De
meeste mensen willen op enig
moment in hun levensloop een
gezin stichten en slagen daar
ook in", aldus het planbureau.
Binnen het gezin zijn de ver
houdingen de laatste jaren in
grijpend veranderd. In gezinnen
met jonge kinderen werken te
genwoordig beide partners, die
de taken binnens- en buitens
huis tevens beter willen verde
len. In de praktijk lukt dat min
der goed.
In de afgelopen dertig jaar is
het aantal gezinnen dat ernstig
tekort schiet en de groep kinde
ren met ontwikkelingsstoornis
sen niet toegenomen. Volgens
het SCP wijst dat erop dat veel
van de problemen zijn terug te
voeren op de aanleg van het
kind. De jeugdcriminaliteit is
weliswaar aanzienlijk, maar is
niet zonder meer een gevolg
van falend ouderschap. Het ge
zin functioneert nog steeds naar
behoren, schrijft het Sociaal en
Cultureel Planbureau. Ouders
komen in het onderzoek naar
voren als 'kundige en humane
opvoeders'.
numegen anp
Honderden Ieraren hebben gis
termiddag in Nijmegen actiege-
voerd tegen de lage salarissen
en de hoge werkdruk in het on
derwijs. De sfeer in De Vereeni-
ging was geladen en de leraren
waren boos. Vooral een videore
portage met daarop uitspraken
van vier onderwijsspecialisten
in de Tweede Kamer lokte reac
ties uit.
Dinsdag bleek al dat met na
me de leraren in het voortgezet
onderwijs erg ontevreden zijn
over het huidige regeringsbe
leid. Er zou meer aandacht en
geld zijn voor computers in de
klas dan voor de mensen voor
de klas. Kamerlid Van Gelder
(PvdA) noemde de kritiek onte
recht. Maar de AOb-voorzitter
J. Tichelaar waarschuwt voor de
gevolgen van onvrede bij zijn
achterban.
..Ik zie een gelijkenis met
1992. Als je toen bij de staking
in Utrecht honderd van de veer
tigduizend leraren vroeg waar
om ze daar waren, kreeg je hon
derd verschillende antwoorden.
Nu is er precies hetzelfde aan
de hand. De leraren zijn over
heel veel verschillende dingen
ontevreden. Dat gaat veel ver
der dan 0,75 procent extra bij
het salaris."
amsterdam anp
MBERTEL
den haag gpd
Het lukt nauwelijks kamers in
verzorgingshuizen te verbou
wen tot verpleegafdelingen.
Hoewel er extra geld beschik
baar is en de plannen klaarlig
gen, zorgen talloze ingewikkel
de regels voor vertraging en ho
ge kosten. Het blijkt soms zelfs
goedkoper een geheel nieuw
verpleeghuis te bouwen.
Staatssecretaris Terpstra (wel
zijn) gaf gisteren tijdens een
overleg in de Tweede Kamer
over ouderenzorg toe dat er
'onhelderheid' op dat gebied is.
Ze gaat nu uitzoeken waarom
de zogeheten 'verpleegunits'
niet van de grond komen. CDA-
Kamerlid Van der Heijden
noemde de problemen 'bureau
cratie van de ergste soort',
Door te verbouwen kunnen
leegstaande kamers in verzor
gingshuizen weer worden ge
bruikt en hoeven bewoners, die
verpleegzorg nodig hebben, niet
te verhuizen. Van de geplande
drieduizend verpleegunits zijn
er echter nog maar enkele klaar.
Als het geld niet wordt opge
maakt, overweegt Terpstra het
op een andere manier te beste
den.
De Kamer maakt zich ook
zorgen over het totale aantal
plaatsen in verzorgingshuizen
in Nederland. Door de plannen
van de provincies voor oude
renzorg in hun regio dreigen
duizenden bedden verloren te
gaan. Vooral de PvdA vindt dit
gevaarlijk. Dan zouden er nu
bedden verdwijnen die, door de
vergrijzing, over een aantal ja
ren weer nodig ^ijn.
Om de plaatsen toch te be
houden is voor volgend jaar 90
miljoen gulden nodig. Tijdens
de Algemene Beschouwingen
na Prinsjesdag is er al 45 mil
joen gulden beschikbaar geko
men. De Kamer heeft er bij
Terpstra op aangedrongen snel
met de andere 45 miljoen gul
den over de brug te komen. De
staatssecretaris neemt hierover
maandag een beslissing.
sportbeoefening bij HlV-geïn-
fecteerden goed doen. Een
beetje sport kan de angsten
en depressies terugdringen.
Hij veronderstelt ook dat
sport het verval van het im
muunsysteem kan vertragen.
LaPerriere meent dat inten
sieve sportbeoefening zonder
meer een negatief effect heeft.
Uit de doctoraalscriptie
waarmee de Ron Koppies (29)
uit Alkmaar zojuist is afgestu
deerd aan de Universiteit van
Amsterdam blijkt ook de po
sitieve invloed van sport.
Door kinderen op jonge leef
tijd lid te laten worden van
een sportclub, kan worden
voorkomen dat ze na hun
twaalfde langzaam verande
ren in winkeldiefjes, vanda
len, ruzieziekers of rovertjes.
De centrale stelling van de
kersverse doctorandus in de
ontwikkelingspsychplogie
luidt: sport heeft een preven
tieve werking op crimineel
gedrag. Onder invloed van
coaches en medespelers leren
kinderen in de 'beïnvloedbare
leeftijd' volgens hem discipli
ne, goed sociaal gedrag, stabi
liteit en emotionele volwas
senheid aan. En zo functione
ren ze later beter in de
'werkelijke maatschappij'.
Sport is gezond, ook voor
mensen met een chronische
ziekte. De mate van de licha
melijke inspanning moet ech
ter niet worden overdreven.
Dat was de boodschap van
het symposium Sport Ge
zondheid, gisteren in Amster
dam. Als de boodschap aan
komt, kan dat verstrekkende
gevolgen hebben voor de ver
deling van het geld voor
volksgezondheid. Dat gaat
voor een groot deel naar
chronisch zieken.
Uit recent onderzoek naar
de effecten van lichamelijke
inspanning bij chronische
aandoeningen als aids, ver
moeidheid, depressie en eet
stoornissen blijkt dat sport
een positieve invloed heeft.
Lichamelijke inspanning ge
neest niet, maar kan ziekte
processen vertragen en de
kwaliteit van het leven verho
gen.
De hoeveelheid inspanning
speelt bij alle aandoeningen
een belangrijke rol. Te veel of
te weinig sport kan ertoe lei
den dat de klachten juist ver
ergeren. Volgens A. LaPerrie
re, hoogleraar aan de Univer-
sitieit van Miami, kan matige
Schone, stille wagen begin deze eeuw massaal aanwezig in de stad
Libertel
Standaard bij uw
■nt hoort nu Regio
-ral in Nederland
ns de Piekuren vooi
Dat is de helft var
Regiovoordeel: alle lokale telefoontjes voor half geld.
Libertel Personal abon- nement op 't beste GSM netwerk (onlangs getest
oordeel. Daarmee belt u door onafhankelijk keuringsinstituut KEMA) tot
- iedereen in de regio 17 november extra aantrekkelijk.
Dai
nigt i
iden f 33,33
ale Piektarief. pe
ind retour op de factuur. Dat praat
ordelig.
Bel voor meer informatie over het voordeligste en makkelijkste GSM abonnement van Nederland gratis
bertel 0800 05 60 Daar kunt u ook terecht voor de dichtstbijzijnde verkooppunten. Nieuw: Libertel nu ook
bij alle Megapool vestigingen. Bent u al Libertel abonnee en heeft u vragen, bel dan mobiel 117.
Op je leven geschreven.
den haag erik van der veen
Betrouwbaar en goedkoop, maar niet
'sportief'. Die combinatie van eigen
schappen is fnuikend geweest voor de
elektrische auto, waarvan er begin deze
eeuw duizenden rondreden in de we
reldsteden. Het stille en schone voertuig
was zijn tijd driekwart eeuw te ver voor
uit. Het werd verdrongen door de bezi-
nemotor en de diesel, die met hun la
waai en uitlaatgassen al snel massaal de
atmosfeer in de steden zouden verzie
ken. De elektro-auto verloor het van zijn
duurdere, luidruchtigere en minder be
trouwbare broertje, omdat dat veel
'avontuurlijker' over kwam.
Dat stelt drs. ing. Gijs Mom in een on
derzoek naar de oorzaken van de teloor
gang van de elektrische auto. Hij promo
veerde daarop deze week aan de Techni
sche Universiteit van Eindhoven tot in
genieur in de geschiedenis van de tech
niek. Mom bestudeerde verscheidene
initiatieven op het gebied van elektrisch
decennia van deze eeuw. Tot in de jaren
dertig leek er een gouden toekomst weg
gelegd voor de elektrische auto. In Haar
lem en Amsterdam bijvoorbeeld reden er
tussert de jaren 1909 en 1926 tachtig
elektro-taxi's rond. Minder dan in het
Berlijn van de jaren twintig. Van alle
taxi's in de Duitse hoofdstad was een
kwart, 550 voertuigen, elektrisch aange
dreven. Duitsland telde in die periode
ook nog eens honderd elektrische brand
weerwagens. In de Verenigde Staten re
den in 1914 alleen al 30.000 tot 40.000
personenauto's op stroom. In Groot-
Brittannië maakten in de jaren vijftig nog
ruim 50.000 elektrische vuilnisauto's en
melkbestelwagens hun dagelijkse ron
des.
De Britten vormden daarmee een uit
zondering, want ergens in de jaren dertig
kwam het breekpunt voor de elektrische
wagen. Hij mocht dan goedkoop in het
gebruik en betrouwbaar zijn, maar had
toch allerminst het avontuurlijke karak
ter van de benzine-auto of, zoals Mom
hpf nnpmt' Hp 'avnnturpnmarhinp' Vpr-
geleken met de onstuimige paarden
krachten onder de kap van de benzine
motor was de rustig en vrijwel geruisloos
voortglijdende elektrische wagen maar
'saai', zo was de algemene opinie onder
autobouwers en -kopers. 'Sportief rij
den, daar ging het om. En dat imago had
de elektro-auto nou juist niet, zelfs al
was hij soms sneller dan zijn opscheppe
rige broertje.
Die ontwikkeling nekte allerlei plan
nen om de elektrische wagen op grote
schaal in te voeren.
Mom ontdekte in de archieven onder
meer een serieus voorstel van een groep
Franse investeerders om een wegennet
aan te leggen voor 'elektrotoerisme' door
heel West-Europa. Langs de grote ver
keersaders moesten om de vijftig kilo
meter laadstations voor de voertuigen
worden gebouwd. De initiatiefnemers
hadden al vijf miljoen Franse francs bij
elkaar, maar het plan bloedde dood
naarmate de elektrische auto verder bij
het grote publiek uit de gunst raakte ten
Dat is volgens Mom in een notendop
het lot van de elektrische auto: ten on
rechte is ze altijd beschouwd als directe
concurrent van de benzine-auto. ,,Dat is
appels met peren vergelijken", stelt de
kersverse doctor. „Het gevoel van kracht
dat de bestuurder van een benzine-auto
krijgt bij het indrukken van het gaspe
daal is nooit te benaderen in een elektro-
auto. Je moet ze dan ook niet tegenover
maar néést elkaar zetten, als twee ver
voermiddelen die elkaar met hun speci
fieke eigenschappen perfect kunnen
aanvullen. De elektromotor is voor goed
kope, korte ritten in de stad en de benzi
nemotor voor de langere afstand."
De toekomst voor de elektrische motor
ligt volgens Mom dan ook vooral in de
stad. ,,Je kunt denken aan het stedelijk
bestelverkeer, de treintaxi of rondvaart
boten. Die kunnen allemaal ook heel
goed op elektriciteit worden voortgedre
ven. Dat is niet alleen een goedkoop en
stil alternatief, maar vermindert ook de
uitlaatgassen."
