Beursfraude
breidt zich
verder uit
Binnenland
atrix mag toch op euro
Drie ezels voor de grootvizier als smeergeld
Ombudsman wil meer geld voor
nabestaanden van Hercules-ramp
Rellen rond Feyenoord-Manchester
Snelle Henkie doet een stapje terug
Vrouw opnieuw lastiggevallen
ondanks contactverbod stalker
.ERDAG 6 NOVEMBER 1997
^[bezorging dode foetus zaak ouders
\c» Ziekenhuizen moeten met ouders overleggen wat er
jebeuren met dode foetussen die jonger zijn dan 24 we
en In,e wens van de ouders is bepalend, zo heeft minister Borst
iptretjezondheid) in een brief aan de Tweede Kamer laten we-
het q heeft dit standpunt eveneens kenbaar gemaakt aan de
rnstiprganisatie KNMG en de Nederlandse Vereniging van Zie-
in deizen. Ook voor jonge foetussen geldt het recht op een res-
ille wijze van cremeren of begraven, ook al staat dat niet
Je afjjk in de Wet op de Lijkbezorging, aldus Borst. Voor dode
onali die ouder zijn dan 24 weken geeft deze wet verplichtend
it die moeten worden begraven of gecremeerd.
»r incident met toestel op Beek
Een tweemotorig zakenvliegtuig is gistermiddag door een
ibekende oorzaak tijdens de landing naast de baan van
richt-Aachen Airport geraakt. Waarschijnlijk blokkeerde
kerhoofdlandingsgestel van het vliegtuig, waardoor het
l na de landing een sterke draai naar links maakte. Toen
uswiel in het gras naast de baan reed, klapte dit door de
■inge weerstand naar binnen. Met de neus in het gras
■het vliegtuig tot stilstand. Afgelopen zondag zakte een
Itorig vliegtuigje door het landingsgestel. Niemand raakte
ïtmacht vreest tekort technici
■berg Het is voor de Koninklijke Luchtmacht een steeds
Ijker opgave om technisch personeel te werven. Als scho-
nassaal blijven kieken voor zogeheten 'witte boorden' be-
fi, dreigt voor de eeuwwisseling een tekort aan onder-
nonteurs voor de luchtvloot en het wagenpark. De lucht-
is dan gedwongen schoolverlaters met een mavo- of ha-
oma voor technische functies te strikken en die zelf op te
Om die reden riep de bevelhebber der luchtstrijdkrach-
itenant-generaal B. Droste, gisteren scholieren op toch
'technisch geörienteerde studies op te pakken'. Droste zei
de opening van een expositie over vijftig jaar werving bij
ïtmacht in het Militair Luchtvaartmuseum in Soesterberg.
roepen bereiden acties voor
um» De bereidheid om acties te voeren bij publieke om-
toegenomen. De vakbonden (NVJ, CNV Media, FNV
fen De Unie) leiden dat af uit de ledenbijeenkomsten die
leren hebben gehouden. Er is een comité samengesteld dat
Igaat voorbereiden. De omroepmedewerkers zijn verbol-
r de geringe loonsverhoging die de werkgevers hen in het
zicht hebben gesteld. Ook hebben ze bezwaar tegen de
Icte mogelijkheidheid voor freelancers om in vaste dienst te
li en tegen de verslechtering van de afvloeiingsregelingen.
hsNVJ-onderhandelaarl. Brakman is het duidelijk dat er
Iet eerst in jaren kans is 'dat er even geen geluid uit de ra-
Jmt en het televisiebeeld op zwart gaat'.
ite schade door brand bij Lundia
I/eld De brand die gisteren heeft gewoed bij meubelfabri-
jundia in Varsseveld heeft voor miljoenen guldens schade
rzaakt. Dat heeft de directie vandaag bekendgemaakt,
bedrijfshallen werden volledig in de as gelegd. Drie andere
Ictiehallen liepen grote schade op. Twee medewerkers
ii licht gewond. Over de oorzaak is nog niets bekend. Vol-
e directie worden de bestellingen op tijd afgeleverd. Wel
vertraging ontstaan bij nieuwe orders. Met name de lak-
ïgen van het bedrijf zijn door de brand ernstig getroffen.
irlemmer Elsthout op CD-lijst
Haarlemmer W. Elsthout stg,at derde op de kandida-
jt van de Centrum Democraten voor de Kamerverkiezingen
id jaar mei. Lijsttrekker is H. lanmaat geworden, zijn part-
Schuurman staat tweede op de lijst. Elsthout is ook al de
Ier van het concept-verkiezingsprogramma van de CD.
aast zit hij in de Haarlemse gemeenteraad en is hij Staten-
de provincie Noord-Holland. De CD hoopt volgend jaar
verkiezingen met een sterk uitgebreide fractie in de Kamer
ïen. Op dit moment heeft de partij drie zetels.
Af' ANP
i no?n Beatrix en andere Eu-
ijftij vorsten prijken straks
^]up de euro, de Europese
,,D|Jsmunt. In het Europees
len,|ent tekende zich gisteren
mejiidelijke meerderheid af
n miet aanbrengen van een
NeM symbool op een zijde
ditijmunt.
ugege week oordeelde de
iaap'sche en Monetaire
a orissie van het Europarle-
ebi10g t°t ieders verrassing
euro in alle lidstaten van
de embleem moest wor-
jDEiiorzien. Maar met name
!se socialisten zijn terug-
n, mede onder druk van
lieke opinie.
voorstel om de euro te
„men' kwam van PvdA-
Tlrlementariër Alman Met-
p aandrang van consu-
norganisaties. Die vrezen
Qin 2002, als de munten in
komen, een warboel
Het monumentale kantoorgebouw in Noord-Syrië is volgens de opgravers heel mooi intact gebleven.
leiden taco van der mark
„Jij krijgt drie ezels als je ervoor zorgt dat
mijn man uit de problemen raakt." In on
ze ogen een op zijn minst dubieuze af
spraak die riekt naar omkoping. Maar bij
de oude Assyriërs was het de gewoonste
zaak van de wereld. Sterker nog, de af
spraken werden in spijkerschrift vastge
legd op kleitabletten, waarvan Leidse ar
cheologen er onlangs enkele tientallen
aantroffen bij opgravingen in Syrië.
Zonder smeergelden redde je het niet in
de Assyrische samenleving. Die waren
hard nodig om bestuurlijke en andere
kwesties te regelen. Dr. P. Akkermans van
het Rijksmuseum van Oudheden in Lei
den kent geen twijfel: „Vaak moesten de
mensen enorme reizen afleggen naar een
stad waar ze hun problemen konden
voorleggen. Dus wilden ze wel zeker we
ten dat hun wensen zouden worden inge
willigd. Daarom nam iedereen die op au
diëntie ging bij de zeer machtige grootvi
zier, zeg maar de minister van binnen
landse zaken, het zekere voor het onzeke
re. Een begroetingscadeau was de enige
manier om door te dringen in de Assyri
sche samenleving en de ambtelijke mo
lens te vermijden. Het was gewoon een
geaccepteerde methode om de relatie tus
sen burger en overheid soepel te laten ver
lopen. Die afspraak was in feite een con
tract dat in klei werd vastgelegd."
De zogenoemde begroetingsteksten (sul-
ma nu-teksten) die zijn gevonden, geven
een helder beeld van de Assyrische sa
menleving. De vragende partij bood scha
pen of slaven aan de grootvizier en in ruil
daarvoor beloofde de grootvizier zich in te
spannen om de kwestie te regelen.
Akkermans enthousiast: „Het is natuurlijk
schitterend als je op een kleitablet leest
dat een vrouw bepaalde diensten voor
haar man vraagt in ruil voor drie scha
pen." Hij noemt de vondst van de 46
kleitabletten die inzage geven in het privé-
archief van de grootvizier 'zeldzaam
mooi'. De Leidse archeoloog graaft al ja
ren op de ruïneheuvel Teil Sabi Abyad (De
Heuvel van de Witte Jongen') in Noord-
Syrië en weet hoe waardevol die is. „We
hebben al eerder geweldige ontdekkingen
gedaan, maar dit is natuurlijk een hele
mooie vondst."
De kleitabletten lagen in een compleet
kantoor dat is opgegraven. Het hele kan
toor is door de archeologen kamer voor
kamer afgegraven en is in perfecte staat.
Akkermans is vol bewondering over de
vernuftige bouw. „De toiletten zijn op het
diepste deel gebouwd. Omdat de vloeren
schuin afliepen kon je in de badruimte
naar believen met water rommelen. Dat
water liep via pijpen door de muur naar
het toilet. Buiten de muur van het gebouw
was de beerput."
De Teil Sabi Abyad kent nog genoeg ge
heimen die niet boven tafel zijn gekomen.
Daarom reist Akkermans volgend jaar
weer met hernieuwde energie naar Syrië.
„De poort van de vesting is aan de beurt.
Wie weet vinden we daar nog torentjes en
paardenstallen. Maar misschien nog wel
belangrijker is een tempel. Die hebben we
nog niet ontdekt, maar die moet eigenlijk
wel aanwezig zijn."
Topman Philips-pensioenfonds opgepakt
Een adjunct-directeur van het Philips Pensioenfonds is
als verdachte opgepakt in verband met de beursfraude
affaire. Volgens justitie heeft hij bekend dat hij zich heeft
schuldiggemaakt aan belastingfraude en valsheid in ge
schrifte. Een Philips-woordvoerder zegt dat justitie privé-
handelingen van de man op de korrel heeft. „Het pen
sioenfonds zelf staat er helemaal buiten."
amsterdam gpd
De man is de eerste verdachte
in kringen van pensioenfond
sen, waarvan eerder al duidelijk
werd dat justitie daar onderzoe
kingen verricht. Eerder werden
vijf directeuren, medewerkers
en klanten van effectenhuizen
ingerekend. Het Philips Pen
sioenfonds, met een vermogen
van 27 miljard gulden, is het
grootste bedrijfspensioenfonds
van Nederland. Het grote justi -
tieonderzoek richt zich op on
der meer op witwassen, beurs
fraude, steekpenningen en vals
heid in geschrifte.
Volgens de woordvoerder is
de man gearresteerd wegens
privé-handelingen. Het pen
sioenfonds doet zaken met 'vele
effectenhuizen', waarschijnlijk
ook met de vier die nu als ver
dacht zijn aangemerkt en 'be
raadt zich momenteel intern'.
Geruchten dat medewerkers
van pensioenfondsen bedrijfs
geheimen verkochten waren er
tot dusver volop. Van de betrok
ken commissionairshuizen,
Leemhuis Van Loon, 11BSC
Van Meer James Capel, NIB Se
curities en Gestion NV, wordt
vermoed dat Leemhuis Van
Loon steekpenningen betaalde
aan (medewerkers van) pen
sioenfondsen in ruil voor be
langrijke informatie over effec
tentransacties. De hoofdver
dachte in het fraudeschandaal
heeft bij deze huizen gewerkt of
had er nauwe banden mee. Hij
zou ook relaties, onder meer in
de Amsterdamse seksclub Yab
Yum, met dit doel hebben ge
fêteerd.
Inmiddels is ook aan het licht
gekomen, dat in '93 aan justitie
belangrijke informatie is ont
houden over dubieuze praktij
ken van deze beurshandelaar.
De toezichtcommissie van de
beurs wist daar al jaren van. De
FIOD en justitie kregen pas on
langs inzage in een vernietigend
rapport van de Commissie van
Orde dat in 1993 werd opge
maakt. Daaruit blijkt dat de
beurshandelaar zich toen al
schuldig had gemaakt aan een
groot aantal onoirbare praktij
ken. De handelaar verklaarde
destijds geen spijt te hebben en
gewoon door te zullen gaan. De
toezichthouders schorsten hem
voorwaardelijk en lieten opspo
ringsinstanties onwetend van
de ernst van de zaak. De man
kon vervolgens gewoon lid blij
ven van het beursbestuur.
De pensioenfondsen intussen
zijn door het beursschandaal
een stuk voorzichtiger gewor
den. Uit verschillende bronnen
wordt bevestigd dat de fondsen
geen zaken meer doen met de
kleine commissionairshuizen
op de effectenbeurs. „Bij grote
re kantoren is er een goede
scheiding tussen de controleaf
deling en de afdeling waar ge
handeld wordt. Handelaren
worden dus altijd gecontro
leerd. Dat onderscheid is er niet
altijd bij de kleine huizen", legt
■een bankier uit.
C. van Rees, de voorzitter van
de Stichting Ondernemingspen
sioenfondsen meent dat de
commissionairs veel van de
pensioenfondsen kunnen leren,
„Wij hebben die scheiding lus
sen controle en handel doorge
voerd en er is controle door de
accountant en de Verzekerings-
ontstaat. Al die verschillende
versies zijn verwarrend en wer
ken bedrog en fraude in de
hand, aldus Metten.
Uit angst steun van hun bur
gers voor de euro te verliezen
koos gisteren een groot deel van
zijn socialistische fractie echter
toch voor een nationale zijde.
Bij een referendum over de een
heidsmunt zou deze 'eigenheid'
een belangrijk deel van de Brit
se burgers over de streep kun
nen trekken, menen Labour-af-
gevaardigden nu.
Bij de christen-democraten is
een overgrote meerderheid voor
een nationale kant. Ze hechten
grote waarde aan eigen identi
teit en het psychologische effect
op de Europese burgers, zei
woordvoerster monetaire zaken
Karla Peijs (CDA). Pas over 7,5
of 10 jaar wil ze praten over één
Europese munt, omdat de be
volking dan met de euro ver
trouwd is.
'Ouders bleven te lang in ongewisse over dood van hun zoon
den haag anp
Minister Voorhoeve van defen
sie moet de schade-afwikkeling
voor alle nabestaanden van de
slachtoffers van de Hercules
ramp opnieuw onder de loep
nemen en de vergoeding zono
dig herzien. „De belofte om
deze ruimhartig af te handelen,
lijkt niet voldoende te zijn na
gekomen." Dit adviseert de
Nationale Ombudsman, mr-
.dr. M. Oosting.
Oosting concludeert dat De
fensie is tekortgeschoten bij de
nazorg en de begeleiding van
de nabestaanden van één van
de slachtoffers van de ramp.
Door een gebrekkige commu
nicatie in de Defensie-organi
satie zijn de ouders te laat ge
ïnformeerd over de identifica
tie en de doodsoorzaak van
hun zoon. Over de afwikkeling
van de geleden schade bestaat
nog steeds onduidelijkheid.
De ombudsman stelde een
onderzoek in naar aanleiding
van klachten van de ouders. Bij
de crash met de Hercules op
de vliegbasis Eindhoven, op 15
juli vorig jaar, kwamen 34 in
zittenden om het leven. De
Oosting vindt het onjuist dat
de ouders pas aan het eind van
de gezamenlijke herdenkings
dienst op 17 juli definitief
hoorden dat hun zoon tot de
slachtoffers hoorde, terwijl dit
al de avond ervoor bekend
was. Het was de bedoeling dat
de maatschappelijk werkers dit
aan de nabestaanden zouden
zeggen, maar de opdracht
daartoe kregen ze niet.
Pas op 3 oktober kregen de
ouders te horen dat hun zoon
was overleden door rookgas-
vergiftiging. Maar de gemeen
telijk lijkschouwer had daags
na de ramp rookgasvergiftiging
al als vermoedelijke doodsoor
zaak genoemd. De ouders wis
ten niet dat ze voor vragen
over de doodsoorzaak terecht
konden bij een kapitein-arts.
Daardoor bleven ze langer dan
strikt noodzakelijk in het onge
wisse over de oorzaak van het
overlijden van hun zoon.
De ouders hebben ook lange
tijd ten onrechte gedacht dat
ze hun zoon niet meer konden
zien omdat de kisten tijdens de
herdenkingsdienst gesloten
waren. De maatschappelijk
werker wist niet dat die moge
lijkheid na de dienst bestond.
De maatschappelijk werkers
treft volgens Oosting geen
blaam. Ze kregen van Defensie
niet altijd tijdig de juiste infor
matie om hun werk goed te
kunnen doen. De gebrekkige
nazorg en begeleiding zijn vol
gens de ombudsman groten
deels terug te voeren op een
slechte communicatie tussen
de verschillende onderdelen
van Defensie.
™TRETHENK VOS
Dftf
eel
^'ritselaar, een joviale
Velaar, een macho. Een-
rï^nele sociaal-democraat
111 oude stempel, die des-
nsJ)ks de beste maatjes was
glands captains of indns-
e^'i Een ongelooflijke
s'atholic, die zich als een
'e,j schaduwminister met
tckereind houden van Fok-
sahnoeide. Henk Vos (54),
in voor een geintje en 24
s %r dag de vlotte jongen,
het over een half jaar
<crfezien.
hi
;0®hi veertien jaar Kamerlid-
°Pchap voor de PvdA heeft
Henkie', ook wel 'Heli-
:M-Henkie', besloten na de
>rokingen van mei niet terug
ialn. „Voor mij geldt dat ik
?r'tapje terug doe om nog
^fcle poos gezond te blij-
fcchreef hij gisteren in een
aan zijn fractievoorzitter
"T
h, joh, Henk is echt een
goede gozer. Hij moet alleen
eens ophouden met dat voor-
naampjes-gedoe: Ik bel Erik-Jan
(oud Fokker-topman Neder-
koorn, red.) wel even, ik bel
Koos (oud-minister Andriessen,
red.) wel even", zei vier jaar ge
leden Vos' goede vriend Harry
van den Bergh tegen de Volks
krant. Het typeert haantje-de-
voorste Vos in zijn hoogtijda
gen. Verloor hij zijn controle
rende taak niet al teveel uit het
oog? „Hij balanceert wel eens
op dat snijvlak van controleur
en mede-onderhandelaar", zei
Van den Bergh.
Eind '83 kwam Vos voor de
PvdA in de Kamer, nadat hij in
de recessiejaren als FNV-be-
stuurder geregeld in de publici
teit was gekomen bij acties tot
behoud van de scheepsbouw en
Fokker. Marcel van Dam werd
in de Kamer zijn mentor. Die
leerde hem dat hij alles op
straat moest gooien. Dat advies
knoopte Vos goed in zijn oren.
Hij was altijd gedreven. „Ik
wilde sneller leven dan ik aan
kon", vertelde de geboren Gro
ninger, die begin '95 door zware
ziekten werd getroffen èn daar
van wonderbaarlijk herstelde,
onlangs aan Vrij Nederland. Het
jaar voordat Vos ziek werd, tel
de zijn agenda 1.300 afspra
ken. Hij vertelde openlijk over
zijn ziekte: een zwaar hartin
farct gevolgd door longkanker.
Hij had zijn testament al klaar,
maar knokte terug. Geschrok
ken besloot hij wel zijn leven
anders aan te pakken.
Zijn terugkeer in de Kamer
moet hem niet meegevallen
zijn. Zijn geliefde Fokker was al
zo'n beetje failliet, in de Kamer
kundig begeleid door zijn colle
ga Wim van Gelder. En het
PvdA-woordvoerderschap van
Economische Zaken was inmid
dels in handen van Marjet van
Zuijlen. En passant werd de
PvdA'er er bovendien van be
schuldigd dat hij {Persoonlijk ge
luidsbanden had laten wissen
over de veelbesproken techno-
lease-constructie.
den haag wilco dekker
Betere videoband
van rellen bij
Beverwijk
haarlem anp
ad heesbeen
Justitie in Haarlem kan beschik
ken over een videoband van be
tere kwaliteit van de voetbalrel
len bij Beverwijk, dan de opna
men die eerder door het open
baar ministerie zijn vrijgegeven.
De band is afkomstig van Rijks
waterstaat en inmiddels onder
zocht door het Gerechtelijk La
boratorium. Dat heeft de advo
caat van één van de verdachten
in de Beverwijk-zaak,
mr. L. Heukels, vandaag beves
tigd.
Heukels gaat de band onmid
dellijk opvragen, maar weet nog
niet wanneer hij hem krijgt. Hij
heeft van het Gerechtelijk Labo
ratorium te horen gekregen dat
de band 'beter' is dan de band
die eerder door Justitie na een
kort geding werd vrijgegeven.
Of er meer opstaat er ontbre
ken op de al vrijgegeven band
enkele minuten weet Heu
kels nog niet. Ook volgens een
Justitiewoordvoerster is de band
beter.
Rotterdam Rond de voetbal-
wedstijd Feyenoord-Manchester
United gisteravond in De Kuip in
Rotterdam hebben zich de gehele
dag ongeregeldheden voorge
daan. Er braken vechtpartijen uit
tussen aanhangers van beide
teams in het centrum van de stad
en bij het stadion, vlak voor de
wedstrijd om kwart voor negen 's
avonds.
De politie raakte slaags met
Feyenoord-supporters die buiten
het stadion stonden te wachten
totdat de United-schare uit de
Kuip zou komen. Met honden en
paarden werden charges uitge
voerd. Rond middernacht werd
het weer rustig toen de Britse sup
porters met bussen waren vertrok
ken. Er zijn 34 mensen aangehou
den, onder wie twintig Britse fans
zonder geldig kaartje. Ze werden
opgesloten in het stadion van
Sparta in Rotterdam-West. Het
gemeentebestuur vaardigde een
speciaal noodbevel uit om dit mo
gelijk te maken. Er zijn een paar
gewonden gevallen, 's Middags
arriveerden een paar honderd
Manchester-aanhangers met de
trein uit Amsterdam op Rotterdam
CS in Rotterdam. Zij werden op
gepikt door een 'verkenner' van
Manchester, die hen rechtstreeks
naar twee cafés leidde op het
Stadhuisplein, waar de harde kern
van Feyenoord zat. De Engelse
sportcommentatoren vinden dat
de supporters het voetbal een
slechte dienst hebben bewezen.
emmen gpd
De 3 I-jarige Astrid Tillema, tot voor kort woon
achtig in Hoogezand, is opnieuw lastig gevallen
door Ton Wilbrink (47). De man achtervolgt
Tillema al sinds 1989 ondanks de door de rech
ter opgelegde straat- en contactverboden. De
vrouw koesterde driekwart jaar de hoop voor
goed van Wilbrink verlost te zijn, maar enkele
dagen geleden dook hij weer op bij haar werk
in de buurt van Emmen.
Waarom Wilbrink de vrouw blijft bellen en
lastigvallen is niet duidelijk. Hij begon haar
acht jaar geleden te achtervolgen, nadat hij een
oppervlakkig gesprek met haar had gevoerd op
straal. Wegens zijn zogeheten 'stalkersgcdrag'
heeft Wilbrink in het verleden tien maanden in
de cel gezeten. Ook is hij gedwongen opgeno
men geweest in een psychiatrisch ziekenhuis.
Volgens de psychiater heeft Wilbrink echter
geen psychische afwijking. Advocaat B. I ried-
berg, die Tillema juridisch bijstaat, wil dat justi
tie de man op korte termijn in gijzeling neemt.
,.De rechtbank heeft bepaald dat Wilbrink geen
contact meer met mijn cliënt mocht zoeken.
Hij heeft dat contactverbod overtreden en kan
volgens het vonnis bestraft worden met gijze
ling of een dwangsom."
Het is voor de raadsman een raadsel hoe Wil
brink het nieuwe woon- en werkadres van zijn
cliënt heeft achterhaald. „Bij de PTT is aange
drongen op geheimhouding van haar adres en
telefoonnummer." Friedberg heeft aanwijzin
gen dat Wilbrink toch via Pi l Telecom aan Til
lema s' adres is gekomen, „Als het klopt, dan
krijgt Wim Dik vandaag nog een boze fax." De
zwaar ontdane Astrid Tillema is inmiddels on
dergedoken. Haar huis in Hoogezand staat al
enige tijd te koop.
