'Homohuwelijk geeft misplaatst
gevoel van gelijkheid'
Dienaren
Kerk Samenleving
Klankbord
Vraag en Aanbod
voor Derde Wereld
Songs of Praise in Katwijk
WOENSDAG 29 OKTOBER 1997
Joden sturen aan op compromis
jeruzalem De dreigende breuk tussen liberale joden in de Vere
nigde Staten en ultra-orthodoxe joden in Israël is voorlopig van
de baan. Liberale rabbijnen zagen er gisteren vanaf om zich bij
hel Israëlische Hooggerechtshof te beklagen over een omstreden
wet op de overgang tol het jodendom. Zowel de liberale als de
ultra-orthodoxe joden hebben zich neergelegd bij een 'wapen
stilstand' van drie maanden. Daardoor heeft de speciale rege
ringscommissie die zich over de kwestie buigt tot 1 januari vol
gend jaar de tijd om met een compromisoplossing te komen.
Een eerdere bemiddelingspoging mislukte. Bij de strijd gaat het
met name om een wetsvoorstel dat de overgang tot het joden-
I dom regelt. Overgangen die in Israël onder verantwoordelijkheid
van een niet-orthodoxe rabbijn plaatsvinden, zouden volgens de
wet illegaal zijn Zulke mensen zouden in Israël niet voorerken
ning ais jood in aanmerking komen. Bij overgangen buiten Israël
is dat wel het geval.
Weerstand tegen 'merk' Bonifatius
creditonDe poging van een handelaar om de naam van Bo
nifatius als handelsmerk te registreren, is in het geboortedorp
van de heilige op weerstand gestuit. De gemèenteraad van Cre-
diton, dal in hel Britse Wessex ligt, heeft bezwaar gemaakt tegen
de registratie van het handelsmerk voor kleren, schoeisel, spelle
tjes, speelgoed en alcoholische dranken. Bonifatius mag, net als
alle andere heiligen, niet 'gemonopoliseerd' worden, zei de
plaatselijke predikant. ,,Hij is er voor iedereen." Volgens de
voorganger is in Crediton 'verontrust, maar ook met verwarring'
op de plannen vari de plaatselijke zakenman Andrew Haigh ge
reageerd. De Benedictijner monnik Winfried, die rond 675 werd
geboren, kreeg in 719 van de Heilige Stoel de naam van de Ro
meinse martelaar Bonifatius. Twee jaar daarvoor had hij enige
tijd in Wijk bij-Duurstede doorgebracht. Later werd hij missie
bisschop van Duitsland. In 753 liet Bonifatius zichzelf tot bis
schop van Utrecht benoemen. Zijn ideaal was de bekering van
de Friezen. Maar op 5 juni 754 werd hij te Dokkum vermoord.
Honderden Tibetanen demonstreerden gisteren voor de Chinese am
bassade in Washington. Ze protesteerden tegen de vervolging van
religieuzen in Tibet door de Chinese bezetter. De demonstranten
brandden kaarsen en zongen 'The prayer of World Truth', geschre
ven door de Dalai Lama. foto ap
u tdeLeidsch Dagblad
ANNO 1897
Vrijdag 29 October
NOORDWIJK In de gisteravond gehouden zitting van den
gemeenteraad is o.m. besloten den Krochtweg, die wegens
meerdere bebouwing dringend verbetering eischt, te bestra
ten.
LEIDEN Gisteren riep een turfschipper, willende aanleg
gen in de vaart Rijn en Schie. nabij de voorm. Witte Poort,
een anderen schipper aan om even te verhalen ten einde
ruimte te maken. Daar hij geen antwoord kreeg en de nacht
lantaarn nog brandde aan den mast. keek hij in de kajuit en
vond den schipper bewusteloos, natuurlijk weer door het slui
ten van het luik en het branden van een briquet. De man
werd per brancard naar het ziekenhuis gebracht.
LEIDEN Van den heer J.Th.E. Canneel, vice-consul der
Zuid-Afrikaansche Republiek, te 's-Gravenhage, zijn, ten be
hoeve van 's Rijks Ethnographisch Museum, te Leiden, de na
te noemen voorwerpen uit de Zuid-Afrikaansche Republiek
ten geschenke ontvangen, te weten: Een ketting, door kaffers
uit één stuk hout vervaardigd; drie armringen-, een horentje
voor het bewaren van snuif; twee sierlijk gesneden beveili-
gingsdoppen van kaffers, bij het nederhurken op den grond
gebruikelijk; een schortje, door kaffermeiden gebruikt ter be
dekking; twee vruchten van den Boabab of Cremortartboom;
twee lansen. Aan den schenker is de dank der Regeering be
tuigd.
ANNO 1972
zaterdag 28 oktober
LEIDEN Vijfenveertig jaar geleden werd de Leidse Politie
Sport Vereniging opgericht. Bij het inleidend woord tot de
feestavond waarmee dat negende lustrum gisteravond in de
Doelenkazerne werd gevierd, liet LPSV-voorzitter D.J. Verzij
den nog even speurend het oog gaan over de jaren dat de ver
eniging bestaat. Met genoegen blikte hij terug op hetgeen de
LPSV in de naoorlogse jaren in sportief, maar vooral organisa
torisch opzicht tot stand heeft gebracht. Hij dacht met name
terug aan het fameuze zeven-landen-politie-toernooi in 1947
en het Europese politievoetbaltoernooi in 1957, die beide
door de LPSV waren georganiseerd. Tot slot zei de heer Ver
zijden dat het hem met vreugde vervulde dat politiemensen
ondanks het steeds sterker toenemende terrorisme, de agres
sieve criminaliteit en de steeds groter wordende verkeersin
tensiteit nog tijd vonden om (met plezier) sport te bedrijven.
Uit handen van LPSV-secretaris Joop Westbroek ontving de
heer Verzijden de LPSV-speld van Verdienste, voor het feit
dat hij al 25 jaar deel uitmaakt van het bestuur van de Leidse
Politie Sport Ver eniging. De heer Westbroek roemde de kwa
liteiten van de heer Verzijden als organisator en als sportman
(Hoofdinspecteur Verzijden was captain van de Nederlandse
politie scherméquipe die in de jaren zestig beslag legde op
het Europees kampioenschap).
leiden «henk van beek
pablo cabenda
Woordvoerders van de rege
ringspartijen PvdA, WD en D66
hebben gisteren in de Tweede
Kamer positief gereageerd op
het advies van de commissie-
Kortmann om het huwelijk
open te stellen voor homo
seksuele en lesbische paren. De
woordvoerders van de drie frac
ties willen dat het kabinet zo
mogelijk nog deze regeringspe
riode met een wetsvoorstel
komt. Als het advies wordt op
gevolgd worden homoseksuele
paren wettelijk gelijkgesteld aan
de heteroseksuele. Zo krijgen
homoseksuele partners dezelfde
rechten over een kind als een
biologische vader of moeder.
De christelijke fracties gruwen
bij de gedachte aan een vol
waardig homohuwelijk, terwijl
de belangenbehartigers van ho
moseksuele mannen en vrou
wen het initiatief toejuichen.
De discussie wordt al jaren ge
voerd in Nederland en ook in de
Leidse regio luidt de vraag:
moet een homohuwelijk kun
nen?
Marloes van Haagen, eigenaar
'De Bruidshoek' in Leiden:
„Je kunt aan de buitenkant niet
zien of iemand homoseksueel
is, maar ik heb geen problemen
met een homohuwelijk. Als een
man per se in een trouwjurk wil,
vraag ik wel of het passen bui
ten de openingstijden kan ge
beuren. Niet iedereen is ervan
gecharmeerd."
M.J.A. van Mourik, voormalig
hoogleraar privaatrecht aan de
Rijksuniversiteit Leiden:
„Ik vind het uiterst onwenselijk
als een paar gefrusteerde ho
mo's zich tot doel heeft gesteld
het huwelijk om zeep te helpen
om hun eigen relatie te verhef
fen. Het geeft een misplaatst ge
voel van gelijkheid. Internatio
naal gezien is het onverstandig
om het traditionele huwelijk
eenzijdig af te schaffen. Het on
derscheid tussen relaties van
homoseksuelen en man-vrouw
relaties is cultuurhistorisch ge
rechtvaardigd omdat homo's
geen kinderen kunnen krijgen.
Ik vind dat met de tengels van
het huwelijk moet worden afge
bleven. Vooral als er kinderen
bij betrokken zijn. Een kind
weet dat het genetisch ergens
anders hoort. Dat voelt wanneer
het te maken heeft met zijn of
haar biologische ouders. Als ho
mo's kunnen trouwen is het al
leen maar om populair te doen
bij het homofiele volksdeel."
H. Fase, ambtenaar van de
burgerlijke stand in Leiden:
„Dit is een vraagstuk voor de
politiek. Mijn mening doet er
niet toe. Als ik die vertel, wordt
dat gezien als de mening van de
hele burgerlijke stand. Wij moe
ten slechts nieuwe wetgeving
uitvoeren. Ik heb wel een me
ning, maar die vertel ik niet."
Mark (27), steward, vriend van
Koen (26):
„Koen kan niet goedkoop mee-
archieffoto anp
reizen met de vliegtuigmaat
schappij waar ik werk, want we
hebben zelfs geen samenle
vingscontract. Terwijl hij drie
jaar geleden al bij me is inge
trokken. Dat vonden we al een
grote stap. We hebben altijd zo
iets gehad van: 'Is het uit, dan is
het uit'. Maar wat mij betreft
mag iedereen trouwen. Ik ben
er cdleen persoonlijk niet zo'n
voorstander van, ook niet bij
hetero's. Het huwelijk staat voor
mij voor eeuwige trouw en vol
gens mij kan dat niet in een
moderne relatie. Maar ik vind
het perfect als het homohuwe
lijk er komt in het kader van de
emancipatie. Ik ben niet zo voor
het adopteren van kinderen
door homostellen. Ik geloof dat
kinderen zich toch moeten
identificeren met beide ouders.
Maar volgens mij denkt Koen
daar weer anders over."
J.H. ten Hove, arts en wethou
der cultuur en recreatie in Kat
wijk:
„Geen enkele homofiele relatie
is gelijkwaardig aan een huwe
lijk tussen man en vrouw. Het
huwelijk is nooit bedoeld voor
mensen van dezelfde kunne. Ik
vind dit een hele verkeerde ont
wikkeling. Er bestaat bij mij een
bepaalde weerstand tegén
vanuit een christelijke opvat
ting. Die hele discussie over het
homohuwelijk heeft alleen zin
als je ervan uitgaat dat er een
gelijkwaardige intieme relatie
tussen mannen onderling en
vrouwen onderling kan bestaan.
Met de Bijbel in mijn achter
hoofd zeg ik dat dat helemaal
niet kan. Voor mij is de bijbelse
waarheid, de hele waarheid, en
daar kan je niet van afwijken."
R. Frede pastoor van de Oud-
Katholieke Kerk en secretaris
van het Leidse C.O.C.:
„Er is niets in de Bijbel dat te
gen een homohuwelijk pleit.
Natuurlijk staat er dat twee
mannen geen omgang met el
kaar mogen hebben. Maar de
Bijbel is niet een soort kook
boek waarin alles letterlijk moet
worden genomen. De dingen
waar het in de Bijbel wezenlijk
over gaat, daar gaat men aan
voorbij. Voor elkaar zorgen en
elkaar beminnen. Ik woon al ja
ren samen met een man en bij
na de hele gemeente weet dat
ook, maar niemand maakt daar
een probleem van. Mijn homo
zijn en mijn werk als pastoor
vormen geen tegenstelling maar
vormen een volstrekt natuurlij
ke combinatie. Wij hoeven niet
zo nodig meer te trouwen, want
we hebben de praktische zaken
al met de verzekeringen gere
geld. Maar ik kan me wel in het
voorstel vinden. Er is bij ons in
de synode een discussie daar
over gaande waar ik ook actief
aan deelneem. Er is bij ons nog
geen sprake geweest van huwe
lijkse inzegeningen. Wel van an
dere diensten voor niet-huwe-
lijkse relaties die aanbevolen
worden in Gods genade. Maar
mocht het homohuwelijk er ko
men dan zal ik zeker geen
moeite hebben om de inzege
ning te verrichten."
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071 -5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128030
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
f. van Brussel (adjunct)
REDACTIE
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J. Preenen chef red. Groot Leiden
AJB.M
F. Blok,
W F Wegman, chef red Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
T. Brouwer de Koning chef Rijn-en
Veenstreek
Familieberichten: 023- 5
023-5
Redactie: 071-5
Hoofdredactie 071-5
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071-5ha
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag Vi
071-5
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging
verstrekken tot het automatisch afsc^
van het abonnementsgeld, ontvangc
korting per betaling.
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTE6
Voor mensen die moeilijk lezen, slee!
ogen hebben of blind zijn (of
Voor inforn
jrCesprokei IC
Lectuur, Crave)
iV
K
N
■Hi
HUIZE
,eri,le
o»ie<
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feesti j
Academisch Ziekenhuis zaterdag 13 00 t/m dinsdag 13 00 en vanaf woensdag
13 00 t/m vrijdag 13.00 u
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord geen ongevallendienst
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178) dagelijks 14 30-15.15 u en 19 00-19 45 u
Verloskunde en Gynaecologie naast de gewone bezoektijden, voor partr
bovendien van 10 30-11 15 en van 19.45-21 00 u
Special Care Unit 10 30-11 00 u., 15 00-15 30en 19 00-19 30 u en na
Kinderafdeling 10.30-12 .00 en 14 00-19.00 u. (ouders de gehele dag), r
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545) dagelijks 14 00-15 00 u. en 18 30-19 30 u klasse I
daarnaast ook 1115 -12 00 u
Verloskunde en Gynaecologie: 14.30-15 30 u en 18.30-19 30 u. (voor partnei
21.00 u.).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 u. (voor ouders de gehele dag).
Afdeling Hartbewaking (CCU) en intensive care (IC): 14.00-14.30 en 18.30-19
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131): bezoek is bijna de gehele dag welkom, behalve tussen 12.1
14.00 u.
Geopend van maandag 7.00 tot vrijdag 19 00 u
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel 071-5269111) bezoektijden Intensive Care-afdelingen, Beenmerg
transplantatie en Neonatologie op aanvraag c.q. in overleg met de verpleging,
overige afdelingen 14 15-15 00 en 18 30-19 30 u met uitzondering van
Endocrinologie en Stofwisselingsziekten 14 00-17.00 en 19 00-21. OOu.
Infectieziekten en Interne Geneeskunde 15 00-19 30 u
Kinderneurologie/Neurochirurgie 15 30-16.30en 18 30-19 30u ('savondsn di
voor kinderen onder 12 iaar)
Klinische Oncologie. 10.30-12 30 en 14 15-20 OOu
Maag-, darm- en leverziekten 14 15-16 00 en 18.30-19.30 u.
Neurologie 14 30-15 15 en 19 00-20 00 u
Nierziekten/Niertransplantatie 14 00-17 OOen 19.00-21 OOu.
Verloskunde: 14 15-15 00 en 18.15-19.00 u. (voor partners en eigen kinderen|V
overleg.)
voorgangers geportretteerd binnen
de muren van hun 'werkruimte'
L O F O
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
'Mes snijdt aan drie kanten
bollenstreek
monique witteman
Betrokkenheid bij mensen, die
het minder hebben. Dat was het
centrale thema van de informa
tie-avond die de Impulsgroep
Diakonie van het dekenaat Bol
lenstreek gisteren in Lisse orga
niseerde. J. de Groot van de
werkgroep 'Vraag en Aanbod'
Hillegom gaf tijdens die bijeen
komst een presentatie van zijn
werk aan de verschillende verte
genwoordigers van de kerkpa-
rochies in de streek.
Volgens De Groot 'snijdt het
mes aan drie kanten'. „Mensen
uit de streek kunnen zo hun ou
de spullen kwijt, in de weten
schap dat ze goed gebruikt wor
den. Dat materiaal wordt door
werklozen gerepareerd. Zij leren
daar weer van en vergroten dus
hun kans op een baan. Het ge
reedschap sturen we naar lan
den, waar het hard nodig is. Die
mensen hebben er dus echt iets
aan, zij kunnen er weer hun
brood mee verdienen."
De stichting Vraag en Aanbod
is ontstaan in Tilburg, tien jaar
geleden. Inmiddels zijn er door
het hele land veertig reparatie
centra. De Groot repareert zelf
niet, hij zamelt in: fietsen, naai
machines, boormachines, voet
ballen, computers (met harde
schijf), rolstoelen..." En daar
mee heeft hij het druk, zo ver
telde hij. „Soms ben ik wel hele
dagen bezig met het ophalen
van spullen, maar ik doe het
graag. Vandaag komt de vracht
wagen uit Tilburg, die zo'n vijf
tig naaimachines, vijftien fiet
sen, een paar vleesmachines,
wat kruiwagens, een breimachi
ne en een aantal kisten schroe
ven en spijkers ophaalt. Als die
straks weer helemaal in orde ge
maakt zijn, wordt de hele lading
verstuurd, veelal naar Afrika."
De Hillegomse werkgroep be
staat nu vier jaar, maar volgens
De Groot zou het helemaal geen
slechte zaak zijn als meer orga
nisaties zich gaan inzetten voor
de inzameling van materiaal
voor de Derde Wereld. Immers,
Hillegom is nog steeds de enige
gemeente in de Bollenstreek die
zich bezighoudt met deze ma
nier van hulpverlening.
De gezamenlijke evangelisatie
commissie van de hervormde
gemeente en de Gereformeerde
Kerk in Katwijk houdt vanavond
in de Katwijkse Oude Kerk een
zangbijeenkomst om de Kerk
hervorming te herdenken. Het
thema is 'Door het geloof al
leen'. Het christelijk gemengd
koor 'Songs of Praise' uit Rotter
dam, onder leiding van Renate
Heemskerk, zorgt voor het mu
zikale gedeelte, het orgel wordt
bespeeld door Jaap van Rijn. De
hervormde predikant W.J. Go-
rissen leidt de bijeenkomst, die
om 20.00 uur begint. Vanaf
19.50 uur is er samenzang.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Hallum (Finkum-
Hijum): G. Koenders, kandi
daat te Gieterveen.
Aangenomen: naar Barneveld
(wijk 5): D. Breure te Wilnis;
naar Rotterdam-Centrum als
predikant voor bijzondere werk
zaamheden (pastoraat in het
Oude Noorden): mevr. B. Goe-
deking, wonende te Utrecht.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Opende i.c.m.
Surhuisterveen: G.J. Slotman,
kandidaat te Zeewolde; te
Burchterveld: M.A. van Leeu
wen, kandidaat te IJmuiden.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Heerde: H.H.
Klomp te Nunspeet.
GEREFORMEERDEGEMEEN-
TEN
Beroepen: te Zwolle: A. Bac te
Bodegraven.
EVANGELISCH LUTHERSE
KERK
Beroepbaarstelling: mevr. drs.
E. Wenzel, Zur Alten Mühle41,
45481 Mühlheim an der Ruhr
(Did).
In de Haagse Schilderswijk staat de Ram-
mandir, een hindoetempel. In de tuin ligt
een vijver met een fontein en een beeld
van Shiva. Dit is de plek waar geliefden el
kaar de liefde verklaren. S. Ramdhani (65)
is voorzitter, coördinator en priester van
de tempel. „Anders dan bij veel andere
godsdiensten, bepaalt de tempel bij hin
does de hele samenleving. Sociale, maat
schappelijke, culturele en religieuze aspec
ten zijn ineengeweven. Wij gebruiken niet
het Griekse woord 'religie', maar het
woord 'dharma', dat staat voor onze gehe
le levenswijze."
De gebedsruimte binnen is uitbundig ver
sierd. Aan de muren hangen kleurige pren
ten en in nisjes staan de geschenken van
bezoekers. Voorin is het altaar, met daarop
witmarmeren beelden van bekende Go
den. De Hindoes kennen eigenlijk één
God, maar die heeft vele manifestaties en
miljoenen namen. „Deze manifestaties
zijn voor de helft mannelijk en voor de
helft vrouwelijk. Alleen wanneer mannelij
ke en vrouwelijke krachten aanwezig zijn,
kan iets volledig zijn", aldus Ramdhani.
„In de vedische (prehistorische) tijd waren
mannen en vrouwen gelijk. Enkele man
nen hebben in de Middeleeuwen de Heili
ge Boeken verkeerd vertaald en geïnterpre
teerd en zo regels ingevoerd die de vrijheid
van vrouwen beperken." Een vrouw als
priester is meestal ondenkbaar. Bij de ge
meenschap van Ramdhani echter volgen
drie vrouwen de priesteropleiding.
Ramdhani zelf kon ook niet zonder meer
priester worden. In Suriname was hij 18
jaar tempelsecretaris. Maar hij kwam
uit de kaste der priesters (de Brahmane I
en mocht geen ceremonies leiden. WelM
kon hij in zijn jonge jaren veel kennis v,
de Heilige Schriften opdoen doordat hi
een tijdlang bij een Brahmaanse familiL
woonde. In de jaren '70 kwam hij naarF
derland. „Hier was toen een groot teko^
aan hindoepriesters. Omdat ik veel had G
leerd bij de Brahmaanse familie, kon iljou
remonies doen. Hij werd alsnog priest^
en besloot zich in te zetten voor de af- I
schaffing van het kastenstelsel. „Daar if/J'
den we een wereldwijd netwerk voor. KIS
bepaalt het kastenstelsel alleen nog op
Indiase platteland de dagelijkse gang v<
zaken. De mensen durven daar niet vot
zichzelf op te komen." Het stelsel stam
de Middeleeuwen. Brahmanen hebber
toen bedacht om hun macht vast te leg^e
gen. „Terwijl de Brahmanen vóór de inm
ductie van het kastenstelsel de grote zii,ai
ners waren."
