Mishandeling
eist veertig
kinderlevens
Binnenland
Dode das tegen asfalt
Plan voor afschaffen
ziekenfonds gekraakt
Ouderen eisen regels voor versterving
Irene Moors
Nederland wil toevloed Irakezen bij bron aanpakken
JNDERDAG 16 OKTOBER 1997
)ntsnapping uit Van Mesdagkliniek
n ringen Twee TBS-gedetineerden zijn gisteravond ontsnapt
tde zwaar beveiligde Van Mesdagkliniek in Groningen. Een
H lekactie in de omgeving leverde niets op. Het tweetal was van-
t> orgen nog steeds voortvluchtig. Volgens de politie zijn de
annen rond tien uur gisteravond over de muur van de kliniek
klommen en vervolgens door de gracht gezwommen op weg
iar de vrijheid. De politie heeft de omgeving uitgekamd met
gk ihulp van honden, maar dat leverde niets op. In de Van Mes-
y igldiniek worden plegers van zware geweldsmisdrijven ge-
vongen psychiatrisch behandeld.
- inhoudingen in ontsnappingszaak
rrARD* De politie heeft, naar nu pas blijkt, maandag drie Til-
jrgers aangehouden wegens betrokkenheid bij de mislukte
ltsnappingspoging vorige maand uit de Sittardse gevangenis
eGeerhorst. Een politiewoordvoerder wilde verder geen nade-
igegevens verstrekken over de rol van het drietal bij de fatale
[«snapping per helikopter. Op 18 september probeerde een
lervaren helikopterpiloot uit Bussum een Colombiaanse
[Ugsbaron uit de gevangenis te halen. Bij die poging stortte de
jliop de luchtplaats van De Geerhorst neer en ontplofte. De
s loot, die eerder met de Colombiaan gevangen zat, kwam daar-
j om het leven.
)lifant ongedeerd na eten paraplu
imen De 31-jarige vrouwtjesolifant Annabel uit het Noorder
ierenpark in Emmen heeft het afgelopen weekeinde een para-
ju verorberd, maar ze maakt het verder goed. Verzorgers wer
en zondag gewaarschuwd door bezoekers dat de olifant een
araplu in haar slurf had en opat. Een dag later werden metaal-
>sten in het gras gevonden en eergisteren zat er parapluzeil in
epoep van Annabel. Volgens directeur Hiddingh van de die-
intuin is het vrijwel zeker dat Annabel alleen de stof heeft op-
jgeten. „Ze heeft langdurig op het ijzerwerk lopen kauwen,
aar olifanten zijn ijselijk voorzichtig, blijkbaar kreeg ze het niet
uk tussen die grote molenstenen en heeft ze de stukjes metaal
eer uitgespuugd."
iegrafenis net zo populair als crematie
msterdam Evenveel mensen willen worden begraven als ge-
iemeerd. Uit een onderzoek van het Nipo in opdracht van de
k èreniging van Natura Uitvaartverzekeraars blijkt dat leeftijd
aarbij geen rol speelt. Een ruime meerderheid van de onder-
raagden heeft een uitvaartverzekering. Leeftijd en inkomen
leien een belangrijke rol bij de beslissing een dergelijke verze-
•ring af te sluiten. Toch heeft 51 procent van de personen van
I jaar of jonger een uitvaartverzekering. Bij personen van 60
j" aren ouder ligt dat op 77 procent. Bijna driekwart van de
n iensen uit de laagste inkomensklasse heeft zijn uitvaart verze-
™rd. in de hoogste welstandsklasse is dat 55 procent.
I Aanleunwoning voor oudere homo
sterdam Minister Borst legt vandaag in Amsterdam de eer
steen voor aanleunwoningen die speciaal bedoeld zijn voor
udere homo's. De zeven woningen komen bij het bejaarden-
M uis De Rietvinck. Het is volgens directeur Wessels voor het
ia: erst dat er ouderenwoningen bestemd voor lesbische vrouwen
e nhomo's van de grond komen. Wessels hoopt dat dergelijke
zo oorzieningen in de toekomst niet meer nodig zijn.
ia!
Angel uit conflict NS-verkeersleiding
rrechtDe angel is uit het conflict over de hoge werkdruk bij
verkeersleiding van de Nederlandse Spoorwegen (NS). Het
ersoneel heeft gisteren 'constructief overleg' gevoerd met de
ïanager van de regio Midden. Daarmee werd voldaan aan het
timatum dat het personeel had gesteld. Een dreigende staking
vrijwel zeker van de baan. NS erkennen dat er met de invoe-
igvan het nieuwe moderner verkeersleidingssysteem, het zo-
inaamde VPT (Vervoer Per Trein), van alles mis is en dat het te
ng heeft geduurd.
ïeen steun bij aankoop veilige auto
in haag» De fiscaal vriendelijke behandeling van nieuwe per-
iii Dnenauto's zal beperkt blijven tot voorzieningen die het brand-
h tofverbruik beperken, en dus niet gaan gelden voor veiligheids-
oorzieningen als bijvoorbeeld airbags. Dat schrijft minister Jor-
tsma aan de Tweede Kamer in haar antwoord opvragen over
r verkeersveiligheid. De bewindsvrouw stelt een belastingdou-
le eurtje in het vooruitzicht voor cruise control (de automobilist
a an zelf een snelheidsbegrenzer bedienen) en de econometer
ie ervoor zorgt dat de motor zuiniger met de benzine omgaat.
Weekmakers moeten uit speelgoed
uswuk Staatssecretaris Terpstra van volksgezondheid gaat dé
oeveelheid weekmakers in plastic speelgoed aan wettelijke
renzen binden. Uit Deens onderzoek blijkt dat schadelijke stof-
n vrijkomen uit babybijtringen die van zacht PVC zijn ge
naakt. In Zweden, Griekenland, Denemarken en Italië zijn de
ijtringen daarom al verboden. De Inspectie voor de Gezond-
eidsbescherming kon in juni van dit jaar nog niets in het Ne-
erlandse speelgoed ontdekken dat acuut gevaar opleverde,
laar Terpstra wil nu toch een Warenwetregeling invoeren. Ze
enadrukt dat ze niet al het PVC-houdend speelgoed wil beper-
en. Het gaat alleen om speelgoed met weekmakers, die het
peelgoed zachter en buigzaam maken.
112-centralist
neemt loopje niet
mobiele beller
assen/gieten gpd
De 43-jarige E. Wijngaard uit
Stadskanaal is boos op de
alarmcentrale 112 omdat deze
een noodoproep van hem in
eerste instantie niet serieus
nam. De man haalde gisteren
een bewusteloze bejaarde
\touw uit een poel bij het rivier
tje de Hunze in Drente. Hij bel
de met zijn mobiele telefoon
het alarmnummer 112, maar de
centralist reageerde daarop met
de mededeling 'Ga maar fiet
sen'.
Pas een volgende oproep had
succes. Enige tijd later arriveer
den de politie en een ambulan
ce. De vrouw werd gereani
meerd en overgebracht naar
een ziekenhuis. „Maar in de
tussentijd is er onnodig veel
kostbare tijd verloren gegaan",
stelt Wijngaard.
De man wilde gisteren gaan
vissen en had zich aan de oever
van de Hunze bij Gieten geïn
stalleerd. Op dat moment werd
hij door twee meisjes gealar
meerd dat er iets raars in de na
bij gelegen poel zou drijven. Het
bleek te gaan om een nog onbe
kende vrouw van circa 70 jaar.
Het is de politie nog niet duide
lijk hoe zij te water was geraakt.
„De centralist heeft de oproep
om hulp niet goed gehoord",
zegt woordvoerder Scholing van
de Drentse meldkamer na het
afluisteren van de band met de
binnengekomen boodschap
pen. Hij heeft waarschijnlijk
aangenomen dat het zoveelste
kind voor de grap had gebeld en
reageerde daarom met de op
merking dat de beller maar
moest gaan fietsen." Volgens
Scholing kan de miscommuni
catie een gevolg zijn van het ge
bruik van een mobiele telefoon.
Dit levert wel meer technische
problemen en onverstaanbare
boodschappen op.
De Stadskanaler overweegt
een aanklacht tegen de meldka
mer in te dienen. Scholing: „Wij
nemen nog contact met hem op
en proberen hem uit te leggen
hoe de vork in de steel zit."
Spinozaprijs
voor drie
wetenschappers
amsterdam anp
Als de laatste spreker sterft,
sterft er een taal. Dat gebeurt el
ke twee weken en de frequentie
wordt steeds hoger. Waarschijn
lijk overleeft minder dan 10 pro
cent van de talen de komende
eeuw.
Met de twee miljoen gulden
die de Leidse hoogleraar Kort-
landt gisteren in Amsterdam
ontving voor de Spjnozapremie,
wil hij een bijdrage leveren ta
len te redden. Niet het Chinees
of het Sanskriet, maar het
Tochaars, het Tangoet en het
Lepcha.
Kortlandt is hoogleraar in de
Balto-Slavische Taalkunde aan
de Rijksuniversiteit Leiden en
was in het museum New Metro
polis een van de drie weten
schappers die de prestigieuze
onderscheiding van de Neder
landse Organisatie voor Weten
schappelijk Onderzoek (NWO)
kreeg. De andere gingen naar
kankeronderzoeker Pinedo
(Vrije Universiteit Amsterdam)
en de scheikundige Van Santen
(Technische Universiteit Eind
hoven). Zij ontvingen ieder vier
miljoen gulden. NWO noemt
hun onderzoek baanbrekend.
A73-00ST?
HOU TOCH OP!
&HÈ&3 &nri i - -7
H ;V*iV
T'-A-' ■■■■■",- 7 77*
den haag» gpd
Minister Borst van volksgezondheid moet oude
ren snel vertellen wat versterving precies inhoudt
en richtlijnen opstellen voor de arts. Dit schrijft
de Unie KBO in een brief aan de bewindsvrouwe.
De unie. de grootste ouderenorganisatie, maakt
zich zorgen over de onrust die onder ouderen is
ontstaan door de publiciteit rond versterving.
De Unie KBO meldt dat op afdelingsvergade
ringen steeds vaker vragen worden gesteld over
versterving. Veel ouderen gaan ervan uit dat ter
minale patiënten door beëindiging van de behan
deling verhongeren en verdrogen, zegt beleids
medewerker Maud Oltshof. „Ze doen maar", luidt
een veel gehoorde klacht.
In werkelijkheid gaat het over het stopzetten
van de medische behandeling. In een voorlich
tingscampagne zou het ministerie dit verschil
moeten duidelijk maken om daarmee onterechte
onrust weg te nemen. Door alle publiciteit ont
staat onder bejaarden steeds vaker een negatief
Tenminste veertig kinderen tussen de nul en achttien
jaar zijn vorig jaar overleden als gevolg van kindermis
handeling. Dit blijkt uit een onderzoek onder alle huis
artsen en kinderartsen in Nederland, uitgevoerd door de
Universiteit van Utrecht.
den haag gpd-anp
Het aantal sterfgevallen kan in
werkelijkheid nog hoger liggen.
Dit komt doordat artsen mis
handeling of ernstige verwaar
lozing niet altijd herkennen en
ten onrechte een natuurlijke
dood vaststellen. Het kan ook
zijn dat de arts handelt uit loya
liteit met de ouders. Bovendien
wordt niet altijd een arts inge
schakeld, bij een duidelijk mis
drijf handelt de politie de zaak
af.
De Werkgroep Meldpunt Kin
dermishandeling heeft om het
onderzoek verzocht. Staatsse
cretaris Terpstra (welzijn) heeft
de resultaten vandaag gekregen.
Terpstra noemt het hoge aantal
afschuwelijk en zegt toe het ad
vies over te nemen om in elke
provincie of regio rond een gro
te stad een meldpunt voor kin
dermishandeling te openen,
„leder kind dat wordt mishan
deld en dus ook ieder kind dat
ten gevolge daarvan overlijdt, is
er immers één te veel", aldus
Terpstra.
Wie vragen heeft, een geval
van mishandeling vermoedt in
zijn omgeving, of direct een ge
val wil melden moet gemakke
lijk terecht kunnen bij een zoge
heten centraal Advies- en Meld
punt Kindermishandeling. Dat
moet in ieder geval herkenbaar
zijn en gemakkelijk te bereiken.
Proeven met enkele van derge
lijke meldpunten zijn succesvol
gebleken.
Op dit moment komen mel
dingen van kindermishandeling
onder meer binnen bij de poli
tie, de kinderbescherming of bij
vertrouwensartsen. De Tweede
Kamer heeft een paar jaar gele
den al gevraagd om een duide
lijke aanpak. De bedoeling is
dat de meldpunten in heel Ne
derland bereikbaar zijn via hel
zelfde gratis telefoonnummer.
Huisartsen vrezen kostenstijging
den haag anp
roermond» Wat voor sommige mensen een feestje was, was voor de actiegroep Das en Boom maar een
treurige gebeurtenis. Tijdens de opening van het voorlichtingscentrum Rijksweg 73 van Rijkswaterstaat giste
ren in Roermond, werden doodgereden dieren symbolisch ter aarde besteld door Das en Boom. Want meer
asfalt betekent volgens de actiegroep meer dode dieren. foto anp bas ruttf.n
'Ze doen maar', denken veel bejaarden
beeld over het medisch handelen in de laatste fa
se van het leven.
Vorige week werd bekend dat jaarlijks rond
tienduizend mensen overlijden omdat zij geen
voedsel en vocht meer krijgen toegediend. In
ruim de helft van de gevallen \indt de versterving
plaats in een verpleegtehuis. In de overige geval
len besluiten specialisten en huisartsen de be
handeling te staken.
Uit het onderzoek van de Vrije Universiteit Am
sterdam en de Erasmus Universiteit in Rotterdam
blijkt verder dat in slechts een beperkt aantal ge
vallen de familie van de patiënt door de behande
lend geneesheer werd genegeerd. Ook daarover
wil de Unie meer duidelijkheid.
De ouderenbond venvacht van minister Borst
dat zij op korte termijn de voonvaarden vaststelt
waaronder tot verstening kan worden overge
gaan Hierin moet met name de regel worden
vastgelegd dat zonder toestemming van de pa
tiënt en/of diens venvanten niet tot verstening
mag worden besloten.
De Landelijke Huisartsen Ver
eniging (LHV) ziet niets in het
plan van de werkgeversvereni
ging VNO-NCW om het zieken
fonds af te schaffen en mensen
zich zelf te laten verzekeren bij
een particuliere verzekeraar. De
LHV vindt dat de huisarts in het
verplichte verzekeringspakket
hoort te zitten. „De huisarts is
de poortwachter tot de gezond
heidszorg. Als mensen direct
naar een specialist gaan, schie
ten de kosten voor de zorg om
hoog", zegt woordvoerder Wou
ters. D66 keert zich ook falie
kant tegen het voorstel van
Agent geeft les
in geweld en
schiet in muur
eindhoven anp
Tijdens een gastles op het Pen-
ta College in Eindhoven is gis
teren het pistool van een poli
tieagent afgegaan. De agent
verzorgde een gastles die on
der meer ging over geweld en
het politiewerk.
Daarbij wilde hij zijn wapen
demonstreren. Door een fout
tijdens de vaste procedure
voor het ontladen van zijn
pistool ging het wapen af. De
agent had uit voorzorg een vei
lige positie en richting geko
zen, zodat de kogel in de muur
schoot. Niemand raakte ge
wond. Het is normaal dat
agenten met geladen wapen de
klas ingaan, zegt de politie.
VNO-NCW. Kamerlid Van Box
tel vreest dat mensen die min
der goed bij kas zitten, zich niet
voldoende verzekeren, zodat ze
met de gebakken peren zitten
als er een ongeluk gebeurt. Van
Boxtel presenteerde eerder deze
week een eigen plan voor een
kleiner maar rechtvaardiger zie
kenfonds.
WD-Kamerlid Kamp zegt in
een reactie dat het VNO-NCW-
plan 'in de richting gaat zoals
ook wij denken'. In afwachting
van de presentatie van het ver
kiezingsprogramma van de
WD, maandag, wil ze verder
niet in detail treden.
Lid WRR: Geen
gezeur over
betalen EU
arnhem anp
Het is onverstandig van de Ne
derlandse regering om zo'n
stampei te maken over het feit
dat Nederland meer geld betaalt
aan de Europese Unie dan dat
het ontvangt. Dit 'gezeur' over
de netto-betaling werkt rem
mend op de Europese integra
tie. Dat heeft professor Rabbin-
ge van de Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbeleid
(WRR). gisteren gezegd op een
symposium in Arnhem.
De PvdA'er Rabbinge vindt
het onzin dat minister Zalm van
financien de discussie over het
netto-betalersschap heeft aan
gezwengeld. „Straks krijgt Ne
derland compensatie, en gaan
andere lidstaten zeuren."
lax. snelheid
an 30 scheelt
egentig doden
jhaag anp
tbreiding van gebieden in de
bouwde kom waar hoogstens
nig kilometer mag worden
reden kan, afhankelijk van de
jze van uitvoering, het aantal
rkeersslachtoffers met 25 tot
procent verminderen. Nu
Hen jaarlijks ongeveer 150 do-
n in de betreffende gebieden
raken er 2.500 mensen zoda-
gewond, dat ze opgenomen
iden in een ziekenhuis.
Minister Jorritsma meldt deze
batting van de Stichting We-
nschappelijk Onderzoek Ver-
ersveiligheid (SWOV) in haar
tvvoord op vragen vanuit de
Wer. Ze kan niet aangeven
Kveel doden en gewonden er
brder zullen vallen bij invoe-
'g van een 60-kilometergrens
1 wegen buiten de bebouwde
m met weinig verkeer.
Het ligt in de bedoeling dat er
*ds meer 30-kilometerzones
men en dat uiteindelijk alleen
de zogeheten verkeersaders
de bebouwde kom harder
ag worden gereden. De 30-ki-
netergebieden worden zoda-
•ngericht, dat harder rijden
e'voor de hand ligt.
18-19 oktober
op 18 oktober om 14.00 uur
én... nog véél meer... o.a.:
Springkussen - Draaimolen - Mini-Kermis
Circus Instuif - Goochel- Robo-Act
Mime - Orikadabra Papiertheater
Clownsteam
0RATIS TOEGANG
SCHIPHOL
PLAZ A
De Immigratie- en Naturalisatiedienst
(IND) gaat samen met Turkije probe
ren de mensensmokkel vanuit het
noorden van Irak effectiever aan te
pakken. „Turkije is bereid de samen
werking met Nederland op dit terrein
te intensiveren. Nederland werkt aan
de oprichting van een speciaal politie
team dat zich met deze mensensmok
kel gaat bezighouden,", zegt plaatsver
vangend directeur Bos van de IND.
den haag henk van de poll
De topambtenaar van Justitie is net te
rug van een speciale missie naar Tur
kije. De IND maakt zich ernstige zorgen
over de sterk toegenomen stroom (eco
nomische) vluchtelingen uit voorname
lijk Noord-Irak. .Als het in dit tempo
doorgaat komen we eind dit jaar uit op
tegen de 11.000 Iraakse asielzoekers, te
gen 4.000 vorig jaar", aldus Bos.
Die situatie dreigt nog zorgelijker te
worden als Duitsland, dat tot augustus
al 11.000 Iraakse asielzoekers kreeg te
verwerken, zijn coulante houding laat
varen. „En daar zijn Sterke aanwijzin
gen voor," stelt de IND-directeur. „Er
circuleert al een Duits ambtsbericht dat
aangeeft dat mensen in Noord-Irak een
tamelijk veilig heenkomen kunnen vin
den."
Als Duitsland zich strenger opstelt,
neemt de toeloop naar Nederland nog
verder toe, verwacht hij. „Dit soort aan
tallen kan Nederland niet blijvend in
zijn eentje verwerken. Voeg daaraan toe
dat Irakezen proberen zo snel mogelijk
hun familie te laten overkomen, en je
praat over een factor drie tot vijf ho
ger." Met een streng toelatingsbeleid,
waarbij onder meer de taalanalyse
wordt toegepast om pseudo-Irakezen te
ontmaskeren, wil de IND verzekeren
dat Irakezen die met recht asiel aanvra
gen, ook altijd de Nederlandse bescher
ming krijgen. In de Volkskrant van van
daag wordt de toestroom van het aantal
nep-Irakezen door hulpverleners en IN-
D'ers overigens gerelativeerd tot slechts
een paar procent.
Bos vindt het van het grootste belang
dat Den Haag razendsnel werk maakt
van een eigen ambtsbericht over
Noord-Irak. Uit gesprekken die hij met
de VN-vluchtelingenorganisatie UNH-
CR heeft gevoerd, komt naar voren dat
slechts 23 procent van de asielvluchte
lingen uit Noord-Irak die in Turkrije
asiel aanvragen als bona fide wordt er
kend. De organisatie die voor Turkije de
asielaanvragen behandelt, heeft zelf
drie posten in Irak en is zo goed in staat
de vluchtverhalen te controleren.
De Nederlandse delegatie heeft de
Turkse autoriteiten gevraagd een missie
naar Noord-Irak te mogen sturen. Tur
kije heeft nog geen ja gezegd, maar de
kans op toestemming zou groter wor
den als het om een diplomatieke missie
gaat. kreeg Bos te horen. De Nederland
se ambassadeur in Turkije heeft zich al
bereid verklaard de missie te leiden.
Bos toont zich optmistisch over een be
tere samenwerking met de Turken om
de mensensmokkel vanuit Noord-Irak
en omringende landen te bestrijden.
„Turkije geeft een hoge prioriteit aan de
drugsbestrijding, maar de Turkse auto
riteiten hebben zich bereid verklaard op
politiegebied nauwer samen te werken
om mensensmokkelorganisaties aan te
pakken. In Nederland wordt inmiddels
gewerkt aan de oprichting van een spe
ciaal politieteam om de mensensmok
kel vanuit Noord-Irak te onderzoeken.
Ook is Turkije geïnteresseerd in trainin
gen van het luchthavenpersoneel om
vervalste documenten op te sporen."
De immigratiedienst heeft voorts aan
wijzingen dat rond Istanbul verzamel
plaatsen zijn ingericht, waar grote groe
pen vluchtelingen wachten op verder
transport richting Europa. Bos wil dat
de Nederlandse ambassade snel wordt
versterkt om onderzoek te kunnen doen
naar deze schimmige opvangcentra.
Acht van de tien asielzoekers uit Noord-
Irak wil naar Nederland of Duitsland.
Een deel probeert vanuit Turkije via
Griekenland. Italië of Albanië de EU in
te komen. Een ander deel wordt in
vrachtwagens vervoerd naar Kiev of
Bulgarije om vervolgens via het voor
malige oostblok West-Europa binnen te
komen. Slechts een klein deel probeert
rechtstreeks via een internationale
luchtvaartverbinding naar het rijke wes
ten te komen.
Voor het eerste deel van de route wor
den de vluchtelingen door de zogehe
ten 'reisagenten' voorzien van veelal
vervalste papieren. Deze documenten
'verdwijnen' op het moment dat men
de Europese Unie binnenkomt, zo is de
ervaring van de IND. „Nederland en
Duitsland zijn voor asielzoekers uit Irak
bijzonder aantrekkelijk wegens de gega
randeerde (tijdelijke) verblijfsstatus en
de mogelijkheid hun familie te laten
óverkomen", zegt Bos. Voor Irakezen
die hun zinnen op ons land hebben ge
zet is de route via Italië en Frankrijk de
snelste verbinding.
Maar Frankrijk is blijkbaar in staat veel
van deze Irakezen in het grensgebied
met Italië tegen te houden, stelt Bos
vast. Zij worden teruggestuurd omdat
zij geen geldige reispapieren hebben en
in Frankrijk geen asiel willen aanvra
gen. Hij weet echter niet wat Italië ver
volgens met de terugestuurde asielzoe
kers doet. „We weten niet of zij vervol
gens in Italië asiel aanvragen, maar wij
hebben de indruk dat veel van deze
Irakezen toch weer op één of andere
manier in Nederland aankomen. Om
meer inzicht in de Italiaanse houding te
krijgen is de Nederlandse ambassade in
Rome gevraagd de zaak te onderzoe
ken.
